Nhịp sinh học của cơ thể, cụ thể là chu kỳ giấc ngủ, có mối liên hệ mật thiết với mất ngủ. Chu kỳ giấc ngủ là chu kỳ tự nhiên của cơ thể, được điều chỉnh bởi một số yếu tố như ánh sáng, nhiệt độ và hoạt động thể chất. Khi chu kỳ giấc ngủ bị gián đoạn, cơ thể có thể không thể ngủ đủ hoặc không thể duy trì giấc ngủ đủ để phục hồi sức khỏe.
Ngoài ra, nhịp sinh học của cơ thể còn ảnh hưởng đến sự bài tiết của các hormone, bao gồm melatonin, cortisol và testosterone, ảnh hưởng đến giấc ngủ và thức dậy. Sự gián đoạn của nhịp sinh học dẫn đến mất cân bằng hormone và ảnh hưởng đến quá trình giấc ngủ, gây ra mất ngủ hoặc khó ngủ.
Chẳng hạn, khi thay đổi múi giờ hoặc thời gian, như trong trường hợp đi du lịch hoặc thay đổi công việc làm việc ca đêm, sẽ làm gián đoạn nhịp sinh học của cơ thể, gây ra khó ngủ. Ngoài ra, các yếu tố khác như stress, rối loạn tâm lý và sử dụng thuốc hoặc chất kích thích cũng có thể ảnh hưởng đến nhịp sinh học và dẫn đến mất ngủ.
Buồn ngủ nhưng không ngủ được là bệnh gì? Nếu cơ thể mệt mỏi nhưng không ngủ được, có thể đó là dấu hiệu của hội chứng giấc ngủ đến trễ. Nếu không phải là vậy, có thể có nguyên nhân khác. Dưới đây là một số lý do tại sao bạn rất mệt mỏi nhưng không thể ngủ?
Trên thực tế, ngủ trưa có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, cách ngủ trưa không đúng có thể khiến bạn mệt mỏi cũng như ảnh hưởng chất lượng giấc ngủ buổi tối.
Nghiên cứu cho thấy rằng việc ngủ trưa lâu và ngủ trưa muộn trong buổi chiều có thể khiến bạn mất thời gian lâu hơn để ngủ vào ban đêm, ngủ kém chất lượng và tỉnh dậy nhiều lần trong đêm. Các chuyên gia đều khuyên nên ngủ trưa từ 20-30 phút là hợp lý.
Tâm trạng bồn chồn và căng thẳng không chỉ làm bạn mất ngủ mà còn gây khó khăn trong việc chìm vào giấc ngủ. Lo lắng và căng thẳng là những yếu tố chẩn đoán thường gặp trong rối loạn giấc ngủ, gây khó khăn trong việc thư giãn và làm chậm quá trình chìm vào giấc ngủ. Tâm trạng lo lắng cũng dẫn đến sự kích thích và sự tỉnh táo tăng cao, từ đó làm trì hoãn buồn ngủ hơn.
Bệnh trầm cảm là một trong những nguyên nhân gây mất ngủ. Những người mắc bệnh trầm cảm thường gặp khó khăn trong việc ngủ vào ban đêm và có thể thức dậy sớm hơn thời gian cần thiết. Tâm trạng u ám và suy nghĩ tiêu cực trong bệnh trầm cảm có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ và gây ra rối loạn giấc ngủ.
Đồng thời, mất ngủ có thể làm gia tăng triệu chứng trầm cảm, tạo thành một vòng lặp tiêu cực. Việc chẩn đoán và điều trị bệnh trầm cảm đúng cách có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và tình trạng cơ thể mệt mỏi nhưng không ngủ được.
Caffein là một chất kích thích thần kinh được tìm thấy trong nhiều loại đồ uống như cà phê, trà, nước ngọt có ga và nhiều loại đồ uống năng lượng. Nó có thể gây kích thích tâm trạng và giảm mệt mỏi, nhưng nếu sử dụng quá mức hoặc sai thời điểm, caffein có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ và gây mất ngủ.
Mức độ tác động của caffein trên giấc ngủ có thể khác nhau đối với mỗi người, vì thế tốt nhất bạn nên hạn chế sử dụng caffein vào buổi chiều hoặc tối để giúp cải thiện giấc ngủ.
Sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính hoặc máy tính bảng trước khi đi ngủ có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ và gây mất ngủ. Các thiết bị này phát ra ánh sáng xanh, loại ánh sáng ảnh hưởng đến sản xuất melatonin - một hormone giúp điều chỉnh giấc ngủ.
Việc sử dụng thiết bị điện tử cũng có thể kích thích trí não và gây căng thẳng, làm giảm khả năng thư giãn và gây khó khăn trong việc ngủ. Vì vậy, nếu bạn muốn có giấc ngủ tốt, nên hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử trước khi đi ngủ, và nên tìm cách thư giãn trong khoảng thời gian này.
Mệt mỏi nhưng không thể ngủ là một triệu chứng phổ biến của COVID. Điều này có thể do các yếu tố như căng thẳng hoặc phản ứng tự miễn của cơ thể với virus.
Một nghiên cứu năm 2021 với 236.379 người mắc COVID cho thấy khoảng 5% trong số họ gặp vấn đề mất ngủ. Lên đến 10% những người mắc COVID nặng cần nhập viện cũng gặp khó khăn về giấc ngủ.
Vấn đề khó ngủ có thể phổ biến hơn ở những người mắc COVID kéo dài, theo một phân tích dữ liệu năm 2022. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng hơn 40% trong số 1.321 người mắc các triệu chứng COVID kéo dài gặp khó khăn vừa đến nghiêm trọng về giấc ngủ.
Việc cảm thấy mệt mỏi mà không thể ngủ được có thể làm giảm năng suất công việc và có thể làm bạn trở nên dễ cáu gắt. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) nói rằng việc mất ngủ thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh:
Để điều trị mệt mỏi nhưng không ngủ được, có một số cách sau đây mà bạn có thể thử:
Nếu các biện pháp trên không giúp bạn cải thiện tình trạng mệt mỏi và không ngủ được, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và điều trị cho triệu chứng của mình. Bác sĩ có thể đưa ra các phương pháp điều trị khác như sử dụng thuốc hoặc các phương pháp tâm lý trị liệu để giúp bạn đánh bại tình trạng mệt mỏi và cải thiện giấc ngủ.
