vi
Tiếng Việt
vi
Tiếng Việt
English
English
日本語
日本語
Chia sẻ:

Nguyên nhân và các yếu tố rủi ro của bệnh béo phì ở tuổi trung niên

18/07/2023
Bệnh béo phì ở tuổi trung niên là một trong những vấn đề sức khỏe quan trọng, khiến các biến chứng sức khỏe tăng cao. Do đó, béo phì tuổi trung niên được xác định là bệnh lý nguy hiểm? Vậy những nguyên nhân và yếu tố rủi ro của bệnh béo phì ở độ tuổi này là gì và có những biện pháp phòng ngừa, điều trị bệnh hiệu quả không?

Đôi nét về bệnh béo phì ở tuổi trung niên

Tình trạng béo phì ở tuổi trung niên là gì?

Bệnh béo phì ở tuổi trung niên đề cập đến sự tích tụ chất béo dư thừa trong cơ thể. Khi lượng chất béo trong cơ thể vượt quá mức cần thiết, chúng sẽ được tích tụ trong các tế bào mỡ, gây ra béo phì và các vấn đề sức khỏe liên quan. Sự tích tụ chất béo này thường xảy ra khi lượng calo hấp thụ vượt quá nhu cầu của cơ thể và tình trạng này diễn ra trong một thời gian dài, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tính đến năm 2016, hơn 650 triệu người trưởng thành trên toàn thế giới bị béo phì, trong đó đa phần thuộc nhóm tuổi trung niên. 

Nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Hoa Kỳ cũng chỉ ra rằng, khoảng 40% người Mỹ thuộc nhóm tuổi từ 40 đến 59 tuổi bị béo phì. 

Trả lời câu hỏi đặt ra là, béo phì tuổi trung niên có nguy hiểm không: Theo nghiên cứu của WHO cho thấy rằng, người thuộc nhóm tuổi 45 - 65 bị béo phì có nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như: bệnh tim mạch, đột quỵ, tiểu đường tuýp 2 và ung thư,... cao hơn so với những người có cân nặng bình thường. 

Ngoài ra, béo phì cũng ảnh hưởng đến tâm lý và tinh thần ở tuổi trung niên, gây ra cảm giác tự ti về ngoại hình. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề tâm lý khác như lo âu, trầm cảm và rối loạn ăn uống. Do đó, bệnh béo phì ở nhóm tuổi trung niên là một vấn đề sức khỏe đáng lo ngại và cần được quan tâm hiện nay. 

Cách xác định tình trạng béo phì như thế nào?

Có nhiều cách xác định tình trạng béo phì ở một người: 

  • BMI (chỉ số khối cơ thể): là một thước đo được sử dụng để đánh giá mức độ thích hợp cân nặng của một người so với chiều cao của người đó. BMI cung cấp thông tin về lượng chất béo trong cơ thể, là một chỉ số quan trọng để đánh giá nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến cân nặng như béo phì, tiểu đường, bệnh tim và đột quỵ. Chỉ số BMI từ 20 đến 24,9 được coi là lý tưởng cho người trưởng thành. Chỉ số BMI trên 25 được xem là thừa cân và chỉ số BMI lớn hơn 30 được coi là béo phì. Nếu chỉ số BMI từ 40 trở lên, được coi là mắc bệnh béo phì.
  • Béo phì cũng có thể được đo bằng tỷ lệ eo-hông: Vòng eo cho biết lượng mỡ bụng. Mỡ bụng tăng có liên quan đến bệnh tiểu đường loại 2, cholesterol cao, huyết áp cao và bệnh tim. Vòng eo hơn 100cm ở nam giới và hơn 90cm ở nữ giới có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và các bệnh khác liên quan đến thừa cân.
  • Thăm khám bác sĩ chuyên môn để kiểm tra sức khỏe toàn diện: Bác sĩ có thể yêu cầu thêm các xét nghiệm hoặc phương pháp đo khác để đánh giá mức độ béo phì và xác định nguyên nhân của tình trạng này, từ đó đưa ra các biện pháp điều trị và phòng ngừa phù hợp.

Thừa cân và béo phì cùng nhau tạo thành một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Hoa Kỳ, béo phì là một bệnh mãn tính có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt nguy hiểm ở độ tuổi trung niên. 

Yếu tố gây béo phì tuổi trung niên là gì?

Sự thay đổi hormone là nguyên nhân béo phì tuổi trung niên 

Sự thay đổi hormone có thể là một trong những nguyên nhân gây béo phì ở độ tuổi trung niên. Các hormone có thể thay đổi ở những người ở độ tuổi này như: hormone tuyến giáp, hormone tuyến thượng thận, hormone tăng trưởng, hormone sinh dục nữ và testosterone ở nam giới làm giảm chuyển hóa cơ thể và làm chậm quá trình đốt cháy calo, dẫn đến tăng cân.

Ở phụ nữ, trong thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh, quá trình sản xuất hormone nữ estrogen giảm đi đáng kể. Hormone này có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát cân nặng của cơ thể, do đó khi estrogen giảm, cơ thể có thể tích trữ mỡ nhiều hơn, dẫn đến tăng cân.

Ở nam giới, sự giảm sản xuất hormone testosterone cũng có thể dẫn đến tăng cân và mất cơ, trong khi chất béo tăng lên. Mất khối lượng cơ làm giảm tốc độ cơ thể hấp thụ calo, điều này có thể khiến việc duy trì cân nặng khỏe mạnh trở nên khó khăn hơn. 

Ngoài ra, sự thay đổi hormone cũng có thể gây ra các tác động tâm lý, như giảm sự chuyển hóa mỡ và tăng cảm giác đói, dẫn đến sự ăn uống quá mức và tăng cân.

Yếu tố di truyền học 

Các nghiên cứu cho thấy khả năng mắc bệnh béo phì ở tuổi trung niên di truyền qua gen của gia đình. Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy một số gen có thể làm tăng khả năng tích tụ chất béo và di truyền học từ đó ảnh hưởng đến mức độ hiệu quả của cơ thể chuyển hóa chất béo. Vì vậy, nếu trong gia đình có tiền sử bị bệnh béo phì ở tuổi trung niên thì các thế hệ sau đó sẽ thường gặp vấn đề cân nặng ở độ tuổi này. Đây là một trong những nguyên nhân béo phì tuổi trung niên khó thay đổi và cải thiện nhất.

Thay đổi chế độ ăn uống và hoạt động thể chất

Một lối sống ít vận động có thể dẫn đến nguy cơ béo phì cao hơn. Dữ liệu từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) cho thấy tỷ lệ béo phì có xu hướng tăng cao hơn ở những khu vực mà người trung niên không hoạt động thể chất thường xuyên.

Về chế độ ăn uống, ở độ tuổi trung niên nhu cầu tiêu thụ calo sẽ thấp hơn, tuy nhiên nhiều người vẫn giữ lượng thức ăn như thời còn trẻ, cộng thêm thói quen lười vận động sẽ dẫn tới tình trạng thừa calo và tích tụ chất béo. Chế độ ăn  chứa nhiều đường và tinh bột, ít rau xanh, trái cây, dẫn đến cơ thể thiếu chất xơ và vitamin, ảnh hưởng tới tốc độ chuyển hóa chất béo và dễ tăng cân. 

Một nghiên cứu năm 2018 cho thấy rằng ăn một bữa ăn nhiều chất béo bão hòa - thực phẩm chứa nhiều calo sẽ ảnh hưởng đến độ nhạy insulin, dẫn đến lượng đường trong máu sau bữa ăn cao hơn từ đó góp phần gây béo phì.

Nếu không kiểm soát chế độ ăn uống và hoạt động thể chất, cơ thể sẽ tích lũy mỡ dẫn đến tăng cân, béo phì.

Ngủ không đủ giấc 

Một nghiên cứu năm 2012 trên tạp chí Sleep cho thấy, ngủ quá ít là nguyên nhân béo phì tuổi trung niên có thể dẫn đến những thay đổi về trao đổi chất dẫn đến tăng cân. 

nguyen-nhan-beo-phi-tuoi-trung-nien
Ngủ không đủ giấc là nguyên nhân béo phì tuổi trung niên thường thấy

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, khi ngủ ít hơn 6 giờ mỗi đêm, cơ thể sẽ có xu hướng sản xuất nhiều hormone ghrelin, giúp tăng cảm giác thèm ăn và giảm hormone leptin, giúp kiểm soát cảm giác no. Điều này có thể dẫn đến ăn nhiều hơn và tích tụ mỡ bụng, dẫn đến tăng cân, thậm chí béo phì.

Bên cạnh đó, ngủ ít dẫn tới sản lượng hormone cortisol sẽ tăng lên (hormone gây căng thẳng), làm giảm sự tiêu hao năng lượng của cơ thể, tăng sản xuất đường trong gan, giảm đường huyết, làm tăng cảm giác đói và thèm ăn. Những tác động này có thể dẫn đến tăng cân và béo phì.

Ảnh hưởng bởi các vấn đề y tế

Nguyên nhân béo phì tuổi trung niên có thể bị ảnh hưởng bởi các vấn đề y tế, thuốc men và chấn thương.

Các điều kiện y tế có thể dẫn đến tăng cân bằng cách làm chậm quá trình trao đổi chất, tăng cảm giác thèm ăn hoặc giảm khả năng vận động của cơ thể như: suy giáp, kháng insulin, viêm khớp, thay đổi nội tiết tố, mãn kinh, hội chứng buồng trứng đa nang,...

nguyen-nhan-beo-phi-tuoi-trung-nien
Nguyên nhân béo phì tuổi trung niên có thể bị ảnh hưởng bởi các vấn đề y tế, thuốc men và chấn thương 

Căng thẳng

Mức độ căng thẳng có thể ảnh hưởng đến thói quen ăn uống. Nhiều người có xu hướng sử dụng thức ăn để giảm căng thẳng và đáp ứng với những cảm xúc như buồn bã, buồn chán, tức giận hoặc lo lắng. Ước tính có khoảng 3% dân số được chẩn đoán mắc chứng rối loạn ăn uống vô độ (BED) - ăn theo cảm xúc hoặc thèm ăn “đồ ăn thoải mái”.

Các nghiên cứu cho thấy rằng căng thẳng mãn tính có thể làm tăng sản lượng hormone cortisol trong cơ thể. Hormone này có thể ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và làm tăng cảm giác đói và thèm ăn, dẫn đến tăng cân.

Các yếu tố rủi ro của bệnh béo phì ở tuổi trung niên

Những người độ tuổi trung niên có chỉ số chất béo cao thường quan tâm đến vấn đề, bệnh béo phì tuổi trung niên có ảnh hưởng gì không tới sức khỏe?

Theo nghiên cứu, bệnh béo phì ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe đây là một trong những nguyên nhân gây ra các bệnh mãn tính ở tuổi trung niên. Mỗi năm, ở Mỹ các bệnh liên quan đến béo phì tiêu tốn hơn 100 tỷ đô la.

Tình trạng bệnh béo phì ở tuổi trung niên có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm:

  • Nguy cơ mắc bệnh tim mạch: Cân nặng quá lớn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch như đột quỵ, tai biến, bệnh tim và cao huyết áp. Mỡ tích tụ trong cơ thể có thể dẫn đến cảnh trạng tắc nghẽn động mạch và làm suy yếu chức năng tim.
  • Nguy cơ mắc bệnh tiểu đường: Mỡ tích tụ trong cơ thể làm giảm khả năng tác động của insulin, hormone quan trọng để điều chỉnh đường huyết. Do đó, người bị béo phì có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao hơn, đồng thời dẫn đến tình trạng tổn thương thần kinh, suy giảm thị lực, và nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
  • Bệnh gan mỡ: Béo phì có thể gây ra bệnh gan nhiễm mỡ, trong đó mỡ tích tụ trong gan gây ra sự viêm nhiễm và tổn thương gan. Nếu không được điều trị, bệnh gan mỡ có thể tiến triển thành xơ gan và làm suy yếu chức năng gan.
  • Nguy cơ mắc bệnh ung thư: Cân nặng quá lớn cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư như ung thư vú, ung thư dạ dày và ung thư đại tràng.
  • Bệnh xơ vữa động mạch: Béo phì tăng nguy cơ mắc bệnh xơ vữa động mạch, trong đó các mảng xơ vữa tích tụ trên thành động mạch, làm giảm lưu lượng máu và có thể gây ra các biến chứng như đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim.
  • Căng thẳng cho khớp: Béo phì tăng nguy cơ mắc các bệnh xương và khớp như viêm khớp, thoái hóa khớp và gút. Cân nặng quá lớn tác động lên xương và khớp, gây ra áp lực và sự mài mòn dẫn đến các vấn đề khớp.
  • Suy giảm chức năng thần kinh: Tăng cân cũng có thể gây ra suy giảm chức năng thần kinh, đặc biệt là tại vùng chậu, dẫn đến khó khăn trong việc kiểm soát bàng quang và ruột.
nguyen-nhan-beo-phi-tuoi-trung-nien
Nhiều người thắc mắc béo phì tuổi trung niên có nguy hiểm không? 

Cách phòng ngừa và điều trị bệnh béo phì ở tuổi trung niên

Cải thiện chế độ ăn uống

Xây dựng một chế độ ăn uống giàu nguồn protein, carbohydrate phức hợp, chất béo lành mạnh, chất dinh dưỡng, khoáng chất và chất xơ hòa tan. Thay thế những loại thực phẩm không lành mạnh bằng các sản phẩm nguyên liệu tự nhiên và không chứa đường tinh luyện, chất béo xấu.

Nên giảm lượng calo tiêu thụ mỗi ngày khoảng 200 calo. Giảm lượng calo giúp kiểm soát năng lượng nạp vào, tránh tích trữ mỡ thừa.

Tập thể dục và hoạt động thế chất thường xuyên

Duy trì thói quen tập luyện thể chất ít nhất 30-40 phút mỗi ngày để cải thiện tình trạng sức khỏe. Tập trung vào các bài tập rèn luyện toàn bộ cơ thể để giảm mỡ ở mọi vùng trên cơ thể, đặc biệt là mỡ vùng bụng.

Nghỉ ngơi điều độ và chú ý chất lượng giấc ngủ

Việc quản lý căng thẳng và xây dựng thói quen nghỉ ngơi, nâng cao chất lượng giấc ngủ giúp hỗ trợ giảm cân, đốt calo hiệu quả. Bên cạnh đó, cần chú ý đến chất lượng giấc ngủ, bao gồm việc tạo môi trường ngủ thoải mái, điều chỉnh độ ẩm và nhiệt độ, tránh ánh sáng và tiếng ồn.

Ngoài ra, cần thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ để giảm nguy cơ các bệnh liên quan đến tuổi già và giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe, nhất là khi cơ thể đang thừa cân và béo phì. Cần chú ý tới cân nặng và giảm tình trạng mỡ thừa cơ thể, để cải thiện và thay đổi chế độ ăn, thói quen sinh hoạt, giúp tránh các vấn đề về sức khỏe khi bước sang tuổi trung niên.

Ngoài việc thay đổi lối sống, tăng cường hoạt động thể chất, việc bổ sung thực phẩm bổ trợ cũng là một cách giảm cân cho những người đang ở độ tuổi trung niên. Nên lựa chọn thực phẩm bổ trợ có chứa hoạt chất Glabridin - chiết xuất từ rễ cây cam thảo: Giúp tăng phân giải chất béo, giảm mỡ tích tụ ở nội tạng, giảm cholesterol xấu, giảm kháng insulin, giảm tiểu đường tuýp 2, triệu chứng mãn kinh, điều hòa phân bố mỡ trên cơ thể, giảm mỡ bụng eo. 

Bên cạnh đó, bổ sung thực phẩm có chứa hoạt chất ALA chiết xuất Rau Bina giúp tăng chuyển hóa thức ăn (carb, protein, lipid) thành năng lượng, giảm viêm tế bào mỡ, cải thiện sản xuất Leptin, hạn chế thèm ăn, tăng vận chuyển glucose vào cơ, giảm trích trữ glucose cũng giúp giảm cân hiệu quả ở tuổi trung niên.

Các bài viết khác

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

27/06/2023
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và tăng vài kilogam cân nặng không mong muốn, có lẽ đã đến lúc bạn nên kiểm soát sức khỏe của mình. Dưới đây là 10 cách cải thiện sức khỏe thể chất của bạn ngay hôm nay.
Uống NMN có tốt không? 3 lưu ý phải biết trước khi dùng

Uống NMN có tốt không? 3 lưu ý phải biết trước khi dùng

22/11/2024
Những năm gần đây, NMN đang dần trở thành tâm điểm chú ý trong việc cải thiện năng lượng, đảo ngược lão hóa. Tuy nhiên, để tối ưu hiệu quả và tránh những rủi ro không mong muốn, có 3 lưu ý quan trọng mà bạn cần biết trước khi sử dụng NMN.
Tác dụng an toàn và chống lão hóa của Nicotinamide Mononucleotide (NMN) trong các thử nghiệm lâm sàng ở người

Tác dụng an toàn và chống lão hóa của Nicotinamide Mononucleotide (NMN) trong các thử nghiệm lâm sàng ở người

14/07/2024

Nicotinamide Mononucleotide (NMN) là một chất bổ sung dinh dưỡng đầy triển vọng trong việc ngăn ngừa quá trình lão hóa và cải thiện sức khỏe tổng thể. Các nghiên cứu lâm sàng gần đây đã chỉ ra những tác dụng an toàn và hiệu quả của NMN đối với sức khỏe con người. Việc tìm hiểu sâu hơn về những lợi ích của NMN sẽ giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về vai trò của nó trong việc duy trì sự lão hóa chậm và tăng cường sức khỏe tổng thể.

NMN giúp cải thiện sự mệt mỏi ở người lớn tuổi

NMN giúp cải thiện sự mệt mỏi ở người lớn tuổi

14/07/2024

NMN (Nicotinamide Mononucleotide) gây sự chú ý nhờ khả năng cải thiện các vấn đề liên quan đến tuổi tác. Một trong những lợi ích tiềm năng của NMN là khả năng giúp giảm mệt mỏi ở người già. Nghiên cứu gần đây đang chỉ ra những cơ chế thông qua đó NMN giúp cải thiện tình trạng người lớn tuổi dễ mệt mỏi.

NMN giúp cải thiện khả năng sinh sản thế nào?

NMN giúp cải thiện khả năng sinh sản thế nào?

14/07/2024

NMN (Nicotinamide Mononucleotide) đang nhận được sự quan tâm ngày càng lớn trong lĩnh vực sức khỏe và chăm sóc cá nhân. Một trong những ứng dụng tiềm năng của NMN như một cách cải thiện khả năng sinh sản. Nghiên cứu đang chỉ ra những lợi ích tiềm năng của NMN đối với khả năng sinh sản ở cả nam và nữ giới.

Bổ sung Nicotinamide mononucleotide (NMN) giúp tăng cường khả năng hiếu khí ở người chạy nghiệp dư

Bổ sung Nicotinamide mononucleotide (NMN) giúp tăng cường khả năng hiếu khí ở người chạy nghiệp dư

14/07/2024

Hoạt động thể thao, đặc biệt là chạy bộ, đòi hỏi khả năng hiếu khí tốt để cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể. Ở những người tập luyện nghiệp dư, khả năng hiếu khí thường bị giới hạn, ảnh hưởng đến hiệu quả tập luyện. Gần đây, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung NMN - Nicotinamide mononucleotide có thể hỗ trợ tăng cường khả năng hiếu khí ở những người chạy nghiệp dư.

NMN hỗ trợ chức năng tim, ngăn suy tim do quá tải áp lực

NMN hỗ trợ chức năng tim, ngăn suy tim do quá tải áp lực

14/07/2024

Suy tim là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chức năng bơm máu của tim. Một trong những nguyên nhân dẫn đến suy tim là quá tải áp lực tim. Gần đây, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng NMN (Nicotinamide mononucleotide) có thể hỗ trợ chức năng tim, góp phần ngăn ngừa suy tim do quá tải áp lực.

Bổ sung NMN thúc đẩy biểu hiện miRNA chống lão hóa ở động mạch chủ của chuột già, dự đoán sự trẻ hóa biểu sinh và tác dụng chống xơ vữa động mạch

Bổ sung NMN thúc đẩy biểu hiện miRNA chống lão hóa ở động mạch chủ của chuột già, dự đoán sự trẻ hóa biểu sinh và tác dụng chống xơ vữa động mạch

14/07/2024

Sự lão hóa là một quá trình tự nhiên và không thể tránh khỏi đối với cơ thể sống. Tuy nhiên, các nhà khoa học đang không ngừng nghiên cứu các phương pháp để làm chậm hoặc ngăn chặn quá trình này. Gần đây, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung NMN, một tiền chất của NAD+ có thể thúc đẩy biểu hiện của các miRNA chống lão hóa mạch máu của chuột già, dẫn đến các tác dụng trẻ hóa và chống xơ vữa động mạch.

NMN và đóng góp của chất này trong quá trình phân rã mô mỡ

NMN và đóng góp của chất này trong quá trình phân rã mô mỡ

14/07/2024

Thừa cân béo phì là kết quả của sự mất cân bằng trong quá trình chuyển hóa chất béo trong cơ thể, khi lượng calo tiêu thụ vượt quá lượng calo tiêu hao, dẫn đến tích tụ mô mỡ quá mức và tăng cân. NMN là một hợp chất tiềm năng hỗ trợ giảm cân và cải thiện sức khỏe. NMN có khả năng tăng cường biểu hiện và hoạt động của ATGL, trong khi ATGL có khả năng phân giải triglycerid (một nhóm mỡ dự trữ chính trong cơ thể). Hãy cùng tìm hiểu một cách đơn giản về cơ chết này nhé.

Nicotinamide mononucleotide (NMN) làm tăng độ nhạy insulin của cơ ở phụ nữ tiền tiểu đường

Nicotinamide mononucleotide (NMN) làm tăng độ nhạy insulin của cơ ở phụ nữ tiền tiểu đường

14/07/2024

Độ nhạy insulin là khả năng sử dụng insulin của cơ thể, một hormone do tuyến tụy sản xuất, hormon này đóng vai trò như một chiếc chìa khóa để mở cánh cửa mang đường từ máu vào tế bào. Khi độ nhạy insulin giảm, lượng đường trong máu có thể tăng cao trong lúc đó cơ thể hay cụ thể hơn là tế bào không có đường để sử dụng, giai đoạn đầu sẽ là tiền tiểu đường và cuối cùng là phát triển thành bệnh lý đái tháo đường type 2. Hiện nay, một số nghiên cứu cho thấy NMN có thể tăng độ nhạy insulin bằng cách kích thích sản xuất Nicotinamide adenine dinucleotide (NAD+) trong cơ thể, mang đến nhiều hy họng điều trị hiệu quả cho phụ nữ tiền tiểu đường.

Theo dõi tin tức và thông tin khoa học
mới nhất của chúng tôi

phone icon