vi
Tiếng Việt
vi
Tiếng Việt
English
English
日本語
日本語
Chia sẻ:

Hệ thống miễn dịch hoạt động thế nào khi ta ngủ?

23/06/2023
Hệ thống miễn dịch gồm nhiều tế bào đặc biệt bảo vệ cơ thể khỏi những tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus, ký sinh trùng và nấm. Một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh sẽ bảo vệ con người khỏi các bệnh lý nhiễm trùng và truyền nhiễm nguy hiểm. Vậy hệ thống miễn dịch có hoạt động khi ngủ không hay khi ngủ hệ thống miễn dịch có nghỉ không?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Dược sĩ Bùi Thị Phương Thảo.

1. Hệ thống miễn dịch là gì?

Hệ thống miễn dịch được tạo thành từ mạng lưới các tế bào như protein, mô và cơ quan. Các tế bào đặc biệt này phối hợp với nhau để bảo vệ cơ thể chống lại vi khuẩn và vi sinh vật gây bệnh. Tế bào bạch cầu là một trong những tế bào quan trọng của hệ thống miễn dịch. Hệ thống miễn dịch tấn công những yếu tố gây bệnh cho con người thông qua một loạt các bước được gọi là phản ứng miễn dịch.

Vai trò của hệ thống miễn dịch, bao gồm:

  • Bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm bệnh: Hệ thống miễn dịch là hệ thống phòng thủ tự nhiên của cơ thể, bảo vệ cơ thể khỏi những tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus, ký sinh trùng và nấm. Một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh sẽ bảo vệ con người bằng cách tạo ra một rào cản ngăn chặn mầm bệnh hoặc kháng nguyên lạ xâm nhập vào cơ thể. Nếu những tác nhân gây bệnh có thể vượt qua khỏi hàng rào tự nhiên, hệ thống miễn dịch tiếp tục sản sinh các tế bào bạch cầu, cũng như nhiều chất sinh học và protein khác nhằm tấn công và phá hủy những yếu tố gây bệnh này. Hệ thống miễn dịch hoạt động mạnh mẽ để kìm hãm không cho mầm mống gây bệnh phát triển trong cơ thể.
  • Hệ thống miễn dịch tạo kháng thể chống bệnh cũ tái phát: Con người được sinh ra với một mức độ miễn dịch và sức đề kháng nhất định và sẽ cải thiện dần theo thời gian. Trẻ em khi mắc các bệnh cảm vặt thì hệ thống miễn dịch sẽ tạo ra một ngân hàng kháng thể trong lần đầu tiên tiếp xúc với căn bệnh và hình thành khả năng chống lại chúng trong tương lai. Vắc-xin hoạt động theo cơ chế đưa những mầm bệnh đã được làm yếu vào trong cơ thể nhằm tạo điều kiện cho hệ thống miễn dịch tạo ra kháng thể và ngăn chặn bệnh tái phát.
he-thong-mien-dich
Hệ thống miễn dịch bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm bệnh.

2. Hệ thống miễn dịch có hoạt động khi ngủ không?

Hệ thống miễn dịch có hoạt động khi ngủ không hay khi ngủ hệ thống miễn dịch có nghỉ không là vấn đề đang được các nhà khoa học quan tâm và nghiên cứu. 

Giấc ngủ là một quá trình sinh lý thể hiện các đặc tính phục hồi và điều tiết. Lý tưởng nhất là cơ thể chúng ta cần một giấc ngủ chất lượng từ 7 - 9 tiếng mỗi ngày để nạp lại năng lượng và giữ cho hệ thống miễn dịch của chúng ta khỏe mạnh. Nhiều nhà nghiên cứu nhắc nhở chúng ra rằng ưu tiên giấc ngủ và cho phép cơ thể nghỉ ngơi có thể ổn định tâm trạng, tiếp thêm sinh lực và thúc đẩy khả năng phục hồi của cơ thể.

Khi ngủ hệ thống miễn dịch có nghỉ không? Trong khi ngủ hệ thống miễn dịch của cơ thể vẫn hoạt động, nó sản xuất và giải phóng các protein gọi là cytokine. Protein này nhắm vào nhiễm trùng và viêm nhiễm tạo ra phản ứng miễn dịch. Hệ thống miễn dịch của cơ thể cũng tạo ra tế bào miễn dịch T trong khi ngủ, đây là các tế bào bạch cầu miễn dịch chống lại mầm bệnh nội bào như tế bào bị nhiễm virus cúm, HIV và tế bào ung thư. Do đó, tế bào T đóng vai trò quan trọng trong phản ứng miễn dịch của cơ thể chúng ta đối với nhiều bệnh lý truyền nhiễm. 

Một giấc ngủ chất lượng có thể tăng cường các tế bào T trong cơ thể giúp tăng cường hệ miễn dịch và chống lại nhiễm trùng. Giấc ngủ ngon làm được điều này bằng cách tăng cường khả năng bám dính của các tế bào T và tiêu diệt các tế bào bị nhiễm virus và các mầm bệnh khác. 

he-thong-mien-dich
Giấc ngủ ngon giúp tăng cường hệ thống miễn dịch.

Đối với những người ngủ không ngon giấc, hormone gây căng thẳng có thể ức chế khả năng hoạt động hiệu quả của các tế bào T trong việc tiêu diệt mầm bệnh và làm giảm sản xuất các cytokine bảo vệ. Ngoài ra, các kháng thể và tế bào chống nhiễm trùng cũng bị giảm trong thời gian bạn ngủ không đủ giấc. 

Giấc ngủ không ngon có thể dẫn đến các vấn đề lâu dài về tâm trạng, trí nhớ và lượng đường trong máu cùng nhiều vấn đề khác. Hậu quả ngắn hạn của giấc ngủ không ngon có thể bao gồm buồn ngủ, phán đoán kém, tai nạn xe hơi, ủ rũ, các vấn đề về trí nhớ và sai lầm tại nơi làm việc. Giấc ngủ kém kinh niên không chỉ ảnh hưởng đến khả năng hoạt động tốt vào ngày hôm sau, mà còn ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe thể chất và tinh thần.

3. Một số biện pháp duy trì giấc ngủ ngon giúp tăng cường hệ thống miễn dịch

3.1. Giấc ngủ ổn định

Tính nhất quán là 1 trong những yếu tố quan trọng nhất để có được một giấc ngủ chất lượng. Đi ngủ và thức dậy cùng một thời điểm mỗi ngày giúp cơ thể tạo ra một thói quen thúc đẩy giấc ngủ ngon hơn. Đảm bảo không chợp mắt vào ban ngày hoặc chợp mắt không quá 30 phút sẽ giúp duy trì lịch trình ngủ ổn định.

Duy trì thói quen ngủ phù hợp cùng với chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục có thể giúp bạn có một giấc ngủ ngon từ đó tăng cường hệ thống miễn dịch để giữ cơ thể luôn khỏe mạnh.

3.2. Thay đổi môi trường ngủ của bạn

Môi trường đóng một vai trò lớn trong chất lượng giấc ngủ. Chúng ta có xu hướng ngủ ngon hơn trong một căn phòng yên tĩnh, tối và mát mẻ. Hãy thử dùng rèm chắn sáng, mặt nạ ngủ, nút bịt tai hoặc quạt để giúp tạo môi trường ngủ lý tưởng.

3.3. Ánh sáng xanh

Ánh sáng xanh gây ra sự tỉnh táo, giữ cho não của chúng ta tỉnh táo và ngăn chặn việc sản xuất melatonin. Ánh sáng xanh phát ra từ màn hình điện thoại, máy tính và TV. Đèn LED và bóng đèn huỳnh quang cũng được cho là có tác động tương tự đến chu kỳ giấc ngủ của chúng ta. Cố gắng hạn chế tiếp xúc với những loại ánh sáng này ít nhất một giờ trước khi đi ngủ. Bộ lọc hoặc kính giảm ánh sáng xanh có thể hữu ích nhưng lý tưởng nhất là ngừng sử dụng bất kỳ thiết bị điện tử nào trước khi đi ngủ.

3.4. Caffeine - Kẻ thù hóa học của giấc ngủ

Caffeine là một chất kích thích trực tiếp làm suy yếu tín hiệu đi ngủ của bạn. Cố gắng tránh tiêu thụ bất kỳ nguồn caffeine nào sau 2 giờ chiều để tránh mất ngủ vào ban đêm. Caffeine có thể được tìm thấy trong cà phê, trà, nước ngọt và thậm chí cả chocolate. Đồ uống không chứa caffeine vẫn có một ít caffeine có thể khiến mọi người tỉnh táo vào ban đêm.

3.5. Thể dục và giấc ngủ

Tập thể dục được cho là không chỉ giúp bạn đi vào giấc ngủ nhanh hơn mà còn cải thiện chất lượng giấc ngủ của bạn bằng cách tăng thời gian ngủ sâu. Giai đoạn ngủ sâu của chu kỳ giấc ngủ giúp tăng cường chức năng miễn dịch và hỗ trợ kiểm soát căng thẳng và lo lắng. Tuy nhiên, tránh tập thể dục gắng sức gần giờ đi ngủ vì điều này có thể gây tác động ngược lại đến chất lượng giấc ngủ bằng cách tăng nhiệt độ cơ thể và nhịp tim của bạn.

he-thong-mien-dich
Tập thể dục đầy đủ giúp nâng cao hệ thống miễn dịch 

3.6. Dinh dưỡng và giấc ngủ

Ăn khuya hoặc ăn nhẹ sát giờ đi ngủ có thể ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa dẫn đến giấc ngủ không ngon. Tốt nhất là tránh ăn 2 đến 3 giờ trước khi ngủ. Ngoài ra, điều quan trọng là phải đảm bảo cơ thể bạn đủ nước suốt cả ngày và đủ nước vào ban đêm để có chất lượng giấc ngủ tối ưu.

Nếu bạn muốn ăn nhẹ trước khi đi ngủ hãy thử các loại thực phẩm có chứa magie hoặc canxi như các loại hạt, sữa chua hoặc bột yến mạch. Những thực phẩm này đã được chứng minh là giúp thúc đẩy giấc ngủ do tác dụng làm dịu của chúng và có thể là một lựa chọn tốt hơn so với đồ ăn nhẹ có đường có thể gây tăng đột biến năng lượng và ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ nói chung.

3.7. Trị liệu bằng hương thơm

Trị liệu bằng hương thơm có thể thúc đẩy sự thư giãn và giấc ngủ. Hoa oải hương là một mùi hương được sử dụng rộng rãi có thể làm tăng chất lượng giấc ngủ và có thể làm giảm lo lắng. Mùi hương gỗ tuyết tùng có thể làm tăng thời gian ngủ và giảm thức dậy quá sớm. Một số mùi hương như mùi hương thảo hoặc gỗ đàn hương có thể hoạt động như một chất kích thích. Vì vậy, hãy cố gắng tránh những mùi hương đó trong hỗn hợp liệu pháp mùi hương. Những loại tinh dầu này có thể được tìm thấy trong bình xịt thơm hoặc máy khuếch tán tinh dầu.

3.8. Thiền

Các bài tập thiền và thở đã được chứng minh là giúp thư giãn và dễ ngủ. Thiền có thể cải thiện khả năng kiểm soát hệ thần kinh đối giao cảm giúp giảm mức độ dễ dàng đánh thức bạn và cho phép bạn nghỉ ngơi.

3.9. Bổ sung thực phẩm chức năng

Bổ sung thực phẩm chức năng có chứa Nicotinamide Mononucleotide (NMN). Nicotinamide Mononucleotide có tác dụng giảm tác hại của các gốc tự do trong tế bào não từ đó chống lại sự thoái hóa thần kinh. Người bệnh có thể cải thiện giấc ngủ, tăng khả năng nhận thức, trí nhớ và khơi dậy khả năng sáng tạo bằng cách cải thiện giao tiếp giữa các tế bào thần kinh. Ngoài ra, Nicotinamide Mononucleotide còn giúp ổn định tâm trạng, chống stress, chống trầm cảm và chống suy nhược thần kinh.

Bài viết trên đã trả lời được câu hỏi hệ thống miễn dịch có hoạt động khi ngủ không hay khi ngủ hệ thống miễn dịch có nghỉ không? Hệ thống miễn dịch vẫn hoạt động trong khi ngủ, nó sản xuất các cytokine và tế bào miễn dịch T giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh lý nhiễm trùng. Vì vậy, đảm bảo duy trì những giấc ngủ chất lượng giúp tăng cường hệ thống miễn dịch bảo vệ cơ thể.

Các bài viết khác

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

27/06/2023
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và tăng vài kilogam cân nặng không mong muốn, có lẽ đã đến lúc bạn nên kiểm soát sức khỏe của mình. Dưới đây là 10 cách cải thiện sức khỏe thể chất của bạn ngay hôm nay.
Tác dụng an toàn và chống lão hóa của Nicotinamide Mononucleotide (NMN) trong các thử nghiệm lâm sàng ở người

Tác dụng an toàn và chống lão hóa của Nicotinamide Mononucleotide (NMN) trong các thử nghiệm lâm sàng ở người

14/07/2024

Nicotinamide Mononucleotide (NMN) là một chất bổ sung dinh dưỡng đầy triển vọng trong việc ngăn ngừa quá trình lão hóa và cải thiện sức khỏe tổng thể. Các nghiên cứu lâm sàng gần đây đã chỉ ra những tác dụng an toàn và hiệu quả của NMN đối với sức khỏe con người. Việc tìm hiểu sâu hơn về những lợi ích của NMN sẽ giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về vai trò của nó trong việc duy trì sự lão hóa chậm và tăng cường sức khỏe tổng thể.

NMN giúp cải thiện sự mệt mỏi ở người lớn tuổi

NMN giúp cải thiện sự mệt mỏi ở người lớn tuổi

14/07/2024

NMN (Nicotinamide Mononucleotide) gây sự chú ý nhờ khả năng cải thiện các vấn đề liên quan đến tuổi tác. Một trong những lợi ích tiềm năng của NMN là khả năng giúp giảm mệt mỏi ở người già. Nghiên cứu gần đây đang chỉ ra những cơ chế thông qua đó NMN giúp cải thiện tình trạng người lớn tuổi dễ mệt mỏi.

NMN giúp cải thiện khả năng sinh sản thế nào?

NMN giúp cải thiện khả năng sinh sản thế nào?

14/07/2024

NMN (Nicotinamide Mononucleotide) đang nhận được sự quan tâm ngày càng lớn trong lĩnh vực sức khỏe và chăm sóc cá nhân. Một trong những ứng dụng tiềm năng của NMN như một cách cải thiện khả năng sinh sản. Nghiên cứu đang chỉ ra những lợi ích tiềm năng của NMN đối với khả năng sinh sản ở cả nam và nữ giới.

Bổ sung Nicotinamide mononucleotide (NMN) giúp tăng cường khả năng hiếu khí ở người chạy nghiệp dư

Bổ sung Nicotinamide mononucleotide (NMN) giúp tăng cường khả năng hiếu khí ở người chạy nghiệp dư

14/07/2024

Hoạt động thể thao, đặc biệt là chạy bộ, đòi hỏi khả năng hiếu khí tốt để cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể. Ở những người tập luyện nghiệp dư, khả năng hiếu khí thường bị giới hạn, ảnh hưởng đến hiệu quả tập luyện. Gần đây, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung NMN - Nicotinamide mononucleotide có thể hỗ trợ tăng cường khả năng hiếu khí ở những người chạy nghiệp dư.

NMN hỗ trợ chức năng tim, ngăn suy tim do quá tải áp lực

NMN hỗ trợ chức năng tim, ngăn suy tim do quá tải áp lực

14/07/2024

Suy tim là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chức năng bơm máu của tim. Một trong những nguyên nhân dẫn đến suy tim là quá tải áp lực tim. Gần đây, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng NMN (Nicotinamide mononucleotide) có thể hỗ trợ chức năng tim, góp phần ngăn ngừa suy tim do quá tải áp lực.

Bổ sung NMN thúc đẩy biểu hiện miRNA chống lão hóa ở động mạch chủ của chuột già, dự đoán sự trẻ hóa biểu sinh và tác dụng chống xơ vữa động mạch

Bổ sung NMN thúc đẩy biểu hiện miRNA chống lão hóa ở động mạch chủ của chuột già, dự đoán sự trẻ hóa biểu sinh và tác dụng chống xơ vữa động mạch

14/07/2024

Sự lão hóa là một quá trình tự nhiên và không thể tránh khỏi đối với cơ thể sống. Tuy nhiên, các nhà khoa học đang không ngừng nghiên cứu các phương pháp để làm chậm hoặc ngăn chặn quá trình này. Gần đây, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung NMN, một tiền chất của NAD+ có thể thúc đẩy biểu hiện của các miRNA chống lão hóa mạch máu của chuột già, dẫn đến các tác dụng trẻ hóa và chống xơ vữa động mạch.

NMN và đóng góp của chất này trong quá trình phân rã mô mỡ

NMN và đóng góp của chất này trong quá trình phân rã mô mỡ

14/07/2024

Thừa cân béo phì là kết quả của sự mất cân bằng trong quá trình chuyển hóa chất béo trong cơ thể, khi lượng calo tiêu thụ vượt quá lượng calo tiêu hao, dẫn đến tích tụ mô mỡ quá mức và tăng cân. NMN là một hợp chất tiềm năng hỗ trợ giảm cân và cải thiện sức khỏe. NMN có khả năng tăng cường biểu hiện và hoạt động của ATGL, trong khi ATGL có khả năng phân giải triglycerid (một nhóm mỡ dự trữ chính trong cơ thể). Hãy cùng tìm hiểu một cách đơn giản về cơ chết này nhé.

Nicotinamide mononucleotide (NMN) làm tăng độ nhạy insulin của cơ ở phụ nữ tiền tiểu đường

Nicotinamide mononucleotide (NMN) làm tăng độ nhạy insulin của cơ ở phụ nữ tiền tiểu đường

14/07/2024

Độ nhạy insulin là khả năng sử dụng insulin của cơ thể, một hormone do tuyến tụy sản xuất, hormon này đóng vai trò như một chiếc chìa khóa để mở cánh cửa mang đường từ máu vào tế bào. Khi độ nhạy insulin giảm, lượng đường trong máu có thể tăng cao trong lúc đó cơ thể hay cụ thể hơn là tế bào không có đường để sử dụng, giai đoạn đầu sẽ là tiền tiểu đường và cuối cùng là phát triển thành bệnh lý đái tháo đường type 2. Hiện nay, một số nghiên cứu cho thấy NMN có thể tăng độ nhạy insulin bằng cách kích thích sản xuất Nicotinamide adenine dinucleotide (NAD+) trong cơ thể, mang đến nhiều hy họng điều trị hiệu quả cho phụ nữ tiền tiểu đường.

Nghiên cứu: Bổ sung NMN (Mononucleotide Nicotinamide) đảo ngược rối loạn chức năng mạch máu và stress oxy hóa khi lão hóa ở chuột

Nghiên cứu: Bổ sung NMN (Mononucleotide Nicotinamide) đảo ngược rối loạn chức năng mạch máu và stress oxy hóa khi lão hóa ở chuột

14/07/2024

Lão hóa là một quá trình tự nhiên không thể tránh khỏi, dẫn đến nhiều thay đổi trong cơ thể, bao gồm cả sự suy giảm chức năng mạch máu và gia tăng stress oxy hóa. Những thay đổi này có thể góp phần gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng đặc biệt là bệnh tim mạch - mạch vành, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và nguy hiểm hơn cả là tính mạnh con người. Việc bổ sung NMN giúp tăng cường sản xuất NAD+, kích hoạt các cơ chế sửa chữa DNA, từ đó cải thiện chức năng tế bào và bảo vệ cơ thể khỏi tổn thương do stress oxy hóa gây ra.

Theo dõi tin tức và thông tin khoa học
mới nhất của chúng tôi

phone icon