vi
Tiếng Việt
vi
Tiếng Việt
English
English
日本語
日本語
Chia sẻ:

Thiền có thể giúp làm chậm quá trình lão hóa không?

29/06/2023
Thiền làm chậm lão hóa? Điều này có vẻ khó xảy ra, nhưng ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy, thiền định thường xuyên thực sự có thể làm chậm quá trình lão hóa, ít nhất là ở cấp độ tế bào. Vậy thiền có trẻ hơn không và thiền làm chậm quá trình lão hóa thế nào?

1. Thiền có trẻ hơn không?

Đúng! Thực tế thiền có thể làm chậm quá trình lão hóa. Bạn thậm chí không cần phải ngồi thiền lâu mỗi ngày và các kỹ thuật, chẳng hạn như tập yoga và chánh niệm cũng có thể hữu ích. 

Một trong những lý do chính khiến thiền làm chậm quá trình lão hóa là vì nó làm giảm căng thẳng. Nhận định này hiện không chỉ còn là phỏng đoán mà trên thực tế, ngày càng có nhiều nghiên cứu khoa học ủng hộ suy nghĩ này.

2. Lý giải nguyên nhân thiền giúp chậm lão hoá

Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy thiền định thường xuyên thực sự có thể làm chậm quá trình lão hóa - ít nhất là ở cấp độ tế bào. Một đại diện thường được sử dụng cho sự lão hóa của tế bào là độ dài của telomere, đây là protein bảo vệ các đầu của mỗi nhiễm sắc thể trong quá trình phân chia tế bào. Chúng ngắn lại một chút mỗi khi nhiễm sắc thể sao chép, cho đến khi cuối cùng tế bào không thể phân chia được nữa, trở nên lão hóa hoặc trải qua quá trình “apoptosis” – tương đương với sự chết theo chương trình của tế bào. 

Việc có các telomere ngắn hơn trong tế bào có liên quan đến sự khởi phát của nhiều bệnh liên quan đến tuổi tác, bao gồm tăng huyết áp, bệnh tim mạch, tiểu đường tuýp 2 và chứng mất trí nhớ. Một số yếu tố lối sống đã được tìm thấy để đẩy nhanh quá trình rút ngắn telomere, chẳng hạn như chế độ ăn uống kém, thiếu ngủ, hút thuốc, uống rượu và lối sống ít vận động.

Căng thẳng mãn tính cũng được biết là đẩy nhanh quá trình rút ngắn telomere. Một nghiên cứu được công bố cho thấy những người thiền định lâu dài đã giảm phản ứng viêm và căng thẳng đối với các tác nhân gây căng thẳng tâm lý. Một nghiên cứu cho thấy chiều dài telomere tăng lên trong các tế bào miễn dịch của những người sau khi họ tham gia một khóa tu thiền định chuyên sâu. Một nghiên cứu khác tiết lộ hoạt động gia tăng của một loại enzyme có tên là telomerase, giúp xây dựng lại các telomere. Giờ đây, một nghiên cứu của các nhà nghiên cứu Tây Ban Nha cho thấy rằng trung bình những người thiền định kinh nghiệm lâu năm có telomere dài hơn so với những người ở cùng độ tuổi và lối sống. Nghiên cứu cũng gợi ý rằng các yếu tố tâm lý làm nền tảng cho tác dụng có lợi này là những người thực hành thiền có cái nhìn từ bi hơn, chấp nhận hơn về cuộc sống.

thien-lam-cham-lao-hoa
Hình: Việc tập trung vào hơi thở giúp thiền làm chậm lão hóa hiệu quả 

Các nhà khoa học tại Đại học Zaragoza đã so sánh 20 người đã thực hành thiền từ một giờ trở lên mỗi ngày trong ít nhất 10 năm với 20 người chưa bao giờ thiền, phù hợp với tuổi tác, giới tính và các yếu tố lối sống như chế độ ăn uống, hút thuốc, uống rượu và tập luyện. Tất cả họ đều phải trải qua một loạt các bài kiểm tra tâm lý và lấy mẫu máu để có thể đo được độ dài của telomere trong các tế bào miễn dịch của họ. Khi các nhà nghiên cứu xử lý dữ liệu, họ phát hiện ra rằng telomere của những người thiền định dài hơn đáng kể so với những người kiểm soát, trung bình là 10%. Sau đó, họ sử dụng một kỹ thuật thống kê gọi là phân tích hồi quy để biết được yếu tố nào có thể chịu trách nhiệm trực tiếp cho sự chậm lại rõ rệt của quá trình lão hóa tế bào. Nhiều đặc điểm tâm lý có liên quan đến việc có telomere dài hơn, bao gồm kỹ năng chánh niệm tốt hơn, sự hài lòng trong cuộc sống và hạnh phúc chủ quan. 

3. Có nên tập thiền để trẻ lâu không?

Chúng ta có thể thêm thiền vào danh sách thay đổi lối sống, bên cạnh việc bỏ thuốc lá, tập thể dục nhiều hơn và uống ít rượu hơn để có thể sống lâu hơn và khỏe mạnh hơn. Một nghiên cứu được công bố vào năm 2013 cho thấy chỉ cần 15 phút thiền định ở người mới tập thiền đã có tác dụng ngay lập tức đối với sự biểu hiện của nhiều gen, chẳng hạn như tăng hoạt động của gen tạo ra telomerase và giảm hoạt động của các gen liên quan đến phản ứng viêm và căng thẳng. Việc ngồi yên nhắm mắt và tập trung vào hơi thở có thể mang lại lợi ích cho các tế bào cơ thể.

thien-lam-cham-lao-hoa
Bên cạnh tập thiền để trẻ lâu, bạn có thể cải thiện lối sống thông qua chế độ ăn uống 

Bên cạnh tập thiền để trẻ lâu, bạn có thể cải thiện lối sống thông qua chế độ ăn uống hoặc sử dụng các viên uống bổ sung chứa thành phần Nicotinamide Mononucleotide (NMN). Việc cơ thể được duy trì một lượng NMN lành mạnh dẫn đến giấc ngủ tốt hơn, ổn định tâm trạng, suy nghĩ nhạy bén hơn và cảm giác khỏe mạnh tổng thể từ đó giúp cho cơ thể được trẻ hóa, đảo ngược quá trình lão hóa tế bào. Ngày nay nhiều nghiên cứu cũng đã chứng minh khả năng duy trì mức độ trẻ trung của NAD trong các tế bào. 

Các bài viết khác

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

27/06/2023
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và tăng vài kilogam cân nặng không mong muốn, có lẽ đã đến lúc bạn nên kiểm soát sức khỏe của mình. Dưới đây là 10 cách cải thiện sức khỏe thể chất của bạn ngay hôm nay.
Đau dây thần kinh số 5: Cơn đau vô hình nhưng ám ảnh

Đau dây thần kinh số 5: Cơn đau vô hình nhưng ám ảnh

19/05/2025
Không giống những cơn đau nhức thông thường, đau dây thần kinh số 5 là dạng đau thần kinh mặt có thể khiến bạn choàng tỉnh giữa đêm chỉ vì một làn gió lướt qua má. Cơn đau như điện giật, kéo dài vài giây nhưng để lại nỗi sợ hãi kéo dài nhiều năm. Không ai nhìn thấy vết thương, nhưng người bệnh thì sống trong ám ảnh từng ngày. Nếu bạn hoặc người thân từng trải qua cảm giác đau đớn không rõ nguyên nhân ở vùng mặt hãy đọc hết bài viết này để tìm ra giải pháp đúng đắn.
Viêm đa dây thần kinh có nguy hiểm không? Sự thật và hướng cải thiện từ gốc

Viêm đa dây thần kinh có nguy hiểm không? Sự thật và hướng cải thiện từ gốc

19/05/2025
Ngày nay, không chỉ người cao tuổi mà cả những người trung niên, người có bệnh nền như tiểu đường, rối loạn chuyển hóa… cũng đang đối mặt với tình trạng tê bì chân tay, yếu cơ, giảm cảm giác. Đây là những dấu hiệu không thể xem thường của viêm đa dây thần kinh. Vậy, viêm đa dây thần kinh có nguy hiểm không? Đây là câu hỏi khiến nhiều người lo lắng. Do đó, việc hiểu đúng bản chất bệnh lý, nhận biết sớm và can thiệp từ gốc là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe thần kinh và chất lượng sống lâu dài.
Đau dây thần kinh tọa: Đừng để cơn đau âm ỉ trở thành mãn tính

Đau dây thần kinh tọa: Đừng để cơn đau âm ỉ trở thành mãn tính

19/05/2025
Đau dây thần kinh tọa là một tình trạng thần kinh phổ biến gây đau nhức, tê bì và suy giảm vận động ở phần thân dưới. Cơn đau thường bắt đầu từ thắt lưng, lan xuống mông và chân, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày. Đây là bệnh lý liên quan đến sự chèn ép hoặc tổn thương dây thần kinh lớn nhất trong cơ thể. Nếu bạn đang gặp các triệu chứng tương tự, hãy cùng tìm hiểu để tránh biến chứng lâu dài.
Đau dây thần kinh liên sườn có nguy hiểm không và làm sao để khắc phục

Đau dây thần kinh liên sườn có nguy hiểm không và làm sao để khắc phục

19/05/2025
Đau dây thần kinh liên sườn là tình trạng không hiếm gặp, đặc biệt ở người trưởng thành, người lao động nặng hay làm việc văn phòng sai tư thế. Nhiều người thường nhầm lẫn cơn đau này với bệnh tim, phổi hoặc đau cơ thông thường, dẫn đến chẩn đoán và điều trị sai cách. Vậy hiện tượng đau dây thần kinh liên sườn có nguy hiểm không và đâu là phương pháp cải thiện hiệu quả, bền vững?
Dây thần kinh có tác dụng gì? Giải pháp nuôi dưỡng hệ thần kinh từ tế bào

Dây thần kinh có tác dụng gì? Giải pháp nuôi dưỡng hệ thần kinh từ tế bào

13/05/2025
Trong hệ thống sinh học của con người, không có “sợi dây” nào giữ vai trò quan trọng và toàn diện như dây thần kinh. Dù cụm từ này được nhắc đến khá thường xuyên nhưng rất ít người thật sự hiểu đúng: dây thần kinh có tác dụng gì, và vì sao việc bảo vệ hệ thần kinh lại là nền tảng cho sức khỏe bền vững. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện và chuyên sâu, giúp bạn tái định nghĩa vai trò sống còn của hệ thần kinh, không chỉ ở góc độ sinh học, mà còn trong chiến lược chăm sóc sức khỏe lâu dài.
Càng cố giảm đau dây thần kinh, bạn càng đau dai dẳng? Sự thật nhiều người bỏ sót

Càng cố giảm đau dây thần kinh, bạn càng đau dai dẳng? Sự thật nhiều người bỏ sót

13/05/2025
Khi cơn đau dây thần kinh kéo đến, hầu hết chúng ta đều nghĩ “giảm đau” là cách giải quyết và tìm mọi cách để làm dịu nó. Từ uống thuốc giảm đau, dán cao cho đến bấm huyệt,... Thế nhưng, càng cố gắng giảm đau dây thần kinh, cơn đau lại càng kéo dài dai dẳng. Liệu chúng ta có đang nhầm lẫn giữa việc làm dịu triệu chứng và giải quyết nguyên nhân? Thực tế, đã đến lúc chuyển hướng: Từ đối phó triệu chứng sang nuôi dưỡng thần kinh từ gốc.
Phác đồ điều trị viêm đa dây thần kinh: Cách chữa trị và phục hồi hiệu quả

Phác đồ điều trị viêm đa dây thần kinh: Cách chữa trị và phục hồi hiệu quả

13/05/2025
Viêm đa dây thần kinh là một tình trạng phổ biến, ảnh hưởng đến nhiều dây thần kinh ngoại biên cùng lúc. Bệnh có thể gây ra tê bì, đau nhức, yếu cơ và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Vậy bệnh viêm đa dây thần kinh có chữa được không? Hãy cùng tìm hiểu phác đồ điều trị viêm đa dây thần kinh cũng như cách chữa viêm đa dây thần kinh hiệu quả theo y học hiện đại và hỗ trợ từ lối sống.
Lúc nào cũng buồn ngủ mệt mỏi là bệnh gì? Cảnh báo 6 nguyên nhân bạn không nên bỏ qua

Lúc nào cũng buồn ngủ mệt mỏi là bệnh gì? Cảnh báo 6 nguyên nhân bạn không nên bỏ qua

13/05/2025
Bạn thường xuyên cảm thấy buồn ngủ, mệt mỏi dù đã ngủ đủ giấc? Bạn uể oải vào buổi sáng, không thể tập trung công việc, thậm chí muốn “gục xuống” giữa ban ngày? Nếu tình trạng này lặp lại liên tục, rất có thể cơ thể bạn đang phát đi tín hiệu cảnh báo. Vậy lúc nào cũng buồn ngủ mệt mỏi là bệnh gì? Bài viết sau sẽ giúp bạn giải đáp, đồng thời gợi ý giải pháp khoa học để cải thiện tận gốc tình trạng này.
Hay quên ở tuổi trung niên: Dấu hiệu bình thường hay cảnh báo sớm suy giảm trí nhớ?

Hay quên ở tuổi trung niên: Dấu hiệu bình thường hay cảnh báo sớm suy giảm trí nhớ?

13/05/2025
Sau tuổi 40, đặc biệt là khi bước vào ngưỡng 50, nhiều người bắt đầu nhận thấy trí nhớ không còn như xưa: hay quên lịch hẹn, để đồ không nhớ chỗ, thậm chí đang nói lại quên mất mình định nói gì. Hay quên ở tuổi trung niên có thể chỉ là một phần của quá trình lão hóa bình thường, nhưng cũng có thể là lời cảnh báo sớm về sự suy giảm chức năng não bộ. Hiểu rõ nguyên nhân và có giải pháp phù hợp từ sớm sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe trí não – nền tảng quan trọng cho một tuổi trung niên trọn vẹn.

Theo dõi tin tức và thông tin khoa học
mới nhất của chúng tôi

phone icon