NMN và Citicoline là gì? Cơ chế tác động lên não bộ như thế nào?
NMN (Nicotinamide Mononucleotide) là tiền chất trực tiếp của NAD⁺ – một phân tử đóng vai trò then chốt trong trao đổi chất, sửa chữa DNA, bảo vệ ty thể và ngăn ngừa quá trình lão hóa tế bào. Khi tuổi tác tăng cao, nồng độ NAD⁺ trong tế bào thần kinh có xu hướng suy giảm, kéo theo sự suy yếu của các chức năng nhận thức.
Citicoline (CDP-choline) là hợp chất tự nhiên cấu thành từ choline và cytidine. Citicoline được biết đến với vai trò hỗ trợ tổng hợp phospholipid, đặc biệt là phosphatidylcholine, giúp duy trì cấu trúc màng tế bào thần kinh. Ngoài ra, citicoline còn hỗ trợ sản sinh chất dẫn truyền thần kinh acetylcholine, đây là yếu tố thiết yếu trong học tập và ghi nhớ.
Dù khác nhau về cơ chế, nhưng nhìn chung cả hai hoạt chất đều có điểm tương đồng:
- Tăng cường chức năng ty thể
- Giảm stress oxy hóa trong tế bào não
- Hỗ trợ duy trì kết nối thần kinh khỏe mạnh
Sa sút trí tuệ mạch máu (VD) là một hội chứng rối loạn chức năng nhận thức nghiêm trọng do đột quỵ thiếu máu cục bộ, đột quỵ xuất huyết não và các bệnh lý mạch máu não khác gây ra. Theo các
cuộc điều tra dịch tễ học, VD là nguyên nhân gây sa sút trí tuệ được công nhận nhiều thứ hai và chiếm 15% các trường hợp. Tỷ lệ mắc bệnh tăng theo tuổi tác và nguy cơ mắc sa sút trí tuệ mạch máu gần như tăng gấp đôi sau mỗi 5 năm. Ngoài ra, khoảng 25–30% bệnh nhân mắc sa sút trí tuệ 3 tháng sau đột quỵ (
Kalaria và cộng sự, 2016).
NMN và Citicoline kết hợp ngăn ngừa chứng sa sút trí tuệ do mạch máu
Để mô hình hóa bệnh sa sút trí tuệ mạch máu, các nhà nghiên cứu đã sử dụng phương pháp phẫu thuật cản trở lưu lượng máu đến não chuột. Theo đó nếu không đủ lượng máu cần thiết, mô não chuột bắt đầu ghi nhận tình trạng suy yếu và hồi hải mã sẽ dễ bị tổn thương. Khi đó, các đối tượng chuột sa sút trí tuệ mạch máu sẽ lập tức biểu hiện sự thiếu hụt các khía cạnh quan trọng của nhận thức, đó là học tập và trí nhớ - cũng là mục đích chính của việc
nghiên cứu này.
Để xác định tác dụng của NMN và Citicoline, trước tiên các nhà nghiên cứu đã chia chuột thành từng nhóm riêng lẻ với mục tiêu thử nghiệm riêng từng hợp chất chống lão hóa và khi kết hợp cùng với nhau. Nghiên cứu ứng dụng bài kiểm tra nhận dạng vật thể mới (đây là một phương pháp nghiên cứu về trí nhớ ở loài gặm nhấm) để ghi nhận kết quả trên từng nhóm.
Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng, khi sử dụng đơn lẻ, cả NMN và Citicoline đều không cải thiện đáng kể khả năng học tập và trí nhớ trên mô hình chuột thử nghiệm. Tuy nhiên, việc dùng NMN và Citicoline kết hợp lại mang lại những cải thiện hiệp đồng về trí nhớ. Có thể nói rằng, kết hợp NMN và Citicoline ngăn ngừa suy giảm trí nhớ trên mô hình chuột bị rối loạn chức năng nhận thức.
NMN và Citicoline giảm viêm thần kinh, bảo vệ cấu trúc não ở mức độ mô học
Bên cạnh các chỉ số hành vi, nghiên cứu còn đi sâu vào phân tích mô học và các dấu hiệu phân tử trong não chuột. Đây là một điểm nổi bật cho thấy hiệu quả sinh học thực sự chứ không đơn thuần là biểu hiện bên ngoài.
Khiếm khuyết sinh lý của bệnh sa sút trí tuệ mạch máu chính là tình trạng viêm. Do đó, các nhà nghiên cứu đã tiến hành đánh giá mức độ của dấu hiệu lão hóa này thông qua việc đo lường các tế bào microglia. Cụ thể hơn, ở mô hình mô não chuột, các tế bào viêm microglia trở nên hoạt hóa mạnh mẽ chính là dấu hiệu điển hình cho viêm thần kinh mạn tính. Từ đó dẫn đến tổn thương myelin (một lớp chất béo giàu lipid có chức năng cách điện và bảo vệ tế bào thần kinh), phá vỡ tính toàn vẹn của chất trắng.
Kết quả nghiên cứu ghi nhận sự kết hợp NMN và Citicoline mang đến:
- Giảm viêm thần kinh: Mức độ biểu hiện của Iba‑1 (dấu ấn microglia) giảm đáng kể, chứng minh hiệu quả kháng viêm thần kinh.
- Bảo vệ chất trắng và phục hồi màng tế bào thần kinh: Việc kết hợp NMN và Citicoline ghi nhận mức độ biểu hiện MBP (Myelin Basic Protein) cao hơn, phản ánh sự bảo tồn lớp vỏ myelin bao bọc sợi trục, giúp dẫn truyền tín hiệu thần kinh hiệu quả hơn.
Những gì chúng ta biết đến hiện tại về NMN và Citicoline
Nhìn chung, những phát hiện của nghiên cứu này cho thấy sự kết hợp hoạt chất NMN và Citicoline mang đến tác dụng hiệp đồng trong việc ngăn ngừa suy giảm các khía cạnh của nhận thức như trí nhớ, đồng thời giảm tổn thương não do viêm. Mặt khác, thoái hóa não do viêm là một đặc điểm phổ biến của quá trình lão hóa não, sự kết hợp mang tính chống lão hóa này có thể làm chậm hoặc ngăn ngừa sự suy thoái não nói chung xảy ra theo tuổi tác.
Ở thời điểm hiện tại, NMN và Citicoline đều đã được nghiên cứu khá rộng rãi trên người, dù sự kết hợp của cả hai mới chỉ được thử nghiệm trên mô hình động vật.
- NMN: Đã được chứng minh làm tăng NAD⁺ ở người, hỗ trợ chuyển hóa, năng lượng, có tiềm năng trong bảo vệ tế bào thần kinh.
- Citicoline: Được sử dụng trong nhiều sản phẩm hỗ trợ thần kinh với các nghiên cứu trên người cho thấy hiệu quả trong hồi phục sau đột quỵ, cải thiện sự chú ý ở người lớn tuổi.
Dĩ nhiên, cần thêm dữ liệu lâm sàng để xác nhận tính hiệu quả và an toàn khi phối hợp hai hoạt chất này ở người, nhưng đây là hướng phát triển hứa hẹn, nhất là trong bối cảnh thế giới đang tìm kiếm giải pháp chống lão hóa não bộ, chống suy giảm nhận thức nói chung và cải thiện trí nhớ nói riêng.
Nghiên cứu mới cho thấy tín hiệu khả quan khi kết hợp NMN và Citicoline ngăn ngừa suy giảm trí nhớ trên mô hình chuột suy giảm nhận thức, mặt khác còn can thiệp vào các cơ chế sinh học nền tảng của chức năng não như giảm viêm, phục hồi chất trắng.
Dù vẫn cần thêm nghiên cứu lâm sàng trên người, phát hiện này mở ra hướng đi mới trong chiến lược bảo vệ trí nhớ từ sớm, đặc biệt ở nhóm người trưởng thành đang đối mặt với nguy cơ sa sút trí tuệ. Bên cạnh đó, lựa chọn một sản phẩm NMN tinh khiết cao, ổn định và có khả năng hấp thu tốt là yếu tố không thể thiếu. Với độ tinh khiết 99,9% kết hợp công nghệ Liposome tối ưu độ hấp thu và hàm lượng 250mg/viên theo khuyến nghị,
Yang NMN 15000 mg là một sự lựa chọn được giới khoa học và khách hàng quan tâm đến sức khỏe tế bào tin tưởng hiện nay.
Nguồn tham khảo, trích dẫn:
