Với phụ nữ, thủ phạm lớn nhất đằng sau những thay đổi của cơ thể tuổi trung niên chính là nội tiết tố. Nhiều chị em tuổi trung niên tăng cân mất kiểm soát vì nội tiết tố mất quyền kiểm soát hầu hết các chức năng của cơ thể, từ sinh sản cho đến cảm giác đói.
Theo các chuyên gia, khi đến tuổi mãn kinh, nồng độ Estrogen, Progesterone và Testosterone sẽ thay đổi dao động. Điều này gây ra một loạt các thay đổi, từ giảm mật độ xương và khối lượng cơ nạc đến giảm ham muốn tình dục và thay đổi tâm trạng.
Tuổi trung niên tăng cân có thể đổ lỗi cho nội tiết tố, bên cạnh đó sẽ không thể bỏ qua nguyên nhân tốc độ trao đổi chất đã chậm lại. Tốc độ trao đổi chất sẽ chậm tự nhiên theo tuổi tác, và nồng độ Estrogen thấp hơn cũng sẽ góp phần gây nên hiện tượng này.
Theo chuyên gia dinh dưỡng, giai đoạn trung niên cũng ghi nhận hiện tượng bắt đầu tích tụ nhiều mỡ thừa, đặc biệt là quanh vòng eo. Cách tốt nhất để giữ cho quá trình trao đổi chất diễn ra suôn sẻ là duy trì hoạt động thể chất, có thể kết hợp giữa rèn luyện sức mạnh và bài tập tim mạch (cardio). Ngoài ra, người bệnh cần tăng cường bổ sung chất xơ.
Tuổi trung niên tăng cân mất kiểm soát có thể do hiện tượng mất cơ bắp, được mệnh danh là động cơ đốt cháy calo chính trong cơ thể, với tốc độ 1% mỗi năm. Với phụ nữ, tình trạng mất cơ cũng có liên quan đến việc suy giảm nồng độ Estrogen và Testosterone đi kèm với thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh.
Bạn có thể khắc phục bằng cách thực hiện các bài tập rèn luyện sức mạnh hoặc nâng tạ 2 đến 4 lần một tuần. Tập luyện sức đề kháng không chỉ giúp xây dựng lại khối lượng cơ nạc đã mất mà còn giúp đốt cháy chất béo và tăng tốc độ trao đổi chất. Nếu chưa làm quen với việc rèn luyện sức mạnh, bạn hãy cân nhắc hướng dẫn tập luyện của huấn luyện viên cá nhân trong 2 đến 3 buổi.
Khi già đi và đặc biệt là với đối tượng tuổi trung niên tăng cân mất kiểm soát, cơ thể bắt đầu bỏ qua insulin, loại hormone chịu trách nhiệm điều chỉnh đường huyết. Kết quả là lượng đường trong máu tăng cao do tế bào không hấp thụ vì thiếu Insulin. Bệnh nhân vẫn tỉnh táo nên có thể uống sữa khi đói và qua đó có thể khiến cảm giác thèm ăn tăng nhiều hơn. Điều này không chỉ dẫn đến tăng cân mất kiểm soát mà còn khiến bạn có nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2 cao hơn.
Cách khắc phục như sau:
Các hormone như Ghrelin (báo hiệu khi nào bạn đói) và Leptin (báo hiệu khi nào bạn no) ở tuổi trung niên có xu hướng dao động, và đây là một nguyên nhân dẫn đến tăng cân mất kiểm soát. Khi chúng ta già đi, các thụ thể của những hormone kể trên không hoạt động tốt như trước đó và phần nào có hiện tượng đề kháng với chúng.
Cách khắc phục tình trạng này như sau: Các chuyên gia khuyến cáo nên ghi chép lại nhật ký ăn uống để tìm ra những sai lầm trong thói quen ăn uống của bản thân và có biện pháp xử lý tốt hơn khi có dấu hiệu đói. Khi bạn thực sự viết ra những gì bạn ăn, bạn có thể biết liệu bạn có thực sự ăn vặt cả ngày hay bạn đang ăn một khẩu phần lớn hơn tiêu chuẩn. Nhật ký ăn uống cũng có thể cho bạn biết liệu bạn có đang ăn đủ chất đạm hay không. Theo đó các khuyến cáo hiện nay yêu cầu 20-30g protein trong mỗi bữa ăn, vì cơ thể chỉ có thể hấp thụ lượng protein nhất định trong một lần ăn.
Giữa sự nghiệp, gia đình và bạn bè ở độ tuổi trung niên, việc tập thể dục có thể không nằm trong danh sách ưu tiên. Chuyên gia cho biết tình trạng các khớp kêu cót két kèm theo đau nhức là một trong những lý do khiến người trong độ tuổi trung niên trở nên kém năng động hơn.
Việc sử dụng quá mức hay gặp phải các chấn thương trong quá trình tập thể dục khiến khớp xương có vấn đề và từ đó khiến bạn từ bỏ hoạt động thể chất yêu thích hoặc buộc bạn phải giảm tốc độ. Điều này có thể là một yếu tố góp phần dẫn đến hiện tượng tuổi trung niên tăng cân mất kiểm soát.
Các chuyên gia khuyến cáo để khắc phục điều này bạn chỉ cần tiếp tục di chuyển. Bạn có thể không cần phải dành hàng giờ ở phòng tập gym hay chạy bộ, thay vào đó hãy tìm bộ môn nào đó mà bạn yêu thích. Nếu chấn thương khiến bạn không thể thực hiện hoạt động yêu thích của mình, bạn hãy thử tham gia một lớp học mới hoặc tập luyện tại nhà. Việc duy trì hoạt động thể không chỉ giúp tăng cường quá trình trao đổi chất mà còn kích thích giải phóng các endorphin để cải thiện tâm trạng của bạn và giúp làn da tươi trẻ hơn.
Ngoài ra, tập thể dục thường xuyên còn giúp làm giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính, như bệnh tim mạch và tiểu đường.
Tuổi trung niên là giai đoạn mà bạn phải trải qua nhiều loại căng thẳng, từ việc quản lý sự nghiệp và tài chính trong khi phải chăm sóc cả con cái và cha mẹ già. Khi căng thẳng, cơ thể sẽ bài tiết ra cortisol, hay còn gọi là hormone chiến đấu hoặc bỏ chạy. Việc bài tiết cortisol liên tục có thể khiến lượng đường trong máu giảm xuống, dẫn đến bạn muốn ăn nhiều hơn (đặc biệt là tiêu thụ đường).
Kèm theo đó, cortisol còn kích thích phát triển mỡ quanh bụng và vòng eo lớn hơn có liên quan đến các bệnh như tiểu đường và bệnh tim mạch.
Cách khắc phục là hãy kiểm soát sự căng thẳng bằng các biện pháp như yoga, thiền hay đọc sách.
Nhiều phụ nữ cho biết họ khó ngủ khi lớn tuổi. Hoặc, có thể bạn không cảm thấy được nghỉ ngơi, ngay cả sau một đêm ngủ đủ giấc, đồng nghĩa bạn sẽ có ít năng lượng hơn để tập thể dục hoặc thực hiện các hoạt động thể chất.
Hai trong số những yếu tố gây rối loạn giấc ngủ lớn nhất ở độ tuổi trung niên là cơn bốc hỏa và đổ mồ hôi về đêm. Và đây cũng là dấu hiệu cho thấy sự thay đổi hormone của nữ giới.
Để khắc phục vấn đề này, điều đầu tiên cần làm thiết lập một thói quen ngủ điều độ, đặc biệt là không sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ. Các nhà nghiên cứu Harvard phát hiện ra rằng ánh sáng xanh phát ra từ các thiết bị điện tử có thể phá vỡ nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể và ức chế melatonin (loại hormone khiến bạn buồn ngủ vào ban đêm).
Nếu những cơn bốc hỏa và đổ mồ hôi ban đêm khiến bạn khó ngủ, chuyên gia khuyên rằng nên tắm nước mát trước khi đi ngủ và mặc đồ ngủ thông thoáng. Ngoài ra cần tránh tiêu thụ caffeine và rượu, đặc biệt là rượu vang đỏ vì chúng là tác nhân gây ra các cơn bốc hỏa.
Ngoài kế hoạch ăn uống khoa học và tập luyện hợp lý thì phụ nữ tuổi trung niên cũng có thể cân nhắc sử dụng thêm các thực phẩm bảo vệ sức khỏe có chứa thành phần hoạt chất quý như: Glabridin chiết xuất linh thảo, L-Carnitine, Piperine, Coenzyme Q10, ALA (Alpha Lipoic Acid) chiết xuất rau bina…. để giúp tăng vận chuyển glucose vào cơ, khống chế cảm giác đói và giảm tích trữ glucose,… Đồng thời tăng phân giải chất béo, ngăn mỡ tích tụ ở nội tạng, nhờ đó hỗ trợ giảm cân, giảm mỡ hiệu quả và bền vững.
