vi
Tiếng Việt
vi
Tiếng Việt
English
English
日本語
日本語
Chia sẻ:

Chẩn đoán và điều trị mất ngủ có khó không?

26/05/2023
Mất ngủ hay còn được gọi là chứng mất ngủ là 1 vấn đề phổ biến mà nhiều người trên thế giới đang phải đối mặt. Không chỉ gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày, mất ngủ còn có thể dẫn đến những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về quá trình chẩn đoán mất ngủ và các cách điều trị mất ngủ.

Mất ngủ kéo dài gây hại như thế nào đến sức khỏe?

Mất ngủ kéo dài là 1 tình trạng ảnh hưởng đến khả năng ngủ ngon trong thời gian dài, gây ra bệnh lý và tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm lý người bệnh. Trong thế giới hiện đại, mất ngủ kéo dài trở nên phổ biến hơn, đặc biệt là ở các quốc gia phát triển.

Hầu hết mọi người đôi khi gặp vấn đề về giấc ngủ do căng thẳng, lịch trình làm việc bận rộn và các yếu tố khác từ môi trường xung quanh. Tuy nhiên, khi những vấn đề này xảy ra thường xuyên và gây cản trở cuộc sống hàng ngày, đó chính là dấu hiệu của mất ngủ kéo dài.

Mất ngủ kéo dài có thể bao gồm các loại rối loạn giấc ngủ khác nhau, khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc vào giấc hoặc cảm thấy mệt mỏi suốt cả ngày. Sự thiếu ngủ này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến năng lượng, tâm trạng, sự tập trung và sức khỏe tổng thể.

Trong một số trường hợp, rối loạn giấc ngủ có thể là triệu chứng của các bệnh lý tâm thần khác. Điều trị nguyên nhân gốc của các rối loạn giấc ngủ này có thể giúp khắc phục tình trạng.

Khi mất ngủ kéo dài không phải do các bệnh lý khác gây ra, việc điều trị thường kết hợp giữa phương pháp y tế và thay đổi lối sống. Điều quan trọng là chẩn đoán và điều trị ngay khi có nghi ngờ về rối loạn giấc ngủ. Nếu không được điều trị, hậu quả tiêu cực của tình trạng này có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác cho người bệnh.

dieu-tri-mat-ngu
Điều trị mất ngủ thế nào là mối quan tâm của nhiều người 

Lưu ý trước khi khám chẩn đoán

Trước cuộc hẹn, bác sĩ có thể yêu cầu bạn ghi lại thông tin về giấc ngủ trong một nhật ký. Nhật ký này sẽ giúp bác sĩ đánh giá chất lượng giấc ngủ của bạn và xem liệu có các yếu tố nào gây khó ngủ cho bạn.

Trong vòng 1 đến 2 tuần, hãy ghi lại những thông tin sau hàng ngày:

  • Thời gian ngủ và thức dậy.
  • Thời gian mất để chìm vào giấc ngủ.
  • Số lần bạn thức dậy trong đêm.
  • Thức uống hoặc thức ăn bạn tiêu thụ trước khi đi ngủ.
  • Số lượng giấc ngủ trong ngày và thời điểm bạn ngủ.
  • Mức độ buồn ngủ trong suốt ngày.
  • Số lượng và thời điểm bạn tập thể dục.

Đồng thời, bạn cũng nên chuẩn bị một danh sách các câu hỏi để trao đổi với bác sĩ, đảm bảo rằng bạn không bỏ sót bất kỳ điều gì trong cuộc hẹn của mình.

Chẩn đoán mất ngủ diễn ra như thế nào?

Để tìm hiểu nguyên nhân gây ra vấn đề về giấc ngủ của bạn, bác sĩ sẽ tiến hành một loạt các bước như sau:

Lấy thông tin tiền sử sức khỏe

Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử sức khỏe của bạn và những vấn đề bệnh lý trong gia đình bạn.

Khám sức khỏe

Trong quá trình khám sức khỏe, bác sĩ sẽ lắng nghe tim và phổi của bạn và kiểm tra các yếu tố nguy cơ. Bác sĩ sẽ cố gắng chẩn đoán bất kỳ vấn đề nào gây ra hoặc trông giống như chứng mất ngủ, bao gồm các vấn đề sau:

  • Bệnh liên quan đến tuyến giáp;
  • Trào ngược dạ dày;
  • Bệnh tim;
  • Hội chứng chân tay bồn chồn;
  • Chứng ngưng thở khi ngủ.

Hỏi về thói quen ngủ: Bác sĩ sẽ hỏi về các thói quen ngủ của bạn:

  • Loại thuốc bạn đang sử dụng;
  • Sử dụng caffeine hoặc rượu;
  • Sử dụng điện thoại hoặc các thiết bị khác trước khi đi ngủ.
dieu-tri-mat-ngu
Chẩn đoán mất ngủ sớm giúp bạn tìm ra phương pháp điều trị đúng

Bảng câu hỏi về chứng mất ngủ

Bác sĩ có thể sử dụng một bảng câu hỏi để đánh giá chứng mất ngủ. Các câu hỏi có thể bao gồm khó khăn khi đi vào giấc ngủ, duy trì giấc ngủ hoặc thức dậy sớm. Bác sĩ cũng sẽ hỏi về mức độ hài lòng với thời gian ngủ và ảnh hưởng của vấn đề đến cuộc sống hàng ngày.

Chia sẻ thông tin về triệu chứng

Hãy nói với bác sĩ về các triệu chứng mà bạn gặp phải và chia sẻ nhật ký giấc ngủ của bạn. Thời lượng và tần suất triệu chứng có thể cung cấp thông tin quan trọng về loại chứng mất ngủ bạn đang gặp phải.

Chẩn đoán chứng mất ngủ

Dựa trên các thông tin thu thập được, bác sĩ có thể chẩn đoán chứng mất ngủ bằng việc xác định các tiêu chí sau:

  • Thời gian để chìm vào giấc ngủ: Nếu bạn mất hơn 30 phút để chìm vào giấc ngủ, đây có thể là một dấu hiệu của chứng mất ngủ.
  • Thức giấc giữa đêm: Nếu bạn thức giấc giữa đêm và gặp khó khăn trong việc ngủ lại, đây cũng là một dấu hiệu tiềm năng của chứng mất ngủ.
  • Thức dậy sớm: Nếu bạn thức dậy vào buổi sáng sớm và không thể ngủ lại được, đây có thể là một triệu chứng khác của mất ngủ.
  • Đủ giấc ngủ và điều kiện phòng ngủ: Nếu bạn có ít nhất 7 giờ để ngủ mỗi đêm và phòng ngủ của bạn được tạo điều kiện yên tĩnh, tối và thoải mái, nhưng vẫn gặp vấn đề về giấc ngủ, đó có thể là một dấu hiệu mất ngủ.
  • Mệt mỏi và ảnh hưởng hàng ngày: Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải hoặc kiệt sức trong ngày và mất ngủ làm ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bạn, đây có thể là một triệu chứng của mất ngủ.
  • Không liên quan đến các rối loạn giấc ngủ khác: Nếu các vấn đề giấc ngủ của bạn không thể được giải thích bằng một chứng rối loạn giấc ngủ khác như chứng ngưng thở khi ngủ, tình trạng bệnh lý hoặc loại thuốc bạn sử dụng, thì mất ngủ có thể được xác định.

Dựa trên các thông tin này, bác sĩ sẽ có thể đưa ra chẩn đoán mất ngủ và đề xuất phương pháp điều trị phù hợp để cải thiện giấc ngủ của bạn. Hãy đảm bảo chia sẻ mọi triệu chứng và thông tin chi tiết với bác sĩ để họ có thể đưa ra đánh giá chính xác và kế hoạch điều trị tốt nhất cho bạn.

Các xét nghiệm giúp chẩn đoán mất ngủ

Nghiên cứu về giấc ngủ bằng phương pháp Polysomnogram

Một trong những xét nghiệm phổ biến được sử dụng để nghiên cứu về giấc ngủ là polysomnogram, còn được gọi là bài kiểm tra giấc ngủ toàn diện. Qua xét nghiệm này, bác sĩ có thể đo lường mức độ bạn chìm vào giấc ngủ và thời gian bạn ngủ. Nghiên cứu giấc ngủ có thể giúp xác định có tồn tại các rối loạn giấc ngủ như ngưng thở khi ngủ, chứng ngủ rũ hay hội chứng chân không yên.

Bạn có thể thực hiện bài kiểm tra này tại một trung tâm giấc ngủ hoặc nhận một bộ dụng cụ từ bác sĩ để tự thực hiện tại nhà.

Trong quá trình nghiên cứu giấc ngủ, bạn sẽ được đeo các cảm biến trên mặt, ngực, cánh tay, chân và ngón tay. Những cảm biến này sẽ theo dõi các thông số sau:

  • Sóng não;
  • Nhịp tim;
  • Mức độ thở và mức độ oxy hóa;
  • Chuyển động của cơ bắp.

Actigraphy (Công nghệ đo giấc ngủ)

Đây là một loại kiểm tra giấc ngủ khác mà bạn có thể thực hiện tại nhà để đo lường chất lượng giấc ngủ của bạn. Bạn sẽ đeo một cảm biến trên cổ tay hoặc mắt cá chân trong vài ngày hoặc vài tuần để theo dõi giấc ngủ và thức dậy. Công nghệ đo giấc ngủ có thể giúp bác sĩ chẩn đoán chứng mất ngủ, chứng ngưng thở khi ngủ và các loại rối loạn giấc ngủ khác.

Xét nghiệm máu

Bác sĩ có thể lấy mẫu máu để kiểm tra bệnh tuyến giáp, mức sắt thấp hoặc các tình trạng khác có thể gây ra vấn đề về giấc ngủ.

Điều trị mất ngủ có phức tạp không?

Thay đổi thói quen ngủ hoặc giải quyết các vấn đề liên quan đến chứng mất ngủ, như căng thẳng, bệnh lý đều có thể khôi phục giấc ngủ cho người bệnh. Nếu các biện pháp này không hiệu quả, bác sĩ có thể khuyên bạn thực hiện liệu pháp hành vi - cảm xúc, sử dụng thuốc hoặc cả 2, nhằm giúp cải thiện và điều trị mất ngủ kéo dài.

dieu-tri-mat-ngu
Có nhiều biện pháp điều trị mất ngủ 

Liệu pháp hành vi-cảm xúc 

Liệu pháp vi-cảm xúc (CBT-I) nhằm giúp bạn kiểm soát hoặc loại bỏ những suy nghĩ và hành động tiêu cực khiến bạn không thể ngủ và thường được khuyến nghị là biện pháp điều trị hàng đầu cho những người mắc chứng mất ngủ. Thông thường, CBT-I có hiệu quả tương đương hoặc cao hơn so với thuốc ngủ.

Liệu pháp hành vi-cảm xúc của CBT-I giúp bạn nhận ra và thay đổi những niềm tin ảnh hưởng đến khả năng ngủ của bạn. Nó có thể giúp bạn kiểm soát hoặc loại bỏ những suy nghĩ, lo lắng tiêu cực khiến bạn không thể ngủ. Nó cũng có thể liên quan đến việc loại bỏ vòng lặp mà bạn lo lắng quá nhiều về việc đi vào giấc ngủ đến mức không thể ngủ.

Bài tập CBT-I giúp bạn phát triển thói quen ngủ lành mạnh và tránh những hành vi khiến bạn không ngủ ngon. Các bài tập bao gồm:

  • Bài tập kiểm soát kích thích: Phương pháp này giúp loại bỏ các yếu tố khiến tâm trí bạn chống lại giấc ngủ. Ví dụ, bạn có thể được hướng dẫn thiết lập thời gian đi ngủ và thức dậy đều đặn, tránh ngủ trưa, sử dụng giường chỉ để ngủ và quan hệ tình dục, và rời khỏi phòng ngủ nếu bạn không thể vào giấc ngủ trong vòng 20 phút, chỉ quay lại khi bạn buồn ngủ.
  • Kỹ thuật thư giãn: Thư giãn cơ bắp tiến triển, biofeedback và các bài tập thở là những cách để giảm lo lắng vào giờ đi ngủ. Thực hành những kỹ thuật này có thể giúp bạn kiểm soát hơi thở, nhịp tim, căng thẳng cơ bắp và tâm trạng để bạn có thể thư giãn.
  • Hạn chế thời gian ngủ: Bài tập này giảm thời gian bạn dành cho giường và tránh ngủ trưa, gây ra sự thiếu ngủ một phần, làm cho bạn mệt hơn vào đêm tiếp theo. Khi giấc ngủ của bạn đã cải thiện, thời gian ở trên giường sẽ được tăng dần.

Bác sĩ có thể đề xuất các chiến lược khác liên quan đến lối sống và môi trường ngủ của bạn để giúp bạn phát triển những thói quen thúc đẩy giấc ngủ êm và tình trạng tỉnh táo ban ngày.

Thuốc kê đơn

Các loại thuốc điều trị mất ngủ dùng theo đơn có thể giúp bạn vào giấc ngủ, duy trì giấc ngủ hoặc cả hai. Thường thì các bác sĩ không khuyến nghị dựa vào thuốc ngủ theo đơn trong thời gian dài hơn vài tuần, nhưng có một số loại thuốc được chấp thuận sử dụng lâu dài.

Ví dụ bao gồm:

  • Eszopiclone (Lunesta);
  • Ramelteon (Rozerem);
  • Zaleplon (Sonata);
  • Zolpidem (Ambien, Edluar, Intermezzo, Zolpimist).

Các loại thuốc ngủ dùng theo đơn có thể gây ra tác dụng phụ, chẳng hạn như làm buồn ngủ ban ngày và tăng nguy cơ té ngã, hoặc có thể gây thành nghiện, vì vậy hãy trò chuyện với bác sĩ về các loại thuốc này và các tác dụng phụ khác có thể có.

Các loại thuốc ngủ mua không cần đơn

Các loại thuốc điều trị mất ngủ mua không cần đơn chứa các chất kháng histamin có thể làm cho bạn buồn ngủ, nhưng chúng không được dùng thường xuyên. Hãy thảo luận với bác sĩ trước khi sử dụng những loại thuốc này, vì các chất kháng histamin có thể gây ra tác dụng phụ, chẳng hạn như buồn ngủ ban ngày, chóng mặt, mất trí, suy giảm nhận thức và khó tiểu, đặc biệt là ở người cao tuổi. 

Tóm lại, mất ngủ có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của chúng ta. Tuy nhiên, hiện nay có nhiều phương pháp chẩn đoán và cách điều trị mất ngủ hiệu quả đã được phát triển để giúp chúng ta đối phó với vấn đề này. Từ việc thay đổi thói quen ngủ, áp dụng kỹ thuật tâm lý học đến sử dụng thuốc hỗ trợ, chúng ta có nhiều lựa chọn để khôi phục giấc ngủ yên bình và tăng cường sức khỏe tổng thể.

Các bài viết khác

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

27/06/2023
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và tăng vài kilogam cân nặng không mong muốn, có lẽ đã đến lúc bạn nên kiểm soát sức khỏe của mình. Dưới đây là 10 cách cải thiện sức khỏe thể chất của bạn ngay hôm nay.
Tác dụng an toàn và chống lão hóa của Nicotinamide Mononucleotide (NMN) trong các thử nghiệm lâm sàng ở người

Tác dụng an toàn và chống lão hóa của Nicotinamide Mononucleotide (NMN) trong các thử nghiệm lâm sàng ở người

14/07/2024

Nicotinamide Mononucleotide (NMN) là một chất bổ sung dinh dưỡng đầy triển vọng trong việc ngăn ngừa quá trình lão hóa và cải thiện sức khỏe tổng thể. Các nghiên cứu lâm sàng gần đây đã chỉ ra những tác dụng an toàn và hiệu quả của NMN đối với sức khỏe con người. Việc tìm hiểu sâu hơn về những lợi ích của NMN sẽ giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về vai trò của nó trong việc duy trì sự lão hóa chậm và tăng cường sức khỏe tổng thể.

NMN giúp cải thiện sự mệt mỏi ở người lớn tuổi

NMN giúp cải thiện sự mệt mỏi ở người lớn tuổi

14/07/2024

NMN (Nicotinamide Mononucleotide) gây sự chú ý nhờ khả năng cải thiện các vấn đề liên quan đến tuổi tác. Một trong những lợi ích tiềm năng của NMN là khả năng giúp giảm mệt mỏi ở người già. Nghiên cứu gần đây đang chỉ ra những cơ chế thông qua đó NMN giúp cải thiện tình trạng người lớn tuổi dễ mệt mỏi.

NMN giúp cải thiện khả năng sinh sản thế nào?

NMN giúp cải thiện khả năng sinh sản thế nào?

14/07/2024

NMN (Nicotinamide Mononucleotide) đang nhận được sự quan tâm ngày càng lớn trong lĩnh vực sức khỏe và chăm sóc cá nhân. Một trong những ứng dụng tiềm năng của NMN như một cách cải thiện khả năng sinh sản. Nghiên cứu đang chỉ ra những lợi ích tiềm năng của NMN đối với khả năng sinh sản ở cả nam và nữ giới.

Bổ sung Nicotinamide mononucleotide (NMN) giúp tăng cường khả năng hiếu khí ở người chạy nghiệp dư

Bổ sung Nicotinamide mononucleotide (NMN) giúp tăng cường khả năng hiếu khí ở người chạy nghiệp dư

14/07/2024

Hoạt động thể thao, đặc biệt là chạy bộ, đòi hỏi khả năng hiếu khí tốt để cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể. Ở những người tập luyện nghiệp dư, khả năng hiếu khí thường bị giới hạn, ảnh hưởng đến hiệu quả tập luyện. Gần đây, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung NMN - Nicotinamide mononucleotide có thể hỗ trợ tăng cường khả năng hiếu khí ở những người chạy nghiệp dư.

NMN hỗ trợ chức năng tim, ngăn suy tim do quá tải áp lực

NMN hỗ trợ chức năng tim, ngăn suy tim do quá tải áp lực

14/07/2024

Suy tim là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chức năng bơm máu của tim. Một trong những nguyên nhân dẫn đến suy tim là quá tải áp lực tim. Gần đây, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng NMN (Nicotinamide mononucleotide) có thể hỗ trợ chức năng tim, góp phần ngăn ngừa suy tim do quá tải áp lực.

Bổ sung NMN thúc đẩy biểu hiện miRNA chống lão hóa ở động mạch chủ của chuột già, dự đoán sự trẻ hóa biểu sinh và tác dụng chống xơ vữa động mạch

Bổ sung NMN thúc đẩy biểu hiện miRNA chống lão hóa ở động mạch chủ của chuột già, dự đoán sự trẻ hóa biểu sinh và tác dụng chống xơ vữa động mạch

14/07/2024

Sự lão hóa là một quá trình tự nhiên và không thể tránh khỏi đối với cơ thể sống. Tuy nhiên, các nhà khoa học đang không ngừng nghiên cứu các phương pháp để làm chậm hoặc ngăn chặn quá trình này. Gần đây, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung NMN, một tiền chất của NAD+ có thể thúc đẩy biểu hiện của các miRNA chống lão hóa mạch máu của chuột già, dẫn đến các tác dụng trẻ hóa và chống xơ vữa động mạch.

NMN và đóng góp của chất này trong quá trình phân rã mô mỡ

NMN và đóng góp của chất này trong quá trình phân rã mô mỡ

14/07/2024

Thừa cân béo phì là kết quả của sự mất cân bằng trong quá trình chuyển hóa chất béo trong cơ thể, khi lượng calo tiêu thụ vượt quá lượng calo tiêu hao, dẫn đến tích tụ mô mỡ quá mức và tăng cân. NMN là một hợp chất tiềm năng hỗ trợ giảm cân và cải thiện sức khỏe. NMN có khả năng tăng cường biểu hiện và hoạt động của ATGL, trong khi ATGL có khả năng phân giải triglycerid (một nhóm mỡ dự trữ chính trong cơ thể). Hãy cùng tìm hiểu một cách đơn giản về cơ chết này nhé.

Nicotinamide mononucleotide (NMN) làm tăng độ nhạy insulin của cơ ở phụ nữ tiền tiểu đường

Nicotinamide mononucleotide (NMN) làm tăng độ nhạy insulin của cơ ở phụ nữ tiền tiểu đường

14/07/2024

Độ nhạy insulin là khả năng sử dụng insulin của cơ thể, một hormone do tuyến tụy sản xuất, hormon này đóng vai trò như một chiếc chìa khóa để mở cánh cửa mang đường từ máu vào tế bào. Khi độ nhạy insulin giảm, lượng đường trong máu có thể tăng cao trong lúc đó cơ thể hay cụ thể hơn là tế bào không có đường để sử dụng, giai đoạn đầu sẽ là tiền tiểu đường và cuối cùng là phát triển thành bệnh lý đái tháo đường type 2. Hiện nay, một số nghiên cứu cho thấy NMN có thể tăng độ nhạy insulin bằng cách kích thích sản xuất Nicotinamide adenine dinucleotide (NAD+) trong cơ thể, mang đến nhiều hy họng điều trị hiệu quả cho phụ nữ tiền tiểu đường.

Nghiên cứu: Bổ sung NMN (Mononucleotide Nicotinamide) đảo ngược rối loạn chức năng mạch máu và stress oxy hóa khi lão hóa ở chuột

Nghiên cứu: Bổ sung NMN (Mononucleotide Nicotinamide) đảo ngược rối loạn chức năng mạch máu và stress oxy hóa khi lão hóa ở chuột

14/07/2024

Lão hóa là một quá trình tự nhiên không thể tránh khỏi, dẫn đến nhiều thay đổi trong cơ thể, bao gồm cả sự suy giảm chức năng mạch máu và gia tăng stress oxy hóa. Những thay đổi này có thể góp phần gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng đặc biệt là bệnh tim mạch - mạch vành, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và nguy hiểm hơn cả là tính mạnh con người. Việc bổ sung NMN giúp tăng cường sản xuất NAD+, kích hoạt các cơ chế sửa chữa DNA, từ đó cải thiện chức năng tế bào và bảo vệ cơ thể khỏi tổn thương do stress oxy hóa gây ra.

Theo dõi tin tức và thông tin khoa học
mới nhất của chúng tôi

phone icon