NMN có phải là hy vọng cho chấn thương sọ não?
Trước khi tìm hiểu về tác dụng của NMN (Nicotinamide MonoNucleotide) trong việc phục hồi tế bào thần kinh sau chấn thương sọ não, chúng ta cần tìm hiểu những đặc điểm cơ bản về cơ chế bệnh sinh của chấn thương sọ não cũng như những tác dụng đã được biết đến của NMN.
Theo đó, chấn thương sọ não là 1 trong những nguyên nhân hàng đầu gây khuyết tật ở người trưởng thành, với tỷ lệ mắc mới lên đến 50 triệu người mỗi năm trên toàn thế giới. Tác động ban đầu của chấn thương sọ não là tổn thương trực tiếp các tế bào thần kinh, tuy nhiên sau đó vài phút, vài giờ hoặc vài ngày là các chấn thương thứ cấp và đây được đánh giá là những tổn thương nghiêm trọng nhất. Tổn thương thứ cấp là kết quả của các phản ứng bệnh lý phức tạp, bao gồm chết tế bào thần kinh và viêm, từ đó gây ra các tổn thương não không hồi phục. Các phương pháp điều trị trước đây, như acid béo omega-3, có thể làm giảm sự chết của tế bào thần kinh bằng cách chống viêm, tuy nhiên chúng ta vẫn cần thêm các biện pháp hiệu quả hơn để giảm bớt thiệt hại do các chấn thương thứ cấp gây ra.
NAD+ là một coenzym chủ chốt trong cơ thể con người khi quyết định hàng trăm phản ứng enzym khác nhau. Trong quá trình chuyển hóa năng lượng cơ bản nhất, NAD+ khử và NAD+ oxy hóa là nhân tố không thể thiếu với vai trò mang ion hydro. Ngoài ra, NAD+ cũng có thể gián tiếp điều chỉnh quá trình chống căng thẳng (stress), tăng trưởng tế bào, chống viêm và chống lão hóa bằng cách điều chỉnh chức năng của yếu tố Sirtuins có hoạt tính deacetyl hóa phụ thuộc NAD+. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng, sự suy giảm nồng độ NAD+ cũng sẽ dẫn đến suy tim và bệnh Alzheimer. Kèm theo đó, mô hình tổn thương do kích thích trong cơ thể sống cho thấy quá trình chết của tế bào thần kinh thường đi kèm với việc suy giảm nồng độ NAD+. Ngoài ra, nhiều nghiên cứu cho thấy chấn thương sọ não mức độ vừa và nặng có thể dẫn đến giảm nồng độ NAD+trong não.
NMN (viết tắt của Nicotinamide Mononucleotide) là tiền chất trực tiếp của NAD+. NMN đã được sử dụng trong nhiều nghiên cứu y học vì có thể làm tăng nồng độ NAD+ một cách nhanh chóng và hiệu quả. NMN hiện đang được sử dụng trong các nghiên cứu về nhiều bệnh lý thần kinh khác nhau, và kết quả quan sát được cho thấy nó có đặc tính bảo vệ, cải thiện chức năng và phục hồi tế bào thần kinh. Ở những con chuột bị thiếu máu não, việc bổ sung tăng Nicotinamide MonoNucleotide cho thấy tác dụng bảo vệ thần kinh thông qua cơ chế cải thiện trao đổi chất của ty thể và hạn chế các tổn thương do stress oxy hóa. Bên cạnh đó, NMN cũng có thể ức chế sự mất tế bào thần kinh và tình trạng suy giảm chức năng nhận thức ở chuột.
Với những bằng chứng đã có, các nhà khoa học đã đề xuất nghiên cứu về việc bổ sung tăng Nicotinamide Mononucleotide có thể cải thiện chức năng hành vi cũng như khả năng ghi nhớ, đồng thời giảm bớt tổn thương và phục hồi tế bào thần kinh ở chuột bị chấn thương sọ não mức độ trung bình đến nặng. Thông qua điều trị chuột bị chấn thương sọ não, các nhà khoa học đã quan sát thấy những thay đổi về hành vi và bệnh lý của chuột, đồng thời tiến hành giải trình tự phiên mã của các mô hồi hải mã để khám phá vai trò của NMN và các con đường liên quan, từ đó hy vọng tìm ra một phương pháp điều trị mới cho chấn thương sọ não.
Được công bố trên Tạp chí Khoa học Y tế Quốc tế, Zhao và đồng nghiệp đến từ Đại học Vũ Hán, Trung Quốc đã cho thấy rằng, NMN giúp ngăn chặn sự suy giảm về khả năng không gian và khả năng trí nhớ sau chấn thương sọ não ở chuột. NMN làm giảm bớt các tổn thương thần kinh đồng thời, tăng Nicotinamide Mononucleotide còn giúp hạn chế hoạt động của các gen phụ trách protein gây viêm đồng thời chống viêm sau chấn thương. Những phát hiện từ nghiên cứu này cho thấy rằng bổ sung NMN có thể là một biện pháp nhằm mục đích giảm thiểu rối loạn chức năng nhận thức và tổn thương thần kinh đi kèm với chấn thương sọ não.
Zhao và các đồng nghiệp đã sử dụng những con chuột đã nhận được một loạt các tác động có kiểm soát để gây ra chấn thương sọ não. Để kiểm tra tác dụng của NMN đối với chấn thương sọ não, các nhà nghiên cứu đã tiêm cho chuột một liều NMN 43.75 mg/kg một giờ sau khi gây ra chấn thương sọ não.
Những con chuột đã được thực nghiệm với phép đo khả năng học tập và trí nhớ không gian bằng cách kiểm tra lượng thời gian cần thiết để tìm lối thoát hiểm trong một ống nước. Sau chấn thương sọ não, những con chuột không được điều trị mất thời gian lâu hơn khoảng 5 lần để tìm ra chỗ thoát hiểm, tuy nhiên những con chuột được điều trị bằng NMN lại mất ít thời gian hơn rất nhiều so với chuột bình thường. Với thời gian tìm kiếm vị trí thoát hiểm thấp hơn so với những con chuột không bị chấn thương sọ não, những con chuột tham gia nghiên cứu được điều trị bằng NMN cho thấy khả năng ghi nhớ và học tập không gian được bảo tồn.
Để tìm lời giải thích cho việc cải thiện khả năng học tập và trí nhớ, Zhao và đồng nghiệp đã kiểm tra các tế bào thần kinh trong vùng não liên quan đến học tập và trí nhớ, cụ thể là vùng hồi hải mã. Họ phát hiện ra rằng các tế bào thần kinh trong khu vực này thường ít phong phú hơn và trở nên mất trật tự hơn sau chấn thương, nhưng việc bổ sung tăng Nicotinamide Mononucleotide đã giúp phục hồi tế bào thần kinh về số lượng và tạo ra một tổ chức có cấu trúc hơn. Những phát hiện này cho thấy NMN có vai trò trong việc giảm thiểu tổn thương thần kinh sau chấn thương sọ não.
Phản ứng viêm có thể dẫn đến chết tế bào và tổn thương thần kinh, Zhao và các đồng nghiệp đã phân tích hoạt động gen của 2 protein liên quan đến viêm là TNF-α và IL-1β. TNF-α tăng lên khoảng 300 lần, trong khi IL-1β tăng khoảng 200 lần sau chấn thương sọ não. Đối với cả 2 loại protein này, NMN làm giảm mức tăng hoạt động của gen gấp 5 lần sau chấn thương, qua đó phản ứng viêm sẽ xảy ra ít hơn.
Zhao và đồng nghiệp đã trình bày nghiên cứu đầu tiên áp dụng NMN để điều trị tình trạng chấn thương sọ não, với kết quả cho thấy NMN giúp bảo tồn nhận thức và giảm bớt tổn thương thần kinh. Một số nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng tăng Nicotinamide Mononucleotide có thể làm tăng mức độ của phân tử thiết yếu để sửa chữa DNA và sản xuất năng lượng tế bào, cụ thể là NAD, qua đó cải thiện quá trình trao đổi chất và giảm viêm. Tóm lại, với nghiên cứu này của Zhao và các đồng nghiệp đã cung cấp bằng chứng cho một tình trạng mà NMN có thể chống lại đó là chấn thương não nghiêm trọng.
Ngày nay, ngoài việc ăn uống khoa học và sinh hoạt lành mạnh thì bạn có thể thực phẩm bảo vệ sức khỏe có chứa thành phần Nicotinamide Mononucleotide. Nicotinamide Mononucleotide là 1 enzyme tiền thân của Coenzyme NAD, có khả năng làm tăng nồng độ NAD+ và giúp tế bào tăng sản sinh năng lượng ATP, sửa chữa DNA bị hư tổn, tế bào mất khả năng phân chia, sao chép DNA không chính xác và đồng thời kích hoạt gen trường thọ Sirtuins. Nhờ đó giúp thúc đẩy tế bào sinh sôi 1 cách hiệu quả.
