vi
Tiếng Việt
vi
Tiếng Việt
English
English
日本語
日本語
Chia sẻ:

Hướng dẫn chăm sóc người bệnh mất ngủ

01/06/2023
Mất ngủ được định nghĩa là tình trạng khó ngủ hoặc khó duy trì giấc ngủ, dẫn đến việc suy giảm hoạt động vào ban ngày. Để tìm lại giấc ngủ ngon, người bệnh cần phối hợp các phương pháp điều trị với chế độ chăm sóc người bệnh mất ngủ đúng cách. Sau đây là những hướng dẫn về cách chăm sóc bệnh nhân ngủ kém hiệu quả nhất.

Hậu quả của mất ngủ và xu hướng điều trị

Rối loạn giấc ngủ, đặc biệt là mất ngủ kéo dài, sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, tạo tiền đề hình thành nhiều bệnh lý nguy hiểm và luôn là mối quan tâm lo lắng của hầu hết mọi người. Tại bệnh viện, nhân viên y tế cần đặc biệt quan tâm đến vấn đề này nhằm mục đích phát hiện sớm, có biện pháp điều trị phù hợp cũng như chăm sóc bệnh nhân mất ngủ hiệu quả. Tương tự, tại cộng đồng thì việc chăm sóc người bệnh mất ngủ cũng quan trọng không kém, tuy nhiên đôi khi do quá bận tâm về một vấn đề nào đó trong cuộc sống, như những người mẹ có con nhỏ thường ngủ không ngon giấc, về lâu dài chất lượng giấc ngủ không đảm bảo và khi đã trầm trọng mới phát hiện thì quá trình điều trị và chăm sóc sẽ khó khăn hơn đôi chút.

Thống kê cho thấy tình trạng mất ngủ ngắn hạn ảnh hưởng đến 30-50% dân số, trong đó tỷ lệ xảy ra ở các nước công nghiệp ước tính tối thiểu khoảng 5-10% và riêng với quần thể những người đã có bệnh lý mạn tính, bệnh lý tâm thần hoặc người cao tuổi thì tỷ lệ mất ngủ ngắn hạn còn cao hơn một cách có ý nghĩa. Khác với mất ngủ ngắn hạn là mất ngủ mãn tính hay kéo dài có khả năng gây ra nhiều hậu quả hơn cả về chức năng cơ thể, sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Nghiên cứu cho thấy người bị mất ngủ mãn tính đa phần có hiện tượng suy giảm chức năng cơ thể một cách đáng báo động, bên cạnh đó là tình trạng gia tăng tỷ lệ thất nghiệp, tai nạn lao động và cả tai nạn giao thông. Nhiều nghiên cứu khác cho thấy mất ngủ kéo dài là yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh lý rối loạn tâm thần, đặc biệt là các rối loạn về mặt cảm xúc, bao gồm tăng nguy cơ trầm cảm và nghiện rượu tái diễn cũng như ảnh hưởng đến các bệnh nhân mắc phải chứng đau mạn tính. 

cham-soc-nguoi-benh-mat-ngu
Việc chăm sóc người bệnh mất ngủ rất được chú trọng 

Các nhà khoa học gần đây cho biết mất ngủ mãn tính có thể làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch, cụ thể những đối tượng có thời gian ngủ ngắn sẽ dễ bị tăng huyết áp hơn. Bên cạnh đó, mất ngủ mãn tính còn tạo ra gánh nặng cho kinh tế, bao gồm chi phí trực tiếp (như tiền khám chữa bệnh và mua thuốc điều trị) và chi phí gián tiếp (như phải nghỉ làm, giảm hiệu suất công việc, tai nạn liên quan đến mất ngủ).

Theo bác sĩ, sử dụng thuốc kết hợp điều trị căn nguyên rối loạn tâm thần là những giải pháp có thể cải thiện giấc ngủ. Bên cạnh đó, nhiều biện pháp can thiệp không dùng thuốc cũng có thể mang lại hiệu quả trong quá trình điều trị mất ngủ, bao gồm hướng dẫn vệ sinh giấc ngủ, một số kỹ thuật thư giãn hay áp dụng các biện pháp như thở bụng, ngồi thiền hoặc tập hít thở ít nhất 30 phút trước khi đi ngủ. Về mặt điều trị bằng thuốc, bác sĩ khuyến cáo chỉ nên sử dụng liều thấp nhất với tần suất thưa nhất có thể nhằm hạn chế các tác dụng phụ có thể xảy ra. Loại thuốc an thần hay được sử dụng để điều trị mất ngủ nhất là các hoạt chất nhóm benzodiazepin. Tuy nhiên việc lựa chọn thuốc an thần sẽ phụ thuộc vào nhu cầu của từng bệnh nhân, trong đó ưu tiên các thuốc có tác động ngắn (tiêu biểu là Zolpidem) và ít gây tác dụng phụ hơn.

Hướng dẫn chăm sóc người bệnh mất ngủ

Để chăm sóc bệnh nhân mất ngủ, việc đầu tiên cần làm là tìm hiểu nguyên nhân để can thiệp điều trị hiệu quả, đồng thời tạo không gian ngủ dễ chịu và phù hợp.

Để có một giấc chất lượng, bệnh nhân cần tránh một số vấn đề sau:

  • Phòng ngủ có nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh và phải đảm bảo thông thoáng để tránh làm cơ thể khó chịu và khiến quá trình đi vào giấc ngủ khó khăn hơn;
  • Tránh gây ồn ào quá mức trong phòng ngủ;
  • Lựa chọn giường ngủ tạo cảm giác thoải mái và dễ chịu khi nằm; 
  • Hạn chế tiếng ồn do người ngủ chung gây ra, như tiếng ngáy hay tiếng xoay người;
  • Tránh sử dụng tivi, máy tính, máy tính bảng hoặc thiết bị di động trong phòng ngủ.
cham-soc-nguoi-benh-mat-ngu
Tìm hiểu nguyên nhân gây mất ngủ giúp chăm sóc bệnh nhân mất ngủ hiệu quả 

Để quá trình chăm sóc bệnh nhân ngủ kém đạt hiệu quả, một số vấn đề sau đây cần được quan tâm chú ý:

  • Khai thác kỹ kiểu ngủ của bệnh nhân, bao gồm thời gian và tính liên tục của giấc ngủ. Bên cạnh đó cần tìm hiểu về tư thế ngủ, vì đây là một yếu tố có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ;
  • Giảm thời gian ngủ trưa: Mặc dù giấc ngủ trưa rất tốt nhưng việc ngủ trưa quá lâu sẽ ảnh hưởng không tốt đến giấc ngủ chính vào ban đêm. Bác sĩ khuyến cáo thay vì ngủ trưa 1 tiếng mỗi ngày thì người bệnh hãy cắt giảm xuống còn 15-20 phút là phù hợp;
  • Trao đổi với bệnh nhân về những loại thuốc đang dùng hay thói quen sử dụng các loại đồ uống (như rượu, cà phê, trà). Nếu bệnh nhân sử dụng những chất có tác động đến giấc ngủ thì phải khuyên họ loại bỏ chúng, thay vào đó tăng cường các loại thực phẩm giúp ngủ tốt hơn (như hạt sen…);
  • Áp dụng một vài kỹ thuật thư giãn trước khi đi ngủ như ngồi thiền, đi bộ hoặc tập thở theo phương pháp 4-7-8;
  • Nếu nghi ngờ bệnh nhân mắc các rối loạn tâm thần nặng, như bệnh tâm thần phân liệt, thì cần nhanh chóng đưa đến bệnh viện chuyên khoa để chẩn đoán và điều trị sớm.

Quá trình chăm sóc người bệnh mất ngủ nên kết hợp thêm một số biện pháp giúp bảo vệ giấc ngủ như sau:

  • Tập thể dục thể thao tối thiểu 3-4 lần mỗi tuần, tuy nhiên không nên tập quá gần thời điểm đi ngủ;
  • Hạn chế sử dụng rượu bia, cà phê và hút thuốc lá (có chứa chất nicotine gây mất ngủ);
  • Xây dựng môi trường ngủ phù hợp;
  • Hạn chế uống nhiều nước vào buổi tối để tránh đi vệ sinh vào ban đêm;
  • Ăn bữa ăn nhẹ trước khi đi ngủ và không nên ăn quá nhiều;
  • Sử dụng kỹ thuật thư giãn và kiểm soát lo âu trước giờ ngủ.

Các chuyên gia khuyến cáo người bệnh mất ngủ cần biết cách để đi giấc ngủ nhanh và nhẹ nhàng hơn như sau:

  • Cố gắng xây dựng và duy trì chu kỳ ngủ đều đặn, trong đó bao gồm việc thiết lập thời gian ngủ và thời gian thức dậy đều đặn, kể cả cuối tuần;
  • Rời khỏi giường khi không thể ngủ sau 15-30 phút, đồng thời thực hiện một số hoạt động không gây kích thích (như đọc sách, nghe nhạc nhẹ) cho đến khi buồn ngủ trở lại;
  • Chỉ ngủ trong thời gian dài trong trường hợp thật cần thiết;
  • Chỉ đi ngủ khi thật sự buồn ngủ và chỉ sử dụng giường ngủ để ngủ, do đó không đọc sách hay xem tivi trên giường;
  • Không mang tâm lý lo lắng lên giường ngủ, thay vào đó nên thực hiện bài tập thở hoặc thiền định để thư giãn đầu óc.

Mất ngủ không chỉ gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng cho sức khỏe mà còn ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý, cuộc sống thường ngày. Việc chăm sóc người bệnh mất ngủ cần được quan tâm nhiều hơn, sát sao hơn để giúp họ nâng cao sức khỏe và đời sống tinh thần.

Các bài viết khác

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

27/06/2023
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và tăng vài kilogam cân nặng không mong muốn, có lẽ đã đến lúc bạn nên kiểm soát sức khỏe của mình. Dưới đây là 10 cách cải thiện sức khỏe thể chất của bạn ngay hôm nay.
Tác dụng an toàn và chống lão hóa của Nicotinamide Mononucleotide (NMN) trong các thử nghiệm lâm sàng ở người

Tác dụng an toàn và chống lão hóa của Nicotinamide Mononucleotide (NMN) trong các thử nghiệm lâm sàng ở người

14/07/2024

Nicotinamide Mononucleotide (NMN) là một chất bổ sung dinh dưỡng đầy triển vọng trong việc ngăn ngừa quá trình lão hóa và cải thiện sức khỏe tổng thể. Các nghiên cứu lâm sàng gần đây đã chỉ ra những tác dụng an toàn và hiệu quả của NMN đối với sức khỏe con người. Việc tìm hiểu sâu hơn về những lợi ích của NMN sẽ giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về vai trò của nó trong việc duy trì sự lão hóa chậm và tăng cường sức khỏe tổng thể.

NMN giúp cải thiện sự mệt mỏi ở người lớn tuổi

NMN giúp cải thiện sự mệt mỏi ở người lớn tuổi

14/07/2024

NMN (Nicotinamide Mononucleotide) gây sự chú ý nhờ khả năng cải thiện các vấn đề liên quan đến tuổi tác. Một trong những lợi ích tiềm năng của NMN là khả năng giúp giảm mệt mỏi ở người già. Nghiên cứu gần đây đang chỉ ra những cơ chế thông qua đó NMN giúp cải thiện tình trạng người lớn tuổi dễ mệt mỏi.

NMN giúp cải thiện khả năng sinh sản thế nào?

NMN giúp cải thiện khả năng sinh sản thế nào?

14/07/2024

NMN (Nicotinamide Mononucleotide) đang nhận được sự quan tâm ngày càng lớn trong lĩnh vực sức khỏe và chăm sóc cá nhân. Một trong những ứng dụng tiềm năng của NMN như một cách cải thiện khả năng sinh sản. Nghiên cứu đang chỉ ra những lợi ích tiềm năng của NMN đối với khả năng sinh sản ở cả nam và nữ giới.

Bổ sung Nicotinamide mononucleotide (NMN) giúp tăng cường khả năng hiếu khí ở người chạy nghiệp dư

Bổ sung Nicotinamide mononucleotide (NMN) giúp tăng cường khả năng hiếu khí ở người chạy nghiệp dư

14/07/2024

Hoạt động thể thao, đặc biệt là chạy bộ, đòi hỏi khả năng hiếu khí tốt để cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể. Ở những người tập luyện nghiệp dư, khả năng hiếu khí thường bị giới hạn, ảnh hưởng đến hiệu quả tập luyện. Gần đây, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung NMN - Nicotinamide mononucleotide có thể hỗ trợ tăng cường khả năng hiếu khí ở những người chạy nghiệp dư.

NMN hỗ trợ chức năng tim, ngăn suy tim do quá tải áp lực

NMN hỗ trợ chức năng tim, ngăn suy tim do quá tải áp lực

14/07/2024

Suy tim là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chức năng bơm máu của tim. Một trong những nguyên nhân dẫn đến suy tim là quá tải áp lực tim. Gần đây, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng NMN (Nicotinamide mononucleotide) có thể hỗ trợ chức năng tim, góp phần ngăn ngừa suy tim do quá tải áp lực.

Bổ sung NMN thúc đẩy biểu hiện miRNA chống lão hóa ở động mạch chủ của chuột già, dự đoán sự trẻ hóa biểu sinh và tác dụng chống xơ vữa động mạch

Bổ sung NMN thúc đẩy biểu hiện miRNA chống lão hóa ở động mạch chủ của chuột già, dự đoán sự trẻ hóa biểu sinh và tác dụng chống xơ vữa động mạch

14/07/2024

Sự lão hóa là một quá trình tự nhiên và không thể tránh khỏi đối với cơ thể sống. Tuy nhiên, các nhà khoa học đang không ngừng nghiên cứu các phương pháp để làm chậm hoặc ngăn chặn quá trình này. Gần đây, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung NMN, một tiền chất của NAD+ có thể thúc đẩy biểu hiện của các miRNA chống lão hóa mạch máu của chuột già, dẫn đến các tác dụng trẻ hóa và chống xơ vữa động mạch.

NMN và đóng góp của chất này trong quá trình phân rã mô mỡ

NMN và đóng góp của chất này trong quá trình phân rã mô mỡ

14/07/2024

Thừa cân béo phì là kết quả của sự mất cân bằng trong quá trình chuyển hóa chất béo trong cơ thể, khi lượng calo tiêu thụ vượt quá lượng calo tiêu hao, dẫn đến tích tụ mô mỡ quá mức và tăng cân. NMN là một hợp chất tiềm năng hỗ trợ giảm cân và cải thiện sức khỏe. NMN có khả năng tăng cường biểu hiện và hoạt động của ATGL, trong khi ATGL có khả năng phân giải triglycerid (một nhóm mỡ dự trữ chính trong cơ thể). Hãy cùng tìm hiểu một cách đơn giản về cơ chết này nhé.

Nicotinamide mononucleotide (NMN) làm tăng độ nhạy insulin của cơ ở phụ nữ tiền tiểu đường

Nicotinamide mononucleotide (NMN) làm tăng độ nhạy insulin của cơ ở phụ nữ tiền tiểu đường

14/07/2024

Độ nhạy insulin là khả năng sử dụng insulin của cơ thể, một hormone do tuyến tụy sản xuất, hormon này đóng vai trò như một chiếc chìa khóa để mở cánh cửa mang đường từ máu vào tế bào. Khi độ nhạy insulin giảm, lượng đường trong máu có thể tăng cao trong lúc đó cơ thể hay cụ thể hơn là tế bào không có đường để sử dụng, giai đoạn đầu sẽ là tiền tiểu đường và cuối cùng là phát triển thành bệnh lý đái tháo đường type 2. Hiện nay, một số nghiên cứu cho thấy NMN có thể tăng độ nhạy insulin bằng cách kích thích sản xuất Nicotinamide adenine dinucleotide (NAD+) trong cơ thể, mang đến nhiều hy họng điều trị hiệu quả cho phụ nữ tiền tiểu đường.

Nghiên cứu: Bổ sung NMN (Mononucleotide Nicotinamide) đảo ngược rối loạn chức năng mạch máu và stress oxy hóa khi lão hóa ở chuột

Nghiên cứu: Bổ sung NMN (Mononucleotide Nicotinamide) đảo ngược rối loạn chức năng mạch máu và stress oxy hóa khi lão hóa ở chuột

14/07/2024

Lão hóa là một quá trình tự nhiên không thể tránh khỏi, dẫn đến nhiều thay đổi trong cơ thể, bao gồm cả sự suy giảm chức năng mạch máu và gia tăng stress oxy hóa. Những thay đổi này có thể góp phần gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng đặc biệt là bệnh tim mạch - mạch vành, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và nguy hiểm hơn cả là tính mạnh con người. Việc bổ sung NMN giúp tăng cường sản xuất NAD+, kích hoạt các cơ chế sửa chữa DNA, từ đó cải thiện chức năng tế bào và bảo vệ cơ thể khỏi tổn thương do stress oxy hóa gây ra.

Theo dõi tin tức và thông tin khoa học
mới nhất của chúng tôi

phone icon