Chế độ ăn kiêng luôn là một chủ đề được quan tâm, đặc biệt khi nói đến việc chống lão hoá. Mọi người thường tìm kiếm những loại thực phẩm và chế độ ăn kiêng đặc biệt có khả năng giảm quá trình lão hoá và giữ cho làn da trẻ trung. Vậy chế độ ăn kiêng chống lão hoá như thế nào?
Ăn kiêng là gì?
Ăn kiêng là một thuật ngữ được sử dụng để chỉ việc thay đổi chế độ ăn uống theo một cách đặc biệt. Thông thường, khi người ta nói về việc ăn kiêng, họ đề cập đến việc giới hạn hoặc loại bỏ một số loại thực phẩm khỏi chế độ ăn uống hàng ngày.Mục đích chính của việc ăn kiêng có thể là để giảm cân, cải thiện sức khỏe, điều chỉnh chức năng cơ thể hoặc để đạt được mục tiêu ăn kiêng chống lão hoá. Có nhiều chế độ ăn kiêng khác nhau, từ việc giảm tiêu thụ một số loại thực phẩm như đường, tinh bột và chất béo, đến việc tập trung vào việc tiêu thụ các loại thực phẩm cụ thể như rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu dinh dưỡng.
Chế độ ăn kiêng chống lão hoá như thế nào?
Các nghiên cứu trên động vật chỉ ra chế độ ăn kiêng được kiểm soát nghiêm ngặt, hạn chế việc hấp thu một số chất đem đến hiệu quả kéo dài tuổi thọ và giảm tỷ lệ mắc các bệnh liên quan đến tuổi tác. Khi hạn chế lượng calo dung nạp vào cơ thể, sẽ kích thích cơ thể tiết ra sirtuins- các enzyme có khả năng điều chỉnh quá trình lão hoá và đóng vai trò quan trọng trong chống lão hoá. Chúng được biết đến là có tác dụng bảo vệ và kéo dài tuổi thọ của tế bào, đồng thời giảm nguy cơ các bệnh liên quan đến lão hoá.Tuy nhiên phần lớn các nghiên cứu về chế độ ăn kiêng chống lão hoá được thực hiện trên động vật ( chuột, ruồi, giun,.. ) không phải con người. Cùng tìm hiểu các nghiên cứu về chế độ ăn kiêng chống lão hoá có hiệu quả không ?
Chế độ ăn kiêng hạn chế calo “cổ điển”
Điều kiện nghiên cứu: Các nhà nghiên cứu hạn chế từ 20%-50% lượng calo của chuột cống, trong điều kiện các chất dinh dưỡng thiết yếu vẫn được cung cấp đầy đủ.Kết quả: Chuột khoẻ hơn và tuổi thọ trung bình của chúng tăng so với những con chuột được cho ăn trong phòng thí nghiệm thông thường. Ngoài ra chúng còn giảm tỷ lệ mắc các bệnh liên quan đến tuổi tác bao gồm ung thư, bệnh tim mạch, tiểu đường loại 2.Sau đó, có nhiều bằng chứng quan sát cho thấy việc hạn chế calo có thể đem nhiều lợi ích đáng kể cho con người.Ví dụ: cư dân Okinawa ở Nhật Bản có truyền thống tiêu thụ calo ít hơn 20% so với cư dân sống trên đất liền, tuổi thọ của họ rất cao. Tỷ lệ người sống đến 100 tuổi đứng đầu thế giới. Đồng thời tỷ lệ mắc các bệnh như ung thư, tiểu đường, tim mạch của họ cũng rất thấp.
Chế độ ăn kiêng ketogenic (KDs)
Điều kiện nghiên cứu: Hạn chế nghiêm ngặt lượng carbohydrate ở chuột, nhưng có thể tiêu thụ không giới hạn các chất béo lành mạnh như phân tử ketone-sản phẩm phụ trong quá trình chuyển hoá chất béo ở gan.Kết quả: Tuổi thọ trung bình của chuột tăng. Giảm tỷ lệ tử vong ở chuột trung niên, cải thiện trí nhớ, tăng chức năng vận động và giảm tỷ lệ ung thư ở chuột già.
Chế độ ăn kiêng bắt chước nhịn ăn (FMD) và nhịn ăn gián đoạn (IF)
Điều kiện nghiên cứu: Chuột phải nhịn ăn ít nhất 18 giờ giữa các bữa ăn thông qua chế độ ăn giàu dinh dưỡng và ít calo.Kết quả: Ở nhóm nhịn ăn gián đoạn quá trình trao đổi chất được cải thiện, khả năng chống căng thẳng tăng và các quá trình viêm giảm.Ở người, một nghiên cứu tương đương cho thấy, nhịn ăn gián đoạn đem lại nhiều lợi ích cho sức khoẻ như giảm được lượng mỡ trong cơ thể.
Chế độ ăn kiêng hạn chế protein và acid amin
Điều kiện nghiên cứu: Hạn chế protein và các acid amin thiết yếu (giảm 80% methionine, 40% tryptophan và 67% leucine, isoleucine, valine) ở chuột.Kết quả: Tuổi thọ tăng và các bệnh lý liên quan đến tuổi tác giảm ở loài gặm nhấm này.
Chế độ ăn kiêng cho ăn hạn chế thời gian (TRF)
Điều kiện nghiên cứu: Chuột chỉ được ăn trong một khung thời gian nhất định trong ngày.Kết quả: Cải thiện một số thông số trao đổi chất như cân bằng nội môi glucose, insulin. Duy trì và thúc đẩy nhịp sinh học nội tại ở chuột.Từ kết quả của các nghiên cứu trên đều chỉ ra chế độ ăn kiêng chống lão hoá có hiệu quả ở loài gặm nhấm. Tuy nhiên, hiện tại chưa có chế độ ăn kiêng nào được chứng minh lâm sàng trên người và các nhà khoa học chưa thiết lập được mức độ an toàn của chúng.Nghiên cứu về chế độ ăn kiêng chống lão hoá làm tăng tuổi thọ và sức khỏe ở mô hình phòng thí nghiệm mở ra nhiều thông tin về đảo ngược hoặc trì hoãn lão hoá. Đồng thời thúc đẩy nhiều nghiên cứu sâu hơn, chi tiết và đầy đủ hơn về chế độ ăn kiêng chống lão hoá như thế nào ở con người.Ngoài ra, bạn có thể cân nhắc sử dụng các loại thực phẩm chức năng hay các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa để bổ sung cho chế độ ăn kiêng của mình.