vi
Tiếng Việt
vi
Tiếng Việt
English
English
日本語
日本語
Chia sẻ:

Chức năng của insulin và phân loại

23/06/2023
Khi bệnh béo phì và tiểu đường trở thành dịch bệnh ở các nước trên thế giới, vai trò của insulin đang trở nên nổi bật. Hiểu được chức năng của hormone insulin trong quá trình sinh lý trên phạm vi rộng và những ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp và bài tiết của nó, cùng với các hoạt động của nó từ cấp độ phân tử đến toàn bộ cơ thể có ý nghĩa quan trọng đối với nhiều bệnh mãn tính. Cùng tìm hiểu về chức năng insulin hormone và phân loại insulin hormone qua bài viết dưới đây.

1. Chức năng insulin

Insulin là một loại hormon được sản xuất ở tuyến tụy, đảm nhận 1 số chức năng quan trọng trong cơ thể con người, đặc biệt là trong việc kiểm soát lượng đường trong máu và ngăn ngừa tăng đường huyết. Insulin cũng có ảnh hưởng đến một số quá trình khác của cơ thể bao gồm cả quá trình tổng hợp lipid và điều hòa hoạt động của enzyme.

chuc-nang-insulin
Insulin hormone kích thích tổng hợp glycogen ở gan.

2. Insulin và quá trình trao đổi chất

Vai trò quan trọng nhất của hormone insulin trong cơ thể con người là sự tương tác của nó với glucose để cho phép các tế bào của cơ thể sử dụng glucose làm năng lượng. Tuyến tụy thường sản xuất nhiều insulin hơn để đáp ứng với lượng đường trong máu tăng đột biến, chẳng hạn như xảy ra sau khi ăn. Điều này là do insulin đóng vai trò là chìa khóa mở các tế bào trong cơ thể để cho phép glucose được sử dụng làm nguồn năng lượng.

Ngoài ra, khi có lượng glucose dư thừa trong máu gây ra một tình trạng được gọi là tăng đường huyết. Insulin khuyến khích việc lưu trữ glucose dưới dạng glycogen trong gan, cơ và tế bào mỡ. Dạng dự trữ này sau đó có thể được sử dụng vào một ngày sau đó khi cơ thể yêu cầu năng lượng cao hơn. Kết quả là có ít hormone insulin hơn trong máu và lượng đường trong máu bình thường được phục hồi.

Insulin hormone kích thích tổng hợp glycogen ở gan. Tuy nhiên, khi gan được bão hòa với glycogen, một con đường thay thế sẽ diễn ra. Điều này liên quan đến việc hấp thu thêm glucose vào mô mỡ dẫn đến sự tổng hợp lipoprotein.

Sự cân bằng của hormone insulin điều chỉnh lượng đường trong máu và nhiều quá trình trong cơ thể. Nếu mức insulin hormone quá thấp hoặc quá cao dẫn đến lượng đường trong máu quá cao hoặc quá thấp có thể bắt đầu gây ra các triệu chứng. Nếu tình trạng lượng đường trong máu tiếp tục thấp hoặc cao các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng có thể bắt đầu phát triển.

3. Kết quả khi cơ thể không có insulin

Khi không có insulin thì cơ thể không thể sử dụng glucose làm năng lượng trong tế bào. Kết quả là, glucose vẫn còn trong máu và có thể dẫn đến tăng đường huyết. Tăng đường huyết mãn tính là đặc trưng của bệnh đái tháo đường và nếu không được điều trị sẽ dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như tổn thương hệ thần kinh, mắt, thận và tứ chi.

Trong những trường hợp nghiêm trọng, thiếu insulin và giảm khả năng sử dụng glucose làm nguồn năng lượng có thể dẫn đến sự phụ thuộc vào các kho dự trữ chất béo làm nguồn năng lượng duy nhất. Sự phân hủy của những chất béo này có thể giải phóng ketone vào máu dẫn đến một tình trạng nghiêm trọng gọi là nhiễm toan ceton.

chuc-nang-insulin
Hormone insulin giúp tăng cường trí nhớ và khả năng học tập của não bộ.

Một số chức năng insulin hormone, bao gồm:

Ngoài việc điều chỉnh glucose, insulin còn đóng một vai trò trong các chức năng khác của cơ thể. Insulin hormone có thể tham gia vào:

  • Thay đổi hoạt động của các enzyme và các phản ứng trong cơ thể.
  • Xây dựng cơ bắp sau khi bị ốm hoặc chấn thương thông qua việc vận chuyển axit amin đến mô cơ, cần thiết để sửa chữa tổn thương cơ bắp và tăng kích thước cũng như sức mạnh. Nó giúp điều chỉnh sự hấp thu axit amin, sao chép DNA và tổng hợp protein.
  • Chức năng insulin là quản lý quá trình tổng hợp lipid bằng cách hấp thu vào các tế bào mỡ, được chuyển đổi thành chất béo trung tính.
  • Quản lý sự phân hủy protein và chất béo do những thay đổi trong tế bào mỡ.
  • Sự hấp thu axit amin và kali vào tế bào không thể diễn ra khi không có insulin.
  • Quản lý sự bài tiết natri và thể tích chất lỏng trong nước tiểu.
  • Tăng cường trí nhớ và khả năng học tập của não bộ cũng là một chức năng insulin hormone.

4. Phân loại hormone insulin

Một số người có tình trạng hệ thống miễn dịch tấn công các đảo tụy và tụy ngừng sản xuất insulin hormone hoặc không sản xuất đủ. Khi điều này xảy ra đường huyết trong máu tăng cao và các tế bào không thể hấp thụ glucose để chuyển hóa thành năng lượng. Đây là giai đoạn khởi phát của bệnh tiểu đường tuýp 1 và một người mắc bệnh tiểu đường này sẽ cần tiêm insulin thường xuyên để sống sót.

Ở một số người, đặc biệt là những người thừa cân, béo phì hoặc lười vận động, hormone insulin không hiệu quả trong việc vận chuyển glucose vào tế bào và không thể thực hiện các hoạt động của nó. Việc insulin không có khả năng phát huy tác dụng của nó trên các mô được gọi là kháng insulin. Bệnh tiểu đường tuýp 2 sẽ phát triển khi các đảo tụy không thể sản xuất đủ hormone insulin để vượt qua tình trạng kháng insulin.

Từ đầu thế kỷ 20 các bác sĩ đã tách được insulin và cung cấp dưới dạng tiêm để bổ sung nội tiết tố cho những người không thể tự sản xuất hoặc tăng đề kháng insulin.

Ba nhóm chính của insulin, bao gồm:

5. Hormone insulin tác dụng nhanh

Cơ thể hấp thụ loại insulin này vào máu từ mô dưới da cực kỳ nhanh chóng.

Mọi người sử dụng hormone insulin tác dụng nhanh để điều chỉnh tình trạng tăng đường huyết hoặc lượng đường trong máu cao, cũng như kiểm soát lượng đường trong máu tăng đột biến sau khi ăn.

Loại này bao gồm:

  • Các chất tương tự insulin tác dụng nhanh: Thường mất 5 - 15 phút để có tác dụng. Tuy nhiên, liều lượng ảnh hưởng đến thời gian tác dụng. Chất tương tự insulin tác dụng nhanh kéo dài trong 4 giờ là một quy tắc chung an toàn.
  • Insulin người thông thường: Thời gian bắt đầu của insulin hormone người thông thường là từ 30 phút đến 1 giờ và tác dụng của nó đối với lượng đường trong máu kéo dài khoảng 8 giờ. Một liều lượng lớn hơn sẽ tăng tốc độ khởi phát nhưng cũng làm chậm tác dụng cao nhất của hormone insulin người thông thường.

6. Hormone insulin tác dụng trung gian

Loại này đi vào máu với tốc độ chậm hơn nhưng tác dụng lâu dài hơn. Nó hiệu quả nhất trong việc kiểm soát lượng đường trong máu qua đêm cũng như giữa các bữa ăn.

Các lựa chọn của insulin tác dụng trung gian, bao gồm:

  • Insulin người NPH: Quá trình này mất từ 1 đến 2 giờ để bắt đầu và đạt đến đỉnh điểm trong vòng 4 đến 6 giờ. Nó có thể kéo dài hơn 12 giờ trong một số trường hợp. Một liều lượng rất nhỏ sẽ mang lại hiệu quả cao nhất và liều lượng cao sẽ làm tăng thời gian NPH cần để đạt đến đỉnh điểm và thời gian tổng thể tác dụng của nó.
  • Insulin trộn sẵn: Đây là hỗn hợp của NPH với insulin hormone tác dụng nhanh và tác dụng của nó là sự kết hợp của hormone insulin tác dụng trung bình và tác dụng nhanh. Các hỗn hợp có thể ở nhiều dạng kết hợp khác nhau từ 50:50 đến 75:25 hoặc 70:30

7. Hormone insulin tác dụng kéo dài

Mặc dù insulin tác dụng kéo dài chậm đi vào máu và có đỉnh tương đối thấp, nhưng nó có tác dụng ổn định đối với lượng đường trong máu và có thể kéo dài hầu hết thời gian trong ngày.

Insulin tác dụng kéo dài rất hữu ích qua đêm, giữa các bữa ăn và trong thời gian nhịn ăn.

Các chất tương tự insulin tác dụng kéo dài là loại duy nhất có sẵn và chúng có tác dụng khởi phát trong khoảng từ 1.5 đến 2 giờ và kéo dài trong khoảng từ 12 - 24 giờ.

8. Tình trạng đề kháng insulin

Kháng insulin được xác định khi mức insulin bình thường hoặc tăng cao tạo ra phản ứng sinh học suy yếu. Về mặt kinh điển, điều này đề cập đến tình trạng suy giảm độ nhạy đối với việc thải bỏ glucose qua trung gian insulin.

Một số bệnh lý liên quan đến tình trạng đề kháng insulin, bao gồm:

  • Đái tháo đường tuýp 2;
  • Hội chứng chuyển hóa;
  • Rối loạn mỡ máu;
  • Tăng huyết áp;
  • Bệnh gan nhiễm mỡ  không do rượu;
  • Bệnh ung thư;
  • Hội chứng ngưng thở lúc ngủ.

9. Làm thế nào để đảo ngược tình trạng đề kháng insulin?

  • Giảm cân nặng ở người béo phì hoặc thừa cân.
  • Hoạt động thể chất: Luyện tập thể dục thể thao làm tăng độ nhạy insulin bằng cách tăng tín hiệu insulin sau thụ thể, tăng vận chuyển glucose qua trung gian insulin có liên quan đến việc tăng cường truyền tín hiệu ở mức protein.
  • Chế độ ăn giàu chất xơ: Chất xơ có tác dụng gián tiếp lên quá trình tiết và hoạt động của insulin. Tất cả các ảnh hưởng đến nhu động ruột và thời gian vận chuyển, bài tiết hormon đường tiêu hóa và quá trình lên men ở ruột kết tạo ra axit béo chuỗi ngắn ức chế quá trình tạo đường ở gan, làm giảm phản ứng glucose và insulin sau bữa ăn, cải thiện độ nhạy insulin của toàn cơ thể, giảm chất béo trung tính, tăng cảm giác no và giảm tích trữ chất béo.
  • Bổ sung thực phẩm chức năng có chứa Nicotinamide Mononucleotide.  Nicotinamide Mononucleotide là một trong những nguồn năng lượng tế bào chính trong cơ thể có tác dụng cải thiện độ nhạy cảm với insulin, chức năng miễn dịch và mức độ hoạt động thể chất. Nicotinamide mononucleotide (NMN) có thể kiểm soát bệnh tiểu đường loại II. 
chuc-nang-insulin
Insulin hormone giúp kiểm soát cách các tế bào và mô hấp thụ năng lượng cũng như quá trình phân hủy chất béo và protein 

Tóm lại, insulin là 1 hormone quan trọng kiểm soát cách các tế bào và mô hấp thụ năng lượng cũng như quá trình phân hủy chất béo và protein. Ở một số người có tình trạng ngừng sản xuất insulin dẫn đến bệnh tiểu đường tuýp 1 và bệnh tiểu đường tuýp 2 xảy ra khi tình trạng kháng insulin cùng tồn tại với việc thiếu hụt sự gia tăng bù đắp trong sản xuất insulin. Mọi người có thể tiêm insulin để chống lại tác dụng của kháng insulin với các loại insulin tác dụng nhanh, trung bình và kéo dài. Chọn lựa loại hormone insulin nào tùy thuộc vào tốc độ họ cần để lượng đường trong máu giảm xuống và khoảng thời gian mà một người cần kiểm soát lượng đường trong máu.

Các bài viết khác

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

27/06/2023
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và tăng vài kilogam cân nặng không mong muốn, có lẽ đã đến lúc bạn nên kiểm soát sức khỏe của mình. Dưới đây là 10 cách cải thiện sức khỏe thể chất của bạn ngay hôm nay.
Rối loạn dẫn truyền thần kinh và cách chăm sóc não bộ đúng từ gốc

Rối loạn dẫn truyền thần kinh và cách chăm sóc não bộ đúng từ gốc

26/06/2025
Rối loạn dẫn truyền thần kinh là tình trạng ngày càng phổ biến ở cả người trẻ và trung niên. Khi quá trình truyền tín hiệu trong não bị rối loạn, bạn sẽ dễ dàng cảm thấy mất ngủ, hay quên, cáu gắt, giảm động lực và trí nhớ. Không phải ai cũng biết rằng, để cải thiện rối loạn dẫn truyền thần kinh, bạn cần chăm sóc não từ gốc tức là đi vào nguyên nhân bên trong chứ không chỉ xử lý triệu chứng bên ngoài. Hãy cùng tìm hiểu ngay qua bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về rối loạn dẫn truyền thần kinh!
Myelin là gì? Cảnh báo sớm nguy cơ thoái hóa thần kinh

Myelin là gì? Cảnh báo sớm nguy cơ thoái hóa thần kinh

26/06/2025
Myelin là gì và tại sao nó lại đóng vai trò quan trọng với hoạt động thần kinh? Đây là lớp bao bảo vệ thần kinh, liên quan mật thiết đến trí nhớ, vận động và cảm xúc. Khi lớp bao này bị tổn thương, quá trình truyền tín hiệu bị gián đoạn, dẫn đến nhiều rối loạn nghiêm trọng. Trong bài viết này, bạn sẽ hiểu rõ hơn về myelin, hiện tượng thoái hóa myelin chất trắng, và cách chăm sóc sức khỏe thần kinh hiệu quả.
Tế bào thần kinh ở người: Vai trò, cấu trúc và cách bảo vệ

Tế bào thần kinh ở người: Vai trò, cấu trúc và cách bảo vệ

26/06/2025
Tế bào thần kinh ở người là nền tảng cho mọi hoạt động của não bộ và cơ thể. Từ suy nghĩ, cảm xúc đến trí nhớ, phản xạ tất cả đều bắt nguồn từ sự truyền dẫn của hệ thần kinh. Khi những tế bào này suy yếu hoặc tổn thương, chất lượng sống sẽ bị ảnh hưởng rõ rệt. Nếu bạn muốn hiểu rõ cách hệ thần kinh vận hành, vì sao chúng suy giảm theo thời gian và làm sao để bảo vệ chúng hiệu quả, hãy tìm hiểu ngay trong bài viết này.
NMN Nhật Bản: Bí quyết trẻ hóa và tăng cường sức khỏe toàn diện

NMN Nhật Bản: Bí quyết trẻ hóa và tăng cường sức khỏe toàn diện

26/06/2025
Trong thời đại mà con người ngày càng chú trọng đến việc duy trì tuổi xuân và sức khỏe, NMN của Nhật nổi lên như một giải pháp ưu việt được nhiều người săn đón. Với công nghệ sinh học tiên tiến cùng nền y học phát triển, NMN của Nhật không chỉ hỗ trợ chống lão hóa mà còn cải thiện toàn diện sức khỏe từ bên trong.
Uống NMN có tác dụng gì? Bật mí lợi ích cho sức khỏe tuổi tác và trí óc minh mẫn

Uống NMN có tác dụng gì? Bật mí lợi ích cho sức khỏe tuổi tác và trí óc minh mẫn

26/06/2025
Trong vài năm gần đây, NMN (Nicotinamide Mononucleotide) được nhiều người quan tâm như một giải pháp chống lão hoá hiện đại. Không chỉ giới chuyên môn, mà cả người nổi tiếng và giới làm đẹp điều truyền tai nhau về hiệu quả thần kỳ của hoạt chất này. Nhưng thật sự thì uống NMN có tác dụng gì? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ công dụng thật sự của NMN đối với cơ thể.
Thực phẩm giảm stress: Ăn gì để phục hồi sức khỏe tinh thần hiệu quả?

Thực phẩm giảm stress: Ăn gì để phục hồi sức khỏe tinh thần hiệu quả?

24/06/2025
Thực phẩm giảm stress không còn là một khái niệm mơ hồ. Ngày càng nhiều bằng chứng khoa học cho thấy, dinh dưỡng không chỉ nuôi cơ thể mà còn có sức ảnh hưởng sâu sắc đến trạng thái tâm lý, cảm xúc và khả năng phục hồi của hệ thần kinh. Đặc biệt với những người thường xuyên làm việc cường độ cao, mệt mỏi kéo dài, mất ngủ hoặc dễ cáu gắt, lựa chọn đúng loại thực phẩm có thể là bước đầu tiên để tái tạo cân bằng nội sinh và tinh thần vững vàng hơn mỗi ngày.
Căng thẳng tâm lý đang âm thầm tàn phá sức khỏe của bạn như thế nào?

Căng thẳng tâm lý đang âm thầm tàn phá sức khỏe của bạn như thế nào?

24/06/2025
Nhịp sống hiện đại ngày càng nhanh và áp lực từ công việc, tài chính, gia đình luôn hiện diện, căng thẳng tâm lý dần trở thành một vấn đề phổ biến nhưng lại bị xem nhẹ. Không chỉ ảnh hưởng đến cảm xúc và hành vi, căng thẳng kéo dài còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sức khỏe thể chất và tinh thần. Hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và giải pháp vượt qua sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ chính mình và người thân khỏi những hệ lụy nguy hiểm.
Bạn có đang trải qua các triệu chứng stress mà không hề hay biết?

Bạn có đang trải qua các triệu chứng stress mà không hề hay biết?

24/06/2025
Triệu chứng stress có thể âm thầm bào mòn sức khỏe tinh thần và thể chất của bạn mỗi ngày. Đặc biệt với người trung niên và người thường xuyên làm việc với cường độ cao, việc không nhận diện đúng dấu hiệu sớm khiến stress kéo dài dễ dẫn đến trầm cảm, rối loạn giấc ngủ, suy giảm trí nhớ… Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ những triệu chứng stress phổ biến, cách phân biệt với mệt mỏi thông thường, và gợi ý giải pháp giúp phục hồi sức khỏe hệ thần kinh từ bên trong.
Pure NMN là gì? Vì sao độ tinh khiết quyết định hiệu quả NMN?

Pure NMN là gì? Vì sao độ tinh khiết quyết định hiệu quả NMN?

24/06/2025
Thị trường NMN ngày càng đa dạng, nhưng chỉ có những sản phẩm đạt chuẩn “pure NMN” với độ tinh khiết trên 99% mới thật sự mang lại hiệu quả vượt trội và an toàn cho người dùng. Đây chính là yếu tố quyết định giúp bạn tối ưu hóa khả năng sản sinh năng lượng, tái tạo tế bào và kéo dài tuổi thanh xuân từ bên trong. Vậy Pure NMN thực chất là gì? Tại sao độ tinh khiết lại quan trọng đến vậy? Và làm thế nào để chọn được NMN thật sự “pure” giữa muôn vàn sản phẩm hiện nay?

Theo dõi tin tức và thông tin khoa học
mới nhất của chúng tôi

phone icon