Thiếu vitamin B6 gây ra bệnh gì là câu hỏi rất được quan tâm. Các chuyên gia cho biết, thiếu vitamin B6 là nguyên nhân dẫn đến bệnh thần kinh ngoại vi và hội chứng tương tự bệnh Pellagra, với các triệu chứng viêm da tiết bã, viêm lưỡi và khô môi, đặc biệt ở người trưởng thành thiếu vitamin B6 có thể gây nhầm lẫn, bất thường điện não đồ và co giật. Bên cạnh đó, bất kỳ mối quan hệ nào giữa Pyridoxine và chứng lo âu hoặc trầm cảm đều không chắc chắn.
Hiếm khi, tình trạng phụ thuộc hoặc thiếu vitamin B6 sẽ dẫn đến co giật ở trẻ sơ sinh, và khi đó rất khó điều trị bằng thuốc chống động kinh thông thường. Thiếu máu hồng cầu bình thường, hồng cầu nhỏ hoặc nguyên bào đều có thể phát triển nếu thiếu vitamin B6.
Chứng thiếu vitamin B6 phổ biến hơn ở những bệnh nhân đang mắc bệnh gan, bệnh thận, các bệnh lý ở hệ tiêu hóa hoặc tự miễn, tượng tự những người có thói quen hút thuốc lá, người có cơ địa béo phì, nghiện rượu và cả phụ nữ mang thai có nguy cơ thiếu B6 cao.
Trong cơ thể, vitamin B6 tham gia vào hơn 150 phản ứng enzym, qua đó xử lý protein, carbs và chất béo nạp vào cơ thể thông qua ăn uống. Vitamin B6 có mối liên kết chặt chẽ với chức năng của hệ thần kinh và hệ miễn dịch trong cơ thể.
Gần đây, các chuyên gia sức khỏe đã phát hiện ra rằng vitamin B6 còn có đặc tính chống oxy hóa và khả năng chống viêm, đồng nghĩa với việc vitamin B6 có thể đóng một vai trò nào đó trong việc giúp ngăn ngừa các bệnh mãn tính như bệnh tim mạch và ung thư.
Dưới đây là 09 dấu hiệu nhận biết thiếu vitamin B6:
Thiếu vitamin B6 là một nguyên nhân gây phát ban, đỏ da và ngứa da, hay còn được gọi là tình trạng viêm da tiết bã. Tình trạng phát ban có thể xuất hiện trên da đầu, da mặt, cổ và ngực, kèm theo các biểu hiện như nhờn, dễ bong tróc và có thể sưng tấy hoặc xuất hiện mảng trắng.
Lý do khiến tình trạng thiếu vitamin B6 dẫn đến phát ban da là do B6 bình thường giúp tổng hợp collagen - chất cần thiết cho làn da khỏe mạnh. Trong những trường hợp này, bổ sung B6 có thể làm hết phát ban nhanh chóng.
Một số bệnh nhân viêm da tiết bã có thể có nhu cầu vitamin B6 cao hơn bình thường, trong đó các sản phẩm kem bôi ngoài da có B6 giúp cải thiện các triệu chứng nhanh chóng.
Viêm môi (Cheilitis), có đặc điểm là môi sưng đỏ đau với khóe miệng nứt nẻ, có thể do thiếu vitamin B6. Nghiêm trọng hơn, các khu vực môi có tình trạng nứt có thể bị chảy máu, nhiễm trùng khiến các hoạt động như ăn uống và nói chuyện trở nên rất khó khăn.
Điều chỉnh tình trạng thiếu vitamin B6 bằng các loại thực phẩm hoặc chế phẩm bổ sung có thể làm giảm các triệu chứng của viêm môi. Đáng chú ý, sự thiếu hụt B6, B9, sắt và các chất dinh dưỡng khác cũng có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng này, bên cạnh đó còn có thời tiết nắng nóng, khô, nhiều gió...
Nếu thiếu vitamin B6, lưỡi có thể bị sưng, đau, nhẵn bóng, viêm hoặc đỏ, gọi chung là chứng viêm lưỡi. Bề mặt lưỡi nhẵn bóng là do các gai lưỡi mất đi và hiện tượng này có thể khiến người bệnh khó nhai, nuốt và nói chuyện.
Bổ sung vitamin B6 để điều trị viêm lưỡi, với điều kiện là tình trạng thiếu vitamin B6 là nguyên nhân gây bệnh duy nhất. Theo bác sĩ, sự thiếu hụt các chất dinh dưỡng khác, bao gồm B9 và B12 cũng dẫn đến tình trạng này. Lúc này người bệnh cần bổ sung đầy đủ tất cả các vitamin để trị khỏi bệnh viêm lưỡi.
Thiếu vitamin B6 gây bệnh gì? Một trong số đó là ảnh hưởng đến tâm trạng, đôi khi góp phần gây ra trầm cảm, lo âu, tâm trạng khó chịu và gia tăng cảm giác đau đớn.
Theo các chuyên gia, nguyên nhân là do B6 có liên quan đến quá trình sản xuất một số chất dẫn truyền thần kinh, chẳng hạn như serotonin và acid gamma-aminobutyric (GABA). Cả serotonin và GABA đều có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát lo lắng, trầm cảm và cảm giác đau.
Vai trò của B6 trong việc điều chỉnh các vấn đề liên quan đến tâm trạng hiện vẫn đang được thử nghiệm. Khoảng ½ bệnh nhân mắc chứng tự kỷ khi được bổ sung vitamin B6 sẽ giúp các vấn đề về hành vi giảm bớt, điều này được hiểu là do B6 giúp sản xuất chất dẫn truyền thần kinh.
Nghiên cứu cũng cho thấy rằng liều dùng vitamin B6 khoảng 50-80mg mỗi ngày có thể giúp giảm các triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS), có thể kể đến như ủ rũ, khó chịu, lo lắng và trầm cảm. Một lý do khiến B6 có thể giúp điều trị PMS là nó sản xuất ra serotonin, qua đó cải thiện tâm trạng.
Một hệ thống miễn dịch hoạt động tốt chính là chìa khóa để ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng, viêm và thậm chí là bệnh lý ung thư. Sự thiếu hụt các chất dinh dưỡng, trong đó có tình trạng thiếu vitamin B6 có thể phá vỡ hệ thống miễn dịch, làm giảm sản xuất các kháng thể cần để chống lại hiện tượng nhiễm trùng.
Thiếu B6 có thể làm giảm quá trình sản xuất tế bào bạch cầu bao gồm cả tế bào lympho T. Những tế bào này có vai trò điều chỉnh chức năng miễn dịch, giúp nó đáp ứng một cách thích hợp trong mọi hoàn cảnh. Ngoài ra, B6 còn giúp cơ thể tạo ra một loại protein gọi là interleukin-2, qua đó điều hòa hoạt động của các tế bào bạch cầu.
Những bệnh nhân mắc chứng rối loạn tự miễn (hệ thống miễn dịch chống lại chính cơ thể), có thể gặp hiện tượng tự phá hủy vitamin B6, qua đó gây tăng nhu cầu loại vitamin này.
Tình trạng thiếu hụt vitamin B6 có thể khiến cơ thể cảm thấy mệt mỏi và uể oải bất thường. Một lý do quan trọng cho vấn đề này là vai trò của vitamin B6 trong việc tạo ra huyết sắc tố, một protein quan trọng trong tế bào hồng cầu với khả năng vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Khi các tế bào không nhận đủ oxy do quá ít huyết sắc tố gây bệnh thiếu máu, khiến bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi và yếu ớt.
Một số trường hợp thiếu máu liên quan đến B6 được điều trị bằng cách bổ sung vitamin dạng Pyridoxine hydrochloride (HCl) đã không mang lại kết quả. Tuy nhiên, bổ sung vitamin B6 ở dạng hoạt động mạnh nhất - Pyridoxal 5-phosphate (PLP) sẽ giúp giải quyết được tình trạng thiếu máu. Các chuyên gia cho biết, bệnh nhân có thể mua một trong hai dạng vitamin B6 dưới dạng thực phẩm bổ sung, tuy nhiên pyridoxine HCl phổ biến hơn và thường có giá thấp hơn PLP.
Bên cạnh cảm giác mệt mỏi do thiếu máu, thiếu vitamin B6 gây ra mệt mỏi do tạo ra hormone melatonin thúc đẩy giấc ngủ.
Thiếu vitamin B6 có thể gây tổn thương thần kinh và gây ra căn bệnh gọi là bệnh thần kinh ngoại vi. Các triệu chứng có thể bao gồm đau rát, cảm giác và ngứa ran ở cánh tay, bàn tay, cẳng chân và bàn chân. Một số bệnh nhân mô tả nó giống như cảm giác châm chích kim lên da.
Tổn thương thần kinh cũng có thể dẫn đến tình trạng loạng choạng, mất thăng bằng và đi lại khó khăn. Ngược lại, bổ sung quá nhiều vitamin B6 dạng không hoạt động (pyridoxine HCl) từ các chế phẩm cũng có thể gây ra bệnh thần kinh. Điều này được lý giải là do một lượng lớn B6 không hoạt động có thể cạnh tranh và ức chế dạng B6 hoạt động (PLP).
Các vấn đề về thần kinh do thiếu vitamin B6 có thể khắc phục được khi bệnh nhân bổ sung đủ nhu cầu khuyến cáo. Mặt khác, các vấn đề về thần kinh do ngộ độc vitamin B6 có thể khó điều trị hơn.
Động kinh xảy ra vì những lý do khác nhau, trong đó có thiếu vitamin B6. Nếu cơ thể không có đủ B6, cơ thể sẽ không tạo được đầy đủ các chất dẫn truyền thần kinh làm dịu GABA, khiến não bộ có thể bị kích thích quá mức.
Động kinh có thể gây ra các triệu chứng như co thắt cơ, đảo mắt và giật tay chân, đôi khi người ta bệnh có những đợt run giật cơ nhanh không kiểm soát được hoặc bất tỉnh.
Thiếu vitamin B6 được biết đến là nguyên nhân gây co giật ở trẻ sơ sinh với những trường hợp đầu tiên được ghi nhận vào những năm 1950 ở trẻ bú sữa công thức không có đủ B6. Gần đây, co giật do thiếu vitamin B6 đã được báo cáo ở người lớn, thường gặp nhất là khi mang thai, người nghiện rượu, do tương tác thuốc hoặc mắc bệnh gan.
Điều chỉnh tình trạng thiếu vitamin B6 đã được chứng minh là mang đến thành công trong điều trị các cơn co giật liên quan.
Homocysteine là sản phẩm phụ tạo ra trong quá trình tiêu hóa protein. Tình trạng thiếu vitamin B6 có thể dẫn đến tăng nồng độ homocysteine trong máu.
Nồng độ homocysteine tăng cao sẽ gây ra một số vấn đề sức khỏe, đáng chú ý nhất là bệnh tim và đột quỵ, Alzheimer. Khi homocysteine tăng cao còn gây phá hỏng mạch máu và dây thần kinh.
May mắn thay, nồng độ homocysteine máu có thể được kiểm tra bằng các xét nghiệm máu đơn giản. Kèm theo đó, chứng tăng homocysteine máu có thể được kiểm soát bằng cách bổ sung vitamin B6, B12 và folate. Bệnh nhân cần lưu ý rằng thói quen ăn uống và hoạt động thể chất có mối liên quan mật thiết đến các bệnh liên quan đến tăng cao homocysteine và chúng cần phải được giải quyết đồng thời.
Vitamin B6 là loại vitamin nhóm B quan trọng, nếu thiếu loại vitamin này cơ thể có thể mắc phải các bệnh lý nghiêm trọng. Để bổ sung loại vitamin này, bạn có thể thực hiện xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh hoặc bổ sung từ các loại thực phẩm chức năng có chứa thành phần tổ hợp vitamin nhóm B (B1, B3, B6, B12) và vitamin. Do được chiết xuất từ những thành phần tự nhiên cao cấp, kết hợp cùng công nghệ hiện đại nên những thực phẩm bảo vệ sức khỏe này dễ hấp thụ và mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Nguồn tham khảo: webmd.com, healthline.com, msdmanuals.com, ods.od.nih.gov