Lão hóa là quá trình tất yếu của cơ thể sống, là một tiến trình tự nhiên và xảy ra liên tục. Quá trình này tăng dần theo thời gian dẫn đến sự thay đổi về hình dáng bên ngoài cũng như sức khỏe bên trong của cơ thể. Vậy lão hóa là gì và có cách nào làm chậm quá trình lão hóa hay không?
Lão hóa là gì?
Ở cấp độ sinh học, quá trình lão hóa là hậu quả của tác động tích lũy nhiều loại tổn thương ở mức độ phân tử và tế bào theo thời gian. Sự tích lũy nhiều loại tổn thương này dẫn đến sự suy giảm dần dần năng lực tinh thần và thể chất, tăng nguy cơ mắc bệnh và cuối cùng là tử vong. Những thay đổi trong cơ thể này không tuyến tính cũng như không nhất quán và chỉ liên quan lỏng lẻo với tuổi của một người tính theo năm. Sự đa dạng được thấy ở tuổi già không phải là ngẫu nhiên. Ngoài những thay đổi về mặt sinh học, quá trình lão hóa còn liên quan đến nhiều thay đổi khác trong cuộc sống của con người như nghỉ hưu, chuyển đến nơi ở mới và cái chết của người thân và bạn bè.Tình trạng sức khỏe liên quan đến quá trình lão hóa và già hóa ở người cao tuổi bao gồm tình trạng mất thính giác, đục thủy tinh thể, đau lưng, viêm xương khớp, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, đái tháo đường, trầm cảm và suy giảm trí nhớ. Khi mọi người già đi, họ có nhiều khả năng gặp phải nhiều tình trạng bệnh lý cùng một lúc. Có hơn 300 lý thuyết về lão hóa và các khía cạnh sinh học của việc già đi khá phức tạp, nhưng về cơ bản quá trình lão hóa và già hóa tập trung vào các yếu tố như:
Sức khỏe của từng tế bào.
Các gốc tự do mà cơ thể sản xuất ra khi tiếp xúc với độc tố môi trường, thói quen sinh hoạt không lành mạnh và chế độ ăn uống kém làm tế bảo căng thẳng và tổn thương.
Quá trình lão hóa tái tạo đề cập đến thời gian mà một tế bào có thể tự phân chia trước khi chết.
Tại sao chúng ta già đi?
Khi nói đến lão hóa có một số cách mà các nhà khoa học dùng để đo lường sức khỏe tế bào, bao gồm:
Telomere
Nếu bạn theo dõi khoa học về quá trình lão hóa lành mạnh, có lẽ bạn đã nghe nói về telomere. Những vùng nhỏ bé này bảo vệ các đầu DNA của chúng ta khỏi bị hư hại. Telomere hoạt động giống như những chiếc mũ nhỏ. Khi các telomere già đi chúng bắt đầu thoái hóa, suy giảm và có những ảnh hưởng có hại cho cơ thể. Các nhà khoa học đưa ra giả thuyết rằng các tế bào của chúng ta chỉ có thể tồn tại chừng nào các telomere còn cho phép chúng tồn tại.
Thiệt hại oxy hóa
Hầu hết năng lượng mà cơ thể chúng ta tạo ra phụ thuộc vào mức tiêu thụ oxy trong ty thể của chúng ta. Nhưng phản ứng tạo năng lượng cũng tạo ra các loại oxy phản ứng, có thể làm hỏng các tế bào và mô của cơ thể.
Bộ gen không ổn định
Dấu hiệu lão hóa này phổ biến trong mọi sinh vật, đó là kết quả của tổn thương DNA tích lũy từ nhiều năm tế bào phân chia và tiếp xúc với các yếu tố môi trường. Khả năng tái tạo và sửa chữa DNA bẩm sinh của chúng ta là rất đáng chú ý, nhưng đôi khi tổn thương đó lại không được chú ý và được truyền sang các tế bào mới. Điều này tạo ra sự mất cân bằng hoặc mất ổn định bộ gen. Nhưng chính khả năng bảo vệ DNA của chúng ta ngay từ đầu, trước khi nó tái tạo đã giúp các tế bào hoạt động tốt và giúp ngăn ngừa các vấn đề về sức khỏe.
Bạn thể cảm thấy trẻ ngay cả khi bạn đang già đi không?
Không có viên thuốc thần kỳ nào đảo ngược quá trình lão hóa. Tất cả những lời khuyên phổ biến mà chúng ta nghe về việc duy trì hoạt động thể chất, kích thích tinh thần và tham gia các hoạt động xã hội đều đúng. Một lượng lớn nghiên cứu chỉ ra rằng lão hóa khỏe mạnh là một chức năng của cấu trúc di truyền và duy trì hoạt động của chúng ra. Các bài tập như khiêu vũ, yoga, đi bộ, chạy, bơi lội và đạp xe đều tốt. Bên cạnh đó, một số chất bổ sung nhất định có thể giúp phục hồi cơ bắp hoặc cung cấp thêm năng lượng mà chúng ta cần để tỉnh táo.
Một số cách làm chậm quá trình lão hóa trong cơ thể
Về cơ bản, các tế bào trong não và cơ thể bị phá vỡ theo thời gian. Sau một thời điểm nhất định, các tế bào của bạn không thể tái tạo được nữa dẫn đến bệnh tật, các dấu hiệu lão hóa và già hóa. Vì vậy, cùng tìm hiểu một số cách làm chậm quá trình lão hóa trong cơ thể, bao gồm:
Ăn uống lành mạnh
Hãy luôn nhớ rằng những gì bạn đưa vào cơ thể sẽ ảnh hưởng đến vẻ ngoài của làn da. Lựa chọn thực phẩm không lành mạnh có thể tạo ra sự tàn phá, vì vậy hãy hạn chế những loại thực phẩm này càng nhiều càng tốt.Quá nhiều đường trong chế độ ăn uống có hại cho cơ thể vì đường làm thay đổi các protein thiết yếu trong cơ thể chúng ta. Nếu những protein này tích tụ có thể góp phần gây ra mọi thứ từ nếp nhăn đến mất năng lượng. Vì vậy, nếu bạn muốn làm chậm quá trình lão hóa và già hóa thì hãy đảm bảo bổ sung nhiều loại rau, dầu ô liu và chất béo tốt vào chế độ ăn của bạn.
Duy trì DNA khỏe mạnh
Vitamin A rất cần thiết cho sự sống và quá trình lão hóa của bạn. Vitamin A giúp kiểm soát cách các tế bào phân chia, phát triển và trưởng thành. Vì vậy, nếu các tế bào khỏe mạnh thì rất có thể bạn cũng sẽ có DNA khỏe mạnh. Bằng cách bổ sung vitamin A vào chế độ ăn uống của bạn, cho dù đó là trong thực phẩm bạn ăn hay vitamin bạn uống để có thể giúp duy trì DNA khỏe mạnh. Việc sử dụng thường xuyên các sản phẩm chăm sóc da chứa vitamin A tại chỗ cũng sẽ giúp cho làn da của bạn hoạt động bình thường, trông khỏe mạnh và rạng rỡ.
Giữ cho cơ và xương chắc khỏe
Tập thể dục thường xuyên là một yếu tố quan trọng trong việc làm chậm quá trình lão hóa và cảm thấy khỏe mạnh. Làn da của bạn phản ánh trạng thái tinh thần và thể chất của bạn. Một quá trình tập luyện tốt được biết là giúp tăng serotonin, giúp tăng cường làn da sáng tự nhiên. Khiêu vũ có thể giúp giảm bớt sự xuất hiện của các tình trạng viêm da. Thực hành yoga thường xuyên có thể giúp giảm sự xuất hiện của lão hóa sớm. Ngay cả thiền cũng có thể giúp loại bỏ độc tố trên da khi bạn hít sâu thở đều.
Một trái tim khỏe mạnh
Giữ cho trái tim của bạn khỏe mạnh có rất nhiều lợi ích. Tim là máy bơm của cơ thể nên một trái tim khỏe mạnh đảm bảo rằng các vitamin và khoáng chất được vận chuyển hiệu quả và hấp thu đầy đủ vào máu. Nếu tim và động mạch của bạn không khỏe mạnh, tất cả các chế độ chống lão hóa khác của bạn sẽ không tạo ra sự khác biệt.
Rèn luyện trí não
Tập thể dục tinh thần cũng là một trong những yếu tố chính của lão hóa chất lượng. Bằng cách duy trì một bộ não khỏe mạnh, năng động và sáng tạo bạn có thể giữ cho não hoạt động ở mức tối ưu. Một giấc ngủ ngon có thể giúp bạn trông trẻ hơn và giữ cho bộ não khỏe mạnh.
Ngủ nhiều hơn
Ngủ đủ giấc mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của bạn như tăng cường chức năng nhận thức và trí nhớ, giảm nguy cơ mắc nhiều dạng bệnh tật, giảm các yếu tố nguy cơ mắc các bệnh về nhận thức liên quan đến tuổi tác, cải thiện tuổi thọ tổng thể của bạn và hỗ trợ hệ thống miễn dịch mạnh mẽ hơn. Các nhà nghiên cứu hiện tin rằng thói quen ngủ lành mạnh cũng có thể liên quan đến việc cải thiện quá trình lão hóa ở cấp độ tế bào. Người lớn tuổi ngủ đủ giấc, lý tưởng là 7 đến 8 tiếng mỗi đêm có telomere dài hơn.
Chăm sóc làn da của bạn
Làn da là nơi đầu tiên thể hiện các dấu hiệu lão hóa. Các đường nhăn và nếp nhăn bắt đầu xuất hiện, cũng như các đốm trắng và sắc tố. Để giúp duy trì làn da trẻ trung hơn, chỉ có một phân tử thực sự có thể giúp đảo ngược mức độ tổn thương do ánh nắng cũng như lão hóa và giữ cho làn da trông khỏe mạnh và hoạt động tối ưu. Phân tử tuyệt vời đó là vitamin A, vì vậy hãy đảm bảo bổ sung những gì làn da của bạn mất đi hàng ngày thông qua các sản phẩm chăm sóc da chứa vitamin A tại chỗ. Ngoài ra, nếu bạn thực sự muốn giảm các dấu hiệu lão hóa có thể nhìn thấy và trông trẻ lâu nhất có thể thì bạn nên bắt đầu với sự kết hợp hiệu quả cao của vitamin A, C, E, chất chống oxy hóa và peptide hoạt động cùng nhau để tạo ra làn da khỏe mạnh và rạng rỡ trẻ trung. Tẩy da chết cũng rất cần thiết cho sức khỏe làn da.