vi
Tiếng Việt
vi
Tiếng Việt
English
English
日本語
日本語
Chia sẻ:

Thiền có thể giúp làm chậm quá trình lão hóa không?

29/06/2023
Thiền làm chậm lão hóa? Điều này có vẻ khó xảy ra, nhưng ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy, thiền định thường xuyên thực sự có thể làm chậm quá trình lão hóa, ít nhất là ở cấp độ tế bào. Vậy thiền có trẻ hơn không và thiền làm chậm quá trình lão hóa thế nào?

1. Thiền có trẻ hơn không?

Đúng! Thực tế thiền có thể làm chậm quá trình lão hóa. Bạn thậm chí không cần phải ngồi thiền lâu mỗi ngày và các kỹ thuật, chẳng hạn như tập yoga và chánh niệm cũng có thể hữu ích. 

Một trong những lý do chính khiến thiền làm chậm quá trình lão hóa là vì nó làm giảm căng thẳng. Nhận định này hiện không chỉ còn là phỏng đoán mà trên thực tế, ngày càng có nhiều nghiên cứu khoa học ủng hộ suy nghĩ này.

2. Lý giải nguyên nhân thiền giúp chậm lão hoá

Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy thiền định thường xuyên thực sự có thể làm chậm quá trình lão hóa - ít nhất là ở cấp độ tế bào. Một đại diện thường được sử dụng cho sự lão hóa của tế bào là độ dài của telomere, đây là protein bảo vệ các đầu của mỗi nhiễm sắc thể trong quá trình phân chia tế bào. Chúng ngắn lại một chút mỗi khi nhiễm sắc thể sao chép, cho đến khi cuối cùng tế bào không thể phân chia được nữa, trở nên lão hóa hoặc trải qua quá trình “apoptosis” – tương đương với sự chết theo chương trình của tế bào. 

Việc có các telomere ngắn hơn trong tế bào có liên quan đến sự khởi phát của nhiều bệnh liên quan đến tuổi tác, bao gồm tăng huyết áp, bệnh tim mạch, tiểu đường tuýp 2 và chứng mất trí nhớ. Một số yếu tố lối sống đã được tìm thấy để đẩy nhanh quá trình rút ngắn telomere, chẳng hạn như chế độ ăn uống kém, thiếu ngủ, hút thuốc, uống rượu và lối sống ít vận động.

Căng thẳng mãn tính cũng được biết là đẩy nhanh quá trình rút ngắn telomere. Một nghiên cứu được công bố cho thấy những người thiền định lâu dài đã giảm phản ứng viêm và căng thẳng đối với các tác nhân gây căng thẳng tâm lý. Một nghiên cứu cho thấy chiều dài telomere tăng lên trong các tế bào miễn dịch của những người sau khi họ tham gia một khóa tu thiền định chuyên sâu. Một nghiên cứu khác tiết lộ hoạt động gia tăng của một loại enzyme có tên là telomerase, giúp xây dựng lại các telomere. Giờ đây, một nghiên cứu của các nhà nghiên cứu Tây Ban Nha cho thấy rằng trung bình những người thiền định kinh nghiệm lâu năm có telomere dài hơn so với những người ở cùng độ tuổi và lối sống. Nghiên cứu cũng gợi ý rằng các yếu tố tâm lý làm nền tảng cho tác dụng có lợi này là những người thực hành thiền có cái nhìn từ bi hơn, chấp nhận hơn về cuộc sống.

thien-lam-cham-lao-hoa
Hình: Việc tập trung vào hơi thở giúp thiền làm chậm lão hóa hiệu quả 

Các nhà khoa học tại Đại học Zaragoza đã so sánh 20 người đã thực hành thiền từ một giờ trở lên mỗi ngày trong ít nhất 10 năm với 20 người chưa bao giờ thiền, phù hợp với tuổi tác, giới tính và các yếu tố lối sống như chế độ ăn uống, hút thuốc, uống rượu và tập luyện. Tất cả họ đều phải trải qua một loạt các bài kiểm tra tâm lý và lấy mẫu máu để có thể đo được độ dài của telomere trong các tế bào miễn dịch của họ. Khi các nhà nghiên cứu xử lý dữ liệu, họ phát hiện ra rằng telomere của những người thiền định dài hơn đáng kể so với những người kiểm soát, trung bình là 10%. Sau đó, họ sử dụng một kỹ thuật thống kê gọi là phân tích hồi quy để biết được yếu tố nào có thể chịu trách nhiệm trực tiếp cho sự chậm lại rõ rệt của quá trình lão hóa tế bào. Nhiều đặc điểm tâm lý có liên quan đến việc có telomere dài hơn, bao gồm kỹ năng chánh niệm tốt hơn, sự hài lòng trong cuộc sống và hạnh phúc chủ quan. 

3. Có nên tập thiền để trẻ lâu không?

Chúng ta có thể thêm thiền vào danh sách thay đổi lối sống, bên cạnh việc bỏ thuốc lá, tập thể dục nhiều hơn và uống ít rượu hơn để có thể sống lâu hơn và khỏe mạnh hơn. Một nghiên cứu được công bố vào năm 2013 cho thấy chỉ cần 15 phút thiền định ở người mới tập thiền đã có tác dụng ngay lập tức đối với sự biểu hiện của nhiều gen, chẳng hạn như tăng hoạt động của gen tạo ra telomerase và giảm hoạt động của các gen liên quan đến phản ứng viêm và căng thẳng. Việc ngồi yên nhắm mắt và tập trung vào hơi thở có thể mang lại lợi ích cho các tế bào cơ thể.

thien-lam-cham-lao-hoa
Bên cạnh tập thiền để trẻ lâu, bạn có thể cải thiện lối sống thông qua chế độ ăn uống 

Bên cạnh tập thiền để trẻ lâu, bạn có thể cải thiện lối sống thông qua chế độ ăn uống hoặc sử dụng các viên uống bổ sung chứa thành phần Nicotinamide Mononucleotide (NMN). Việc cơ thể được duy trì một lượng NMN lành mạnh dẫn đến giấc ngủ tốt hơn, ổn định tâm trạng, suy nghĩ nhạy bén hơn và cảm giác khỏe mạnh tổng thể từ đó giúp cho cơ thể được trẻ hóa, đảo ngược quá trình lão hóa tế bào. Ngày nay nhiều nghiên cứu cũng đã chứng minh khả năng duy trì mức độ trẻ trung của NAD trong các tế bào. 

Các bài viết khác

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

27/06/2023
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và tăng vài kilogam cân nặng không mong muốn, có lẽ đã đến lúc bạn nên kiểm soát sức khỏe của mình. Dưới đây là 10 cách cải thiện sức khỏe thể chất của bạn ngay hôm nay.
Vì sao ăn cá hồi giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng?

Vì sao ăn cá hồi giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng?

28/08/2025
Ăn cá hồi giảm căng thẳng là lựa chọn dinh dưỡng thông minh nhờ giàu omega-3, vitamin D và protein chất lượng cao, giúp não bộ và tinh thần được cân bằng.
Sữa chua giúp giảm stress có tốt không? Nên ăn thế nào?

Sữa chua giúp giảm stress có tốt không? Nên ăn thế nào?

28/08/2025
Không chỉ tốt cho tiêu hóa, sữa chua giúp giảm stress đang được khoa học quan tâm. Vậy thực hư việc này ra sao và nên ăn thế nào để tận dụng tối đa lợi ích?
Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn uống trà thảo mộc giảm stress?

Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn uống trà thảo mộc giảm stress?

28/08/2025
Trà thảo mộc giảm stress không chỉ giúp thư giãn tinh thần mà còn ảnh hưởng đến giấc ngủ, cảm xúc và sức khỏe tổng thể nếu uống đúng cách.
Thực phẩm giàu tryptophan giúp cải thiện tinh thần, ngủ ngon

Thực phẩm giàu tryptophan giúp cải thiện tinh thần, ngủ ngon

28/08/2025
Thực phẩm giàu tryptophan là nguồn dinh dưỡng quan trọng giúp cơ thể sản xuất serotonin, từ đó hỗ trợ giấc ngủ sâu và cải thiện tâm trạng hiệu quả.
Gợi ý bữa sáng giúp giảm stress, khởi đầu ngày mới năng lượng

Gợi ý bữa sáng giúp giảm stress, khởi đầu ngày mới năng lượng

28/08/2025
Vì sao bữa sáng giúp giảm stress và những nhóm thực phẩm nào nên ưu tiên vào buổi sáng? Khám phá ngay thực đơn mẫu để khởi đầu ngày mới tích cực, nhiều năng lượng.
Có nên bổ sung thực phẩm chứa omega-3 giảm stress hay không?

Có nên bổ sung thực phẩm chứa omega-3 giảm stress hay không?

27/08/2025
Thực phẩm chứa omega-3 giảm stress có lợi ích thật sự đối với sức khỏe tinh thần không? Nếu có, bạn nên bổ sung thế nào để tối ưu hiệu quả? Tìm hiểu ngay!
Thư giãn thần kinh với 7 nhóm thực phẩm chứa magie giảm stress

Thư giãn thần kinh với 7 nhóm thực phẩm chứa magie giảm stress

27/08/2025
Việc bổ sung thực phẩm chứa magie giảm stress là lựa chọn tự nhiên, an toàn giúp bạn tìm lại sự bình tĩnh và năng lượng trong cuộc sống. Thực hư ra sao và áp dụng thế nào?
Mách bạn 7 thói quen ăn uống lành mạnh giảm stress

Mách bạn 7 thói quen ăn uống lành mạnh giảm stress

27/08/2025
Không chỉ dừng ở việc chọn đúng thực phẩm, các thói quen ăn uống lành mạnh giảm stress hằng ngày cũng được xem là giải pháp hỗ trợ hiệu quả cải thiện tinh thần.
Top thực phẩm giúp ngủ ngon, sâu giấc và an toàn cho sức khỏe

Top thực phẩm giúp ngủ ngon, sâu giấc và an toàn cho sức khỏe

27/08/2025
Giấc ngủ là nền tảng quan trọng để duy trì sức khỏe, nhiều loại thực phẩm giúp ngủ ngon, sâu giấc đã được chứng minh tác dụng hiệu quả. Vậy cụ thể là những loại nào?

Theo dõi tin tức và thông tin khoa học
mới nhất của chúng tôi

phone icon