vi
Tiếng Việt
vi
Tiếng Việt
English
English
日本語
日本語
Chia sẻ:

Gen Sirtuins và kháng insulin và lão hóa

24/07/2023
Gen Sirtuins tồn tại nhiều dạng trong nhiều vị trí của tế bào. Gen Sirtuins có nhiều chức năng khác nhau, được đánh giá là có liên quan đến kháng insulin và lão hóa. Vậy gen Sirtuins liên quan đến kháng insulin và lão hóa thế nào?

Tổng quan về gen Sirtuins

Tỷ lệ béo phì ngày càng tăng và hội chứng chuyển hóa liên quan, bao gồm đái tháo đường kháng insulin (hay tiểu đường loại 2, gan nhiễm mỡ không do rượu, xơ vữa động mạch và bệnh tim do xơ vữa động mạch, đàn là một thách thức nghiêm trọng với sức khỏe cộng đồng. 

Trong đó, đề kháng insulin có vai trò quan trọng, đặc biệt là với bệnh tiểu đường loại 2. Chức năng tiết Insulin được thực hiện bởi các tế bào β tuyến tụy sau khi có một kích thích dinh dưỡng và đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nồng độ glucose trong máu bằng cách tạo điều kiện thuận lợi cho sự hấp thu glucose của cơ xương và mô mỡ, đồng thời ức chế sản xuất glucose nội sinh ở gan. 

Sự phát triển của tình trạng kháng insulin là một quá trình phức tạp, bao gồm cả ảnh hưởng của gen di truyền và môi trường bên ngoài. Mặc dù cơ chế bệnh sinh chính xác của tình trạng kháng insulin vẫn chưa được hiểu rõ, nhưng một số cơ chế được đề xuất có liên quan, bao gồm các khiếm khuyết trong con đường truyền tín hiệu insulin, tích tụ lipid ngoài tử cung, viêm hệ thống, rối loạn chức năng ty thể, stress oxy hóa và căng thẳng lưới nội chất (ER).

Gen Sirtuins của động vật có vú là một họ Deacetylase phụ thuộc NAD+, bao gồm 7 thành viên được đánh dấu từ 1 đến 7 (SIRT1 đến SIRT7). Gen SIRT1 chủ yếu được định vị trong nhân, nhưng nó có khả năng di chuyển giữa nhân và tế bào chất trong quá trình phát triển và để đáp ứng với căng thẳng sinh lý hay bệnh lý. Trái ngược với gen SIRT1, SIRT2 của động vật có vú chủ yếu tập trung ở tế bào chất, nhưng đồng thời cũng được tìm thấy trong nhân. SIRT3, SIRT4 và SIRT5 được định vị trong ty thể, trong khi SIRT6 và SIRT7 được tìm thấy trong nhân.

gen-sirtuins
Gen Sirtuins ở động vật có vú điều chỉnh nhiều quá trình khác nhau của tế bào

Hoạt tính Deacetylase ban đầu được báo cáo là được bảo tồn ở gen Sirtuins của động vật có vú, nhưng các Sirtuins sẽ phụ thuộc nhóm acyl khác nhau. Trong đơ, SIRT4 đến 7 thể hiện hoạt tính khử acetyl yếu hoặc không phát hiện được trong ống nghiệm. Gen SIRT2 được cho là có hoạt tính Demyristoylase hiệu quả. SIRT5 được báo cáo là một protein phụ thuộc NAD+, lysine desuccinylase và demalonylase, trong khi SIRT4 và SIRT6 được cho là có hoạt tính ADP-ribosyltransferase.

Gen Sirtuins ở động vật có vú điều chỉnh nhiều quá trình khác nhau của tế bào, bao gồm trao đổi chất, cân bằng nội môi ty thể, stress oxy hóa, viêm nhiễm, quá trình thực bào và chết theo chương trình. Gen Sirtuins cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình lão hóa và các bệnh liên quan đến lão hóa, chẳng hạn như béo phì, tiểu đường kháng insulin, bệnh tim mạch, ung thư và cả bệnh thoái hóa thần kinh. SIRT1 và SIRT6 là gen Sirtuins được nghiên cứu rộng rãi nhất với vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất và gần đây chúng cũng đã thu hút sự chú ý ngày càng tăng về vai trò bảo vệ trong việc duy trì độ nhạy insulin. So với vai trò trao đổi chất của SIRT1 và SIRT6, vai trò trao đổi chất của các gen Sirtuins khác vẫn chưa được hiểu rõ.

Mối liên quan giữa gen Sirtuins, viêm và kháng insulin

Vai trò của gen Sirtuins trong chứng viêm góp phần đáng kể vào chức năng của chúng trong quá trình tiết insulin. Ví dụ, kích hoạt gen SIRT1 dẫn đến ức chế đáng kể các con đường gây viêm, và sau đó cải thiện khả năng dung nạp glucose, giảm gia tăng insulin máu và tăng cường độ nhạy insulin toàn thân. SIRT1 còn kiểm soát tình trạng viêm của đại thực bào và tế bào lympho T để điều chỉnh quá trình trao đổi chất (độ nhạy insulin) và tình trạng viêm của các mô mỡ ở chuột béo phì. 

Ngoài ra, SIRT6 rất quan trọng để kích hoạt đại thực bào và sản xuất TNFα. Sự thiếu hụt Myeloid gây kháng insulin ở những con chuột thực nghiệm bằng cách khơi gợi sự phân cực của đại thực bào và tạo điều kiện cho sự phát triển của chứng xơ vữa động mạch. Việc ức chế gen SIRT6 trong tế bào T hoặc tế bào có nguồn gốc từ tủy là đủ để gây viêm gan và xơ gan. 

Thật thú vị, SIRT1 và SIRT6 có thể phối hợp chuyển đổi từ glucose sang oxy hóa axit béo trong phản ứng viêm cấp tính. Do đó, gen Sirtuins không chỉ điều chỉnh các con đường gây viêm trong các tế bào đích (ví dụ: tế bào gan, tế bào cơ xương, tế bào mỡ) để ảnh hưởng đến độ nhạy cảm insulin và điều chỉnh các tế bào viêm xâm nhập vào các cơ quan, nơi gen Sirtuins phản ứng với các phản ứng viêm và chuyển hóa và sau đó điều chỉnh độ nhạy insulin và bệnh bằng cách nhắm mục tiêu kích hoạt và biệt hóa tế bào viêm. 

Đáng chú ý, các gen Sirtuins cũng có thể hợp tác trong các loại tế bào khác nhau hoặc trong cùng một loại tế bào trong quá trình kháng insulin liên quan đến viêm nhiễm.

gen-sirtuins
Lão hóa là quá trình phức tạp đi kèm với sự suy giảm tốc độ trao đổi chất

Mối liên quan giữa gen Sirtuins và lão hóa

Lão hóa là quá trình phức tạp đi kèm với sự suy giảm tốc độ trao đổi chất cơ bản và hoạt động thể chất. Lão hóa là một trong những yếu tố rủi ro chính góp phần vào sự phát triển của tình trạng kháng insulin, béo phì, bệnh tiểu đường loại 2 và hội chứng chuyển hóa. 

Trong quá trình lão hóa, tình trạng viêm mãn tính và rối loạn chức năng ty thể trong tế bào β tuyến tụy và các cơ quan nhạy cảm với insulin đã được chứng minh là cơ chế chính liên quan đến lão hóa và kháng insulin. Như đã đề cập ở trên, gen Sirtuins đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh chức năng viêm và ty thể. Sirtuins có liên quan mật thiết đến tuổi thọ và sức khỏe. Sự thiếu hụt gen Sirtuins (như SIRT1, SIRT6 và SIRT7) có liên quan đến việc giảm tuổi thọ và các bệnh chuyển hóa. Bằng chứng gần đây cũng chứng minh rằng sự thiếu hụt SIRT2 sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển rối loạn chức năng tim liên quan đến lão hóa, bao gồm phì đại và xơ hóa. Ngược lại, sự biểu hiện quá mức của SIRT1 hoặc SIRT6 trong tế bào mầm hoặc các tế bào cụ thể đã được báo cáo là kéo dài tuổi thọ và bảo vệ các bệnh chuyển hóa theo cách không phụ thuộc và độc lập với insulin.

Các bài viết khác

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

27/06/2023
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và tăng vài kilogam cân nặng không mong muốn, có lẽ đã đến lúc bạn nên kiểm soát sức khỏe của mình. Dưới đây là 10 cách cải thiện sức khỏe thể chất của bạn ngay hôm nay.
Rối loạn dẫn truyền thần kinh và cách chăm sóc não bộ đúng từ gốc

Rối loạn dẫn truyền thần kinh và cách chăm sóc não bộ đúng từ gốc

26/06/2025
Rối loạn dẫn truyền thần kinh là tình trạng ngày càng phổ biến ở cả người trẻ và trung niên. Khi quá trình truyền tín hiệu trong não bị rối loạn, bạn sẽ dễ dàng cảm thấy mất ngủ, hay quên, cáu gắt, giảm động lực và trí nhớ. Không phải ai cũng biết rằng, để cải thiện rối loạn dẫn truyền thần kinh, bạn cần chăm sóc não từ gốc tức là đi vào nguyên nhân bên trong chứ không chỉ xử lý triệu chứng bên ngoài. Hãy cùng tìm hiểu ngay qua bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về rối loạn dẫn truyền thần kinh!
Myelin là gì? Cảnh báo sớm nguy cơ thoái hóa thần kinh

Myelin là gì? Cảnh báo sớm nguy cơ thoái hóa thần kinh

26/06/2025
Myelin là gì và tại sao nó lại đóng vai trò quan trọng với hoạt động thần kinh? Đây là lớp bao bảo vệ thần kinh, liên quan mật thiết đến trí nhớ, vận động và cảm xúc. Khi lớp bao này bị tổn thương, quá trình truyền tín hiệu bị gián đoạn, dẫn đến nhiều rối loạn nghiêm trọng. Trong bài viết này, bạn sẽ hiểu rõ hơn về myelin, hiện tượng thoái hóa myelin chất trắng, và cách chăm sóc sức khỏe thần kinh hiệu quả.
Tế bào thần kinh ở người: Vai trò, cấu trúc và cách bảo vệ

Tế bào thần kinh ở người: Vai trò, cấu trúc và cách bảo vệ

26/06/2025
Tế bào thần kinh ở người là nền tảng cho mọi hoạt động của não bộ và cơ thể. Từ suy nghĩ, cảm xúc đến trí nhớ, phản xạ tất cả đều bắt nguồn từ sự truyền dẫn của hệ thần kinh. Khi những tế bào này suy yếu hoặc tổn thương, chất lượng sống sẽ bị ảnh hưởng rõ rệt. Nếu bạn muốn hiểu rõ cách hệ thần kinh vận hành, vì sao chúng suy giảm theo thời gian và làm sao để bảo vệ chúng hiệu quả, hãy tìm hiểu ngay trong bài viết này.
NMN Nhật Bản: Bí quyết trẻ hóa và tăng cường sức khỏe toàn diện

NMN Nhật Bản: Bí quyết trẻ hóa và tăng cường sức khỏe toàn diện

26/06/2025
Trong thời đại mà con người ngày càng chú trọng đến việc duy trì tuổi xuân và sức khỏe, NMN của Nhật nổi lên như một giải pháp ưu việt được nhiều người săn đón. Với công nghệ sinh học tiên tiến cùng nền y học phát triển, NMN của Nhật không chỉ hỗ trợ chống lão hóa mà còn cải thiện toàn diện sức khỏe từ bên trong.
Uống NMN có tác dụng gì? Bật mí lợi ích cho sức khỏe tuổi tác và trí óc minh mẫn

Uống NMN có tác dụng gì? Bật mí lợi ích cho sức khỏe tuổi tác và trí óc minh mẫn

26/06/2025
Trong vài năm gần đây, NMN (Nicotinamide Mononucleotide) được nhiều người quan tâm như một giải pháp chống lão hoá hiện đại. Không chỉ giới chuyên môn, mà cả người nổi tiếng và giới làm đẹp điều truyền tai nhau về hiệu quả thần kỳ của hoạt chất này. Nhưng thật sự thì uống NMN có tác dụng gì? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ công dụng thật sự của NMN đối với cơ thể.
Thực phẩm giảm stress: Ăn gì để phục hồi sức khỏe tinh thần hiệu quả?

Thực phẩm giảm stress: Ăn gì để phục hồi sức khỏe tinh thần hiệu quả?

24/06/2025
Thực phẩm giảm stress không còn là một khái niệm mơ hồ. Ngày càng nhiều bằng chứng khoa học cho thấy, dinh dưỡng không chỉ nuôi cơ thể mà còn có sức ảnh hưởng sâu sắc đến trạng thái tâm lý, cảm xúc và khả năng phục hồi của hệ thần kinh. Đặc biệt với những người thường xuyên làm việc cường độ cao, mệt mỏi kéo dài, mất ngủ hoặc dễ cáu gắt, lựa chọn đúng loại thực phẩm có thể là bước đầu tiên để tái tạo cân bằng nội sinh và tinh thần vững vàng hơn mỗi ngày.
Căng thẳng tâm lý đang âm thầm tàn phá sức khỏe của bạn như thế nào?

Căng thẳng tâm lý đang âm thầm tàn phá sức khỏe của bạn như thế nào?

24/06/2025
Nhịp sống hiện đại ngày càng nhanh và áp lực từ công việc, tài chính, gia đình luôn hiện diện, căng thẳng tâm lý dần trở thành một vấn đề phổ biến nhưng lại bị xem nhẹ. Không chỉ ảnh hưởng đến cảm xúc và hành vi, căng thẳng kéo dài còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sức khỏe thể chất và tinh thần. Hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và giải pháp vượt qua sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ chính mình và người thân khỏi những hệ lụy nguy hiểm.
Bạn có đang trải qua các triệu chứng stress mà không hề hay biết?

Bạn có đang trải qua các triệu chứng stress mà không hề hay biết?

24/06/2025
Triệu chứng stress có thể âm thầm bào mòn sức khỏe tinh thần và thể chất của bạn mỗi ngày. Đặc biệt với người trung niên và người thường xuyên làm việc với cường độ cao, việc không nhận diện đúng dấu hiệu sớm khiến stress kéo dài dễ dẫn đến trầm cảm, rối loạn giấc ngủ, suy giảm trí nhớ… Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ những triệu chứng stress phổ biến, cách phân biệt với mệt mỏi thông thường, và gợi ý giải pháp giúp phục hồi sức khỏe hệ thần kinh từ bên trong.
Pure NMN là gì? Vì sao độ tinh khiết quyết định hiệu quả NMN?

Pure NMN là gì? Vì sao độ tinh khiết quyết định hiệu quả NMN?

24/06/2025
Thị trường NMN ngày càng đa dạng, nhưng chỉ có những sản phẩm đạt chuẩn “pure NMN” với độ tinh khiết trên 99% mới thật sự mang lại hiệu quả vượt trội và an toàn cho người dùng. Đây chính là yếu tố quyết định giúp bạn tối ưu hóa khả năng sản sinh năng lượng, tái tạo tế bào và kéo dài tuổi thanh xuân từ bên trong. Vậy Pure NMN thực chất là gì? Tại sao độ tinh khiết lại quan trọng đến vậy? Và làm thế nào để chọn được NMN thật sự “pure” giữa muôn vàn sản phẩm hiện nay?

Theo dõi tin tức và thông tin khoa học
mới nhất của chúng tôi

phone icon