vi
Tiếng Việt
vi
Tiếng Việt
English
English
日本語
日本語
Chia sẻ:

Gan có vai trò gì trong điều hòa glucose máu?

05/06/2023
Gan là cơ quan quan trọng của cơ thể với rất nhiều vai trò khác nhau, một trong số đó bao gồm khả năng chuyển hóa và điều hòa chỉ số glucose trong máu. Vậy gan có vai trò gì trong điều hòa glucose máu?

Gan có vai trò gì trong điều hòa glucose máu?

Nhắc đến chỉ số glucose trong máu người, chúng ta sẽ không thể bỏ qua vai trò điều hòa của gan. Về mặt sinh lý, gan đảm nhiệm rất nhiều vai trò quan trọng, trong đó đặc biệt nhất là điều hòa và chuyển hóa các chất dinh dưỡng (như glucose, lipid hay protein). Một số chức năng của gan là độc nhất mà không một cơ quan nào có thể thay thế được. Nếu gan của một người bị tổn thương và hư hỏng hoàn toàn, người đó sẽ tử vong trong vòng 24 giờ do hạ đường huyết và điều này cho thấy vai trò của gan trong kiểm soát mức glucose trong máu.

gan-co-vai-tro-gi-trong-dieu-hoa-glucose-mau
Nhắc đến chỉ số glucose trong máu người, chúng ta sẽ không thể bỏ qua vai trò điều hòa của gan

Quá trình chuyển hóa glucose ở gan diễn ra rất phức tạp và phong phú, trong đó hầu hết sẽ diễn ra trong các tế bào gan. Theo các chuyên gia, gan là một nơi lưu trữ glucose của cơ thể dưới dạng Glycogen. 

Thông thường, sau bữa ăn hay uống nước đường, mức glucose trong máu sẽ tăng cao do tế bào ruột hấp thu và chuyển về gan một cách ồ ạt thông qua tĩnh mạch cửa. Gan sẽ giữ glucose lại, sử dụng một phần để tạo năng lượng cho các hoạt động của gan trong khi phần lớn sẽ trải qua các phản ứng chuyển hóa (xúc tác bởi các enzyme hoạt động mạnh) thành glycogen (bởi glycogen mới là chất có thể dự trữ).

Ngoài đường glucose, gan còn tổng hợp glycogen từ nhiều loại đường khác như galactose, mannose, fructose… nhờ hệ thống enzyme đặc biệt mà không cơ quan nào khác trong cơ thể có thể làm được. Đặc biệt gan có thể tổng hợp ra sản phẩm trung gian của quá trình chuyển hóa như lactat, acetyl CoA, pyruvat… thành glycogen đặc hiệu.

Ở chiều hướng ngược lại, khi chỉ số glucose trong máu hạ thấp, gan sẽ tiến hành phân hủy glycogen để tái tạo glucose và đưa vào máu nhằm cung cấp cho các tế bào sử dụng. Khi đó, mức glucose trong máu người bệnh sẽ được điều hòa để trở về bình thường. Mặc dù nhiều cơ quan trong cơ thể cũng dự trữ glycogen nhưng chúng không thể tái tạo để cung cấp glucose cho máu như gan bởi không có enzym chuyển hóa. 

Tóm lại, gan là cơ quan có vai trò quan trọng trong việc điều hòa glucose trong máu người và gần như độc nhất.

gan-co-vai-tro-gi-trong-dieu-hoa-glucose-mau
Gan là cơ quan có vai trò quan trọng trong việc điều hòa glucose trong máu người

Một số vai trò khác của gan

Chuyển hóa Lipid

Ngoài điều hòa và chuyển hóa glucose, gan còn tham gia chuyển hóa nhiều chất dinh dưỡng khác, trong đó có lipid. Gan có chức năng phân hủy lipid và tạo ra acetyl CoA, đây chính là nguyên liệu quan trọng cho chu trình Krebs của cơ thể. Một phần nhỏ acetyl CoA sau khi tạo ra sẽ đi vào chu trình Krebs để cung cấp năng lượng cho gan hoạt động, một nhỏ khác sẽ được gan sử dụng để tổng hợp Cholesterol, acid mật, trong khi phần nhiều sẽ được chuyển hóa thành thể ceton. Chính thể ceton sẽ được vận chuyển đến các cơ quan khác sử dụng thông qua phản ứng chuyển đổi từ thể ceton sang acetyl CoA.

Quá trình tổng hợp lipid tại gan cũng mang đến nhiều ý nghĩa cho cơ thể. Lipid (hay mỡ) được hấp thu vào cơ thể ở dạng cấu tạo nhỏ như acid béo, glycerol hay các hạt mỡ nhũ tương hóa. Chỉ một phần nhỏ được tái tổng hợp thành lipid tại tế bào ruột, trong khi phần lớn được vận chuyển về gan.

Tại đây, chúng sẽ được tế bào gan tổng hợp thành các lipid trung tính, cholesterol và bao gồm cả phospholipid (đây là phân tử lipid có cực với vai trò cấu tạo nên các lipoprotein huyết thanh). Thông qua đó, gan sẽ vận chuyển các lipid trung tính và cholesterol ra khỏi gan để tránh hiện tượng ứ đọng lại quá nhiều.

Chuyển hóa protein

Protein tồn tại trong huyết tương chủ yếu dưới 2 dạng là albumin và globulin. Trong đó, gan sản xuất toàn bộ lượng albumin của cơ thể và chỉ sản xuất một lượng nhỏ globulin. Khi chức năng gan suy giảm, tỷ lệ Albumin/Globulin sẽ bị thay đổi cùng với các triệu chứng rối loạn chức năng đông máu. Một công dụng khác của gan là thoái hóa các acid amin thông qua hệ thống enzyme đặc biệt, cụ thể là các transaminase như AST và ALT.

Theo các chuyên gia, gan cũng là nơi duy nhất trong cơ thể có khả năng khử độc NH3 bằng cách tổng hợp chúng thành Ure. Đây được xem là một chất độc nội sinh hình thành từ quá trình thoái hóa acid amin.

Bài tiết

Gan là đóng vai trò quan trọng không thể thay thế trong quá trình bài tiết các chất có nguồn gốc nội bào và ngoại bào như Hem hay Bilirubin thông qua nước tiểu và dịch mật. Theo bác sĩ, mật được gan sản xuất liên tục, mỗi ngày một người trưởng thành có thể tạo ra 3 lít dịch mật, sau quá trình cô đọng còn 1 lít dịch mật bài tiết theo đường tiêu hóa.

Khử độc

Trong quá trình chuyển hóa, cơ thể luôn tạo ra các chất độc nội sinh, bản chất là các sản phẩm trung gian của các quá trình chuyển hóa, và cả các chất độc ngoại sinh xâm nhập theo đường ăn uống. Các chất độc này đều được gan khử độc theo các cơ chế phù hợp với bản chất của từng loại chất độc cụ thể, thông qua 2 cơ chế là cố định thải trừ và cơ chế hóa học:

  • Cơ chế cố định thải trừ: cơ chế khử độc này của gan giúp giữ lại các chất độc tại gan và đào thải các chất này ở nguyên dạng ra khỏi cơ thể theo đường mật. Cơ chế khử độc này của gan còn phù hợp các chất độc là muối của kim loại nặng và các chất màu, do đó các nhà khoa học đã sử dụng những loại chất tạo màu trong y tế để dò xét khả năng khử độc của gan;
  • Cơ chế hóa học: Đây cơ chế gan sử dụng để khử độc nhiều nhất. Cụ thể, gan sẽ biến đổi các chất độc thành những chất không độc có tính chất tan trong nước và đào thải ra ngoài cơ thể thông qua nước tiểu.

Hy vọng qua thông tin bài viết trên, bạn đã hiểu rõ hơn về việc gan có vai trò gì trong điều hòa glucose máu để có cách chăm sóc và bảo vệ gan hiệu quả.

Các bài viết khác

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

27/06/2023
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và tăng vài kilogam cân nặng không mong muốn, có lẽ đã đến lúc bạn nên kiểm soát sức khỏe của mình. Dưới đây là 10 cách cải thiện sức khỏe thể chất của bạn ngay hôm nay.
Tác dụng an toàn và chống lão hóa của Nicotinamide Mononucleotide (NMN) trong các thử nghiệm lâm sàng ở người

Tác dụng an toàn và chống lão hóa của Nicotinamide Mononucleotide (NMN) trong các thử nghiệm lâm sàng ở người

14/07/2024

Nicotinamide Mononucleotide (NMN) là một chất bổ sung dinh dưỡng đầy triển vọng trong việc ngăn ngừa quá trình lão hóa và cải thiện sức khỏe tổng thể. Các nghiên cứu lâm sàng gần đây đã chỉ ra những tác dụng an toàn và hiệu quả của NMN đối với sức khỏe con người. Việc tìm hiểu sâu hơn về những lợi ích của NMN sẽ giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về vai trò của nó trong việc duy trì sự lão hóa chậm và tăng cường sức khỏe tổng thể.

NMN giúp cải thiện sự mệt mỏi ở người lớn tuổi

NMN giúp cải thiện sự mệt mỏi ở người lớn tuổi

14/07/2024

NMN (Nicotinamide Mononucleotide) gây sự chú ý nhờ khả năng cải thiện các vấn đề liên quan đến tuổi tác. Một trong những lợi ích tiềm năng của NMN là khả năng giúp giảm mệt mỏi ở người già. Nghiên cứu gần đây đang chỉ ra những cơ chế thông qua đó NMN giúp cải thiện tình trạng người lớn tuổi dễ mệt mỏi.

NMN giúp cải thiện khả năng sinh sản thế nào?

NMN giúp cải thiện khả năng sinh sản thế nào?

14/07/2024

NMN (Nicotinamide Mononucleotide) đang nhận được sự quan tâm ngày càng lớn trong lĩnh vực sức khỏe và chăm sóc cá nhân. Một trong những ứng dụng tiềm năng của NMN như một cách cải thiện khả năng sinh sản. Nghiên cứu đang chỉ ra những lợi ích tiềm năng của NMN đối với khả năng sinh sản ở cả nam và nữ giới.

Bổ sung Nicotinamide mononucleotide (NMN) giúp tăng cường khả năng hiếu khí ở người chạy nghiệp dư

Bổ sung Nicotinamide mononucleotide (NMN) giúp tăng cường khả năng hiếu khí ở người chạy nghiệp dư

14/07/2024

Hoạt động thể thao, đặc biệt là chạy bộ, đòi hỏi khả năng hiếu khí tốt để cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể. Ở những người tập luyện nghiệp dư, khả năng hiếu khí thường bị giới hạn, ảnh hưởng đến hiệu quả tập luyện. Gần đây, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung NMN - Nicotinamide mononucleotide có thể hỗ trợ tăng cường khả năng hiếu khí ở những người chạy nghiệp dư.

NMN hỗ trợ chức năng tim, ngăn suy tim do quá tải áp lực

NMN hỗ trợ chức năng tim, ngăn suy tim do quá tải áp lực

14/07/2024

Suy tim là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chức năng bơm máu của tim. Một trong những nguyên nhân dẫn đến suy tim là quá tải áp lực tim. Gần đây, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng NMN (Nicotinamide mononucleotide) có thể hỗ trợ chức năng tim, góp phần ngăn ngừa suy tim do quá tải áp lực.

Bổ sung NMN thúc đẩy biểu hiện miRNA chống lão hóa ở động mạch chủ của chuột già, dự đoán sự trẻ hóa biểu sinh và tác dụng chống xơ vữa động mạch

Bổ sung NMN thúc đẩy biểu hiện miRNA chống lão hóa ở động mạch chủ của chuột già, dự đoán sự trẻ hóa biểu sinh và tác dụng chống xơ vữa động mạch

14/07/2024

Sự lão hóa là một quá trình tự nhiên và không thể tránh khỏi đối với cơ thể sống. Tuy nhiên, các nhà khoa học đang không ngừng nghiên cứu các phương pháp để làm chậm hoặc ngăn chặn quá trình này. Gần đây, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung NMN, một tiền chất của NAD+ có thể thúc đẩy biểu hiện của các miRNA chống lão hóa mạch máu của chuột già, dẫn đến các tác dụng trẻ hóa và chống xơ vữa động mạch.

NMN và đóng góp của chất này trong quá trình phân rã mô mỡ

NMN và đóng góp của chất này trong quá trình phân rã mô mỡ

14/07/2024

Thừa cân béo phì là kết quả của sự mất cân bằng trong quá trình chuyển hóa chất béo trong cơ thể, khi lượng calo tiêu thụ vượt quá lượng calo tiêu hao, dẫn đến tích tụ mô mỡ quá mức và tăng cân. NMN là một hợp chất tiềm năng hỗ trợ giảm cân và cải thiện sức khỏe. NMN có khả năng tăng cường biểu hiện và hoạt động của ATGL, trong khi ATGL có khả năng phân giải triglycerid (một nhóm mỡ dự trữ chính trong cơ thể). Hãy cùng tìm hiểu một cách đơn giản về cơ chết này nhé.

Nicotinamide mononucleotide (NMN) làm tăng độ nhạy insulin của cơ ở phụ nữ tiền tiểu đường

Nicotinamide mononucleotide (NMN) làm tăng độ nhạy insulin của cơ ở phụ nữ tiền tiểu đường

14/07/2024

Độ nhạy insulin là khả năng sử dụng insulin của cơ thể, một hormone do tuyến tụy sản xuất, hormon này đóng vai trò như một chiếc chìa khóa để mở cánh cửa mang đường từ máu vào tế bào. Khi độ nhạy insulin giảm, lượng đường trong máu có thể tăng cao trong lúc đó cơ thể hay cụ thể hơn là tế bào không có đường để sử dụng, giai đoạn đầu sẽ là tiền tiểu đường và cuối cùng là phát triển thành bệnh lý đái tháo đường type 2. Hiện nay, một số nghiên cứu cho thấy NMN có thể tăng độ nhạy insulin bằng cách kích thích sản xuất Nicotinamide adenine dinucleotide (NAD+) trong cơ thể, mang đến nhiều hy họng điều trị hiệu quả cho phụ nữ tiền tiểu đường.

Nghiên cứu: Bổ sung NMN (Mononucleotide Nicotinamide) đảo ngược rối loạn chức năng mạch máu và stress oxy hóa khi lão hóa ở chuột

Nghiên cứu: Bổ sung NMN (Mononucleotide Nicotinamide) đảo ngược rối loạn chức năng mạch máu và stress oxy hóa khi lão hóa ở chuột

14/07/2024

Lão hóa là một quá trình tự nhiên không thể tránh khỏi, dẫn đến nhiều thay đổi trong cơ thể, bao gồm cả sự suy giảm chức năng mạch máu và gia tăng stress oxy hóa. Những thay đổi này có thể góp phần gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng đặc biệt là bệnh tim mạch - mạch vành, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và nguy hiểm hơn cả là tính mạnh con người. Việc bổ sung NMN giúp tăng cường sản xuất NAD+, kích hoạt các cơ chế sửa chữa DNA, từ đó cải thiện chức năng tế bào và bảo vệ cơ thể khỏi tổn thương do stress oxy hóa gây ra.

Theo dõi tin tức và thông tin khoa học
mới nhất của chúng tôi

phone icon