Alzheimer là một trong những căn bệnh trầm trọng và phổ biến nhất ở người già. Bệnh gây ra sự suy giảm trí tuệ, mất trí nhớ và khả năng hoạt động hàng ngày của người bệnh. Tuy không có phương pháp phòng ngừa tuyệt đối cho bệnh Alzheimer, nhưng có những biện pháp mà chúng ta có thể áp dụng để giảm nguy cơ mắc bệnh và duy trì sức khỏe tốt cho não bộ. Dưới đây là những cách phòng ngừa bệnh Alzheimer sớm và hiệu quả mà bạn có thể tham khảo.
Bệnh alzheimer là gì?
Bệnh Alzheimerlà một dạng sa sút trí tuệ tiến triển, có liên quan đến các bộ phận của não, kiểm soát suy nghĩ, trí nhớ và ngôn ngữ. Bệnh bắt đầu với việc mất trí nhớ nhẹ và có thể dẫn đến mất khả năng tiếp tục cuộc trò chuyện và phản ứng với môi trường. Các vấn đề về trí nhớ là một trong những dấu hiệu cảnh báo đầu tiên của bệnh Alzheimer và các chứng mất trí liên quan. Những người mắc bệnh nặng có thể mất khả năng tiếp tục cuộc trò chuyện và phản ứng với môi trường.
Nguyên nhân gây ra bệnh Alzheimer
Nguyên nhân gây ra bệnh Alzheimer là một vấn đề phức tạp và chưa được hiểu rõ hoàn toàn. Tuy nhiên, có một số yếu tố được xác định có thể đóng vai trò trong sự phát triển của bệnh này. Bao gồm yếu tố tuổi tác, di truyền, lối sống, suy giảm chức năng miễn dịch và yếu tố môi trường như hút thuốc lá và ô nhiễm môi trường.
Cách phòng ngừa bệnh Alzheimer sớm và hiệu quả
Bệnh Alzheimer là một trong những căn bệnh mà không ai muốn gặp phải. Chưa có cách nào được chứng minh là có thể ngăn chặn sự phát triển của bệnh, nhưng có nhiều cách phòng ngừa bệnh Alzheimer mà bạn có thể thực hiện hàng ngày :
Tăng cường hoạt động thể chất
Tham gia các hoạt động thể chất hàng ngày là một trong những cách tốt nhất để giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Tập thể dục thường xuyên giúp cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường chức năng não bộ. Có thể chọn một bài tập thể dục phù hợp như đi bộ, chạy bộ, bơi lội, tham gia các lớp thể dục nhịp điệu hoặc yoga và duy trì ít nhất 30 phút luyện tập trong 5 ngày/ tuần.
Kiểm soát huyết áp
Nhiều loại nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa huyết áp cao, bệnh mạch máu não (một bệnh về các mạch máu cung cấp cho não) và chứng mất trí nhớ.
Các nghiên cứu khám nghiệm tử thi cho thấy có tới 80% những người mắc bệnh Alzheimer cũng mắc bệnh tim mạch. Ngoài ra, các nghiên cứu quan sát đã phát hiện ra rằng huyết áp cao ở tuổi trung niên, cùng với các yếu tố nguy cơ mạch máu não khác nhưtiểu đườngvà hút thuốc làm tăng nguy cơ phát triển chứng mất trí nhớ.
Hãy kiểm soát huyết áp tốt để góp phần phòng ngừa bệnh Alzheimer hiệu quả.
Quản lý lượng đường trong máu
Lượng đường trong máu cao có thể là nguyên nhân gây viêm nhiễm và tổn thương tế bào não. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng người mắc bệnh tiểu đường có khả năng cao hơn để phát triển bệnh Alzheimer. Vậy nên quản lý tốt lượng đường trong máu là một trong những cách phòng tránh bệnh Alzheimer.
Quản lý cân nặng
Cân nặng cao hoặc béo phì có thể tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng cân nặng quá mức và chất béo tích tụ, đặc biệt là chất béo ở vùng bụng, có thể gây tổn thương cho não bộ và tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Để góp phần phòng bệnh Alzheimer, việc duy trì cân nặng và lối sống lành mạnh là quan trọng, bao gồm ăn uống cân đối, vận động thể chất đều đặn và chăm sóc sức khỏe hợp lý.
Tránh chấn thương đầu
Chấn thương đầu có thể gây ra việc tổn thương tế bào não và tăng nguy cơ phát triển bệnh Alzheimer trong tương lai. Các chấn thương đầu nghiêm trọng, như chấn thương do tai nạn giao thông, thể thao hay các hoạt động nguy hiểm, có thể gây ra hậu quả lâu dài cho sức khỏe não bộ.
Bằng cách đội mũ bảo hiểm khi tham gia các hoạt động nguy hiểm, tuân thủ quy tắc an toàn khi thể thao và tránh các tình huống tiềm ẩn nguy cơ, có thể giảm khả năng bị chấn thương và do đó, giúp phòng ngừa bệnh Alzheimer tốt hơn.
Tham gia các hoạt động xã hội và rèn luyện bộ não
Tham gia vào các hoạt động xã hội có thể giúp xây dựng khả năng đối phó với bệnh tật, giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng của bộ não. Khi bạn thực hiện các hoạt động này có thể giúp trì hoãn, hoặc thậm chí ngăn ngừa, chứng mất trí nhớ phát triển.
Chọn các hoạt động mà bạn thích để rèn luyện bộ não và thực hiện chúng thường xuyên như chơi cờ, giải đố, đọc sách, chơi một loại nhạc cụ hay học một ngôn ngữ mới cũng là một trong những cách phòng tránh bệnh Alzheimer.
Không hút thuốc, uống rượu
Hút thuốc và uống rượu có thể tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Trong thuốc lá có chứa nhiều chất gây hại, bao gồm nicotine và các hợp chất gây viêm nhiễm, có thể gây tổn thương cho não bộ và tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng người hút thuốc lá hoặc uống rượu quá mức trong thời gian dài, có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến chức năng não bộ và có khả năng cao hơn để phát triển bệnh Alzheimer.
Chế độ ăn uống lành mạnh
Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh là một trong những cách phòng tránh bệnh Alzheimer đã được chứng minh hiệu quả. Như chế độ ăn uống kiểu Địa Trung Hải đặc biệt hữu ích trong việc bảo vệ bạn chống lại chứng mất trí nhớ, ung thư, tiểu đường hay đột quỵ :
Dùng các loại thực phẩm giàu tinh bột trong hầu hết các bữa ăn như bánh mì nguyên cám, gạo và mì ống.
Ăn nhiều trái cây, rau, đậu (ví dụ, đậu, đậu Hà Lan và đậu lăng) và các loại hạt.
Ăn ít thịt đỏ như thịt bò và thịt cừu, và đặc biệt là các loại thịt chế biến sẵn như xúc xích và thịt xông khói.
Ăn cá nhiều hơn đặc biệt là cá hồi và cá thu
Chọn thực phẩm từ sữa ít béo.
Sử dụng dầu thực vật để nấu ăn như dầu ô liu và dầu hạt cải dầu. Cố gắng tránh các chất béo rắn như bơ, mỡ lợn.
Hạn chế lượng muối trong bữa ăn của bạn - cố gắng không ăn quá 6g muối (khoảng một thìa cà phê) mỗi ngày.
Hạn chế các món ăn có đường như bánh ngọt, nước ngọt, bánh quy và sô cô la.
Ngủ đủ giấc
Ngủ đủ giấc có thể giúp hạn chế nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc thiếu ngủ hoặc có chất lượng giấc ngủ kém có thể tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.
Khi chúng ta ngủ, não bộ có thời gian để loại bỏ các chất độc hại tích tụ trong suốt ngày và tái tạo tế bào não. Ngủ đủ giấc cũng giúp duy trì chức năng não bộ, bao gồm trí nhớ, tập trung và xử lý thông tin.
Thiếu ngủ hoặc có chất lượng giấc ngủ kém có thể dẫn đến việc tích tụ chất beta-amyloid, một chất gây tổn thương tế bào não và có liên quan đến sự phát triển của bệnh Alzheimer. Nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng người thiếu ngủ có khả năng cao hơn để phát triển các triệu chứng của bệnh Alzheimer.
Dùng các chất bổ sung
Có thể dùng thêm các dạng viên uống bổ sung như NMN (Nicotinamide mononucleotide) - một chất tự nhiên có trong cơ thể và được coi là một dạng của vitamin B3. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng NMN có thể có tác dụng bảo vệ và cải thiện chức năng não bộ, có tiềm năng trong việc điều trị và phòng ngừa bệnh Alzheimer.
NMN được cho là có khả năng tăng cường sự sản xuất của một loại enzyme gọi là sirtuins, có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì sự hoạt động của tế bào não. Nghiên cứu trên chuột đã cho thấy rằng việc cung cấp NMN có thể cải thiện trí nhớ và chức năng não bộ, đồng thời giảm tác động của bệnh Alzheimer.