vi
Tiếng Việt
vi
Tiếng Việt
English
English
日本語
日本語
Chia sẻ:

Vì sao tế bào bị suy thoái?

26/07/2023
Lão hóa là quá trình già đi của cơ thể. Nếu muốn chống lại lão hóa, chúng ta cần phải xem lại từ những điều cơ bản nhất, đầu tiên là cách cơ thể hoạt động, nguyên nhân đưa đến các bất thường và cần làm gì để ngăn chặn. Trong đó, khi nói đến quá trình lão hóa cần phải kể đến hiện tượng suy thoái tế bào. Vậy vì sao tế bào bị suy thoái?

Suy thoái tế bào là gì?

Khi xem xét tế bào, chúng ta thấy rằng phải có sự cân bằng giữa quá trình tổng hợp protein bình thường (cần thiết cho chức năng và cấu trúc tế bào), quá trình sinh học cơ quan (tạo ra các cấu trúc mới trong tế bào thực hiện chức năng của tế bào) và quá trình thoái hóa protein (việc tế bào sử dụng các protein mới) cũng như sự luân chuyển các cơ quan (quá trình làm chết các cơ quan tế bào). Điều đó có nghĩa là trong khi các bộ phận của tế bào đang chết đi và các protein đang được sử dụng cho các chức năng thì các protein cần được hình thành và các bào quan mới cần được tạo ra để thay thế các bộ phận đang chết dần. 

Tế bào bị suy thoái xảy ra theo 2 con đường thoái hóa chính: 

  • Quá trình tự thực của tế bào
  • Luân chuyển tế bào

Quá trình tự thực của tế bào - Autophagy tế bào

Autophagy được hiểu là quá trình loại bỏ các phần tế bào không sử dụng được và tái sử dụng các phần có thể sử dụng giúp các tế bào của bạn khỏe mạnh. Autophagy xảy ra khi các tế bào của bạn đang bị căng thẳng. Nhiều phương pháp, bao gồm nhịn ăn và tập thể dục và bệnh tật có thể gây căng thẳng. 

Luân chuyển tế bào

Cân bằng nội môi protein rất quan trọng đối với sức khỏe của các tế bào. Doanh thu tế bào đề cập đến quá trình tạo và thoái hóa protein trong tế bào. Động lực chính của quá trình tổng hợp protein là nồng độ của bản phiên mã mRNA, một phân tử truyền tin giúp tế bào sao chép DNA của nó. Sự phân hủy protein được thúc đẩy bởi một quá trình gọi là con đường ubiquitin-proteasome. 

Cả quá trình tự thực và quá trình luân chuyển protein phải được duy trì cân bằng trong tế bào để tế bào duy trì hoạt động đầy đủ. Khi các hệ thống này bị lỗi, tế bào có thể bị chết theo chương trình. Cách các tế bào hoạt động được điều chỉnh chặt chẽ bởi cơ thể. 

Vì sao tế bào bị suy thoái?

Suy thoái tế bào, hay tế bào bị suy thoái được mô tả giống như một chiếc ô tô mới mà bạn lái đi, sự xuống cấp của các tế bào sẽ bắt đầu ngay khi chúng được tạo ra lần thứ 2 và kéo dài cho đến khi chúng mất hoàn toàn chức năng và chết đi. Điều quan trọng cần nhớ là hầu hết các tế bào đều ở trạng thái tái tạo liên tục, nghĩa là trong khi một số tế bào chết đi thì các tế bào mới đang được tạo ra.

Khi các tế bào không còn cần thiết nữa, về cơ bản chúng sẽ tự hủy hay tế bào bị suy thoái. Đó là một quá trình sinh hóa tốt và cần thiết. Đôi khi được gọi là quá trình chết theo chương trình của tế bào, quá trình chết theo chương trình giúp loại bỏ các tế bào không cần thiết trong quá trình phát triển. 

suy-thoai-te-bao
Khi các tế bào không còn cần thiết nữa, về cơ bản chúng sẽ tự hủy hay tế bào bị suy thoái 

Đây cũng là một quá trình ức chế chính của bệnh tật. Các tế bào không sử dụng được sẽ bị loại bỏ một cách tự nhiên thông qua quá trình này. Nếu quá trình tế bào bị suy thoái không xảy ra, sự ức chế của một số loại tế bào (như tế bào ung thư) có thể dẫn đến khối u. Quá trình suy tế bào cũng quan trọng như vậy, quá nhiều tế bào bị suy thoái có thể dẫn đến các bệnh thoái hóa thần kinh, như bệnh Parkinson hoặc bệnh Alzheimer, thậm chí là hội chứng suy tế bào. 

Có nhiều nguyên nhân gây suy thoái tế bào:

Gốc tự do

Tổn thương gốc tự do xảy ra tự nhiên trong cơ thể nhưng cũng xảy ra do các yếu tố gây căng thẳng bên ngoài làm thay đổi cách hoạt động của tế bào. Các gốc tự do là các phân tử không cân bằng ăn cắp các electron từ các phân tử khác. Khi các electron bị loại bỏ khỏi các phân tử khỏe mạnh, nó sẽ làm hỏng tế bào nơi phân tử khỏe mạnh đó sinh sống. Điều này dẫn đến thiệt hại vĩnh viễn khiến tế bào tái tạo không chính xác, hoạt động sai hoặc thậm chí chết. 

Nguồn gốc tự do bao gồm:

  • Tia UV từ mặt trời
  • Khói thuốc lá
  • Rượu bia
  • Sự ô nhiễm
  • Một số chất tẩy rửa công nghiệp 

Ăn kiêng

Các tế bào cần một số vitamin, chất dinh dưỡng và axit để tồn tại. Để có được những yếu tố cần thiết này, các tế bào tìm đến chế độ ăn uống để được nuôi dưỡng. Nếu bạn không ăn uống đúng cách, các tế bào sẽ không có các chất cần thiết để hoạt động. 

Theo thời gian, việc thiếu một chế độ ăn uống cân bằng có thể có tác động tiêu cực đến tuổi thọ của các tế bào, khiến chúng xuống cấp nhanh hơn so với khi chúng nhận được các chất dinh dưỡng thích hợp cần thiết cho sự sống của tế bào. 

Thiếu hoạt động thể chất

Tập thể dục khiến các tế bào tái tạo nhanh hơn. Bằng cách làm hỏng các tế bào protein cơ bắp thông qua tập thể dục, cơ thể bạn được kích hoạt để tạo ra các tế bào mới. Điều này nghe có vẻ trái ngược nhưng loại tổn thương do tập thể dục gây ra cho các tế bào là tổn thương lành mạnh cho cơ thể.

Không giống như thiệt hại do các gốc tự do gây ra, ảnh hưởng đến DNA của tế bào và khiến các tế bào ngừng hoạt động bình thường, loại thiệt hại này gây ra sự phát triển và sửa chữa tế bào thông qua một quá trình tự nhiên mà cơ thể bạn cần để tiếp tục tạo ra các tế bào mới. 

suy-thoai-te-bao
Ít tập thể dục là một trong những nguyên nhân gây suy thoái tế bào 

Cách nào làm chậm suy thoái tế bào bất thường?

Các tế bào chịu trách nhiệm xây dựng các mô để tạo ra các cơ quan vận hành toàn bộ các hệ thống và quá trình trong cơ thể. Từ quan điểm lão hóa, điều cần thiết chúng ta cần hướng đến là giữ cho các tế bào hoạt động bình thường càng lâu càng tốt. Khi các tế bào bắt đầu mất chức năng, nó không chỉ ảnh hưởng đến cách thức hoạt động của các mô, cơ quan và hệ thống trong cơ thể bạn mà còn ảnh hưởng đến chính DNA. Khi DNA của tế bào thay đổi, các tế bào bắt đầu trục trặc và sao chép không đúng cách, dẫn đến bệnh tật và thậm chí tử vong. Vậy làm cách nào làm chậm suy thoái tế bào bất thường?

  • Bạn có thể giảm lượng gốc tự do tấn công các tế bào của mình bằng cách lựa chọn lối sống lành mạnh hơn và luôn hạn chế mức độ tiếp xúc với ô nhiễm và khói bụi. Bằng cách bổ sung chất chống oxy hóa, bạn cũng có thể bảo vệ các tế bào của mình khỏi các gốc tự do. Chất chống oxy hóa hoạt động bằng cách tặng một trong các electron của chúng cho các gốc tự do để các tế bào được bảo vệ và an toàn. Chất chống oxy hóa được tìm thấy tự nhiên trong thực phẩm có chứa vitamin và một số axit béo. 
  • Bạn cần ít nhất 150 phút hoạt động tim mạch mỗi tuần và rèn luyện sức đề kháng. Cả hai loại bài tập này sẽ giúp cơ thể bạn hoạt động bình thường và giúp các tế bào của bạn tái tạo nhanh hơn. 
  • Sức khỏe của tế bào còn đến từ một chế độ ăn uống cân bằng.

Các bài viết khác

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

27/06/2023
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và tăng vài kilogam cân nặng không mong muốn, có lẽ đã đến lúc bạn nên kiểm soát sức khỏe của mình. Dưới đây là 10 cách cải thiện sức khỏe thể chất của bạn ngay hôm nay.
Tác dụng an toàn và chống lão hóa của Nicotinamide Mononucleotide (NMN) trong các thử nghiệm lâm sàng ở người

Tác dụng an toàn và chống lão hóa của Nicotinamide Mononucleotide (NMN) trong các thử nghiệm lâm sàng ở người

14/07/2024

Nicotinamide Mononucleotide (NMN) là một chất bổ sung dinh dưỡng đầy triển vọng trong việc ngăn ngừa quá trình lão hóa và cải thiện sức khỏe tổng thể. Các nghiên cứu lâm sàng gần đây đã chỉ ra những tác dụng an toàn và hiệu quả của NMN đối với sức khỏe con người. Việc tìm hiểu sâu hơn về những lợi ích của NMN sẽ giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về vai trò của nó trong việc duy trì sự lão hóa chậm và tăng cường sức khỏe tổng thể.

NMN giúp cải thiện sự mệt mỏi ở người lớn tuổi

NMN giúp cải thiện sự mệt mỏi ở người lớn tuổi

14/07/2024

NMN (Nicotinamide Mononucleotide) gây sự chú ý nhờ khả năng cải thiện các vấn đề liên quan đến tuổi tác. Một trong những lợi ích tiềm năng của NMN là khả năng giúp giảm mệt mỏi ở người già. Nghiên cứu gần đây đang chỉ ra những cơ chế thông qua đó NMN giúp cải thiện tình trạng người lớn tuổi dễ mệt mỏi.

NMN giúp cải thiện khả năng sinh sản thế nào?

NMN giúp cải thiện khả năng sinh sản thế nào?

14/07/2024

NMN (Nicotinamide Mononucleotide) đang nhận được sự quan tâm ngày càng lớn trong lĩnh vực sức khỏe và chăm sóc cá nhân. Một trong những ứng dụng tiềm năng của NMN như một cách cải thiện khả năng sinh sản. Nghiên cứu đang chỉ ra những lợi ích tiềm năng của NMN đối với khả năng sinh sản ở cả nam và nữ giới.

Bổ sung Nicotinamide mononucleotide (NMN) giúp tăng cường khả năng hiếu khí ở người chạy nghiệp dư

Bổ sung Nicotinamide mononucleotide (NMN) giúp tăng cường khả năng hiếu khí ở người chạy nghiệp dư

14/07/2024

Hoạt động thể thao, đặc biệt là chạy bộ, đòi hỏi khả năng hiếu khí tốt để cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể. Ở những người tập luyện nghiệp dư, khả năng hiếu khí thường bị giới hạn, ảnh hưởng đến hiệu quả tập luyện. Gần đây, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung NMN - Nicotinamide mononucleotide có thể hỗ trợ tăng cường khả năng hiếu khí ở những người chạy nghiệp dư.

NMN hỗ trợ chức năng tim, ngăn suy tim do quá tải áp lực

NMN hỗ trợ chức năng tim, ngăn suy tim do quá tải áp lực

14/07/2024

Suy tim là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chức năng bơm máu của tim. Một trong những nguyên nhân dẫn đến suy tim là quá tải áp lực tim. Gần đây, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng NMN (Nicotinamide mononucleotide) có thể hỗ trợ chức năng tim, góp phần ngăn ngừa suy tim do quá tải áp lực.

Bổ sung NMN thúc đẩy biểu hiện miRNA chống lão hóa ở động mạch chủ của chuột già, dự đoán sự trẻ hóa biểu sinh và tác dụng chống xơ vữa động mạch

Bổ sung NMN thúc đẩy biểu hiện miRNA chống lão hóa ở động mạch chủ của chuột già, dự đoán sự trẻ hóa biểu sinh và tác dụng chống xơ vữa động mạch

14/07/2024

Sự lão hóa là một quá trình tự nhiên và không thể tránh khỏi đối với cơ thể sống. Tuy nhiên, các nhà khoa học đang không ngừng nghiên cứu các phương pháp để làm chậm hoặc ngăn chặn quá trình này. Gần đây, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung NMN, một tiền chất của NAD+ có thể thúc đẩy biểu hiện của các miRNA chống lão hóa mạch máu của chuột già, dẫn đến các tác dụng trẻ hóa và chống xơ vữa động mạch.

NMN và đóng góp của chất này trong quá trình phân rã mô mỡ

NMN và đóng góp của chất này trong quá trình phân rã mô mỡ

14/07/2024

Thừa cân béo phì là kết quả của sự mất cân bằng trong quá trình chuyển hóa chất béo trong cơ thể, khi lượng calo tiêu thụ vượt quá lượng calo tiêu hao, dẫn đến tích tụ mô mỡ quá mức và tăng cân. NMN là một hợp chất tiềm năng hỗ trợ giảm cân và cải thiện sức khỏe. NMN có khả năng tăng cường biểu hiện và hoạt động của ATGL, trong khi ATGL có khả năng phân giải triglycerid (một nhóm mỡ dự trữ chính trong cơ thể). Hãy cùng tìm hiểu một cách đơn giản về cơ chết này nhé.

Nicotinamide mononucleotide (NMN) làm tăng độ nhạy insulin của cơ ở phụ nữ tiền tiểu đường

Nicotinamide mononucleotide (NMN) làm tăng độ nhạy insulin của cơ ở phụ nữ tiền tiểu đường

14/07/2024

Độ nhạy insulin là khả năng sử dụng insulin của cơ thể, một hormone do tuyến tụy sản xuất, hormon này đóng vai trò như một chiếc chìa khóa để mở cánh cửa mang đường từ máu vào tế bào. Khi độ nhạy insulin giảm, lượng đường trong máu có thể tăng cao trong lúc đó cơ thể hay cụ thể hơn là tế bào không có đường để sử dụng, giai đoạn đầu sẽ là tiền tiểu đường và cuối cùng là phát triển thành bệnh lý đái tháo đường type 2. Hiện nay, một số nghiên cứu cho thấy NMN có thể tăng độ nhạy insulin bằng cách kích thích sản xuất Nicotinamide adenine dinucleotide (NAD+) trong cơ thể, mang đến nhiều hy họng điều trị hiệu quả cho phụ nữ tiền tiểu đường.

Nghiên cứu: Bổ sung NMN (Mononucleotide Nicotinamide) đảo ngược rối loạn chức năng mạch máu và stress oxy hóa khi lão hóa ở chuột

Nghiên cứu: Bổ sung NMN (Mononucleotide Nicotinamide) đảo ngược rối loạn chức năng mạch máu và stress oxy hóa khi lão hóa ở chuột

14/07/2024

Lão hóa là một quá trình tự nhiên không thể tránh khỏi, dẫn đến nhiều thay đổi trong cơ thể, bao gồm cả sự suy giảm chức năng mạch máu và gia tăng stress oxy hóa. Những thay đổi này có thể góp phần gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng đặc biệt là bệnh tim mạch - mạch vành, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và nguy hiểm hơn cả là tính mạnh con người. Việc bổ sung NMN giúp tăng cường sản xuất NAD+, kích hoạt các cơ chế sửa chữa DNA, từ đó cải thiện chức năng tế bào và bảo vệ cơ thể khỏi tổn thương do stress oxy hóa gây ra.

Theo dõi tin tức và thông tin khoa học
mới nhất của chúng tôi

phone icon