Rong biển đã trở thành một thành phần quan trọng trong ẩm thực Nhật Bản. Với vị ngọt, hương thảo tự nhiên và độ giòn đặc trưng, rong biển không chỉ mang lại hương vị độc đáo mà còn cung cấp nhiều lợi ích dinh dưỡng cho sức khỏe.
Trong ẩm thực Nhật Bản, rong biển được sử dụng rộng rãi để cuốn sushi, gói bánh gạo onigiri, nấu canh hay súp miso và làm gia vị cho nhiều món ăn truyền thống khác.
Tại đây, việc trồng và sản xuất chế biến rong biển là một ngành công nghiệp đang được mở rộng và phát triển, vì ở quốc gia này, nhu cầu tiêu thụ rong biển rất cao, với lượng tiêu thụ trung bình là 14,3g/ngày cho mỗi người trưởng thành, khoảng 66% các loài rong biển đã được sử dụng làm nguyên liệu trong các món ăn hàng ngày.
Vì sao người nhật ăn nhiều rong biển? Vì rong biển là một nguồn dinh dưỡng phong phú, chứa nhiều chất xơ, vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa có lợi cho sức khỏe. Với sự kết hợp hài hòa giữa vị ngon, dinh dưỡng và lợi ích cho sức khỏe, rong biển đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống hàng ngày của người Nhật.
Nhật Bản là một đất nước được bao quanh bởi đại dương, được thiên nhiên ưu ái cung cấp đa dạng hơn 100 loại rong biển ăn được, bao gồm những loại phổ biến như nori, wakame, konbu, dashi; hijiki. Những loại rong biển này được thu hoạch dọc theo bờ biển của Nhật Bản và được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực của đất nước này.
Người Nhật ăn rong biển đã trở thành truyền thống từ rất lâu đời. Nhiều đến mức, theo một văn bản 1200 năm tuổi của Nhật Bản, rong biển thậm chí còn được dùng làm quà tặng cho triều đình. Theo một nghiên cứu trên tạp chí Nutrition Reviews, 1/5 bữa ăn của người Nhật có thành phần từ rong biển.
Bên cạnh đó, rong biển còn có vai trò quan trọng trong nền kinh tế của đất nước Mặt Trời Mọc. Những vùng ven biển của Nhật Bản là nơi tập trung sản xuất rong biển lớn nhất thế giới, với sản lượng khoảng 700.000 tấn mỗi năm. Rong biển được xuất khẩu sang nhiều quốc gia trên thế giới, đóng góp vào nguồn thu nhập cho nền kinh tế Nhật Bản.
Người Nhật ăn rong biển cũng vì rong biển được cho là một yếu tố góp phần kéo dài tuổi thọ của người dân Nhật Bản, vì nó chứa ít calo và giàu vitamin, khoáng chất và chất xơ, vì vậy đây là thực phẩm quan trọng không thể thiếu trong bữa ăn của người Nhật .
Rong biển tại Nhật Bản rất dồi dào và phong phú, được chế biến và sử dụng đa dạng trong các bữa ăn hàng ngày. Có 7 loại rong biển phổ biến thường xuất hiện trong các món ăn của người Nhật, mỗi loại được ứng dụng khác nhau:
Người Nhật sử dụng nhiều rong biển trong bữa ăn hàng ngày vì loại thực phẩm này cung cấp nguồn dinh dưỡng quan trọng cho sức khỏe, không chỉ có giá trị trong ẩm thực, mà còn thể hiện lịch sử, văn hóa truyền thống của người dân xứ sở hoa anh đào. Dưới đây là những lý do chính giải thích vì sao người Nhật ăn nhiều rong biển:
Trong quá khứ, Nhật Bản là một đất nước đảo quốc, với một bờ biển dài và phong phú. Do đó, rong biển trở thành một nguồn lương thực quan trọng cho người Nhật, đặc biệt là trong thời kỳ Edo (1603-1868), khi chế độ shogun đã áp đặt các giới hạn về sản xuất và tiêu thụ lúa mì và gạo.
Trong khi đó, rong biển có sẵn và dễ trồng trên các bãi biển và đảo nhỏ của Nhật Bản. Do đó, nó trở thành một nguồn lương thực thay thế cho các nguồn lương thực truyền thống khác. Ngoài ra, rong biển cũng có giá trị dinh dưỡng cao và chứa nhiều chất khoáng và vitamin, điều này đã giúp người Nhật chống lại tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng trong thời kỳ khan hiếm.
Rong biển có sự phong phú và đa dạng về loại hình và cách chế biến, Tại Nhật có hơn 100 loại rong biển ăn được, người Nhật có thể tận dụng nguồn rong biển dồi dào làm nguyên liệu trong nhiều món ăn như sushi, onigiri, súp miso, ramen, nabe,.... Việc sử dụng rong biển làm gia vị hay trang trí món ăn giúp tạo ra hương vị đặc trưng và tăng tính hấp dẫn của các món ăn.
Rong biển không chỉ được ưa chuộng vì hương vị hấp dẫn mà còn được biết là một nguồn dưỡng chất phong phú, chứa một lượng lớn chất xơ, và các loại vitamin cần thiết cho cơ thể như: A, D, E, C và B, giàu các khoáng chất như: canxi, kali, magie và sắt..
Đặc biệt, rong biển cũng là một nguồn cung cấp chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác động của các gốc tự do. Nhờ vào sự giàu chất dinh dưỡng này, rong biển giúp người Nhật duy trì sức khỏe tốt và là một yếu tố góp phần kéo dài tuổi thọ của người dân Nhật Bản.
Nhật Bản là một quốc gia đảo quốc với địa hình nhiều biển. Rong biển là nguồn thực phẩm phong phú và tương thích với nguồn tài nguyên địa phương. Việc sử dụng rong biển trong ẩm thực không chỉ hỗ trợ ngành nghề cá và nghề đánh bắt hải sản mà còn đảm bảo sự bền vững của nguồn lợi thực phẩm biển.
Người Nhật đã phát triển các kỹ thuật trồng trọt và chế biến rong biển, tạo ra các kỹ thuật trồng rong biển và thu hoạch bền vững, đảm bảo nguồn cung cấp ổn định, đồng thời bảo vệ môi trường biển. Ngoài ra, các kỹ thuật chế biến rong biển cũng được phát triển để tạo ra những sản phẩm đa dạng như rong biển khô, bột rong biển và các sản phẩm chế biến sẵn khác.
Rong biển có mặt trong nhiều nghi lễ truyền thống và sự kiện quan trọng của người Nhật. Như trong lễ hội Setsubun, họ sử dụng một loại rong biển đặc biệt có tên là ehoumaki để cầu mong may mắn và sức khỏe trong năm mới. Theo đó, người Nhật ăn rong biển vào dịp quan trọng như chúc mừng, ngày kỉ niệm sinh nhật (tết Shichi-Go-San) của trẻ em Nhật. Trong thời hiện đại, rong biển cũng được sử dụng trong các buổi tiệc và các dịp lễ tình nhân và được coi là một món ăn đặc biệt và sang trọng.
Rong biển có nhiều tác dụng vượt trội đối với sức khỏe:
Nhật Bản là quê hương của một số người sống lâu nhất thế giới, là một trong những đất nước có tuổi thọ trung bình cao nhất. Hiện có 90.526 người từ 100 tuổi trở lên tại quốc gia này. Con số này gấp hơn 5 lần so với hai thập kỷ trước, theo báo cáo năm 2022 của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi.
Chế độ ăn uống truyền thống của người Nhật được cho là một trong những lý do giúp họ sống thọ. Và rong biển được mệnh danh là 1 trong năm thực phẩm trường thọ của người Nhật.
Ăn rong biển hàng ngày giúp bổ sung chất xơ vào chế độ ăn uống, hấp thụ đầy đủ chất xơ có tác động tích cực đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tránh tình trạng đột quỵ, điều hòa huyết áp và giảm thiểu nguy cơ gây tiểu đường loại 2. Bên cạnh đó, rong biển cũng chứa các hợp chất chống oxy hóa như fucoxanthin và fucoidan, cả hai hợp chất này đều có đặc tính chống viêm, chống lão hóa và chống ung thư rất tốt.
Hơn thế, các nhà nghiên cứu tin rằng fucoidan - là các phân tử chuỗi dài được tìm thấy chủ yếu trong rong biển, đây là yếu tố ảnh hưởng tới tuổi thọ của người dân Nhật Bản- nơi rong biển hữu cơ là một thành phần quan trọng trong chế độ ăn uống.
Trong suốt hàng ngàn năm lịch sử ẩm thực của Nhật Bản, rong biển đã trở thành một phần không thể thiếu trong khẩu phần ăn hàng ngày. Việc người Nhật ăn rong biển không chỉ phản ánh sự đa dạng và sáng tạo trong ẩm thực, mà còn phản ánh tầm quan trọng của thực phẩm này đối với sức khỏe và văn hóa của đất nước mặt trời mọc. Đây là một trong những thực phẩm quan trọng góp phần nâng cao tuổi thọ và làm chậm quá trình lão hóa của người Nhật Bản.