vi
Tiếng Việt
vi
Tiếng Việt
English
English
日本語
日本語
Chia sẻ:

Cách sống chung với trầm cảm và rối loạn lưỡng cực

24/06/2023
Bệnh trầm cảm nói riêng và rối loạn lưỡng cực nói chung là vấn đề sức khỏe tâm thần gây ảnh hưởng đến tất cả các lĩnh vực của cuộc sống. Việc sống chung với trầm cảm và rối loạn lưỡng cực ngày nay không còn xa lạ nhưng để có thể làm quen với điều này đòi hỏi sự kết hợp của nhiều kỹ năng.

1. Triệu chứng rối loạn lưỡng cực là gì?

Khoảng 1 – 3% dân số thế giới mắc chứng rối loạn lưỡng cực. Đặc biệt những người có tiền sử gia đình mắc chứng rối loạn lưỡng cực lại có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Hầu hết mọi người phát triển các triệu chứng rối loạn lưỡng cực đầu tiên trong độ tuổi từ 15 đến 30, hiếm khi phát triển các triệu chứng của hội chứng này đầu tiên khi còn nhỏ hoặc khi trưởng thành trên 65 tuổi.

song-chung-voi-tram-cam-va-roi-loan-luong-cuc
Rối loạn lưỡng cực chia làm ba giai đoạn

1.1. Hưng cảm

Biểu hiện thường thấy là bạn cảm thấy hạnh phúc, tức giận, hiếu động, bốc đồng phi lý một cách bất thường và dai dẳng vào những thời điểm khác nhau. Những cảm giác này kéo dài ít nhất một tuần và có thể nghiêm trọng đến mức bạn cần được điều trị tại bệnh viện. Các triệu chứng khác có thể bao gồm:

  • Cảm giác về sức mạnh đặc biệt và ưu thế
  • Giảm nhu cầu ngủ và bồn chồn
  • Nói quá nhiều
  • Tăng cường hoạt động
  • Ý nghĩ hoang tưởng
  • Khoảng chú ý ngắn
  • Cười hoặc nói đùa không phù hợp hoặc tham gia vào nhiều tranh luận
  • Chi tiêu không phù hợp hoặc hoạt động tình dục tăng

Hưng cảm thường gây khó khăn trong việc duy trì mối quan hệ với bạn bè và gia đình, đồng thời có thể cản trở công việc hoặc các trách nhiệm khác. Trong giai đoạn hưng cảm, tâm trạng của bạn có thể thay đổi một cách nhanh chóng từ hưng phấn sang cáu kỉnh hoặc trầm cảm.

1.2. Hưng cảm nhẹ

Hưng cảm nhẹ thực chất ít nghiêm trọng hơn hưng cảm, nhưng nó lại gây ra sự thay đổi tâm trạng bất thường. Các giai đoạn hưng cảm nhẹ thường ngắn hơn các giai đoạn hưng cảm nhưng kéo dài ít nhất bốn ngày. Hưng cảm nhẹ có thể không ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng học tập và làm việc, thậm chí một số người lại thấy mình làm việc tốt hơn trong giai đoạn hưng cảm nhẹ. Hưng cảm nhẹ có thể không cần điều trị tại bệnh viện nhưng nên điều trị bằng thuốc, vì nó có thể dẫn đến giai đoạn hưng cảm hoặc trầm cảm.

1.3. Trầm cảm 

Những người bị hội chứng tâm lý này thường cảm thấy rất buồn và gặp khó khăn khi làm những việc bình thường như tắm rửa, mặc quần áo và nấu nướng. Trong một giai đoạn trầm cảm, bạn có thể cảm thấy buồn gần như cả ngày hoặc có thể có ít hoặc không quan tâm đến bất kỳ hoạt động nào. Một số triệu chứng khác như:

  • Tăng hoặc giảm cân (do thay đổi lượng thức ăn bạn ăn)
  • Khó ngủ hoặc khó ngủ, hoặc ngủ quá nhiều
  • Dễ bị kích thích
  • Mệt mỏi, mất năng lượng, uể oải
  • Cảm giác vô dụng hoặc tội lỗi
  • Khó tập trung và đưa ra quyết định
  • Ý nghĩ lặp đi lặp lại về cái chết hoặc tự tử

2. Cách sống chung với trầm cảm và rối loạn lưỡng cực

Bất kể bạn cảm thấy thất vọng hay mất kiểm soát như thế nào, điều quan trọng cần nhớ là không được bất lực khi mắc chứng rối loạn lưỡng cực. Ngoài phương pháp điều trị mà bạn nhận được từ bác sĩ, còn có nhiều điều bạn có thể tự làm để giảm các triệu chứng và đi đúng hướng.

2.1. Chấp nhận và tham gia vào quá trình điều trị

Việc chấp nhận mình bị trầm cảm hay rối loạn lưỡng cực với bạn chắc hẳn sẽ gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, bạn cần chuẩn bị tâm lý và dần làm quen với việc đó đồng thời chấp nhận điều trị. Hãy tham gia đầy đủ và tích cực vào quá trình điều trị, tìm hiểu mọi thứ có thể về chứng rối loạn lưỡng cực. Nghiên cứu các triệu chứng để bạn có thể nhận ra chúng ở chính mình và nghiên cứu tất cả các lựa chọn điều trị có sẵn của mình. Bạn càng có nhiều thông tin, càng chuẩn bị tốt hơn để đối phó với các triệu chứng và đưa ra lựa chọn tốt cho bản thân.

song-chung-voi-tram-cam-va-roi-loan-luong-cuc
Chấp nhận bản thân bị trầm cảm hay rối loạn lưỡng cực giúp bạn điều trị bệnh hiệu quả 

Sử dụng những gì bạn đã học được về chứng rối loạn lưỡng cực, hãy hợp tác với bác sĩ trong quá trình lập kế hoạch điều trị. Cải thiện điều trị của bạn bằng cách:

  • Hãy kiên nhẫn. Đừng mong đợi một cách chữa trị ngay lập tức và đòi hỏi kết quả ngay. Việc điều trị có thể mất thời gian nhưng quan trọng bạn tìm được đúng chương trình phù hợp với bạn.
  • Giao tiếp với bác sĩ. Chương trình điều trị sẽ thay đổi theo thời gian, vì vậy hãy giữ liên lạc chặt chẽ với bác sĩ và thông báo với họ nếu tình trạng hoặc nhu cầu của bạn thay đổi và trung thực về các triệu chứng của bạn và bất kỳ tác dụng phụ nào của thuốc.
  • Dùng thuốc theo hướng dẫn. Nếu bạn đang dùng thuốc, hãy thực hiện đúng theo tất cả các hướng dẫn và dùng thuốc một cách trung thực. Không tự ý bỏ thuốc hoặc thay đổi liều lượng của bạn mà không nói chuyện với bác sĩ trước.

Ghi nhớ rằng bạn càng cô lập bản thân, bạn càng tăng nguy cơ thay đổi tâm trạng. Thiếu kết nối với người khác cũng có thể khiến bạn có nguy cơ bị trầm cảm. Duy trì tương tác với bạn bè, gia đình và các thành viên trong cộng đồng cũng có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp bạn luôn tràn đầy năng lượng và giúp tình trạng bệnh cải thiện tốt hơn.

2.2. Theo dõi các triệu chứng và tâm trạng 

Vào thời điểm các triệu chứng hưng cảm hoặc trầm cảm rõ ràng xuất hiện, thường đã quá muộn để ngăn chặn sự thay đổi tâm trạng, vì vậy hãy theo dõi chặt chẽ những thay đổi tinh tế trong tâm trạng, kiểu ngủ, mức năng lượng và suy nghĩ của bạn. Nếu phát hiện vấn đề sớm và hành động nhanh chóng, bạn có thể ngăn chặn một sự thay đổi tâm trạng nhỏ biến thành một giai đoạn hưng cảm hoặc bệnh trầm cảm toàn diện .

2.3. Biết các yếu tố kích hoạt và dấu hiệu cảnh báo sớm

Việc biết các dấu hiệu cảnh báo sớm và yếu tố kích hoạt sẽ không giúp ích gì nhiều nếu bạn không theo dõi chặt chẽ cảm xúc của mình. Bằng cách kiểm tra bản thân thông qua theo dõi tâm trạng thường xuyên, bạn có thể chắc chắn rằng những dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm không bị bỏ lỡ trong cuộc sống hàng ngày.

Bạn có thể ghi lại một biểu đồ tâm trạng để theo dõi các triệu chứng và tâm trạng. Biểu đồ tâm trạng là bản ghi hàng ngày về trạng thái cảm xúc của bạn và các triệu chứng khác mà bạn đang gặp phải. Nó bao gồm thông tin như số giờ bạn ngủ, cân nặng, thuốc bạn đang dùng xung đột trong các mối quan hệ, căng thẳng mệt mỏi. Một biểu đồ tâm trạng càng chi tiết, càng chính xác thì cơ hội ổn định tâm trạng của bạn càng cao.

2.4. Rèn luyện kỹ năng đối phó

Ngoài việc thông báo cho bác sĩ của bạn, bạn có thể sử dụng các kỹ năng đối phó để kiểm soát các triệu chứng hoặc giảm nguy cơ mắc một giai đoạn tâm trạng. Những kỹ thuật đối phó khác nhau phù hợp với những người khác nhau, nhưng chúng thường liên quan đến các hoạt động giúp bạn cảm thấy bình tĩnh, duy trì kết nối với người khác, thực hành các thói quen lành mạnh và thu hút các mối quan tâm. 

Một kế hoạch hành động thường bao gồm:

  • Danh sách các địa chỉ liên hệ khẩn cấp dành cho bác sĩ, nhà trị liệu và các thành viên thân thiết trong gia đình bạn.
  • Một danh sách tất cả các loại thuốc bạn đang dùng, thuốc nào có tác dụng và không có tác dụng, bao gồm cả thông tin về liều lượng.
  • Các triệu chứng và thông tin về bất kỳ vấn đề sức khỏe nào khác mà bạn gặp phải.
  • Các ưu tiên điều trị chẳng hạn như người bạn muốn chăm sóc cho bạn, phương pháp điều trị và ai được ủy quyền đưa ra quyết định thay cho bạn.

2.5. Xây dựng thói quen năng động hàng ngày

Lựa chọn lối sống lành mạnh, bao gồm cả chế độ ngủ, ăn và tập thể dục, có tác động đáng kể đến tâm trạng của bạn. Tập thể dục có tác động tích cực đến tâm trạng và có thể làm giảm số lượng các cơn lưỡng cực mà bạn gặp phải. Tập thể dục nhịp điệu như chạy, bơi, khiêu vũ, leo núi hoặc đánh trống – tất cả các hoạt động giúp cả tay và chân hoạt động đều đặc biệt hiệu quả trong điều trị trầm cảm. Cố gắng kết hợp ít nhất 30 phút hoạt động vào thói quen hàng ngày.

Ngủ quá ít hay quá nhiều có thể gây hưng cảm, vì vậy điều quan trọng là phải nghỉ ngơi điều độ. Lời khuyên tốt nhất là duy trì một lịch trình ngủ phù hợp. Bạn có thể áp dụng theo cách sau:

  • Đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày.
  • Tránh hoặc giảm thiểu ngủ trưa, đặc biệt nếu nó cản trở giấc ngủ của bạn vào ban đêm.
  • Thay vì xem màn hình hoặc các hoạt động kích thích khác trước khi đi ngủ, hãy thử đi tắm, đọc sách hoặc nghe nhạc thư giãn.
  • Hạn chế cafein sau bữa trưa và rượu vào ban đêm vì cả hai đều cản trở giấc ngủ.

2.6. Học cách thư giãn

Các kỹ thuật thư giãn như hít thở sâu, thiền, yoga có thể rất hiệu quả trong việc giảm căng thẳng và giúp bạn luôn bình tĩnh. Thực hành thư giãn hàng ngày có thể cải thiện tâm trạng của bạn và đẩy lùi chứng trầm cảm.

song-chung-voi-tram-cam-va-roi-loan-luong-cuc
Yoga có thể hiệu quả trong việc giảm căng thẳng điều trị bệnh rối loạn lưỡng cực 

Ngoài ra hãy làm những việc bạn cảm thấy tốt hơn như đi xem một bộ phim vui nhộn, đi dạo trên bãi biển, nghe nhạc, đọc một cuốn sách hay hoặc nói chuyện với ai đó. Vui chơi là một nhu cầu cần thiết về mặt cảm xúc và sức khỏe tinh thần.

2.7. Duy trì một chế độ ăn lành mạnh

Để có tâm trạng tốt nhất, hãy ăn nhiều trái cây tươi, rau và ngũ cốc nguyên hạt, đồng thời hạn chế ăn chất béo và đường. Chia nhỏ các bữa ăn trong ngày để lượng đường trong máu không bao giờ xuống quá thấp. Chế độ ăn nhiều carbohydrate có thể gây ra tâm trạng bất ổn, vì vậy bạn cũng nên tránh chế độ ăn này. Các loại thực phẩm gây hại cho tâm trạng khác bao gồm sô cô la, ca cao, caffeine và thực phẩm chế biến sẵn.

Ngoài ra hãy tránh xa đồ uống có cồn, rượu bia, ma túy và các chất kích thích… Bởi việc sử dụng những chất này sẽ khiến cho tình trạng sức khỏe trở lên tồi tệ hơn.

Hiện nay do những triệu chứng trầm cảm, rối loạn lưỡng cực đôi khi sẽ đi kèm với những bất ổn về mặt cơ thể nên dễ khiến cho người bệnh hoang mang, và khó xác định vấn đề của mình. Vì vậy, có một vài phương pháp điều trị trầm cảm hướng đến mục đích bổ sung những hoạt chất cần thiết cho bộ não. Trong đó việc sử dụng những loại viên uống có chứa Nicotinamide Mononucleotide (NMN) được đánh giá là đem lại hiệu quả điều trị tốt nhất. Nicotinamide Mononucleotide có tác dụng giảm tác hại của các gốc tự do trong tế bào não từ đó chống lại sự thoái hóa thần kinh. Người bệnh có thể cải thiện khả năng nhận thức, trí nhớ và khơi dậy khả năng sáng tạo bằng cách cải thiện giao tiếp giữa các tế bào thần kinh. Ngoài ra, Nicotinamide Mononucleotide còn giúp ổn định tâm trạng, chống stress, chống trầm cảm và chống suy nhược thần kinh hiệu quả.

Các bài viết khác

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

27/06/2023
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và tăng vài kilogam cân nặng không mong muốn, có lẽ đã đến lúc bạn nên kiểm soát sức khỏe của mình. Dưới đây là 10 cách cải thiện sức khỏe thể chất của bạn ngay hôm nay.
Quản lý stress hiệu quả với 7 bước được chuyên gia khuyến nghị

Quản lý stress hiệu quả với 7 bước được chuyên gia khuyến nghị

14/08/2025
Quản lý stress hiệu quả không chỉ là kỹ năng giúp bạn vượt qua áp lực công việc, mà còn là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe và duy trì năng lượng mỗi ngày.
Thói quen gây stress trong công việc và cách khắc phục hiệu quả

Thói quen gây stress trong công việc và cách khắc phục hiệu quả

14/08/2025
Vì sao bạn cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng dù công việc không quá nặng? Lý do đôi khi nằm ở thói quen gây stress đang âm thầm “rút cạn” năng lượng tinh thần của bạn.
Stress ở người lớn tuổi là gì? Hướng dẫn nhận biết và khắc phục

Stress ở người lớn tuổi là gì? Hướng dẫn nhận biết và khắc phục

14/08/2025
Việc nhận diện và can thiệp stress ở người lớn tuổi kịp thời sẽ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống, giảm nguy cơ bệnh lý liên quan và duy trì sự gắn kết xã hội.
Vì sao bạn nên tìm đến tư vấn tâm lý stress khi áp lực kéo dài

Vì sao bạn nên tìm đến tư vấn tâm lý stress khi áp lực kéo dài

14/08/2025
Khi stress, nhiều người nghĩ chỉ cần “nghỉ ngơi một chút” là sẽ ổn, nhưng thực tế, tư vấn tâm lý stress mới là bước giúp bạn chủ động kiểm soát và phục hồi tinh thần.
Stress và tăng cân: Cơ thể bạn đang tích mỡ vì căng thẳng?

Stress và tăng cân: Cơ thể bạn đang tích mỡ vì căng thẳng?

14/08/2025
Stress và tăng cân có mối quan hệ chặt chẽ thông qua phản ứng thay đổi chuyển hóa, kích thích thèm ăn, ăn nhiều, dẫn đến tăng cân âm thầm và khó kiểm soát.
Bạn có đang nhầm lẫn giữa stress và trầm cảm? Phân biệt thế nào?

Bạn có đang nhầm lẫn giữa stress và trầm cảm? Phân biệt thế nào?

14/08/2025
Stress và trầm cảm dễ bị nhầm lẫn. Theo khảo sát, có 51% người bị stress xuất hiện triệu chứng trầm cảm, nhấn mạnh sự cần thiết của việc nhận thức và can thiệp đúng.
6 hậu quả stress ảnh hưởng đến sức khỏe bạn không nên bỏ qua

6 hậu quả stress ảnh hưởng đến sức khỏe bạn không nên bỏ qua

14/08/2025
Stress ảnh hưởng đến sức khỏe không chỉ ở mức độ cảm xúc mà còn gây tổn hại toàn diện đến thể chất, tinh thần và cả các mối quan hệ xung quanh. Tìm hiểu qua bài viết sau.
Thiền để giảm stress: Hướng dẫn giúp bạn nhẹ đầu, ngủ ngon

Thiền để giảm stress: Hướng dẫn giúp bạn nhẹ đầu, ngủ ngon

14/08/2025
Thiền để giảm stress là phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả, không cần kinh nghiệm hay thiết bị cầu kỳ, chỉ với vài phút mỗi ngày, bạn có thể tìm lại sự cân bằng nội tâm.
12 loại thực phẩm giảm căng thẳng hiệu quả nên có trong thực đơn

12 loại thực phẩm giảm căng thẳng hiệu quả nên có trong thực đơn

13/08/2025
Ngoài việc nghỉ ngơi hợp lý, lựa chọn đúng thực phẩm giảm căng thẳng cũng là chiến lược quan trọng giúp tái tạo sức khỏe thần kinh và tinh thần một cách tự nhiên.

Theo dõi tin tức và thông tin khoa học
mới nhất của chúng tôi

phone icon