Lão hóa sinh học tăng tốc và nguy cơ trầm cảm

Lão hóa sinh học là gì?

Lão hóa là 1 quá trình sinh học phức tạp, làm suy yếu dần tính toàn vẹn và khả năng phục hồi của tế bào, mô và cơ quan. Lão hóa sinh học là cách xác định tuổi sinh học của một cá nhân, cần có nhiều chỉ số sức khỏe để có thể đánh giá tuổi sinh học lão hóa của một người như huyết áp, khả năng thở, và số lượng các dấu hiệu sinh hóa nhất định trong máu, bao gồm hemoglobin, cholesterol, creatinine, phosphat kiềm, albumin và protein. 

Khi tuổi sinh học cao hơn tuổi sinh lý, điều này đồng nghĩa với việc bạn đang lão hóa, sự lão hóa tỷ lệ thuận với sự tăng tốc của tuổi sinh học. Có những người 30 tuổi nhưng tuổi sinh học của họ lại đến 40 - 50 tuổi. Trên thực tế, có khoảng 20% tỷ lệ lão hóa sinh học được xác định liên quan đến yếu tố di truyền, còn lại 80% là dựa trên các yếu tố môi trường, lối sống và chế độ chăm sóc sức khỏe của bạn. 

Vì sao lão hóa sinh học nhanh tăng nguy cơ trầm cảm?

Trầm cảm và lo lắng là 2 dạng bệnh rối loạn tâm thần phổ biến, thường xuất hiện đồng thời và liên quan chặt chẽ đến tình trạng tàn tật và tăng tử vong, đặc biệt lo lắng dẫn tới trầm cảm ở người cao tuổi. Trong nhiều năm gần đây, tỷ lệ người cao tuổi mắc trầm cảm do lối sống nhàm chán của tuổi già hoặc do bệnh tật đã bắt đầu tăng lên, điều này dẫn đến một gánh nặng xã hội được tạo ra trong nhóm dân số già của thế giới. Các nhà khoa học đã thực hiện nhiều nghiên cứu quy mô lớn và cho rằng, việc ưu tiên chăm sóc người cao tuổi là một trong các mục tiêu hàng đầu của sức khỏe cộng đồng để bảo vệ nhóm dân số này không có nguy cơ trầm cảm lo lắng quá cao.

Lão hóa sinh học khiến cho sức khỏe tâm thần suy giảm

Theo các nghiên cứu được thực hiện trên diện rộng trong nhiều năm cho thấy, sức khỏe tâm thần kém khi bước vào giai đoạn lão hóa sinh học là một trong các nguyên nhân khiến nguy cơ trầm cảm tăng cao. Điều này có thể dễ dàng được nhận thấy như việc cơ thể yếu đi, sức khỏe không còn đảm bảo, sự mất cân bằng sinh hóa các chất trong cơ thể. Ngoài ra, theo nhiều nghiên cứu tâm lý thì việc tuổi sinh học lão hóa cao hơn tuổi sinh lý có thể khiến nhiều người tự ti, mất tự tin vào bản thân, điều này hoàn toàn là một yếu tố tâm lý tiêu cực có thể dẫn đến trầm cảm. 

Lão hóa sinh học làm gia tăng nguy cơ trầm cảm ở người lớn tuổi

Để kiểm tra giả thuyết rằng quá trình lão hóa sinh học tăng tốc có thể làm tăng nguy cơ trầm cảm/ lo âu, chúng tôi đã sử dụng hai biểu đồ tuổi sinh học đã được công bố và xác thực cho các thành phần hóa học trong máu. Dữ liệu được thu thập từ khoảng gần 400.000 người tham gia tại Ngân hàng sinh học Vương quốc Anh trong lần đánh giá cơ bản của họ và liên kết với dữ liệu sức khỏe được ghi nhận trong khoảng 9 năm theo dõi.

Biểu đồ đầu tiên là Klemera-Doubal Tuổi sinh học (KDM-BA), mô hình tuổi sinh học biểu hiện trạng thái sinh học trung bình liên quan đến tuổi theo thời gian cụ thể trong quần thể tham chiếu. Mô hình này giả định tuổi sinh học tăng tuyến tính theo thời gian.

Biểu đồ thứ hai là PhenoAge, mô hình tuổi sinh học biểu hiện trạng thái sinh học trung bình liên quan đến một mức tỷ lệ rủi ro tử vong cụ thể trong một quần thể tham chiếu. Mô hình này giả định tuổi sinh học tăng theo cấp số nhân theo thời gian.

Nhờ sử dụng hai thuật toán này, các nhà khoa học có thể đánh giá và tìm hiểu về mối liên quan giữa quá trình lão hóa sinh học và nguy cơ trầm cảm/ lo âu.

Một nhóm nhà nghiên cứu đã tiến hành phân tích dữ liệu từ 369.745 người tham gia không có triệu chứng trầm cảm và lo lắng ban đầu. Kết quả của nghiên cứu cho thấy, quá trình lão hóa sinh học có liên quan đến tăng nguy cơ mắc trầm cảm và lo lắng. Thời gian theo dõi trung bình của nghiên cứu kéo dài trong 8,7 năm.

Khi sử dụng biểu đồ KDM-BA, quá trình tăng tốc của lão hóa sinh học được xem là làm tăng nguy cơ mắc trầm cảm, lo lắng hoặc rối loạn tâm lý lên từ 4-7%. Trong khi đó, với biểu đồ PhenoAge, tuổi sinh học lão hóa có thể làm tăng nguy cơ mắc trầm cảm và lo lắng lên đến 6-14%.

Nghiên cứu quy mô lớn cho thấy rằng lão hóa sinh học không chỉ ảnh hưởng đến yếu tố sức khỏe sinh lý mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý, dẫn đến tăng nguy cơ mắc trầm cảm. Hiệu ứng lan tỏa của tình trạng này làm gia tăng tỷ lệ tử vong và tạo ra gánh nặng xã hội trong nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là trong dân số già.

Với các ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, tuổi sinh học lão hóa là một trong các nguyên nhân khiến cho chất lượng cuộc sống của người cao tuổi suy giảm nhanh chóng cũng như mang đến các vấn đề về sức khỏe, tinh thần cần được phát hiện sớm để điều trị. Trầm cảm là một trong các hậu quả mà lão hóa sinh học gây ra và đang có xu hướng phổ biến ở người lớn tuổi trên toàn thế giới. Do đó, khi bước vào độ tuổi trung niên, sức khỏe là vấn đề cần được lưu tâm, chăm sóc kỹ lưỡng và nên áp dụng một lối sống lành mạnh để hạn chế nguy cơ bị trầm cảm - lo lắng.

Ngày nay, ngoài việc ăn uống khoa học và sinh hoạt lành mạnh thì bạn có thể bổ sung thực phẩm bảo vệ sức khỏe có chứa Nicotinamide Mononucleotide, là một loại thần dược giúp cải lão hoàn đồng, là một trong những nguồn năng lượng tế bào chính trong cơ thể. NMN có tác dụng chống lão hóa ở cấp độ tế bào, làm giảm lão hóa da, cơ, xương, gan, thị giác, cải thiện độ nhạy cảm insulin, chức năng miễn dịch và mức độ hoạt động thể chất.