Tăng đường huyết xảy ra khi chỉ số glucose trong máu vượt ngưỡng trung bình vào các thời điểm như sau:
Hầu hết bệnh nhân tăng glucose máu không biểu hiện triệu chứng cho đến khi vượt ngưỡng 10-11.1 mmol/L (180-200 mg/dL). Khi đó, người bệnh sẽ có các triệu chứng nhưng lại tiến triển rất chậm, khi không được phát hiện và can thiệp thì các triệu chứng tăng glucose máu càng nghiêm trọng. Một số triệu chứng gợi ý tăng glucose máu như sau:
Một số trường hợp glucose máu tăng rất cao với các triệu chứng xảy ra đột ngột, rầm rộ và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Trong những tình huống đó, bác sĩ cần giảm glucose trong máu cấp cứu và điều trị đồng thời nhiều vấn đề để giúp người bệnh vượt qua nguy hiểm.
Việc áp dụng sớm các cách giảm glucose trong máu là vô cùng cần thiết nhằm mục đích kiểm soát các triệu chứng, ngăn ngừa bệnh tiến triển và hạn chế tối đa nguy cơ xuất hiện các biến chứng nguy hiểm như thần kinh, tim mạch, mắt, thận…
Cách giảm glucose trong máu được khuyến cáo hàng đầu là tập thể dục thường xuyên. Giải pháp này dễ thực hiện và rất an toàn vì vừa giúp giảm và duy trì cân nặng lý tưởng, vừa tăng cường sức khỏe tim mạch và cải thiện độ nhạy của hormone insulin, qua đó giúp tế bào sử dụng glucose hiệu quả và giảm glucose trong máu.
Nếu gặp phải khó khăn trong việc kiểm soát glucose máu, người bệnh nên kiểm tra thường xuyên chỉ số này trước, trong và sau khi tập thể dục. Giải pháp này giúp người bệnh nhận ra những phản ứng của cơ thể với các hoạt động thể chất khác nhau, từ đó xây dựng thời gian và cường độ tập luyện phù hợp. Một số bài tập giảm glucose trong máu lý tưởng là nâng tạ, đi bộ, chạy bộ, đạp xe đạp, nhảy dây, leo núi hoặc bơi lội…
Tinh bột trong thức ăn sau khi tiêu thụ sẽ chuyển hóa thành glucose trong máu và tế bào sẽ sử dụng chúng để tạo ra năng lượng hoạt động. Ở người bệnh đái tháo đường, quá trình sử dụng bất thường khiến glucose tồn tại trong máu thay vì đi vào tế bào, qua đó khiến chỉ số đường huyết tăng cao.
Việc tiêu thụ tinh bột có kiểm soát giúp người bệnh hạn chế tăng glucose trong máu, đặc biệt là sau khi ăn no. Do đó, cách giảm glucose trong máu tiếp theo được bác sĩ đưa ra là điều chỉnh thực đơn bằng việc hạn chế các loại thực phẩm giàu chất bột đường.
Ăn gì để giảm glucose trong máu là vấn đề rất được quan tâm và một trong những chất dinh dưỡng cần tăng cường chính là chất xơ.
Chất xơ có công dụng làm chậm quá trình tiêu hóa và hấp thu tinh bột, kèm theo đó còn giúp cơ thể no lâu, hạn chế tiêu thụ các nhóm chất khác, chống táo bón và kiểm soát ổn định mỡ máu.
Chất xơ được phân làm 2 loại là không hòa tan và hòa tan. Mặc dù cả hai đều quan trọng khi cần giảm glucose trong máu, nhưng chất xơ hòa tan dường như có lợi ích vượt trội hơn. Một số loại thực phẩm giàu chất xơ bao gồm rau xanh, trái cây tươi và ngũ cốc nguyên hạt, trong đó chất xơ hòa tan có nhiều hơn trong các loại rau củ có độ nhớt như đậu bắp, mồng tơi và rau đay…
Một cách giảm glucose trong máu cực kỳ đơn giản là uống đủ nước. Giải pháp này giúp giữ lượng đường huyết ở giới hạn lành mạnh, ngăn ngừa mất nước do tiểu nhiều và tăng thải glucose dư thừa qua nước tiểu. Bệnh nhân có thể sử dụng nước lọc, các loại nước ép trái cây lành mạnh hoặc trà xanh.
Việc kiểm soát khối lượng thức ăn sẽ giúp giới hạn lượng bột đường và calo tiêu thụ, qua đó tránh tăng cân quá mức. Theo các chuyên gia, thừa cân béo phì là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây tăng glucose trong máu và bệnh đái tháo đường tuýp 2.
Một số mẹo hữu ích sau đây có thể giúp kiểm soát khẩu phần ăn và hạn chế tăng glucose máu:
Một đáp án cho câu hỏi ăn gì để giảm glucose trong máu chính là nhóm thực phẩm có chỉ số glycemic. Chỉ số này có vai trò đánh giá ảnh hưởng của từng loại thực phẩm đến nồng độ glucose trong máu.
Một số thực phẩm quen thuộc có chỉ số glycemic thấp là hải sản, trứng, yến mạch, lúa mạch, các loại đậu, khoai lang, bắp ngô, củ từ, trái cây tươi và rau quả không chứa tinh bột.
Stress được đánh giá là có thể ảnh hưởng không tốt đến chỉ số glucose trong máu, cụ thể một số hormone chống stress như glucagon và cortisol đều có khả năng làm tăng đường huyết.
Do đó kiểm soát stress là một cách giảm glucose trong máu được khuyến nghị với các giải pháp cụ thể như thiền hay tham gia các hoạt động thư giãn đầu óc.
Để giảm glucose trong máu, người bệnh cần ngủ đủ giấc vì ngủ ít hay ngủ không ngon giấc ảnh hưởng đến đường huyết và mức độ nhạy cảm của tế bào với insulin. Ngủ không đủ còn kích thích tăng cảm giác thèm ăn, kéo theo tăng cân hoặc gây tăng bài tiết cortisol và tăng đường huyết. Bác sĩ khuyến cáo để giảm glucose trong máu, bệnh nhân cần đảm bảo giấc ngủ mỗi đêm kéo dài từ 7 đến 9 tiếng và khoảng 20-40 phút cho thời gian ngủ trưa.
Hình: Để giảm glucose trong máu, người bệnh cần ngủ đủ giấc
Giảm cân giúp tế bào sử dụng glucose trong máu hiệu quả hơn và qua đó giảm nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường. Theo các chuyên gia, chỉ cần giảm 7% trọng lượng cơ thể là đã có thể làm giảm nguy cơ mắc đái tháo đường đến 58%.
Bên cạnh đó, để giảm glucose trong máu bệnh nhân cũng cần chú ý hơn đến chu vi vòng eo vì đây là yếu tố quan trọng nhất để ước lượng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường. Vòng eo từ 88.9cm trở lên đối với nữ và 101.6cm đối với nam có liên quan đến việc tăng nguy cơ đề kháng insulin, tăng cao glucose trong máu và đái tháo đường tuýp 2.
Tăng đường huyết còn được xác định là có mối liên quan đến vấn đề thiếu hụt các vi chất dinh dưỡng, trong đó có magie và crom. Cụ thể, crom là vi chất tham gia vào quá trình trao đổi chất béo và bột đường, khi thiếu hụt sẽ khiến cơ thể không thể dung nạp bột đường một cách bình thường. Vì thế, một cách giảm glucose trong máu nhanh tại nhà là bổ sung crom hàng ngày thông qua các loại thực phẩm như ngũ cốc nguyên hạt, lòng đỏ trứng, các loại hạt, thịt, bông cải xanh, đậu cove…
Một chất dinh dưỡng khác được đề cập là magie vì khi thiếu hụt có thể làm tăng đường huyết. Vì thế, bệnh nhân muốn giảm glucose trong máu cần bổ sung các loại thực phẩm giàu magie như chocolate đen, rau xanh, các loại đậu, quả bơ, quả chuối, cá…
