vi
Tiếng Việt
vi
Tiếng Việt
English
English
日本語
日本語
Chia sẻ:

Vai trò trung tâm của DNA bị tổn thương trong quá trình lão hóa

18/07/2023
Quá trình lão hóa được đặc trưng bởi sự mất dần tính vẹn toàn chức năng với những thay đổi sinh lý như rối loạn chức năng trao đổi chất, mất ổn định DNA và viêm mãn tính dẫn đến nhiều bệnh lý như suy giảm nhận thức, ung thư, bệnh chuyển hóa, yếu cơ và suy nhược. Tổn thương DNA dai dẳng là nguyên nhân thúc đẩy quá trình lão hóa. Cùng tìm hiểu vai trò trung tâm của DNA bị tổn thương trong quá trình lão hóa.

1. Quá trình lão hóa là gì?

Lão hóa là 1 quá trình phức tạp dẫn đến mất khả năng duy trì cân bằng nội môi sau khi bị căng thẳng, do đó làm tăng nguy cơ mắc bệnh và tử vong. Lớn tuổi là yếu tố rủi ro lớn nhất nếu xét theo mức độ nghiêm trọng. Mặc dù không có cơ chế hoặc con đường đơn lẻ nào giải thích đầy đủ cho sự suy giảm chức năng liên quan đến tuổi tác, nhưng một lý thuyết phổ biến là tổn thương phân tử tích lũy theo thời gian đóng vai trò nguyên nhân trong việc thúc đẩy quá trình lão hóa.

qua-trinh-lao-hoa
Quá trình lão hóa ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe

Quá trình lão hóa được đặc trưng bởi sự mất dần tính vẹn toàn chức năng với những thay đổi sinh lý như rối loạn chức năng trao đổi chất, mất ổn định DNA, viêm mãn tính và tăng khả năng bị tổn thương, bệnh tật và tử vong. 

Quá trình lão hóa được chứng minh là đi kèm với sự suy giảm dần NAD+ của mô tế và tế bào. Niacinamide là 1 phần hóa học của coenzyme Nicotinamide adenine dinucleotide NAD+. Nicotinamide adenine dinucleotide (NAD+) là một coenzyme thiết yếu cần cho sự sống và các chức năng của tế bào. NAD+ là trung tâm của quá trình trao đổi chất, được tìm thấy trong tất cả các tế bào sống. Trong quá trình trao đổi chất của tế bào, NAD+ tham gia vào các phản ứng oxi hóa khử, mang điện tử từ phản ứng này sang phản ứng khác. 

NAD+ có thể ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến nhiều chức năng chính của tế bào bao gồm các con đường trao đổi chất, sửa chữa DNA, tái tạo chất nhiễm sắc, lão hóa tế bào và chức năng tế bào miễn dịch. 

Các quá trình và chức năng của tế bào này rất quan trọng để duy trì cân bằng nội mô và trao đổi chất cũng như để duy trì cơ thể khỏe mạnh. Khi nồng độ NAD+ suy giảm quá trình truyền năng lượng trong tế bào bị phá vỡ làm rối loạn chức năng ty lạp thể, dẫn đến nhiều triệu chứng lão hóa về thể chất. Sự suy giảm nồng độ NAD+ này có mối liên hệ nhân quả với nhiều bệnh liên quan đến lão hóa bao gồm suy giảm nhận thức, ung thư, bệnh chuyển hóa, yếu cơ và suy nhược. 

Hậu quả của việc suy giảm NAD+ trong cơ thể, bao gồm:

  • Thoái hóa thần kinh trong não.
  • Viêm mạch máu, gây tổn thương mạch máu có thể dẫn đến đột quỵ hoặc đau tim.
  • Tăng dự trữ chất béo trong gan, có thể dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.
  • Tăng sản xuất và lắng đọng chất béo trong mô mỡ trắng là dạng lưu trữ chất béo chính được tìm thấy trong mỡ bụng.
  • Kháng insulin, ngăn tế bào loại bỏ glucose ra khỏi máu một cách thích hợp làm lượng đường trong máu tăng cao và dẫn đến hội chứng chuyển hóa.
  • Mệt mỏi, mất sức mạnh cơ bắp và sự xâm nhập của chất béo vào cơ bắp, dẫn đến giảm quá trình oxy hóa axit béo, do đó làm mất đi nguồn năng lượng bình thường của cơ bắp.
qua-trinh-lao-hoa
Làm chậm quá trình lão hóa bằng cách nào?

2. Vai trò trung tâm của DNA bị tổn thương trong quá trình lão hóa

Tính vẹn toàn của bộ gen hạt nhân là điều cần thiết cho sức khỏe của tế bào, mô và sinh vật. Quá trình phá hủy ADN là một mối đe dọa thường xuyên vì axit nucleic không ổn định về mặt hóa học trong các điều kiện sinh lý và dễ bị tấn công bởi các yếu tố nội sinh và môi trường. Để chống lại điều này, tất cả các sinh vật đều có cơ chế được bảo tồn cao để phát hiện và sửa chữa tổn thương DNA. Tổn thương DNA dai dẳng kích hoạt các tầng tín hiệu khiến các tế bào rơi vào trạng thái chết theo chương trình hoặc lão hóa để tránh sao chép bộ gen bị tổn thương. Hạn chế là các cơ chế tránh ung thư này thúc đẩy quá trình lão hóa

Tổn thương DNA thúc đẩy quá trình lão hóa thông qua việc kích hoạt các phản ứng truyền tín hiệu, ngăn chặn phiên mã, chuyển hóa DNA khác, gây đột biến và kích hoạt quá trình lão hóa hoặc chết theo chương trình của tế bào. Quá trình phá hủy ADN xảy ra ngẫu nhiên nhưng số lượng và loại tổn thương DNA mà một người gặp phải bị ảnh hưởng bởi sự biểu hiện của các gen mã hóa các enzyme chống oxy hóa, các gen liên quan đến năng lượng và chức năng của ty thể. 

Bên cạnh đó, tổn thương DNA có tác động sâu rộng đến nhiều khía cạnh của quá trình chuyển hóa tế bào gắn liền với lão hóa, cái gọi là trụ cột của lão hóa. Điều này cho thấy rằng lão hóa có thể được thúc đẩy bởi nhiều loại tổn thương tế bào nhưng không xảy ra cho đến khi đạt đến trạng thái mà nhiều khía cạnh của sinh học tế bào bị xáo trộn, ví dụ như tính toàn vẹn của bộ gen, quá trình tạo protein và chức năng của ty thể.

Vai trò trung tâm của DNA bị tổn thương trong quá trình lão hóa thể hiện qua việc tuổi tác khiến quá trình phá hủy ADN sẽ diễn ra nhanh hơn. Sự phá hủy ADN sẽ kích hoạt enzyme PARP, enzyme này sẽ phân giải NAD+ trong quá trình sửa chữa ADN, kết quả là NAD+ sẽ sụt giảm gây lão hóa. 

Do đó, việc ức chế PARP hoặc bổ sung NAD+ đã được báo báo là làm giảm bớt một số kiểu hình lão hóa sớm liên quan đến các khiếm khuyết trong quá trình sửa chữa DNA bằng cách khôi phục chức năng của ty thể và giảm phân. Nhiều bệnh liên quan đến lão hóa có thể được làm chậm lại bằng cách khôi phục nồng độ NAD+. NAD+ chống lão hóa bằng cách kích hoạt các enzyme chống lão hóa chính được gọi là sirtuins bao gồm SIRT1 và SIRT3. 

Vì vậy, việc bổ sung NAD+ cho cơ thể là một phương pháp điều trị tiềm năng để cải thiện các tình trạng bệnh liên quan đến lão hóa, đồng thời kéo dài sức khỏe và tuổi thọ của con người. Hiện nay, bổ sung thực phẩm chức năng có chứa Nicotinamide Mononucleotide là cách bảo vệ sức khỏe và ngăn ngừa quá trình lão hóa 1 cách chủ động. Nicotinamide Mononucleotide là một enzyme tiền thân của Coenzyme NAD, là một trong những nguồn năng lượng tế bào chính trong cơ thể. NMN có tác dụng chống lão hóa ở cấp độ tế bào, làm giảm lão hóa da, cơ, xương, gan, thị giác, cải thiện độ nhạy cảm insulin, chức năng miễn dịch và mức độ hoạt động thể chất. NAD là một coenzym đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất, lưu thông máu, có chức năng giúp cơ thể tránh khỏi bệnh tật, ảnh hưởng trực tiếp đến sự lão hóa do đó có tác dụng chống lão hóa, giảm lão hóa da sớm và đảo ngược tuổi già. 

Bài viết trên đã cho chúng ta biết vai trò trung tâm của DNA bị tổn thương trong quá trình lão hóa thể hiện qua việc tuổi tác khiến quá trình phá hủy ADN diễn ra nhanh hơn. Sự phá hủy ADN sẽ kích hoạt enzyme PARP, enzyme này sẽ phân giải NAD+ trong quá trình sửa chữa ADN, kết quả là NAD+ sẽ sụt giảm gây lão hóa. Vì vậy, bổ sung NAD+ cho cơ thể là một phương pháp điều trị tiềm năng để cải thiện các tình trạng bệnh liên quan đến lão hóa, đồng thời kéo dài sức khỏe và tuổi thọ của con người.

Các bài viết khác

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

27/06/2023
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và tăng vài kilogam cân nặng không mong muốn, có lẽ đã đến lúc bạn nên kiểm soát sức khỏe của mình. Dưới đây là 10 cách cải thiện sức khỏe thể chất của bạn ngay hôm nay.
Quản lý stress hiệu quả với 7 bước được chuyên gia khuyến nghị

Quản lý stress hiệu quả với 7 bước được chuyên gia khuyến nghị

14/08/2025
Quản lý stress hiệu quả không chỉ là kỹ năng giúp bạn vượt qua áp lực công việc, mà còn là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe và duy trì năng lượng mỗi ngày.
Thói quen gây stress trong công việc và cách khắc phục hiệu quả

Thói quen gây stress trong công việc và cách khắc phục hiệu quả

14/08/2025
Vì sao bạn cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng dù công việc không quá nặng? Lý do đôi khi nằm ở thói quen gây stress đang âm thầm “rút cạn” năng lượng tinh thần của bạn.
Stress ở người lớn tuổi là gì? Hướng dẫn nhận biết và khắc phục

Stress ở người lớn tuổi là gì? Hướng dẫn nhận biết và khắc phục

14/08/2025
Việc nhận diện và can thiệp stress ở người lớn tuổi kịp thời sẽ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống, giảm nguy cơ bệnh lý liên quan và duy trì sự gắn kết xã hội.
Vì sao bạn nên tìm đến tư vấn tâm lý stress khi áp lực kéo dài

Vì sao bạn nên tìm đến tư vấn tâm lý stress khi áp lực kéo dài

14/08/2025
Khi stress, nhiều người nghĩ chỉ cần “nghỉ ngơi một chút” là sẽ ổn, nhưng thực tế, tư vấn tâm lý stress mới là bước giúp bạn chủ động kiểm soát và phục hồi tinh thần.
Stress và tăng cân: Cơ thể bạn đang tích mỡ vì căng thẳng?

Stress và tăng cân: Cơ thể bạn đang tích mỡ vì căng thẳng?

14/08/2025
Stress và tăng cân có mối quan hệ chặt chẽ thông qua phản ứng thay đổi chuyển hóa, kích thích thèm ăn, ăn nhiều, dẫn đến tăng cân âm thầm và khó kiểm soát.
Bạn có đang nhầm lẫn giữa stress và trầm cảm? Phân biệt thế nào?

Bạn có đang nhầm lẫn giữa stress và trầm cảm? Phân biệt thế nào?

14/08/2025
Stress và trầm cảm dễ bị nhầm lẫn. Theo khảo sát, có 51% người bị stress xuất hiện triệu chứng trầm cảm, nhấn mạnh sự cần thiết của việc nhận thức và can thiệp đúng.
6 hậu quả stress ảnh hưởng đến sức khỏe bạn không nên bỏ qua

6 hậu quả stress ảnh hưởng đến sức khỏe bạn không nên bỏ qua

14/08/2025
Stress ảnh hưởng đến sức khỏe không chỉ ở mức độ cảm xúc mà còn gây tổn hại toàn diện đến thể chất, tinh thần và cả các mối quan hệ xung quanh. Tìm hiểu qua bài viết sau.
Thiền để giảm stress: Hướng dẫn giúp bạn nhẹ đầu, ngủ ngon

Thiền để giảm stress: Hướng dẫn giúp bạn nhẹ đầu, ngủ ngon

14/08/2025
Thiền để giảm stress là phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả, không cần kinh nghiệm hay thiết bị cầu kỳ, chỉ với vài phút mỗi ngày, bạn có thể tìm lại sự cân bằng nội tâm.
12 loại thực phẩm giảm căng thẳng hiệu quả nên có trong thực đơn

12 loại thực phẩm giảm căng thẳng hiệu quả nên có trong thực đơn

13/08/2025
Ngoài việc nghỉ ngơi hợp lý, lựa chọn đúng thực phẩm giảm căng thẳng cũng là chiến lược quan trọng giúp tái tạo sức khỏe thần kinh và tinh thần một cách tự nhiên.

Theo dõi tin tức và thông tin khoa học
mới nhất của chúng tôi

phone icon