Trước khi tìm hiểu những nguyên nhân khiến chỉ số glucose trong máu tăng cao, chúng ta cần trạng những kiến thức cơ bản về xét nghiệm định lượng glucose máu. Xét nghiệm này còn có những tên gọi khác như xét nghiệm đường máu hay đường huyết, được sử dụng nhằm mục đích đo lượng nồng độ glucose trong máu và cho phép phát hiện các rối loạn chuyển hóa liên quan đến chất này. Theo bác sĩ, xét nghiệm định lượng nồng độ glucose trong máu lúc đói là biện pháp quan trọng hàng đầu để sàng lọc và chẩn đoán đái tháo đường.
Thực tế, có rất nhiều loại xét nghiệm khác nhau có thể đánh giá nồng độ glucose trong máu, từ đó hỗ trợ theo dõi, chẩn đoán và điều trị các bệnh lý liên quan, bao gồm:
Câu hỏi đặt ra là glucose trong máu bao nhiêu là cao? Để trả lời vấn đề này, chúng ta cần tham khảo về chỉ số glucose máu an toàn theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA):
Glucose trong máu tăng khi vượt quá giới hạn trên của chỉ số bình thường nêu trên. Vậy khi hàm lượng glucose trong máu tăng gợi ý những nguyên nhân nào?
Như chúng ta đã biết, đái tháo đường là căn bệnh phổ biến khiến chỉ số glucose trong máu tăng cao. Tuy nhiên, một số nguyên nhân sau đây cũng có thể làm cho xét nghiệm định lượng glucose máu thay đổi:
Kiểm soát và chú ý đến những thức ăn tiêu thụ rất quan trọng để không gặp phải tình trạng glucose trong máu tăng cao, trong đó chất dinh dưỡng quyết định nhiều nhất là carbohydrate (hay còn gọi là đường và tinh bột trong thức ăn). Việc tiêu thụ tinh bột và đường trong giới hạn cho phép sẽ không ảnh hưởng đến chỉ số glucose máu. Tuy nhiên, khi tiêu thụ quá nhiều carbohydrate, từ cơm trắng, bánh mì, thực phẩm chiên rán… sẽ khiến chỉ số glucose trong máu tăng đột biến.
Các chuyên gia khuyến cáo để tránh tăng đường huyết chúng ta nên lựa chọn các nguồn carbohydrate tốt như ngũ cốc chưa qua chế biến (lúa mạch, hạt quinoa, bánh mì nguyên cám, đậu, gạo lứt…) để tiêu thụ, đồng thời chúng còn mang đến một số lợi ích cho sức khỏe.
Một yếu tố khác là chú trọng đến việc bổ sung chất xơ trong thực phẩm vì nó có thể làm giảm lượng đường trong máu. Ngũ cốc nguyên hạt, trái cây ít đường (táo và việt quất), sữa chua và các loại đậu là những lựa chọn tốt, tuy nhiên với trái cây cần tránh ăn nhiều cùng lúc và hạn chế những loại quả có hàm lượng đường cao như dưa hấu, chuối…
Khi hàm lượng glucose trong máu tăng cao, nhiều người nghĩ ngay đến đái tháo đường, tuy nhiên một nguyên nhân khác ít ai chú ý đến là ngủ không đủ giấc. Thiếu ngủ được chứng minh có thể ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát và làm xét nghiệm định lượng glucose trong máu tăng cao. Trong một nghiên cứu liên quan, các nhà khoa học yêu cầu những người trưởng thành khỏe mạnh chỉ ngủ 4 giờ mỗi đêm trong 6 ngày liên tiếp. Vào cuối cuộc nghiên cứu, họ nhận thấy khả năng phân hủy glucose trong cơ thể những người tham gia đã giảm đi trung bình 40%. Các nhà khoa học tin rằng, khi chìm vào giấc ngủ sâu, hoạt động hệ thần kinh sẽ chậm lại và não ít sử dụng đường, qua đó không kích thích cơ thể tái tạo đường từ cơ quan dự trữ và đường huyết sẽ không tăng lên.
Vì những nguyên nhân trên nên các bác sĩ khuyến cáo cần đảm bảo ngủ đủ giấc nếu muốn kiểm soát glucose máu trong giới hạn bình thường. Bên cạnh đó cần chú ý đến những thói quen ngủ lành mạnh như ngủ sớm, dậy sớm và không sử dụng điện thoại/máy tính trước khi ngủ để cơ thể được thư giãn hoàn toàn.
Glucose máu tăng trong trường hợp nào? Thói quen tập luyện không phù hợp có thể là một trong số đó. Như chúng ta đã biết, những bài tập thể dục nhẹ nhàng, chẳng hạn như đi bộ, cũng có những tác động tích cực đến chỉ số glucose máu và cải thiện độ nhạy của insulin. Việc không thường xuyên tập thể dục được cho là sẽ khiến lượng đường trong máu tăng lên nhanh chóng.
Ở chiều ngược lại, việc tập luyện quá sức vẫn có thể gây ra những tác động tương tự. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo cần duy trì thói quen vận động cơ thể phù hợp để duy trì sức khỏe tổng quát và tránh mắc phải tình trạng glucose trong máu tăng cao. Kèm theo đó, tùy theo mức độ tăng hay hạ đường huyết mà bệnh nhân hay tham khảo ý kiến bác sĩ về các bài tập phù hợp.
Khi hàm lượng glucose trong máu tăng, các chuyên gia cho biết có thể là do tâm lý căng thẳng kéo dài. Stress là phản ứng chiến đấu hoặc bỏ chạy ở con người khiến cơ thể hành động như thể đang bị tấn công. Khi nó xảy ra, nồng độ một số hormone trong cơ thể sẽ tăng cao, qua đó đốt cháy các nguồn năng lượng dự trữ như glucose và chất béo để đối phó với các mối đe dọa.
Căng thẳng cũng có thể gián tiếp khiến hàm lượng glucose trong máu tăng cao. Khi căng thẳng, người bệnh thường ít chú ý đến việc ăn uống điều độ, tập thể dục hay sử dụng thuốc. Hệ quả là chỉ số đường huyết không ổn định và có thể tăng trầm trọng hơn. Việc học cách thư giãn và thử một thứ gì đó, như thiền hay yoga, có thể giúp cải thiện tình trạng và chống stress hiệu quả.
Glucose trong máu tăng có thể do nhiều nguyên nhân. Chúng ta đều biết rằng, insulin là hormone chính gây hạ đường huyết, và ở bệnh nhân đang điều trị bằng liệu pháp insulin khi bỏ lỡ một liều hoặc sử dụng sai liều đều có thể góp phần khiến lượng đường trong máu tăng cao đột biến. Một số loại thuốc khác, chẳng hạn như corticosteroid, cũng có thể có tác dụng tương tự, bên cạnh đó là thuốc lợi tiểu, thuốc điều trị trầm cảm và thuốc hạ huyết áp.
Bài viết đã giúp bạn biết được glucose máu tăng trong trường hợp nào. Trong trường hợp bạn muốn kiểm soát đường trong máu hiệu quả thì cần đến bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và có biện pháp điều trị phù hợp. khỏe có chứa thành phần Nicotinamide Mononucleotide (NMN). Đây là 1 enzyme quan trọng, có khả năng cải thiện độ nhạy cảm với insulin, giảm tích trữ chất béo và ổn định lượng đường trong máu. Từ đó giúp người bệnh tiểu đường điều chỉnh nồng độ glucose trong máu hiệu quả hơn.Ngoài ra, bạn cũng có thể cân nhắc sử dụng thêm các thực phẩm bảo vệ sức