Có nên bổ sung estrogen cho phụ nữ tiền mãn kinh?

1. Estrogen là gì?

Trước khi tìm hiểu cách bổ sung estrogen cho phụ nữ tiền mãn kinh, cùng tìm hiểu về vai trò của loại hormone này đối với cơ thể. Theo đó, estrogen là hormone nội tiết được bài tiết bởi buồng trứng phụ nữ từ giai đoạn dậy thì. Vai trò của estrogen đối với cơ thể như sau:

• Điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, hoạt động sinh sản…
• Thúc đẩy, duy trì sự phát triển các đặc điểm sinh dục của nữ giới như mông, tóc, ngực, lông…;
• Ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể: Cơ thể nữ giới tiết estrogen theo chu kỳ hàng tháng: Trong nửa chu kỳ đầu bài tiết nhiều estrogen để kích thích quá trình rụng trứng, trong các ngày còn lại của chu kỳ estrogen hạ dần đến nồng độ bình thường. 

Estrogen trong cơ thể được chia thành 3 nhóm chính:

• Estrogen E1 (Estrone): Loại estrogen yếu được phân bố chủ yếu trong các mô, đặc biệt là mỡ và cơ bắp… Sau giai đoạn mãn kinh, Estrone E1 vẫn tồn tại chức năng;
• Estrogen E2 (Estradiol): Loại estrogen này được chứng minh khả năng hoạt động mạnh nhất. Các bệnh lý như u xơ, ung thư nội mạc tử cung… là nguyên nhân gây thiếu hụt, kém hoạt động của Estradiol;
• Estrogen E3 (Estriol): Estriol là hormone Estrogen yếu và là sản phẩm đào thải sau khi cơ thể sử dụng Estrogen E2. Estriol có vai trò tham gia điều hòa chức năng sinh sản và được tiết nhiều trong giai đoạn mang thai.

2. Có nên bổ sung Estrogen cho phụ nữ tiền mãn kinh? 

Trong thời kỳ mãn kinh và tiền mãn kinh, nồng độ estrogen bài tiết ở người phụ nữ bị suy giảm. Các triệu chứng như bốc hỏa, khô âm đạo, khó chịu trong người xuất hiện với tần suất lớn. Bổ sung estrogen cho phụ nữ ở giai đoạn này được gọi là liệu pháp hormone (HRT) được xem là phương pháp điều trị hiệu quả.

Tuy vậy việc bổ sung estrogen ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh cần được chỉ định bởi bác sĩ dựa trên tình trạng lâm sàng của người bệnh.

Một số lợi ích của liệu pháp thay thế hormone như sau:

• Giảm bốc hỏa và giảm đổ mồ hôi ban đêm (triệu chứng vận mạch);
• Giúp ngủ ngon hơn;
• Giảm nguy cơ khô âm đạo
• Hoạt động tình dục thăng hoa hơn;
• Giảm nguy cơ loãng xương;
• Giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, chứng mất trí nhớ.

3. Các phương pháp bổ sung estrogen

Một số cách bổ sung estrogen cho phụ nữ như sau:

• Viên uống nội tiết tố: Bổ sung estrogen dạng viên uống là phương pháp điều trị phổ biến nhất cho các triệu chứng mãn kinh. Các dạng viên uống có sẵn là estrogen liên hợp (Cenestin, Estrace, Femtrace…) hoặc estrogen – bazedoxifene. Việc sử dụng viên uống nội tiết estrogen cần đúng theo chỉ định của bác sĩ. Phần lớn liều dùng thuốc là 1 lần mỗi ngày khi bụng đói.
• Miếng dán estrogen: Miếng dán được dán trên phần bụng. Miếng dán được thay một hoặc hai lần một tuần theo chỉ định của bác sĩ điều trị. Ưu điểm của miếng dán estrogen là thuận tiện và dễ sử dụng, giảm nguy cơ đông máu ở phụ nữ sau mãn kinh so với viên uống. Tuy nhiên miếng dán không nên tiếp xúc với nhiệt độ cao hoặc ánh nắng mặt trời trực tiếp, bởi nhiệt độ cao làm một số miếng dán giải phóng estrogen quá nhanh làm tăng nguy cơ gặp tác dụng không mong muốn;
• Kem bôi, gel bôi hoặc thuốc xịt estrogen: Estrogen dạng gel (như Estroge, Divigel), kem bôi (như Estrasorb) và dạng thuốc xịt (như Evamist) là các liệu pháp bổ sung estrogen cho phụ nữ mãn kinh. Cũng giống như miếng dán, estrogen dạng gel, kem bôi hoặc xịt đều được hấp thu trực tiếp qua da vào máu theo đường đường toàn thân. 
• Estrogen âm đạo: Estrogen âm đạo có dạng vòng đặt âm đạo, kem bôi hoặc viên nén. Nói chung, những phương pháp điều trị này dành cho phụ nữ có các triệu chứng như khô âm đạo, ngứa hoặc đau rát khi quan hệ tình dục. Liều dùng cụ thể phụ thuộc vào tình trạng người bệnh, thông thường viên đặt âm đạo được sử dụng hàng ngày trong vài tuần, vòng âm đạo được thay ba tháng một lần…

4. Nguy cơ của liệu pháp bổ sung estrogen

Mặc dù lợi ích của liệu pháp bổ sung estrogen là cao hơn so với nguy cơ, tuy nhiên liệu pháp thay thế hormone có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý sau:

• Ung thư nội mạc tử cung;
• Nguy cơ xuất hiện cục máu đông;
• Đột quỵ;
• Ung thư vú

Các nguy cơ trên tăng lên phụ thuộc vào yếu tố sau:

• Tuổi: Phụ nữ bắt đầu điều trị bằng hormone ở tuổi 60 trở lên hoặc 10 năm kể từ khi bắt đầu mãn kinh có nguy cơ mắc các tình trạng trên cao hơn;
• Loại liệu pháp hormone: Rủi ro của liệu pháp hormone khác nhau tùy thuộc vào việc sử dụng estrogen đơn độc hoặc kết hợp với progestin cũng như liều lượng và loại estrogen sử dụng;
• Tiền sử sức khỏe cá nhân và gia đình: Tiền sử gia đình và cá nhân từng mắc bệnh ung thư, đột quỵ, bệnh tim, cục máu đông, bệnh gan, loãng xương là những yếu tố quan trọng trong việc xác định liệu pháp thay thế hormone có phù hợp với người bệnh hay không.

5. Chống chỉ định của liệu pháp bổ sung estrogen

Chống chỉ định bổ sung estrogen ở phụ nữ trong những trường hợp sau:

• Người đang bị tình trạng cục máu đông;
• Người bệnh ung thư;
• Bệnh tim, gan hoặc túi mật;
• Đau tim;
• Phụ nữ đang mang thai;
• Người bệnh đột quỵ
• Người bệnh chảy máu âm đạo không rõ nguyên nhân.

6. Tác dụng phụ của liệu pháp bổ sung estrogen

Việc bổ sung estrogen có thể gây ra một số tác dụng phụ như sau:

• Đầy hơi;
• Sưng hoặc đau vú;
• Nhức đầu;
• Thay đổi tâm trạng;
• Buồn nôn;
• Chảy máu âm đạo.

Bên cạnh các liệu pháp điều trị bổ sung estrogen thì đối với người bệnh mãn kinh, giảm tốc độ quá trình lão hóa, kéo dài tuổi thọ của tế bào và duy trì mức năng lượng tế bào đóng vai trò vô cùng quan trọng. Vì vậy, bổ sung các loại thực phẩm bảo vệ sức khỏe có chứa thành phần Nicotinamide Mononucleotide là một yếu tố quan trọng góp phần trong việc đẩy lùi nguy cơ khô âm đạo, giảm khô hạn tăng ham muốn ở phụ nữ sau mãn kinh. Nicotinamide Mononucleotide trong viên uống Yang NMN có khả năng giảm thiểu tác động có hại từ các gốc tự do trong tế bào não, ngăn ngừa sự phát triển của các vấn đề lão hóa. Đồng thời cải thiện tình trạng mất ngủ, trầm cảm và suy nhược thần kinh, mang lại lợi ích to lớn cho sức khỏe và trạng thái tinh thần.