vi
Tiếng Việt
vi
Tiếng Việt
English
English
日本語
日本語
Chia sẻ:

Cách sống chung với trầm cảm và rối loạn lưỡng cực

24/06/2023
Bệnh trầm cảm nói riêng và rối loạn lưỡng cực nói chung là vấn đề sức khỏe tâm thần gây ảnh hưởng đến tất cả các lĩnh vực của cuộc sống. Việc sống chung với trầm cảm và rối loạn lưỡng cực ngày nay không còn xa lạ nhưng để có thể làm quen với điều này đòi hỏi sự kết hợp của nhiều kỹ năng.

1. Triệu chứng rối loạn lưỡng cực là gì?

Khoảng 1 – 3% dân số thế giới mắc chứng rối loạn lưỡng cực. Đặc biệt những người có tiền sử gia đình mắc chứng rối loạn lưỡng cực lại có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Hầu hết mọi người phát triển các triệu chứng rối loạn lưỡng cực đầu tiên trong độ tuổi từ 15 đến 30, hiếm khi phát triển các triệu chứng của hội chứng này đầu tiên khi còn nhỏ hoặc khi trưởng thành trên 65 tuổi.

song-chung-voi-tram-cam-va-roi-loan-luong-cuc
Rối loạn lưỡng cực chia làm ba giai đoạn

1.1. Hưng cảm

Biểu hiện thường thấy là bạn cảm thấy hạnh phúc, tức giận, hiếu động, bốc đồng phi lý một cách bất thường và dai dẳng vào những thời điểm khác nhau. Những cảm giác này kéo dài ít nhất một tuần và có thể nghiêm trọng đến mức bạn cần được điều trị tại bệnh viện. Các triệu chứng khác có thể bao gồm:

  • Cảm giác về sức mạnh đặc biệt và ưu thế
  • Giảm nhu cầu ngủ và bồn chồn
  • Nói quá nhiều
  • Tăng cường hoạt động
  • Ý nghĩ hoang tưởng
  • Khoảng chú ý ngắn
  • Cười hoặc nói đùa không phù hợp hoặc tham gia vào nhiều tranh luận
  • Chi tiêu không phù hợp hoặc hoạt động tình dục tăng

Hưng cảm thường gây khó khăn trong việc duy trì mối quan hệ với bạn bè và gia đình, đồng thời có thể cản trở công việc hoặc các trách nhiệm khác. Trong giai đoạn hưng cảm, tâm trạng của bạn có thể thay đổi một cách nhanh chóng từ hưng phấn sang cáu kỉnh hoặc trầm cảm.

1.2. Hưng cảm nhẹ

Hưng cảm nhẹ thực chất ít nghiêm trọng hơn hưng cảm, nhưng nó lại gây ra sự thay đổi tâm trạng bất thường. Các giai đoạn hưng cảm nhẹ thường ngắn hơn các giai đoạn hưng cảm nhưng kéo dài ít nhất bốn ngày. Hưng cảm nhẹ có thể không ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng học tập và làm việc, thậm chí một số người lại thấy mình làm việc tốt hơn trong giai đoạn hưng cảm nhẹ. Hưng cảm nhẹ có thể không cần điều trị tại bệnh viện nhưng nên điều trị bằng thuốc, vì nó có thể dẫn đến giai đoạn hưng cảm hoặc trầm cảm.

1.3. Trầm cảm 

Những người bị hội chứng tâm lý này thường cảm thấy rất buồn và gặp khó khăn khi làm những việc bình thường như tắm rửa, mặc quần áo và nấu nướng. Trong một giai đoạn trầm cảm, bạn có thể cảm thấy buồn gần như cả ngày hoặc có thể có ít hoặc không quan tâm đến bất kỳ hoạt động nào. Một số triệu chứng khác như:

  • Tăng hoặc giảm cân (do thay đổi lượng thức ăn bạn ăn)
  • Khó ngủ hoặc khó ngủ, hoặc ngủ quá nhiều
  • Dễ bị kích thích
  • Mệt mỏi, mất năng lượng, uể oải
  • Cảm giác vô dụng hoặc tội lỗi
  • Khó tập trung và đưa ra quyết định
  • Ý nghĩ lặp đi lặp lại về cái chết hoặc tự tử

2. Cách sống chung với trầm cảm và rối loạn lưỡng cực

Bất kể bạn cảm thấy thất vọng hay mất kiểm soát như thế nào, điều quan trọng cần nhớ là không được bất lực khi mắc chứng rối loạn lưỡng cực. Ngoài phương pháp điều trị mà bạn nhận được từ bác sĩ, còn có nhiều điều bạn có thể tự làm để giảm các triệu chứng và đi đúng hướng.

2.1. Chấp nhận và tham gia vào quá trình điều trị

Việc chấp nhận mình bị trầm cảm hay rối loạn lưỡng cực với bạn chắc hẳn sẽ gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, bạn cần chuẩn bị tâm lý và dần làm quen với việc đó đồng thời chấp nhận điều trị. Hãy tham gia đầy đủ và tích cực vào quá trình điều trị, tìm hiểu mọi thứ có thể về chứng rối loạn lưỡng cực. Nghiên cứu các triệu chứng để bạn có thể nhận ra chúng ở chính mình và nghiên cứu tất cả các lựa chọn điều trị có sẵn của mình. Bạn càng có nhiều thông tin, càng chuẩn bị tốt hơn để đối phó với các triệu chứng và đưa ra lựa chọn tốt cho bản thân.

song-chung-voi-tram-cam-va-roi-loan-luong-cuc
Chấp nhận bản thân bị trầm cảm hay rối loạn lưỡng cực giúp bạn điều trị bệnh hiệu quả 

Sử dụng những gì bạn đã học được về chứng rối loạn lưỡng cực, hãy hợp tác với bác sĩ trong quá trình lập kế hoạch điều trị. Cải thiện điều trị của bạn bằng cách:

  • Hãy kiên nhẫn. Đừng mong đợi một cách chữa trị ngay lập tức và đòi hỏi kết quả ngay. Việc điều trị có thể mất thời gian nhưng quan trọng bạn tìm được đúng chương trình phù hợp với bạn.
  • Giao tiếp với bác sĩ. Chương trình điều trị sẽ thay đổi theo thời gian, vì vậy hãy giữ liên lạc chặt chẽ với bác sĩ và thông báo với họ nếu tình trạng hoặc nhu cầu của bạn thay đổi và trung thực về các triệu chứng của bạn và bất kỳ tác dụng phụ nào của thuốc.
  • Dùng thuốc theo hướng dẫn. Nếu bạn đang dùng thuốc, hãy thực hiện đúng theo tất cả các hướng dẫn và dùng thuốc một cách trung thực. Không tự ý bỏ thuốc hoặc thay đổi liều lượng của bạn mà không nói chuyện với bác sĩ trước.

Ghi nhớ rằng bạn càng cô lập bản thân, bạn càng tăng nguy cơ thay đổi tâm trạng. Thiếu kết nối với người khác cũng có thể khiến bạn có nguy cơ bị trầm cảm. Duy trì tương tác với bạn bè, gia đình và các thành viên trong cộng đồng cũng có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp bạn luôn tràn đầy năng lượng và giúp tình trạng bệnh cải thiện tốt hơn.

2.2. Theo dõi các triệu chứng và tâm trạng 

Vào thời điểm các triệu chứng hưng cảm hoặc trầm cảm rõ ràng xuất hiện, thường đã quá muộn để ngăn chặn sự thay đổi tâm trạng, vì vậy hãy theo dõi chặt chẽ những thay đổi tinh tế trong tâm trạng, kiểu ngủ, mức năng lượng và suy nghĩ của bạn. Nếu phát hiện vấn đề sớm và hành động nhanh chóng, bạn có thể ngăn chặn một sự thay đổi tâm trạng nhỏ biến thành một giai đoạn hưng cảm hoặc bệnh trầm cảm toàn diện .

2.3. Biết các yếu tố kích hoạt và dấu hiệu cảnh báo sớm

Việc biết các dấu hiệu cảnh báo sớm và yếu tố kích hoạt sẽ không giúp ích gì nhiều nếu bạn không theo dõi chặt chẽ cảm xúc của mình. Bằng cách kiểm tra bản thân thông qua theo dõi tâm trạng thường xuyên, bạn có thể chắc chắn rằng những dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm không bị bỏ lỡ trong cuộc sống hàng ngày.

Bạn có thể ghi lại một biểu đồ tâm trạng để theo dõi các triệu chứng và tâm trạng. Biểu đồ tâm trạng là bản ghi hàng ngày về trạng thái cảm xúc của bạn và các triệu chứng khác mà bạn đang gặp phải. Nó bao gồm thông tin như số giờ bạn ngủ, cân nặng, thuốc bạn đang dùng xung đột trong các mối quan hệ, căng thẳng mệt mỏi. Một biểu đồ tâm trạng càng chi tiết, càng chính xác thì cơ hội ổn định tâm trạng của bạn càng cao.

2.4. Rèn luyện kỹ năng đối phó

Ngoài việc thông báo cho bác sĩ của bạn, bạn có thể sử dụng các kỹ năng đối phó để kiểm soát các triệu chứng hoặc giảm nguy cơ mắc một giai đoạn tâm trạng. Những kỹ thuật đối phó khác nhau phù hợp với những người khác nhau, nhưng chúng thường liên quan đến các hoạt động giúp bạn cảm thấy bình tĩnh, duy trì kết nối với người khác, thực hành các thói quen lành mạnh và thu hút các mối quan tâm. 

Một kế hoạch hành động thường bao gồm:

  • Danh sách các địa chỉ liên hệ khẩn cấp dành cho bác sĩ, nhà trị liệu và các thành viên thân thiết trong gia đình bạn.
  • Một danh sách tất cả các loại thuốc bạn đang dùng, thuốc nào có tác dụng và không có tác dụng, bao gồm cả thông tin về liều lượng.
  • Các triệu chứng và thông tin về bất kỳ vấn đề sức khỏe nào khác mà bạn gặp phải.
  • Các ưu tiên điều trị chẳng hạn như người bạn muốn chăm sóc cho bạn, phương pháp điều trị và ai được ủy quyền đưa ra quyết định thay cho bạn.

2.5. Xây dựng thói quen năng động hàng ngày

Lựa chọn lối sống lành mạnh, bao gồm cả chế độ ngủ, ăn và tập thể dục, có tác động đáng kể đến tâm trạng của bạn. Tập thể dục có tác động tích cực đến tâm trạng và có thể làm giảm số lượng các cơn lưỡng cực mà bạn gặp phải. Tập thể dục nhịp điệu như chạy, bơi, khiêu vũ, leo núi hoặc đánh trống – tất cả các hoạt động giúp cả tay và chân hoạt động đều đặc biệt hiệu quả trong điều trị trầm cảm. Cố gắng kết hợp ít nhất 30 phút hoạt động vào thói quen hàng ngày.

Ngủ quá ít hay quá nhiều có thể gây hưng cảm, vì vậy điều quan trọng là phải nghỉ ngơi điều độ. Lời khuyên tốt nhất là duy trì một lịch trình ngủ phù hợp. Bạn có thể áp dụng theo cách sau:

  • Đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày.
  • Tránh hoặc giảm thiểu ngủ trưa, đặc biệt nếu nó cản trở giấc ngủ của bạn vào ban đêm.
  • Thay vì xem màn hình hoặc các hoạt động kích thích khác trước khi đi ngủ, hãy thử đi tắm, đọc sách hoặc nghe nhạc thư giãn.
  • Hạn chế cafein sau bữa trưa và rượu vào ban đêm vì cả hai đều cản trở giấc ngủ.

2.6. Học cách thư giãn

Các kỹ thuật thư giãn như hít thở sâu, thiền, yoga có thể rất hiệu quả trong việc giảm căng thẳng và giúp bạn luôn bình tĩnh. Thực hành thư giãn hàng ngày có thể cải thiện tâm trạng của bạn và đẩy lùi chứng trầm cảm.

song-chung-voi-tram-cam-va-roi-loan-luong-cuc
Yoga có thể hiệu quả trong việc giảm căng thẳng điều trị bệnh rối loạn lưỡng cực 

Ngoài ra hãy làm những việc bạn cảm thấy tốt hơn như đi xem một bộ phim vui nhộn, đi dạo trên bãi biển, nghe nhạc, đọc một cuốn sách hay hoặc nói chuyện với ai đó. Vui chơi là một nhu cầu cần thiết về mặt cảm xúc và sức khỏe tinh thần.

2.7. Duy trì một chế độ ăn lành mạnh

Để có tâm trạng tốt nhất, hãy ăn nhiều trái cây tươi, rau và ngũ cốc nguyên hạt, đồng thời hạn chế ăn chất béo và đường. Chia nhỏ các bữa ăn trong ngày để lượng đường trong máu không bao giờ xuống quá thấp. Chế độ ăn nhiều carbohydrate có thể gây ra tâm trạng bất ổn, vì vậy bạn cũng nên tránh chế độ ăn này. Các loại thực phẩm gây hại cho tâm trạng khác bao gồm sô cô la, ca cao, caffeine và thực phẩm chế biến sẵn.

Ngoài ra hãy tránh xa đồ uống có cồn, rượu bia, ma túy và các chất kích thích… Bởi việc sử dụng những chất này sẽ khiến cho tình trạng sức khỏe trở lên tồi tệ hơn.

Hiện nay do những triệu chứng trầm cảm, rối loạn lưỡng cực đôi khi sẽ đi kèm với những bất ổn về mặt cơ thể nên dễ khiến cho người bệnh hoang mang, và khó xác định vấn đề của mình. Vì vậy, có một vài phương pháp điều trị trầm cảm hướng đến mục đích bổ sung những hoạt chất cần thiết cho bộ não. Trong đó việc sử dụng những loại viên uống có chứa Nicotinamide Mononucleotide (NMN) được đánh giá là đem lại hiệu quả điều trị tốt nhất. Nicotinamide Mononucleotide có tác dụng giảm tác hại của các gốc tự do trong tế bào não từ đó chống lại sự thoái hóa thần kinh. Người bệnh có thể cải thiện khả năng nhận thức, trí nhớ và khơi dậy khả năng sáng tạo bằng cách cải thiện giao tiếp giữa các tế bào thần kinh. Ngoài ra, Nicotinamide Mononucleotide còn giúp ổn định tâm trạng, chống stress, chống trầm cảm và chống suy nhược thần kinh hiệu quả.

Các bài viết khác

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

27/06/2023
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và tăng vài kilogam cân nặng không mong muốn, có lẽ đã đến lúc bạn nên kiểm soát sức khỏe của mình. Dưới đây là 10 cách cải thiện sức khỏe thể chất của bạn ngay hôm nay.
Vì sao ăn cá hồi giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng?

Vì sao ăn cá hồi giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng?

28/08/2025
Ăn cá hồi giảm căng thẳng là lựa chọn dinh dưỡng thông minh nhờ giàu omega-3, vitamin D và protein chất lượng cao, giúp não bộ và tinh thần được cân bằng.
Sữa chua giúp giảm stress có tốt không? Nên ăn thế nào?

Sữa chua giúp giảm stress có tốt không? Nên ăn thế nào?

28/08/2025
Không chỉ tốt cho tiêu hóa, sữa chua giúp giảm stress đang được khoa học quan tâm. Vậy thực hư việc này ra sao và nên ăn thế nào để tận dụng tối đa lợi ích?
Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn uống trà thảo mộc giảm stress?

Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn uống trà thảo mộc giảm stress?

28/08/2025
Trà thảo mộc giảm stress không chỉ giúp thư giãn tinh thần mà còn ảnh hưởng đến giấc ngủ, cảm xúc và sức khỏe tổng thể nếu uống đúng cách.
Thực phẩm giàu tryptophan giúp cải thiện tinh thần, ngủ ngon

Thực phẩm giàu tryptophan giúp cải thiện tinh thần, ngủ ngon

28/08/2025
Thực phẩm giàu tryptophan là nguồn dinh dưỡng quan trọng giúp cơ thể sản xuất serotonin, từ đó hỗ trợ giấc ngủ sâu và cải thiện tâm trạng hiệu quả.
Gợi ý bữa sáng giúp giảm stress, khởi đầu ngày mới năng lượng

Gợi ý bữa sáng giúp giảm stress, khởi đầu ngày mới năng lượng

28/08/2025
Vì sao bữa sáng giúp giảm stress và những nhóm thực phẩm nào nên ưu tiên vào buổi sáng? Khám phá ngay thực đơn mẫu để khởi đầu ngày mới tích cực, nhiều năng lượng.
Có nên bổ sung thực phẩm chứa omega-3 giảm stress hay không?

Có nên bổ sung thực phẩm chứa omega-3 giảm stress hay không?

27/08/2025
Thực phẩm chứa omega-3 giảm stress có lợi ích thật sự đối với sức khỏe tinh thần không? Nếu có, bạn nên bổ sung thế nào để tối ưu hiệu quả? Tìm hiểu ngay!
Thư giãn thần kinh với 7 nhóm thực phẩm chứa magie giảm stress

Thư giãn thần kinh với 7 nhóm thực phẩm chứa magie giảm stress

27/08/2025
Việc bổ sung thực phẩm chứa magie giảm stress là lựa chọn tự nhiên, an toàn giúp bạn tìm lại sự bình tĩnh và năng lượng trong cuộc sống. Thực hư ra sao và áp dụng thế nào?
Mách bạn 7 thói quen ăn uống lành mạnh giảm stress

Mách bạn 7 thói quen ăn uống lành mạnh giảm stress

27/08/2025
Không chỉ dừng ở việc chọn đúng thực phẩm, các thói quen ăn uống lành mạnh giảm stress hằng ngày cũng được xem là giải pháp hỗ trợ hiệu quả cải thiện tinh thần.
Top thực phẩm giúp ngủ ngon, sâu giấc và an toàn cho sức khỏe

Top thực phẩm giúp ngủ ngon, sâu giấc và an toàn cho sức khỏe

27/08/2025
Giấc ngủ là nền tảng quan trọng để duy trì sức khỏe, nhiều loại thực phẩm giúp ngủ ngon, sâu giấc đã được chứng minh tác dụng hiệu quả. Vậy cụ thể là những loại nào?

Theo dõi tin tức và thông tin khoa học
mới nhất của chúng tôi

phone icon