Tâm trạng thất thường trong thời kỳ mãn kinh: Nguyên nhân và cách điều trị

1. Tâm trạng thất thường giai đoạn mãn kinh

Mãn kinh là giai đoạn trong cuộc đời của phụ nữ khi sản xuất hormone nữ giới giảm dần và ngừng hoạt động, dẫn đến việc kinh nguyệt không còn xuất hiện trong vòng 12 tháng liên tiếp. Giai đoạn này thường xảy ra khi phụ nữ đạt độ tuổi từ 45-55 tuổi, nhưng cũng có thể xảy ra sớm hơn hoặc muộn hơn tùy thuộc vào cơ thể của từng người.

Trong giai đoạn mãn kinh, nhiều phụ nữ có thể trải qua các thay đổi tâm trạng và khó khăn trong việc kiểm soát cảm xúc của mình. Các triệu chứng tâm lý thường gặp trong giai đoạn này bao gồm lo lắng, trầm cảm, khó chịu, mất ngủ, bất ổn, tăng cảm giác mệt mỏi, khó tập trung và giảm tự tin. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không phải tất cả phụ nữ đều trải qua các triệu chứng này và mức độ triệu chứng cũng có thể khác nhau.

Theo các nghiên cứu, khoảng 23% phụ nữ ở giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh có thể trải qua các thay đổi tâm trạng. Việc tìm kiếm sự giúp đỡ của các chuyên gia y tế là rất quan trọng để giúp phụ nữ vượt qua giai đoạn này một cách dễ dàng và thoải mái hơn, đặc biệt là những phụ nữ có các triệu chứng tâm lý trong giai đoạn mãn kinh.

2. Nguyên nhân khiến cho tâm trạng thất thường khi mãn kinh

Nguyên nhân chính khiến tâm trạng của phụ nữ thay đổi trong giai đoạn mãn kinh là do mức độ hormone estrogen và progesterone trong cơ thể bắt đầu giảm dần, đặc biệt là  hormone estrogen. Estrogen là hormone giúp điều tiết nhiều hormone có tính chất cải thiện tâm trạng, bao gồm serotonin, norepinephrine và dopamine. Từ đó, khi mức độ estrogen giảm dần, tâm trạng cũng có thể thay đổi theo và gây ra các triệu chứng như cáu giận, mệt mỏi, căng thẳng, quên, lo lắng và khó tập trung.

Sự thay đổi này cũng có thể gây ra sự lo lắng về việc già đi, căng thẳng về tương lai, thất vọng và ảnh hưởng tiêu cực đến tâm trạng. Các vấn đề tâm lý trước đó, ví dụ như tiền sử bệnh trầm cảm, sức khỏe kém hoặc mối quan hệ xã hội không tốt cũng có thể làm tăng nguy cơ về gặp vấn đề tâm trạng.

Ngoài ra, những thay đổi về sinh lý khiến cho phụ nữ cảm thấy không thoải mái, như đổ mồ hôi đêm hoặc khô âm đạo cũng có thể góp phần vào tâm trạng thất thường trong giai đoạn mãn kinh.

3. Triệu chứng của tâm trạng thất thường là gì?

Dưới đây là một số triệu chứng tâm trạng thường gặp trong giai đoạn mãn kinh:

• Trầm cảm: Đây là một triệu chứng tâm lý phổ biến và nghiêm trọng trong giai đoạn mãn kinh. Có khoảng một phần năm phụ nữ có thể bị trầm cảm khi bước vào giai đoạn mãn kinh.
• Lo lắng: Nhiều phụ nữ có thể cảm thấy căng thẳng, lo lắng, sợ hãi và có những cơn hoảng loạn trong quá trình mãn kinh. Một số phụ nữ có thể thấy tình trạng lo lắng của mình trở nên tồi tệ hơn, trong khi những người khác có thể phát triển triệu chứng này lần đầu tiên.
• Chán nản, uể oải, không có động lực: Một số phụ nữ có thể trải qua tâm trạng chán nản, uể oải, không có động lực và tự ti trong và sau giai đoạn mãn kinh. Họ có thể cảm thấy khóc nhiều hơn trước đây hoặc phản ứng gắt gỏng hơn với các tình huống.
• Dễ cáu gắt: Trong giai đoạn chuyển tiếp sang mãn kinh, nhiều phụ nữ có thể cảm thấy dễ cáu gắt hơn trước đây.

4. Điều trị tâm trạng thất thường giai đoạn mãn kinh như thế nào?

Các vấn đề tâm lý không phải lúc nào cũng dễ dàng nhận biết. Điều trị tâm trạng thất thường giai đoạn mãn kinh có thể được tiến hành theo một số phương pháp khác nhau, bao gồm cả phương pháp không dùng thuốc và phương pháp sử dụng thuốc.

4.1. Liệu pháp thay thế hormone (HRT)

Liệu pháp thay thế hormone (HRT) là một phương pháp điều trị được sử dụng để giảm các triệu chứng của mãn kinh, bao gồm cả triệu chứng tâm trạng thất thường. HRT thường được sử dụng để điều trị các triệu chứng liên quan đến sự giảm sản xuất hormone nữ estrogen và progesterone trong cơ thể phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh.

Tuy nhiên, HRT có những rủi ro và tác dụng phụ như tăng nguy cơ ung thư vú, ung thư tử cung, đột quỵ và huyết khối. Vì vậy, quyết định sử dụng HRT nên được đưa ra sau khi thảo luận cẩn thận với bác sĩ và xem xét các yếu tố rủi ro và lợi ích của phương pháp này.

4.2. Tâm lý trị liệu

Tâm lý trị liệu là một phương pháp điều trị tâm lý hiệu quả trong việc giảm các triệu chứng tâm trạng thất thường trong giai đoạn mãn kinh. Nó có thể giúp người bệnh giải quyết các vấn đề tâm lý như lo lắng, trầm cảm, stress,....

Một trong những phương pháp tâm lý trị liệu phổ biến được sử dụng trong điều trị tâm trạng thất thường trong giai đoạn mãn kinh là trị liệu hành vi nhận thức (CBT). CBT giúp người bệnh nhận ra và thay đổi những suy nghĩ và hành vi tiêu cực, từ đó giúp cải thiện tâm trạng và giảm các triệu chứng tâm lý. Nghiên cứu đã chứng minh rằng CBT là một phương pháp hiệu quả trong điều trị trầm cảm, lo âu và các vấn đề tình dục liên quan đến mãn kinh.

Ngoài ra, tư vấn tâm lý cũng là một phương pháp điều trị tâm lý khác thường được sử dụng trong điều trị tâm trạng thất thường trong giai đoạn mãn kinh. Tư vấn tâm lý có thể giúp người bệnh hiểu và xử lý các cảm xúc khó chịu cũng như giảm stress trong cuộc sống hàng ngày.

4.3. Sử dụng một số loại thảo dược, thực phẩm bổ sung

Để giảm các triệu chứng tâm trạng thất thường trong thời kỳ mãn kinh, người bệnh có thể sử dụng một số loại thảo dược và thực phẩm bổ sung.

Hoa tam thất, một loại thảo dược được sử dụng trong y học truyền thống Trung Quốc, có thể giúp cải thiện các triệu chứng khó chịu và đổ mồ hôi đêm trong mãn kinh. Đậu đen và khoai lang đỏ cũng là những loại thảo dược được sử dụng để giảm các triệu chứng tương tự như hormone nữ estrogen để giảm các triệu chứng.

Ngoài ra, người bệnh có thể sử dụng một số loại thực phẩm bổ sung để cải thiện triệu chứng tâm trạng thất thường trong giai đoạn mãn kinh. Những viên uống có chứa thành phần Nicotinamide Mononucleotide (NMN) thường được giới chuyên môn đánh giá cao. Bởi Nicotinamide Mononucleotide (NMN) giúp đẩy lùi các dấu hiệu lão hóa và kéo dài sự trẻ trung của cơ thể. Ngoài ra, sản phẩm còn giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, ổn định tâm trạng, chống stress, trầm cảm và chống suy nhược thần kinh.

4.4. Thay đổi lối sống

Việc thay đổi lối sống có thể giúp giảm các triệu chứng tâm trạng thất thường trong giai đoạn mãn kinh. Các thay đổi này bao gồm:

• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục giúp cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất. Điều này giúp giảm stress, cải thiện tâm trạng và giúp người bệnh đối mặt với các vấn đề một cách tích cực hơn. Các chuyên gia khuyến nghị mỗi người nên tập các bài tập thể dục thể chất mạnh khoảng 2,5 giờ mỗi tuần, chẳng hạn như đi bộ nhanh, và tập cường độ 2 ngày/ tuần.
• Chế độ ăn uống: Chế độ ăn uống giàu đạm và axit béo omega-3 có thể giúp giảm các triệu chứng tâm trạng thất thường trong mãn kinh. Nên ăn nhiều thực phẩm giàu đạm như thịt, cá, đậu và các sản phẩm sữa có chứa canxi. Đồng thời, nên ăn thực phẩm giàu axit béo omega-3 như cá hồi, cá mòi, hạt hướng dương.
• Đảm bảo giấc ngủ đầy đủ: Việc đảm bảo giấc ngủ đủ giúp cải thiện tâm trạng và giảm stress. Người bệnh nên tập trung vào xây dựng môi trường yên tĩnh và thoải mái để giúp cho giấc ngủ trở nên dễ dàng hơn.
• Kết bạn với nhiều người hơn: Bạn bè chính là nguồn động viên và hỗ trợ chính để người bệnh có thể giảm stress và cảm thấy thoải mái hơn trong cuộc sống hàng ngày.

Ngoài ra, các phương pháp thư giãn như yoga và thiền định cũng có thể giúp giảm stress và tăng cường sức khỏe tinh thần. Tất cả các thay đổi này cùng nhau có thể giúp giảm các triệu chứng tâm trạng thất thường trong giai đoạn mãn kinh.

Tâm trạng thất thường trong giai đoạn mãn kinh là một vấn đề phổ biến và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của phụ nữ. Tuy nhiên, với các giải pháp như thay đổi chế độ ăn uống, tập thể dục thường xuyên, thực hành các kỹ thuật giảm stress có thể giúp chị em giảm bớt tâm trạng thất thường và tận hưởng cuộc sống của mình trong giai đoạn mãn kinh.