Lão hoá là quá trình tự nhiên mà bất cứ sinh vật nào cũng phải trải qua, kể cả con người, tuy nhiên hiện nay chúng ta đã bắt đầu chú trọng vào sức khoẻ khi về già để làm chậm quá trình này. Thực tế, tuổi trung niên lão hóa nhanh đôi khi khiến chúng ta khó có thể nhận biết được. Vậy cần phải làm gì để lão hoá khoẻ mạnh ở tuổi trung niên?
Khám sức khỏe định kỳ
Việc kiểm tra sức khỏe thường xuyên bước đầu trong kiểm soát sức khỏe một cách lành mạnh trong độ tuổi trung niên, vì giai đoạn này đa phần mọi người đã phải đối mặt với các vấn đề về sức khỏe khi tuổi trung niên lão hoá nhanhchóng. Tham gia vào một hệ thống theo dõi và chăm sóc sức khỏe thường xuyên có thể giúp sàng lọc các bệnh lý do tuổi tác, ngăn chặn hoặc làm chậm các vấn đề sức khoẻ có thể mắc phải như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim mạch,…
Thực hiện các xét nghiệm máu kiểm tra
Các xét nghiệm máu hiện nay là một phương tiện rất tốt trong phát hiện sớm các bệnh lý nội khoa phổ biến như đái tháo đường, mỡ máu,… Những bệnh lý mãn tính này có thể không biểu hiện thành triệu chứng ngay, vì vậy thông qua xét nghiệm máu có thể phát hiện sớm các vấn đề lão hoá tuổi trung niên, từ đó đưa ra hướng xử trí phù hợp. Một số xét nghiệm máu có thể thực hiện khi bước sang tuổi 50 gồm có:
Xét nghiệm đường huyết
HbA1c
Lipid máu
Công thức máu toàn phần
Sàng lọc virus viêm gan B, C
Ở tuổi trung niên, xét nghiệm máu thường sẽ được chỉ định trong các buổi khám sức khỏe định kỳ hàng năm hoặc nếu có kết quả bất thường có thể lặp lại sau 3-6 tháng.
Tầm soát ung thư
Nhìn chung khả năng phát triển các bệnh lý ung thư tăng theo độ tuổi và các bệnh ung thư đều có các khuyến cáo khác nhau về thời điểm bắt đầu và tần suất sàng lọc bệnh. Ở tuổi trung niên có thể cân nhắc sàng lọc các loại ung thư thông qua các phương pháp như:
Nội soi đại tràng
Tầm soát ung thư vú
Tầm soát ung thư cổ tử cung
Sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt
Tầm soát ung thư da
Sàng lọc ung thư phổi cho những người có tiền sử hút thuốc
Trong nhiều trường hợp việc tầm soát ung thư nên bắt đầu sớm hơn cả tuổi trung niên, tuy nhiên đây vẫn là thời điểm tốt để phát hiện và xử trí đúng hướng.
Tiêm phòng vaccine
Quan niệm vaccine chỉ dành cho trẻ em là sai lầm, khi việc tiêm vaccine vẫn giúp người lớn tuổi tăng cường hệ miễn dịch khi cần thiết. Bên cạnh đó còn có nhiều loại vaccine được khuyến khích tiêm trong độ tuổi trung niên chính là các mũi vaccine tăng cường. Nguyên nhân là do tuổi trung niên lão hoá nhanh khiến hệ thống miễn dịch bắt đầu yếu dần khiến cơ thể khó chống lại các bệnh nhiễm trùng và hiệu lực của các mũi vaccine trong quá khứ đã giảm đi đáng kể. Ở độ tuổi trung niên các chuyên gia khuyến cáo nên tiêm các loại vaccine sau:
Tiêm phòng cúm hàng năm
Vaccine Covid-19
Vaccine phế cầu
Vaccine uốn ván mỗi 10 năm
Vaccine viêm não cầu khuẩn
Việc tiêm chủng không chỉ bảo vệ sức khoẻ của bạn mà còn bảo vệ sức khoẻ những người xung quanh, ví dụ như cúm hoặc ho gà cũng rất nguy hiểm nếu lây lan trong môi trường có trẻ nhỏ. Vì vậy,y giữ bản thân an toàn, khỏe mạnh chính là bảo vệ những người thân yêu xung quanh bạn.
Chăm sóc sức khỏe tinh thần và sức khỏe tình dục
Các khảo sát cho thấy có rất nhiều người gặp phải các vấn đề về sức khỏe tinh thần ở độ tuổi trung niên, đặc biệt là sau đại dịch Covid-19. Họ thường phải đối mặt với các vấn đề như trầm cảm, rối loạn lo âu để lại những thách thức cho cuộc sống về già. Sàng lọc các vấn đề sức khỏe tinh thần ở người lớn tuổi là khuyến cáo tương đối mới trong lĩnh vực y tế nhưng cho thấy những hiệu quả tích cực trong việc hạn chế lão hoá tuổi trung niên.
Độ tuổi trung niên không phải lúc ngừng nghĩ về sức khỏe tình dục, vì đó vẫn là một phần quan trọng trong cuộc sống. Bạn nên nhận được sự tư vấn của bác sĩ trong bất kỳ triệu chứng bất thường nào về mặt tình dục như:
Thay đổi ham muốn tình dục
Đau khi quan hệ tình dục
Rối loạn cương dương
Giảm ham muốn
Những triệu chứng này có thể gợi ý các thay đổi đối với nội tiết tố của bạn, tiêu biểu là trong thời kỳ mãn kinh.
Tóm lại, tuổi trung niên là thời điểm không quá sớm nhưng cũng không muộn để quan tâm để vấn đề lão hoá khoẻ mạnh. Hãy cố gắng thường xuyên tham gia xét nghiệm, khám sức khỏe và tiêm chủng phù hợp với độ tuổi thông qua đó tìm được hướng đi tiếp theo trong việc chăm sóc sức khỏe ở độ tuổi này.