vi
Tiếng Việt
vi
Tiếng Việt
English
English
日本語
日本語
Chia sẻ:

Các loại thuốc có thể gây rối loạn giấc ngủ

01/06/2023
Mất ngủ là một vấn đề phổ biến mà nhiều người phải đối mặt trong cuộc sống hiện đại. Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng mất ngủ, một trong số đó là việc sử dụng một số loại thuốc điều trị bệnh. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các thuốc gây mất ngủ phổ biến và các biện pháp để giảm tác động rối loạn giấc ngủ vì thuốc.

Vì sao một số loại thuốc có thể gây mất ngủ?

Giấc ngủ của con người được chia thành hai loại chính: ngủ không có động mắt nhanh (NREM) và ngủ động mắt nhanh (REM). Trong đó, NREM lại được chia thành ba giai đoạn: N1, N2 và N3, trong đó N3 được coi là giai đoạn ngủ sâu và còn được gọi là ngủ delta. 

Cơ thể con người có một cân bằng rất mong manh trong quá trình chuyển từ trạng thái thức sang ngủ và ngược lại, điều này liên quan đến nhiều chất dẫn truyền thần kinh và mạng lưới thần kinh. Một số loại thuốc có thể tác động trực tiếp lên các chất dẫn truyền thần kinh này, gây ra tình trạng mất ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ. 

Các chất dẫn truyền thần kinh như acetylcholin, serotonin, noradrenalin, histamin, hypocretin, dopamin và glutamate đều có liên quan đến tình trạng thức tỉnh, và một số loại thuốc có thể kích thích chúng để giảm cảm giác buồn ngủ và tăng sự thức tỉnh.

thuoc-gay-mat-ngu
Một số loại thuốc gây mất ngủ 

Các loại thuốc có thể gây mất ngủ

Dưới đây là một số loại thuốc làm rối loạn giấc ngủ, bao gồm:

Thuốc điều trị cảm lạnh

Các loại thuốc cảm không kê đơn thường chứa pseudoephedrine, một chất được sử dụng để giảm nghẹt mũi. Tuy nhiên, pseudoephedrine được biết đến với khả năng gây mất ngủ, ngay cả khi được sử dụng dưới dạng thuốc xịt mũi.

Bên cạnh đó, một số loại thuốc cảm lạnh cũng chứa caffeine - một chất kích thích có thể gây rối loạn giấc ngủ.

Thuốc chống trầm cảm

Các tác dụng phụ của thuốc chống trầm cảm thường liên quan đến giấc ngủ. Một số loại thuốc này có thể gây ra những rối loạn giấc ngủ nguyên phát như hội chứng chân không yên, chứng nghiến răng khi ngủ, rối loạn hành vi giấc ngủ REM, ác mộng và ngưng thở khi ngủ. 

Đặc biệt, nếu ngưng sử dụng thuốc chống trầm cảm đột ngột mà không giảm liều dần, người dùng cũng có thể gặp phải các vấn đề về giấc ngủ

Thuốc huyết áp

Thuốc chẹn beta là một loại thuốc thường được sử dụng để điều trị các vấn đề tim mạch như suy tim, loạn nhịp tim, đau ngực và huyết áp cao. Tuy nhiên, thuốc này cũng là một loại thuốc làm rối loạn giấc ngủ với các tác dụng phụ như trầm cảm, lo lắng, mất ngủ, gặp ảo giác.

Ngoài ra, thuốc chẹn beta còn có khả năng làm giảm sự tiết hormone melatonin vào ban đêm. Melatonin đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh chu kỳ ngủ và thức.

Còn thuốc ức chế men chuyển (ACE) là một nhóm thuốc được sử dụng để điều trị tăng huyết áp. Chúng có tác dụng giảm huyết áp bằng cách làm giãn mạch máu. Tuy nhiên, những loại thuốc này cũng có tác dụng phụ như ho, đau nhức và khó ngủ.

Thuốc chống viêm corticosteroid

Corticosteroid là một nhóm thuốc được sử dụng rộng rãi trong điều trị nhiều tình trạng sức khỏe như dị ứng, viêm, các bệnh tự miễn và một số loại ung thư. Các dẫn xuất corticosteroid như prednisolon, methylprednisolon, dexamethason... có thể tác động đến nhiều hệ thống cơ quan quan trọng trong cơ thể, trong đó bao gồm cả ảnh hưởng đến giấc ngủ.

Một nghiên cứu trên những người khỏe mạnh đã chỉ ra rằng, dexamethason làm tăng thời gian tỉnh giấc sau khi ngủ và giảm giấc ngủ REM so với nhóm sử dụng giả dược. Ngoài ra, dexamethason cũng có khả năng làm tăng sự thức tỉnh ban ngày khi được sử dụng vào buổi tối trước đó. Một số nghiên cứu còn cho thấy dexamethason có thể gây giảm giấc ngủ delta và ảnh hưởng đến trí nhớ, vì giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi và củng cố trí nhớ.

Ngoài ra, việc sử dụng corticosteroid thường xuyên, đặc biệt là liều dùng hai lần một ngày hoặc vào ban đêm, cũng có thể gây ra các vấn đề liên quan đến giấc ngủ. Thuốc có thể làm rối loạn mô hình sản xuất hormone trong cơ thể, dẫn đến rối loạn giấc ngủ.

Thuốc điều trị Parkinson

Các thuốc chủ vận dopamine được sử dụng để điều trị bệnh Parkinson ở mức độ nhẹ hoặc trung bình, cũng như một số tình trạng sức khỏe tâm thần. Chúng hoạt động bằng cách kích hoạt các thụ thể dopamine trong não. 

thuoc-gay-mat-ngu
Thuốc điều trị Parkinson là một trong những loại thuốc gây mất ngủ 

Tuy nhiên, các chất chủ vận dopamine có thể gây ra một số tác dụng phụ, bao gồm mất ngủ và các triệu chứng tiêu chảy. Ngoài ra, các thuốc này cũng có thể gây ra buồn nôn, nôn và chóng mặt, đặc biệt là ở những người sử dụng liều lượng cao.

Liệu pháp thay thế nicotine

Cai thuốc lá có thể được hỗ trợ bằng các phương pháp thay thế nicotine như kẹo cao su, miếng dán, ống hít, viên ngậm hoặc thuốc xịt mũi. Những phương pháp này cung cấp nicotine vào cơ thể, giúp ngăn chặn cảm giác thèm ăn và các triệu chứng cai nghiện. Tuy nhiên, tác dụng phụ của các loại thuốc này phụ thuộc vào liều lượng và công thức sử dụng.

Nicotine được biết đến là chất kích thích, giúp cải thiện sự tập trung và tăng huyết áp. Tuy nhiên, khi bỏ thuốc, nhiều người gặp khó khăn trong việc ngủ, gặp ác mộng và lo âu. Một số loại thuốc hỗ trợ thay thế nicotine cũng có thể gây rối loạn giấc ngủ.

Các phương pháp điều trị thay thế nicotine khác nhau có thể gây ra các tác dụng phụ khác nhau. Ví dụ, dạng hít thường không gây rối loạn giấc ngủ, trong khi đó, miếng dán hoặc kẹo cao su có thể gây ra vấn đề về giấc ngủ và ác mộng. Ngoài ra, một số phương pháp thay thế nicotine cũng có thể gây ra các tác dụng phụ như nghẹt mũi, ợ chua và đau đầu.

Thuốc ngủ

Các loại thuốc ngủ được kê đơn thường được chia thành hai loại chính là benzodiazepine và nonbenzodiazepine. Những loại thuốc này có thể giúp người dùng vào giấc ngủ và có một giấc ngủ ngon hơn. Tuy nhiên, những loại thuốc này cũng có thể gây rối loạn giấc ngủ ở một số người. Benzodiazepine có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Đối với những người ngừng dùng thuốc ngủ kê đơn, chứng mất ngủ có thể tái phát và dẫn đến khó đi vào giấc ngủ hơn trước khi dùng thuốc.

Ngoài ra, cần lưu ý rằng thuốc ngủ không kê đơn cũng có những rủi ro và chỉ nên sử dụng ngắn hạn dưới sự hướng dẫn của chuyên gia y tế. Ví dụ như các loại doxylamine và diphenhydramine.

Thuốc giảm đau

Hầu hết các loại thuốc giảm đau không kê đơn được phân thành hai nhóm chính là thuốc chống viêm không steroid (NSAID) và paracetamol.

NSAID, đặc biệt là ở liều lượng cao, có thể gây ra nhiều tác dụng phụ như kích ứng dạ dày, đau bụng, tăng axit, cảm giác đầy bụng. Điều này có thể gây gián đoạn giấc ngủ cho một số người khi sử dụng NSAID. Để giảm thiểu những tác dụng phụ này, nếu dùng NSAID thì bạn nên sử dụng thuốc sau bữa ăn. 

Thuốc hen suyễn và COPD

COPD là một loại bệnh phổi gây ra tắc nghẽn luồng không khí từ phổi, trong khi hen suyễn là một tình trạng phổi mãn tính khác gây ra các vấn đề về hô hấp. Để điều trị cả hai tình trạng này, các bác sĩ thường kê đơn thuốc như albuterol và prednisone. Tuy nhiên, một số loại thuốc này có thể gây ra các vấn đề về giấc ngủ như căng thẳng, mất ngủ và nhịp tim nhanh.

Nếu các phương pháp điều trị ban đầu không hiệu quả, bác sĩ có thể đề xuất sử dụng theophylline để kiểm soát tình trạng viêm trong phổi và giảm bớt các triệu chứng. Tuy nhiên, theophylline cũng có tác dụng tương tự như caffeine là gây khó mất ngủ và bồn chồn.

Nếu thuốc điều trị COPD hoặc hen suyễn gây mất ngủ, người bệnh cần thông báo với bác sĩ điều trị để bác sĩ có thể giảm liều thuốc, từ đó giúp giảm thiểu tác dụng phụ.

Thuốc ức chế bơm proton (PPI)

Các loại thuốc như omeprazol hoặc lansoprazol thuộc nhóm chất ức chế bơm proton (PPI) được sử dụng để giảm lượng axit trong dạ dày, được dùng để điều trị các vấn đề như khó tiêu, bệnh trào ngược dạ dày và thực quản, viêm loét dạ dày. Mặc dù hiệu quả trong điều trị, nhưng một trong những tác dụng phụ phổ biến của PPI là mất ngủ và rối loạn giấc ngủ, ảnh hưởng tới khoảng 1/10 người dùng thuốc. Điều này có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày.

Giải pháp khi sử dụng các loại thuốc gây mất ngủ

Khi sử dụng các loại thuốc gây mất ngủ, có một số giải pháp có thể giúp giảm thiểu tác dụng phụ này:

  • Thảo luận với bác sĩ: Nếu tác dụng phụ mất ngủ do thuốc gây ra là khá khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn, hãy thảo luận với bác sĩ để tìm kiếm giải pháp thích hợp. Bác sĩ có thể điều chỉnh liều lượng hoặc thay đổi thuốc điều trị để giảm tác động đến giấc ngủ.
  • Điều chỉnh thời điểm sử dụng thuốc: Nếu loại thuốc đó có thể được sử dụng vào ban ngày, hãy cân nhắc dùng chúng vào buổi sáng hoặc trước bữa trưa để giảm ảnh hưởng đến giấc ngủ vào ban đêm.
  • Tạo môi trường ngủ tốt: Tạo ra một môi trường thoáng mát, yên tĩnh và tối để thuận lợi cho giấc ngủ. Hạn chế tiếng ồn và ánh sáng, sử dụng gối, chăn thoải mái, và thực hiện các thói quen thư giãn trước khi đi ngủ như đọc sách hay nghe nhạc nhẹ.
  • Thực hiện các phương pháp thư giãn: Học các kỹ thuật thư giãn như yoga, thiền định hoặc các bài tập giãn cơ để giúp bạn thư giãn trước khi đi ngủ. Điều này có thể giúp giảm căng thẳng và lo lắng, cải thiện khả năng đi vào giấc ngủ.
  • Thực hiện thói quen ngủ đều đặn: Đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời gian hàng ngày để tạo ra một thói quen ngủ tốt. Điều này giúp cơ thể và tâm trí thích nghi với một lịch trình ngủ đều đặn và tăng khả năng đi vào giấc ngủ.
  • Tránh các chất kích thích: Hạn chế tiêu thụ các chất kích thích như cafein và nicotine trong thời gian gần giờ đi ngủ. Những chất này có thể làm tăng sự tỉnh táo và gây rối loạn giấc ngủ.
thuoc-gay-mat-ngu
Thực hiện thói quen ngủ đều đặn có thể làm giảm thiểu tác dụng phụ của thuốc gây mất ngủ 

Ngoài các giải pháp trên, bạn cũng có thể sử dụng một số loại thực phẩm chức năng để bổ trợ cho giấc ngủ và giảm thiểu tác dụng phụ của các loại thuốc gây mất ngủ. Một trong những sản phẩm được nhiều chuyên gia đánh giá cao là viên uống chống lão hóa Yangmiwa NMN 15000mg. Sản phẩm với thành phần chứa hợp chất NMN (Nicotinamide Mononucleotide), một coenzyme có tác dụng bảo vệ tế bào, chống lão hóa và hỗ trợ quá trình sửa chữa và tái tạo tế bào, cung cấp chất dinh dưỡng cho cơ thể, giúp tăng cường sức khỏe và giảm thiểu tác dụng phụ của thuốc gây mất ngủ.

Tóm lại, rối loạn giấc ngủ là một tác dụng phụ khá phổ biến của nhiều loại thuốc khác nhau. Tuy nhiên, bạn không nên ngừng sử dụng thuốc một cách đột ngột mà cần tìm kiếm lời khuyên từ bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để điều chỉnh liều lượng hoặc chuyển sang loại thuốc khác nếu cần. Nếu bạn đang sử dụng các loại thuốc gây rối loạn giấc ngủ, hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để tìm ra giải pháp phù hợp nhất cho bạn.

Các bài viết khác

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

27/06/2023
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và tăng vài kilogam cân nặng không mong muốn, có lẽ đã đến lúc bạn nên kiểm soát sức khỏe của mình. Dưới đây là 10 cách cải thiện sức khỏe thể chất của bạn ngay hôm nay.
Tác dụng an toàn và chống lão hóa của Nicotinamide Mononucleotide (NMN) trong các thử nghiệm lâm sàng ở người

Tác dụng an toàn và chống lão hóa của Nicotinamide Mononucleotide (NMN) trong các thử nghiệm lâm sàng ở người

14/07/2024

Nicotinamide Mononucleotide (NMN) là một chất bổ sung dinh dưỡng đầy triển vọng trong việc ngăn ngừa quá trình lão hóa và cải thiện sức khỏe tổng thể. Các nghiên cứu lâm sàng gần đây đã chỉ ra những tác dụng an toàn và hiệu quả của NMN đối với sức khỏe con người. Việc tìm hiểu sâu hơn về những lợi ích của NMN sẽ giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về vai trò của nó trong việc duy trì sự lão hóa chậm và tăng cường sức khỏe tổng thể.

NMN giúp cải thiện sự mệt mỏi ở người lớn tuổi

NMN giúp cải thiện sự mệt mỏi ở người lớn tuổi

14/07/2024

NMN (Nicotinamide Mononucleotide) gây sự chú ý nhờ khả năng cải thiện các vấn đề liên quan đến tuổi tác. Một trong những lợi ích tiềm năng của NMN là khả năng giúp giảm mệt mỏi ở người già. Nghiên cứu gần đây đang chỉ ra những cơ chế thông qua đó NMN giúp cải thiện tình trạng người lớn tuổi dễ mệt mỏi.

NMN giúp cải thiện khả năng sinh sản thế nào?

NMN giúp cải thiện khả năng sinh sản thế nào?

14/07/2024

NMN (Nicotinamide Mononucleotide) đang nhận được sự quan tâm ngày càng lớn trong lĩnh vực sức khỏe và chăm sóc cá nhân. Một trong những ứng dụng tiềm năng của NMN như một cách cải thiện khả năng sinh sản. Nghiên cứu đang chỉ ra những lợi ích tiềm năng của NMN đối với khả năng sinh sản ở cả nam và nữ giới.

Bổ sung Nicotinamide mononucleotide (NMN) giúp tăng cường khả năng hiếu khí ở người chạy nghiệp dư

Bổ sung Nicotinamide mononucleotide (NMN) giúp tăng cường khả năng hiếu khí ở người chạy nghiệp dư

14/07/2024

Hoạt động thể thao, đặc biệt là chạy bộ, đòi hỏi khả năng hiếu khí tốt để cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể. Ở những người tập luyện nghiệp dư, khả năng hiếu khí thường bị giới hạn, ảnh hưởng đến hiệu quả tập luyện. Gần đây, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung NMN - Nicotinamide mononucleotide có thể hỗ trợ tăng cường khả năng hiếu khí ở những người chạy nghiệp dư.

NMN hỗ trợ chức năng tim, ngăn suy tim do quá tải áp lực

NMN hỗ trợ chức năng tim, ngăn suy tim do quá tải áp lực

14/07/2024

Suy tim là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chức năng bơm máu của tim. Một trong những nguyên nhân dẫn đến suy tim là quá tải áp lực tim. Gần đây, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng NMN (Nicotinamide mononucleotide) có thể hỗ trợ chức năng tim, góp phần ngăn ngừa suy tim do quá tải áp lực.

Bổ sung NMN thúc đẩy biểu hiện miRNA chống lão hóa ở động mạch chủ của chuột già, dự đoán sự trẻ hóa biểu sinh và tác dụng chống xơ vữa động mạch

Bổ sung NMN thúc đẩy biểu hiện miRNA chống lão hóa ở động mạch chủ của chuột già, dự đoán sự trẻ hóa biểu sinh và tác dụng chống xơ vữa động mạch

14/07/2024

Sự lão hóa là một quá trình tự nhiên và không thể tránh khỏi đối với cơ thể sống. Tuy nhiên, các nhà khoa học đang không ngừng nghiên cứu các phương pháp để làm chậm hoặc ngăn chặn quá trình này. Gần đây, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung NMN, một tiền chất của NAD+ có thể thúc đẩy biểu hiện của các miRNA chống lão hóa mạch máu của chuột già, dẫn đến các tác dụng trẻ hóa và chống xơ vữa động mạch.

NMN và đóng góp của chất này trong quá trình phân rã mô mỡ

NMN và đóng góp của chất này trong quá trình phân rã mô mỡ

14/07/2024

Thừa cân béo phì là kết quả của sự mất cân bằng trong quá trình chuyển hóa chất béo trong cơ thể, khi lượng calo tiêu thụ vượt quá lượng calo tiêu hao, dẫn đến tích tụ mô mỡ quá mức và tăng cân. NMN là một hợp chất tiềm năng hỗ trợ giảm cân và cải thiện sức khỏe. NMN có khả năng tăng cường biểu hiện và hoạt động của ATGL, trong khi ATGL có khả năng phân giải triglycerid (một nhóm mỡ dự trữ chính trong cơ thể). Hãy cùng tìm hiểu một cách đơn giản về cơ chết này nhé.

Nicotinamide mononucleotide (NMN) làm tăng độ nhạy insulin của cơ ở phụ nữ tiền tiểu đường

Nicotinamide mononucleotide (NMN) làm tăng độ nhạy insulin của cơ ở phụ nữ tiền tiểu đường

14/07/2024

Độ nhạy insulin là khả năng sử dụng insulin của cơ thể, một hormone do tuyến tụy sản xuất, hormon này đóng vai trò như một chiếc chìa khóa để mở cánh cửa mang đường từ máu vào tế bào. Khi độ nhạy insulin giảm, lượng đường trong máu có thể tăng cao trong lúc đó cơ thể hay cụ thể hơn là tế bào không có đường để sử dụng, giai đoạn đầu sẽ là tiền tiểu đường và cuối cùng là phát triển thành bệnh lý đái tháo đường type 2. Hiện nay, một số nghiên cứu cho thấy NMN có thể tăng độ nhạy insulin bằng cách kích thích sản xuất Nicotinamide adenine dinucleotide (NAD+) trong cơ thể, mang đến nhiều hy họng điều trị hiệu quả cho phụ nữ tiền tiểu đường.

Nghiên cứu: Bổ sung NMN (Mononucleotide Nicotinamide) đảo ngược rối loạn chức năng mạch máu và stress oxy hóa khi lão hóa ở chuột

Nghiên cứu: Bổ sung NMN (Mononucleotide Nicotinamide) đảo ngược rối loạn chức năng mạch máu và stress oxy hóa khi lão hóa ở chuột

14/07/2024

Lão hóa là một quá trình tự nhiên không thể tránh khỏi, dẫn đến nhiều thay đổi trong cơ thể, bao gồm cả sự suy giảm chức năng mạch máu và gia tăng stress oxy hóa. Những thay đổi này có thể góp phần gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng đặc biệt là bệnh tim mạch - mạch vành, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và nguy hiểm hơn cả là tính mạnh con người. Việc bổ sung NMN giúp tăng cường sản xuất NAD+, kích hoạt các cơ chế sửa chữa DNA, từ đó cải thiện chức năng tế bào và bảo vệ cơ thể khỏi tổn thương do stress oxy hóa gây ra.

Theo dõi tin tức và thông tin khoa học
mới nhất của chúng tôi

phone icon