Thời kỳ mãn kinh, cũng được gọi là tuổi mãn dục, là giai đoạn trong cuộc sống của phụ nữ khi cơ thể của trải qua nhiều thay đổi về mặt sinh lý do suy giảm nồng độ hormone nữ estrogen. Những thay đổi này có thể gây ảnh hưởng đến tâm lý và sức khỏe tinh thần và trong một số trường hợp có thể gây ra các triệu chứng trầm cảm. Dưới đây là một số yếu tố có thể đóng vai trò trong việc gây ra trầm cảm thời kỳ mãn kinh:
Mãn kinh là giai đoạn mà nội tiết tố trong cơ thể phụ nữ thay đổi, và thường bắt đầu với tiền mãn kinh. Trong giai đoạn này, chu kỳ kinh nguyệt trở nên không đều, kéo dài hơn, ngắn hơn. Những hormone như estrogen, progesterone điều khiển chu kỳ kinh nguyệt cũng ảnh hưởng đến mức độ sản xuất serotonin trong não, một hóa chất giúp tăng cảm giác hạnh phúc, điều chỉnh tâm trạng, cảm xúc.
Khi mức độ hormone giảm trong cơ thể, mức độ serotonin trong não cũng giảm, dẫn đến tình trạng dễ cáu gắt, lo lắng và buồn bã, những triệu chứng phổ biến trong thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh. Sự suy giảm estrogen và progesterone cũng có thể khiến bạn gặp khó khăn trong việc đối mặt với những điều mà bạn thường giải quyết được dễ dàng. Đối với một số phụ nữ, những sự giảm hormone này có thể gây ra cơn trầm cảm, đặc biệt là những người đã trải qua chứng trầm cảm nặng trong quá khứ.
Trong giai đoạn tiền mãn kinh, phụ nữ có thể gặp vấn đề về giấc ngủ. Có thể xảy ra tình trạng khó ngủ, dậy giữa đêm, hoặc mất ngủ. Nguyên nhân chính của tình trạng này là do sự thay đổi nội tiết tố, đặc biệt là sự suy giảm của estrogen. Các cơn đổ mồ hôi ban đêm cũng góp phần gây ra vấn đề về giấc ngủ.
Giấc ngủ kém có thể gây ra tình trạng trầm cảm, lo âu, và căng thẳng. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người mắc chứng mất ngủ có nguy cơ trầm cảm cao gấp đôi người không mắc. Đặc biệt, phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh có nguy cơ cao hơn mắc chứng trầm cảm, do sự suy giảm của hormone estrogen.
Tiền mãn kinh thường xảy ra khi phụ nữ ở độ tuổi 40. Ngoài sự thay đổi của nội tiết tố, đây cũng là một giai đoạn đầy áp lực với các sự kiện ảnh hưởng đến tâm lý như:
Những áp lực bên ngoài này có thể làm gia tăng tình trạng trầm cảm tuổi mãn kinh và cũng có thể làm gia tăng thêm các tình trạng sức khỏe khác.
Nếu bạn từng trải qua chứng trầm cảm trong quá khứ thì khả năng cao là bạn sẽ trải qua một cơn trầm cảm khác khi bước vào giai đoạn mãn kinh. Nếu bạn có triệu chứng trầm cảm trở lại hoặc xuất hiện các triệu chứng mới, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Một số triệu chứng của trầm cảm tuổi mãn kinh bao gồm:
Việc sớm nhận biết và điều trị trầm cảm tuổi mãn kinh là rất quan trọng để giúp bạn cải thiện tâm trạng và chất lượng cuộc sống. Bác sĩ có thể đưa ra các lựa chọn điều trị như thuốc, tâm lý trị liệu, hoặc kết hợp cả hai để giúp bạn vượt qua giai đoạn khó khăn này.
Điều trị trầm cảm liên quan đến mãn kinh thường được tiếp cận từ nhiều phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào mức độ và triệu chứng cụ thể của trầm cảm mà phụ nữ đang trải qua. Dưới đây là một số phương pháp điều trị thường được sử dụng:
Sự thay đổi của hormone estrogen và progesterone trong cơ thể, nhiều phụ nữ có thể trải qua cảm giác lo lắng và trầm cảm trong thời kỳ tiền mãn kinh. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng này trở nên quá nặng và thường xuyên gây phiền hà, đó có thể là dấu hiệu của chứng rối loạn hoảng sợ trong thời kỳ mãn kinh. Điều này có nghĩa là phụ nữ bị mắc phải tình trạng lo lắng, sợ hãi hoặc hoảng loạn một cách không bình thường và có thể cần được tư vấn và điều trị kịp thời.
Không! Những cơn hoảng sợ riêng lẻ không nhất thiết là dấu hiệu của chứng rối loạn hoảng sợ, nhưng những người mắc chứng này thường xuyên phải đối mặt với những cơn hoảng loạn và cảm thấy lo lắng về việc khi nào cơn hoảng sợ sẽ xảy ra.
Ngoài ra, phụ nữ trước đây đã từng trải qua trầm cảm hoặc lo lắng sau sinh có thể có nguy cơ mắc chứng rối loạn hoảng sợ trong thời kỳ mãn kinh. Tuy nhiên, bất kỳ người phụ nữ nào cũng có thể phát triển chứng rối loạn hoảng sợ. Rối loạn hoảng sợ có thể khó xác định do một số triệu chứng như đổ mồ hôi và đánh trống ngực, rất dễ nhầm lẫn với những triệu chứng trong thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh.
Khi cảm giác trầm cảm hoặc lo lắng bắt đầu gây khó khăn và ảnh hưởng đến các mối quan hệ của bạn hoặc hiệu suất của bạn tại nơi làm việc và không có giải pháp rõ ràng cho những vấn đề này thì bạn nên tìm kiếm sự giúp đỡ từ bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý. Những lý do cụ thể hơn để tìm kiếm sự giúp đỡ bao gồm:
Mặc dù có nhiều bằng chứng cho thấy liệu pháp hormone có thể giúp giảm các triệu chứng cảm xúc trong thời kỳ mãn kinh, nhưng nó không được coi là phương pháp điều trị hiệu quả cho những rối loạn tâm thần nghiêm trọng hơn. Do đó, khi bạn gặp phải các triệu chứng lo âu hoặc trầm cảm, bác sĩ có thể kê toa thuốc hoặc tư vấn để giúp điều trị các triệu chứng tâm lý của bạn.
Để đối phó với những lo lắng về tình cảm trong giai đoạn này của cuộc đời, bạn có thể thực hiện những bước sau:
Các vấn đề về trí nhớ và sự tập trung có thể là một phần bình thường của thời kỳ mãn kinh. Tuy nhiên, nếu bạn đang gặp phải các vấn đề này, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn để được tư vấn và đưa ra các giải pháp phù hợp. Ngoài việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ bác sĩ, bạn có thể cải thiện trí nhớ và sự tập trung bằng cách thực hiện các hoạt động kích thích trí não như trò chơi ô chữ hoặc đọc sách.
Trầm cảm là một vấn đề phổ biến trong thời kỳ mãn kinh và có thể làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của phụ nữ. Tuy nhiên, không phải ai cũng gặp phải vấn đề này và có nhiều cách để giúp giảm bớt các triệu chứng của trầm cảm thời kỳ mãn kinh. Việc tìm kiếm sự giúp đỡ từ bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý, thực hiện các hoạt động kích thích trí não và duy trì một lối sống khỏe mạnh có thể giúp giảm bớt các triệu chứng mãn kinh gây lo lắng trầm cảm và cải thiện chất lượng cuộc sống của phụ nữ.
