Rối loạn lão hóa sớm: Những điều cần biết

Rối loạn lão hóa sớm là gì?

• Nổi nhiều gân và nhăn da tay: Theo thời gian, phần da tay trở nên mỏng hơn do chứa ít protein (như collagen). Vì vậy, da bàn tay thường bắt đầu nổi nhiều gân, lớp da dễ bị nhăn và mỏng hơn;
• Những thay đổi về da như nếp nhăn, đốm đồi mồi, khô da, mất màu da, tăng sắc tố da, chảy xệ ngực… 
• Rụng tóc: Quá trình này xảy ra khi tế bào gốc kích thích sự phát triển tóc mới trong các nang tóc bị chết. Các yếu tố như di truyền, thay đổi hormone, chế độ ăn uống… kích thích quá trình rụng tóc xảy ra nhanh hơn;
• Các dấu hiệu lão hóa sớm khác có thể kể đến như có vấn đề về trí nhớ, đi bộ chậm hơn, đau khớp, dễ bầm tím, vòng eo nhiều mỡ hơn, tay yếu hơn, thay đổi về tầm nhìn, kinh nguyệt không đều…
• Ngoài ra, rối loạn lão hóa sớm còn liên quan đến nhiều bệnh lý. Khoa học đã chứng minh có hơn 100 bệnh lý liên quan đến lão hóa sớm với các triệu chứng thường là giảm tổ chức mỡ dưới da, teo da, tóc bạc sớm, da nhăn nheo, teo móng tay chân, thay đổi sắc tố da, loét da và da bị xơ cứng;
• Trong số các bệnh lão hóa sớm, hội chứng lão hóa Werner có tần suất xảy ra cao và còn được gọi là hội chứng lão hóa sớm ở người trưởng thành. Bệnh bắt đầu sau tuổi dậy thì và tiến triển nặng dần theo thời gian với triệu chứng điển hình là lão suy, vóc người nhỏ bé, đục thủy tinh thể, sớm mãn kinh, xơ vữa động mạch và các triệu chứng lão hóa da sớm như xơ cứng bì, tóc bạc sớm, rụng tóc hói, loét da… Hội chứng Werner có đặc điểm bệnh học lão hóa không đều. 

Nguyên nhân gây lão hóa sớm

• Năng lượng cao từ ánh nắng mặt trời (HEV) và ánh sáng hồng ngoại gây ra khoảng 10% các thay đổi khác trên da. Ánh sáng xanh đến từ mặt trời và các thiết bị điện tử như điện thoại thông minh… không làm tăng nguy cơ ung thư da nhưng chúng ảnh hưởng đến hàm lượng collagen và độ đàn hồi của da.
• Tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng gây nhiều vấn đề về da: Tia cực tím (UV) từ ánh nắng mặt trời làm da bị lão hóa nhanh hơn so với độ tuổi tự nhiên. Tia UV làm hỏng các tế bào da, gây ra những thay đổi sớm như đốm đồi mồi, phơi nắng cũng làm tăng nguy cơ ung thư da.

• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng chế độ ăn uống chứa nhiều carbohydrate tinh chế hoặc đường là một trong những nguyên nhân lão hóa sớm. Trái ngược lại, chế độ ăn uống chứa nhiều trái cây, rau quả xanh giúp ngăn ngừa quá trình lão hóa sớm trên da;
• Hút thuốc: Các chất độc trong thuốc lá như nicotin sẽ làm thay đổi các tế bào trong cơ thể bạn. Những độc tố này phá vỡ collagen và các sợi đàn hồi trong da, tăng nguy cơ chảy xệ, nếp nhăn da;
• Ngủ kém: Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng giấc ngủ kém chất lượng hoặc ngủ không đủ giấc khiến các tế bào trong cơ thể lão hóa nhanh hơn.
• Rượu bia: Uống quá nhiều rượu bia làm tăng nguy cơ mất nước, đẩy nhanh quá trình lão hóa của cơ thể;
• Căng thẳng: Căng thẳng làm tế bào não tăng tiết ra cortisol – một loại hormone gây stress. Cortisol ngăn chặn cơ thể tiết ra hai chất giúp làn da trông đầy đặn và khỏe mạnh là collagen và hyaluronan synthase;

• Hội chứng bloom;
• Hội chứng Cockayne loại I hoặc loại III;
• Hội chứng progeria Hutchinson – Gilford;
• Hội chứng Seip;
• Hội chứng Werner;

Biện pháp phòng ngừa lão hóa sớm

• Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời: Bảo vệ cơ thể khỏi những tác động xấu của ánh nắng mặt trời như thoa kem chống nắng khi ra ngoài trời. Chọn sản phẩm chống nắng có khả năng chống tia cực tím ít nhất là SPF 30 trở lên. Mặc quần áo bảo hộ (mũ, kính râm) khi ra ngoài trời;
• Ngưng hút thuốc lá;
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh: Chế độ dinh dưỡng nên chứa đầy đủ vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể, bổ sung nhiều trái cây và rau xanh, tránh ăn nhiều carbohydrate tinh chế và đường;
• Hạn chế uống rượu bia: Đây là một trong những cách phòng ngừa lão hóa sớm hiệu quả và quan trọng;
• Chăm sóc da: Làm sạch da hàng ngày để loại bỏ bụi bẩn, lớp trang điểm, mồ hôi hoặc chất gây kích ứng. Tránh xa các sản phẩm chăm sóc da có chứa nước hoa hoặc có độ pH cao. Dưỡng ẩm da hàng ngày để ngăn ngừa tình trạng khô, kích ứng da;
• Cải thiện chất lượng giấc ngủ: Mỗi ngày nên ngủ ít nhất 7 tiếng giúp bảo vệ sức khỏe và giảm nguy cơ lão hóa sớm;
• Giảm mức độ căng thẳng: Cân bằng cuộc sống và tâm trạng, không để căng thẳng và stress ảnh hưởng đến cuộc sống.
• Tập luyện thể dục đều đặn mỗi ngày;
• Uống đủ lượng nước khuyến cáo cho cơ thể (1,5 – 2 lít/ngày).