Lão hóa là quá trình tự nhiên của cơ thể con người khi tuổi tác tiến đến. Đây là quá trình dần dần suy giảm chức năng của các tế bào, mô và cơ quan trong cơ thể, từ đó dẫn đến các vấn đề sức khỏe và tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.
Một trong những nguyên nhân chính gây ra quá trình lão hóa là do các tế bào, mô và cơ quan bị tổn thương và hao mòn theo thời gian. Nói cách khác, một phần quan trọng của quá trình lão hóa là do sự suy giảm chức năng của các cơ quan và hệ thống trong cơ thể, gây ra các vấn đề sức khỏe như giảm khả năng miễn dịch, mất trí nhớ, giảm khả năng thị lực, giảm khả năng nghe, giảm khả năng vận động và các bệnh liên quan đến lão hóa.
Trong quá trình lão hóa, cơ thể trải qua nhiều thay đổi khác nhau, bao gồm tế bào và mô trở nên kém hiệu quả, giảm độ dẻo dai và độ bền, giảm khả năng tự phục hồi và đề kháng của cơ thể. Các dấu hiệu của quá trình lão hóa bao gồm nếp nhăn, da thô ráp, tóc bạc, mất trí nhớ, giảm khả năng thị lực, giảm khả năng nghe và giảm khả năng vận động.
Ngoài ra, các yếu tố khác cũng có thể góp phần ảnh hưởng vào quá trình lão hóa như: di truyền, môi trường, lối sống và tác động của các tác nhân bên ngoài như ánh nắng mặt trời, khói thuốc lá và các chất độc hại khác.
Quá trình lão hóa xảy ra chậm và không thể tránh khỏi, tuy nhiên, chúng ta có thể làm chậm quá trình này bằng cách thay đổi lối sống và các thói quen hàng ngày để tăng cường sức khỏe và giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến lão hóa.
Quá trình lão hóa của cơ thể con người được ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm các yếu tố genetic, môi trường và lối sống.
Yếu tố genetic đóng vai trò quan trọng trong quá trình lão hóa của cơ thể con người. Các gen ảnh hưởng đến chức năng của các tế bào và cơ quan trong cơ thể và có thể góp phần vào quá trình lão hóa.
Có một số gen được cho là liên quan đến quá trình lão hóa, bao gồm các gen liên quan đến quá trình sửa chữa tế bào, quá trình oxy hóa và sự đề kháng của cơ thể.
Ví dụ, telomere là một phần của DNA ở đầu mỗi sợi kết quả và giúp bảo vệ chúng khỏi việc bị tổn thương. Khi các tế bào chia làm hai, telomere cũng bị rút ngắn, và khi telomere quá ngắn, tế bào sẽ ngừng chia và chết đi. Một số nghiên cứu cho thấy rằng gen liên quan đến quá trình sửa chữa tế bào và telomere có thể ảnh hưởng đến quá trình lão hóa.
Môi trường cũng có tác động lớn đến quá trình lão hóa, bao gồm ánh sáng mặt trời, khí hậu, ô nhiễm không khí và nước, thuốc lá và các chất độc hại khác. Các tác nhân này có thể gây ra các vấn đề sức khỏe và tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến lão hóa.
Lối sống và các thói quen hàng ngày của con người cũng có tác động lớn đến quá trình lão hóa. Việc ăn uống không lành mạnh, thiếu dinh dưỡng, thiếu tập thể dục, stress, thiếu giấc ngủ và sử dụng chất kích thích đều có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến lão hóa.
Ngược lại, việc duy trì một lối sống lành mạnh và cân bằng, bao gồm tập thể dục thường xuyên, ăn uống lành mạnh và đủ dinh dưỡng, giảm stress và tăng cường giấc ngủ có thể giúp làm chậm quá trình lão hóa.
Tập thể dục là cách tốt nhất để làm chậm quá trình lão hóa, giúp duy trì sức bền, sự dẻo dai của cơ quan vận động, tăng khả năng đề kháng và nâng cao sức khỏe tổng quan của tòa bộ cơ thể.
Những người lớn tuổi tập thể dục thường xuyên có khối lượng cơ bắp, mức cholesterol và thậm chí cả chức năng hệ thống miễn dịch tốt hơn những người trẻ tuổi.
Chăm chỉ hoạt động sẽ làm cơ tim và các mạch máu được cải thiện, lượng chất béo hấp thụ vào cơ thể cũng được cân bằng hơn, đồng thời giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh cao huyết áp, xơ vữa động mạch...
Bên cạnh đó, việc duy trì thói quen tập thể dục đều đặn còn giúp cơ thể tăng cường sự trao đổi chất, nâng cao hệ miễn dịch, đào thải những độc tố tích trong người.
Hoạt động thể chất có tác dụng nâng cao sức khỏe tinh thần, giảm tỷ lệ trầm cảm, đồng thời có thể hỗ trợ chức năng nhận thức để giữ cho đầu óc minh mẫn, phòng tránh các bệnh về trí nhớ ở tuổi già.
Các chuyên gia đồng ý rằng chế độ ăn uống hợp lý là một trong các cách để làm chậm lão hóa tốt nhất. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo nên áp dụng một chế độ ăn uống giàu thực phẩm hữu cơ, chứa các chất chống oxy hóa lành mạnh. Đặc biệt cần bổ sung đủ lượng nước mỗi ngày.
Chế độ nạp ít carbohydrate hoặc chế độ ăn giàu rau củ, trái cây, quả hạch, ngũ cốc, cá và chất béo không bão hòa, chứa chất chống oxy hóa, kali và omega-3 sẽ giúp giảm các bệnh tim mạch và giảm nguy cơ béo phì, bảo vệ não khỏi lão hóa, giảm nguy cơ rút ngắn telomere và thúc đẩy một cuộc sống khỏe mạnh hơn.
Khi một cơ thể được cung cấp đủ dinh dưỡng cần thiết, sẽ có khả năng tạo hệ miễn dịch tốt, làm trẻ hóa các gốc tế bào, từ đó đẩy ngược quá trình lão hóa.
Theo nghiên cứu khoa học, các cơ quan nội tạng trong cơ thể cần có thời gian nghỉ ngơi để tự phục hồi và tái tạo mỗi ngày, khoảng thời gian tối ưu là từ 21h đến 5h sáng. Đặc biệt cần lưu ý, khoảng từ 23h - 3h sáng là khoảng thời gian quan trọng nhất, đây là lúc các tế bào da tái tạo nhanh gấp đôi bình thường, lượng collagen được sản sinh với tốc độ mạnh, giúp cơ thể phục hồi tế bào tổn thương và tiêu diệt chất có hại hiệu quả. Đi ngủ vào khoảng thời gian này giúp các cơ quan cơ thể hoạt động một cách khoa học, từ đó giúp nâng cao chất lượng giấc ngủ và cải thiện sức khỏe.
Đối với người trưởng thành, thời gian ngủ được chỉ định tối thiểu là 6 tiếng, tốt nhất là 8 tiếng một ngày.
Yoga và thiền định là phương pháp giúp điều hòa khí huyết cơ thể, tăng cường sự dẻo dai cho cơ bắp, giúp cơ thể sản xuất nhiều hormone có lợi giúp làm chậm quá trình lão hóa. Tập yoga đều đặn đã được chứng minh là có thể chặn đứng sự suy thoái của cơ bắp và đem lại sự trẻ hóa cho cơ thể, đặc biệt là da.
Duy trì thiền định mỗi ngày có tác động rất lớn đến quá trình sản xuất 3 loại hormone quan trọng của cơ thể liên quan đến tuổi thọ, sức khỏe: cortisol - DHEA - melatonin.
Yoga là môn khoa học cổ xưa được áp dụng và phát triển ở nhiều quốc gia trên thế giới, nổi tiếng với tác dụng giúp các chị em phụ nữ cải thiện vấn đề tuổi tác, trông trẻ hơn, da khỏe và sáng hơn, cơ thể dẻo dai linh hoạt, cải thiện các vấn đề sinh lý, giảm dần các cơn đau khi đến kỳ hành kinh,… hơn thế nữa sức khỏe tinh thần cũng được gia tăng sau một thời gian luyện tập.
Ngoài việc duy trì các thói quen ăn uống, sinh hoạt lành mạnh, để làm chậm quá trình lão hóa của cơ thể, bạn có thể sử dụng các thực phẩm chức năng hỗ trợ, bổ sung các chất thiết yếu.
