Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Dược sĩ Bùi Thị Phương Thảo.
Lão hóa da là 1 quá trình tự nhiên của con người, biểu hiện trở nên rõ ràng ở người lớn tuổi và nhanh hay chậm ở tùy mỗi người. Trong khi các dấu hiệu lão hóa của các cơ quan nội tạng được che đậy khỏi “đôi mắt”, thì lão hóa ở làn da là dấu hiệu rõ ràng xuất hiện đầu tiên mà chúng ta có thể thấy bằng mắt thường.
Lão hóa da là một quá trình sinh học phức tạp bị ảnh hưởng bởi sự kết hợp của các yếu tố nội sinh bên trong (di truyền, chuyển hóa tế bào, hormon và quá trình trao đổi chất) và ngoại sinh bên ngoài (tiếp xúc với ánh sáng mạn tính, ô nhiễm, bức xạ ion hóa, hóa chất, độc tố).
Những yếu tố này cùng nhau dẫn đến những thay đổi tích lũy về cấu trúc và sinh lý cũng như những thay đổi tiến triển trong từng lớp da cũng như những thay đổi về diện mạo của da, đặc biệt là trên các vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Trái ngược với làn da bị lão hóa từ bên trong mỏng và teo, nhăn nheo và khô, thì da bị lão hóa nghiêm trọng từ sớm thường có biểu hiện lớp biểu bì dày lên, đổi màu lốm đốm, nếp nhăn sâu, chùng nhão, xỉn màu và sần sùi. Độ đàn hồi của da kém dẫn đến hiện tượng chảy xệ.
Da bị lão hóa nghiêm trọng sẽ khiến cho tốc độ luân chuyển biểu bì chậm lại và chu kỳ tế bào kéo dài trùng hợp với quá trình lành vết thương chậm hơn và quá trình bong vảy kém hiệu quả hơn. Điều này thường gặp ở người lớn tuổi.
Làn da bị lão hóa nghiêm trọng do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời được đặc trưng bởi sự đàn hồi do ánh nắng mặt trời. Sự phân bố không đều và giảm hàm lượng collagen trong da là kết quả lão hóa do quang hóa, có thể là do sự gia tăng thoái hóa collagen bởi các loại metalloproteinase nền khác nhau, serine và các protease khác bất kể quá trình sản xuất collagen giống nhau.
Ở làn da bị lão hóa nghiêm trọng, collagen trông không đều và vô tổ chức, tỷ lệ Col-3 so với Col-1 đã được chứng minh là tăng lên đáng kể do mất Col-1. Hàm lượng collagen tổng thể trên một đơn vị diện tích bề mặt da được biết là giảm khoảng 1%/năm.
Sự lão hóa toàn bộ khuôn mặt có liên quan đến tác động của trọng lực, do hoạt động của cơ, giảm thể tích, giảm và phân phối lại chất béo ở bề mặt và sâu, mất xương. Tất cả dẫn đến khuôn mặt chảy xệ, thay đổi hình dạng và đường nét.
Mặc dù lão hóa tự nhiên được xác định về mặt di truyền, nhưng lão hóa bên ngoài có thể được ngăn chặn.
Từ quan điểm này, các chuyên gia da liễu thẩm mỹ có thể đã nghiên cứu ra các hợp chất giúp đảo ngược quá trình lão hóa, điều trị hoặc ngăn ngừa một số rối loạn về da, phòng ung thư da và làm chậm quá trình lão hóa da.
Mô hình “Chiến lược lão hóa”', tập trung vào sức khỏe và sự tham gia tích cực của tất cả các yếu tố xung quanh cuộc sống, giảm thiểu các dấu hiệu tuổi tác trên da, mặt và cơ thể như sau:
Xây dựng Hàng rào bảo vệ da khỏe mạnh và hoạt động tốt nhờ các quy trình chăm sóc da, kết hợp mỹ phẩm và dược phẩm phù hợp là một cách bảo vệ quan trọng chống mất nước và sự xâm nhập của nhiều loại vi sinh vật, chất gây dị ứng, chất kích thích, các loại oxy phản ứng và bức xạ.
Vì lý do này, việc chăm sóc da hàng ngày có thể làm tăng khả năng tái tạo, độ đàn hồi và độ mịn của da và do đó tạm thời thay đổi tình trạng của da. Tuy nhiên, cần phải ngăn chặn sự xuống cấp của các thành phần cấu trúc chính của da như collagen, elastin để ngăn chặn sự hình thành các nếp nhăn.
Một cách tiếp cận tích hợp khác ngăn ngừa sự hình thành nếp nhăn là giảm viêm bằng các chất chống oxy hóa nên được sử dụng kết hợp với kem chống nắng và retinol để tăng cường tác dụng bảo vệ da.
Dù mưa hay nắng, vào bất kỳ mùa nào, thoa kem chống nắng nên là một phần tự động trong thói quen hàng ngày của bạn, giống như đánh răng vậy, đặc biệt là đối với làn da bị lão hóa nghiêm trọng .
Học viện Da liễu Hoa Kỳ khuyên bạn nên sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF ít nhất là 30. Điều đó có nghĩa là nó bảo vệ chống lại tia UVA và UVB của mặt trời. Kem chống nắng cũng nên cung cấp một số khả năng chống nước.
Các chuyên gia cho biết tia UVA gây ra tác động lão hóa của mặt trời. Để được bảo vệ khỏi tia UVA, hãy kiểm tra danh sách thành phần, nên có avobenzone, mexoryl, oxit kẽm hoặc titanium dioxide .
Retinoids là thuốc bôi mặt theo toa, chẳng hạn như Retin-A, Renova và Tazorac, có thể giúp da trông trẻ hơn. Retinols là một dạng yếu hơn được bán mà không cần toa bác sĩ.
Nếu bạn đang mang thai hoặc dự định có thai, hãy hỏi bác sĩ về việc sử dụng chúng có an toàn không.
Những phụ nữ không có kế hoạch mang thai có thể bắt đầu sử dụng retinoids ở mọi lứa tuổi, thậm chí ở độ tuổi đôi mươi, phụ nữ nên bắt đầu sử dụng retinol (một dạng retinoid không kê đơn, yếu hơn gọi là tretinoin) ở độ tuổi đôi mươi như một chiến lược chống lão hóa.
Dưỡng ẩm trước khi da khô, giữ ẩm cần nhiều nỗ lực hơn là chỉ thoa một ít kem dưỡng da lên mặt.
Chuyên gia da liễu lưu ý: “Tất cả những sản phẩm chống lão hóa đắt tiền mà bạn đã đầu tư sẽ hoạt động hiệu quả hơn nếu bạn sử dụng chúng trên làn da sạch và ẩm”. Khi bạn tắm xong, nên thoa kem dưỡng da trong vòng ba phút trước khi nước trên da có thể bay hơi hoàn toàn. Bạn không chỉ nhận được lợi ích của chính chất dưỡng ẩm mà còn giúp khóa quá trình hydrat hóa từ nước. Nếu bạn đợi quá lâu và nước bốc hơi khỏi da, nó có thể lấy đi một phần độ ẩm tự nhiên của cơ thể bạn."
Bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết, tăng cường chất xơ và chất chống oxy hóa.
Chất chống oxy hóa bảo vệ các tế bào của bạn khỏi tác hại của các gốc tự do. Các gốc tự do là những chất có hại góp phần gây ra một số bệnh mạn tính, như bệnh tim mạch và ung thư, cũng như lão hóa sớm, nếp nhăn.
Các chất chống oxy hóa phổ biến nhất là vitamin C, vitamin E và beta-carotene. Nếu bạn ăn thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, chẳng hạn như trái cây, rau và ngũ cốc, bạn có thể bảo vệ mình khỏi các dấu hiệu lão hóa.
Các chuyên gia đồng ý rằng chế độ ăn uống hợp lý là một trong các cách để làm chậm lão hóa tốt nhất.
Chế độ nạp ít carbohydrate hoặc chế độ ăn giàu rau củ, trái cây, quả hạch, ngũ cốc, cá và chất béo không bão hòa, chứa chất chống oxy hóa, kali và omega-3 sẽ giúp giảm các bệnh tim mạch và giảm nguy cơ béo phì, bảo vệ não khỏi lão hóa, giảm nguy cơ rút ngắn telomere và thúc đẩy một cuộc sống khỏe mạnh hơn.
Khi một cơ thể được cung cấp đủ dinh dưỡng cần thiết, sẽ có khả năng tạo hệ miễn dịch tốt, làm trẻ hóa các gốc tế bào từ đó đảo ngược quá trình lão hóa.
Bổ sung các siêu thực phẩm vitamin C Như: cam quýt, ớt và cải xoăn, có thể ngăn ngừa các dấu hiệu lão hóa.
Nghiên cứu khoa học cho thấy, vitamin C có rất nhiều lợi ích đối với quá trình làm chậm lão hóa:
Ngoài ra, một nghiên cứu cho thấy rằng việc sử dụng vitamin C hàng ngày trong ba tuần giúp cải thiện sự xuất hiện của nếp nhăn và kết cấu da trên mặt và cổ.
Tập thể dục là cách tốt nhất để làm chậm quá trình lão hóa, giúp duy trì sức bền, sự dẻo dai của cơ quan vận động, tăng khả năng đề kháng và nâng cao sức khỏe tổng quan của tòa bộ cơ thể.
Những người lớn tuổi tập thể dục thường xuyên có khối lượng cơ bắp, mức cholesterol và thậm chí cả chức năng hệ thống miễn dịch tốt hơn những người trẻ tuổi. Chăm chỉ hoạt động sẽ làm cơ tim và các mạch máu được cải thiện, lượng chất béo hấp thụ vào cơ thể cũng được cân bằng hơn, đồng thời giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh cao huyết áp, xơ vữa động mạch…
Duy trì thói quen tập thể dục đều đặn còn giúp cơ thể tăng cường sự trao đổi chất, nâng cao hệ miễn dịch, đào thải những độc tố tích trong người.
Hoạt động thể chất còn có tác dụng nâng cao sức khỏe tinh thần, giảm tỷ lệ trầm cảm, đồng thời có thể hỗ trợ chức năng nhận thức để giữ cho đầu óc minh mẫn, phòng tránh các bệnh về trí nhớ ở tuổi già.
Ngủ không đủ giấc có liên quan đến một loạt các vấn đề sức khỏe, chẳng hạn như: Trầm cảm, căn thẳng, bệnh tim, huyết áp cao, bệnh tiểu đường loại 2, sa sút trí tuệ. Cùng với những vấn đề sức khỏe đó, ngủ không đủ giấc có thể làm não bạn già đi từ 3 đến 5 năm.
Theo nghiên cứu khoa học, các cơ quan nội tạng trong cơ thể cần có thời gian nghỉ ngơi để tự phục hồi và tái tạo mỗi ngày, khoảng thời gian tối ưu là từ 21h đến 5h sáng. Đặc biệt cần lưu ý, khoảng từ 23h - 3h sáng là khoảng thời gian quan trọng nhất, đây là lúc các tế bào da tái tạo nhanh gấp đôi bình thường, lượng collagen được sản sinh với tốc độ mạnh, giúp cơ thể phục hồi tế bào tổn thương và tiêu diệt chất có hại hiệu quả.
Đối với người trưởng thành, thời gian ngủ được chỉ định tối thiểu là 6 tiếng, tốt nhất là 8 tiếng một ngày.
Yoga và thiền định là phương pháp giúp điều hòa khí huyết cơ thể, tăng cường sự dẻo dai cho cơ bắp, giúp cơ thể sản xuất nhiều hormone có lợi giúp làm chậm quá trình lão hóa. Tập yoga đều đặn đã được chứng minh là có thể chặn đứng sự suy thoái của cơ bắp và đem lại sự trẻ hóa cho cơ thể, đặc biệt là da.
Duy trì thiền định mỗi ngày có tác động rất lớn đến quá trình sản xuất 3 loại hormone quan trọng của cơ thể liên quan đến tuổi thọ, sức khỏe: Cortisol - DHEA - melatonin.
Yoga là môn khoa học cổ xưa được áp dụng và phát triển ở nhiều quốc gia trên thế giới, nổi tiếng với tác dụng giúp các chị em phụ nữ cải thiện vấn đề tuổi tác, trông trẻ hơn, da khỏe và sáng hơn, cơ thể dẻo dai linh hoạt, cải thiện các vấn đề sinh lý, giảm dần các cơn đau khi đến tháng, … hơn thế nữa sức khỏe tinh thần cũng được gia tăng sau một thời gian luyện tập.
Mặc dù lão hóa da diễn ra tự nhiên nhưng thói quen xấu sẽ đẩy nhanh quá trình này. Cơ thể sẽ sớm xuất hiện các biểu hiện da nhăn nheo, nám, tàn nhang, da chảy xệ,... Vì vậy cần điều chỉnh thói quen, loại bỏ các thói quen độc hại là một trong những cách cần thiết để ngăn chặn quá trình lão hóa da.
Ngoài những nguyên tắc chăm sóc sức khỏe cơ bản, chúng ta cũng có thể bổ sung các hợp chất tự nhiên có tác dụng chống lão hóa da. Bạn có thể cân nhắc bổ sung thực phẩm chức năng có chứa Nicotinamide Mononucleotide. Nicotinamide Mononucleotide là một loại thần dược giúp cải lão hoàn đồng, là một trong những nguồn năng lượng tế bào chính trong cơ thể. NMN có tác dụng chống lão hóa ở cấp độ tế bào, làm giảm lão hóa da, cơ, xương, gan, thị giác, cải thiện độ nhạy cảm insulin, chức năng miễn dịch và mức độ hoạt động thể chất.
.jpeg)
