Bệnh Alzheimer có nguy hiểm không và nó liên quan gì đến lão hóa?
16/08/2023
Bệnh Alzheimer một căn bệnh đáng sợ và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng não bộ. Những người mắc bệnh này sẽ phải đối mặt với sự suy giảm trí tuệ, trí nhớ và cuộc sống của họ dần trở nên khó khăn hơn. Vậy thực tế bệnh Alzheimer có nguy hiểm không? Và liệu có liên quan gì đến quá trình lão hóa?
Bệnh alzheimer là gì?
Bệnh Alzheimerlà một căn bệnh thần kinh mạn tính tiến triển chậm, gây suy giảm trí tuệ và mất trí nhớ. Đây là một dạng bệnh lý lão hoá phổ biến ở người cao tuổi, được đặt tên theo nhà tâm thần học người Đức Alois Alzheimer, người đầu tiên mô tả các biến đổi trong não của những người mắc bệnh này vào năm 1906.
Bệnh Alzheimer tác động tiêu cực đến chức năng não bộ, gây ra sự suy giảm trí tuệ và trí nhớ. Triệu chứng chính bao gồm mất trí nhớ ngắn hạn, khó khăn trong việc tư duy, ghi nhớ thông tin mới và khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày. Khi bệnh tiến triển, người mắc bệnh Alzheimer có thể gặp khó khăn trong việc nhận biết người thân, mất khả năng di chuyển và tự chăm sóc cũng như trở nên mất trí nhớ về những kỷ niệm quan trọng trong cuộc đời của họ.
Những đặc điểm chính của não ở bệnh nhân Alzheimer là gì?
Hình thành mảng amyloid giữa các tế bào thần kinh
Beta-amyloid là một loại protein tự nhiên được tạo ra trong quá trình chuyển hóa của cơ thể. Tuy nhiên, trong bệnh suy giảm trí nhớ Alzheimer, quá trình tạo ra và loại bỏ beta-amyloid bị rối loạn, dẫn đến sự tích tụ thành các cấu trúc không bình thường trong vùng ngoại vi và trung tâm của não. Những mảng này thường được tìm thấy trong các khu vực quan trọng của não liên quan đến trí nhớ và chức năng thần kinh. Chúng có thể gây tổn thương cho tế bào não xung quanh, gây mất mát tế bào thần kinh và làm giảm chức năng tế bào não.
Rối loạn sợi thần kinh
Rối loạn sợi thần kinh là sự tích tụ bất thường bên trong tế bào thần kinh của protein tau (protein tau - một loại protein có vai trò quan trọng trong việc duy trì cấu trúc và chức năng của các tế bào thần kinh trong não). Từ đó làm giảm khả năng truyền tải thông tin và gây tổn thương cho các khu vực quan trọng của não.
Mất kết nối tế bào thần kinh, teo não
Trong bệnh suy giảm trí nhớ Alzheimer, các tế bào thần kinh bị tổn thương và chết. Các kết nối giữa tế bào thần kinh với nhau có thể bị phá vỡ và nhiều vùng não bắt đầu co lại. Vào giai đoạn cuối của bệnh Alzheimer, quá trình này lan rộng hơn và được gọi là teo não, gây mất đáng kể thể tích não.
Bệnh Alzheimer có nguy hiểm không?
Với nhiều thay đổi nghiêm trọng trong tế bào bão của bệnh nhân alzheimer như trên, cho thấy bệnh suy giảm trí nhớ alzheimer là thật sự nguy hiểm. Cùng theo dõi mức độ nguy hiểm của bệnh alzheimer theo từng giai đoạn:
Giai đoạn nhẹ
Ở giai đoạn này, người mắc bệnh suy giảm trí nhớ alzheimer chưa thực sự gặp nguy hiểm nhiều nhưng sẽ rất khó khăn trong vấn đề trí nhớ và khả năng hoàn thành các công việc thường ngày như:
Gặp khó khăn trong việc diễn đạt suy nghĩ bằng lời nói.
Mất hoặc đặt sai đồ vật nhiều hơn bình thường.
Gặp khó khăn trong quá trình lên kế hoạch hoặc tổ chức.
Gặp khó khăn khi giải quyết vấn đề.
Mất nhiều thời gian hơn trong việc hoàn thành những công việc hàng ngày.
Hầu hết những người ở giai đoạn nhẹ của bệnh suy giảm trí nhớ alzheimer không gặp vấn đề gì khi nhận ra những khuôn mặt quen thuộc và thường có thể đi du lịch đến những nơi quen thuộc.
Giai đoạn vừa
Đây là giai đoạn dài nhất, có thể kéo dài rất nhiều năm. Giai đoạn này người bệnh cần sự giúp đỡ rất nhiều từ gia đình vì mức độ nguy hiểm của bệnh đã tăng cao. Nếu không được chăm sóc tốt và theo dõi kỹ, bệnh suy giảm trí nhớ alzheimer còn có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe thể chất cũng như tinh thần của người bệnh:
Mất trí nhớ và nhầm lẫn gia tăng, thường quên các sự kiện hoặc chi tiết về cuộc sống của họ, như số điện thoại, nơi ở, nơi làm việc. Nhầm lẫn về thời gian cũng như không gian.
Trí nhớ ngắn hạn kém, thậm chí là khó nhận ra người thân, bạn bè.
Thường lặp lại những câu chuyện, suy nghĩ hoặc sự kiện trong tâm trí họ.
Gặp khó khăn với những phép tính đơn giản.
Cần giúp đỡ trong việc chăm sóc bản thân như tắm rửa, đi vệ sinh hay sử dụng các vật dụng thông thường.
Thay đổi tính cách, có thể dễ bị kích động. Có biểu hiện trầm cảm, thờ ơ hoặc lo lắng khi bệnh tiến triển.
Bắt đầu đi lang thang khỏi khu vực sinh hoạt của họ.
Giai đoạn nặng
Trong giai đoạn cuối của bệnh suy giảm trí nhớ Alzheimer, các triệu chứng sa sút trí tuệ rất nghiêm trọng. Những người trong giai đoạn này cần được chăm sóc toàn thời gian. Lúc này bệnh có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh.
Bị mất trí nhớ gần như hoàn toàn, không nhận thức được môi trường xung quanh.
Cần giúp đỡ với tất cả các hoạt động cơ bản của cuộc sống hàng ngày như, ăn uống, ngồi dậy, đi vệ sinh.
Mất khả năng giao tiếp.
Dễ bị nhiễm trùng, đặc biệt là viêm phổi và nhiễm trùng da.
Bệnh Alzheimer có liên quan đến quá trình lão hoá không?
Bệnh suy giảm trí nhớ Alzheimer có một mối liên quan mạnh mẽ đến quá trình lão hoá. Mặc dù không phải tất cả những người già đều mắc bệnh Alzheimer, nhưng nguy cơ mắc bệnh này tăng lên theo tuổi tác. Đa số các trường hợp bệnh Alzheimer được chẩn đoán ở những người trên 65 tuổi.
Quá trình lão hoá gây ra các thay đổi tự nhiên trong cơ thể và não bộ, bao gồm mất mát tế bào thần kinh và suy giảm chức năng não bộ. Các thay đổi này có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh Alzheimer..
Tuy nhiên, quá trình lão hoá không đồng nghĩa với việc chắc chắn sẽ mắc bệnh suy giảm trí nhớ Alzheimer. Đây là một bệnh riêng biệt và không phải tất cả người già đều mắc bệnh này. Quá trình lão hoá chỉ là một yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh suy giảm trí nhớ Alzheimer, nhưng không phải là nguyên nhân duy nhất.
Bệnh Alzheimer có chữa được không?
Hiện tại, không có phương pháp chữa trị hoàn toàn cho bệnh Alzheimer. Bệnh này là một bệnh mạn tính và tiến triển dần theo thời gian. Tuy nhiên, có những biện pháp và liệu pháp hỗ trợ có thể giúp quản lý triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Dưới đây là một số phương pháp chính được sử dụng:
Dùng thuốc: Có một số loại thuốc được sử dụng để điều trị và làm giảm triệu chứng của bệnh Alzheimer, bao gồm cholinesterase inhibitors (như donepezil, rivastigmine, galantamine) và memantine. Những loại thuốc này có thể giúp cải thiện chức năng nhận thức và giảm triệu chứng như mất trí nhớ và khó khăn trong tư duy.
Quản lý triệu chứng: Các biện pháp quản lý triệu chứng như đảm bảo môi trường an toàn, cung cấp chế độ ăn uống lành mạnh, đảm bảo giấc ngủ đủ và đều đặn, thúc đẩy hoạt động thể chất và tinh thần, đảm bảo sự tương tác xã hội có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người mắc bệnh suy giảm trí nhớ Alzheimer.
Hỗ trợ và chăm sóc: Hỗ trợ và chăm sóc từ gia đình, người chăm sóc và các chuyên gia y tế là rất quan trọng trong việc quản lý bệnh Alzheimer. Điều này bao gồm cung cấp thông tin, hướng dẫn và hỗ trợ tâm lý cho người bệnh và gia đình, cung cấp dịch vụ chăm sóc tại nhà hoặc trong các cơ sở chăm sóc đặc biệt cũng như tạo điều kiện tốt nhất cho sự chăm sóc và hỗ trợ hàng ngày.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu đang tiếp tục tìm ra các phương pháp mới để chữa trị bệnh Alzheimer. Điều này bao gồm các nghiên cứu về dược phẩm, liệu pháp gen, và các phương pháp điều trị khác như tác động điện não đồ và tác động âm thanh.
Bên cạnh đó có nhiều nghiên cứu về việc bổ sung NMN (nicotinamide mononucleotide ) - một chất có khả năng giúp trì hoãn lão hóa toàn diện, nâng cao sức khoẻ, kéo dài tuổi thọ. Một số nghiên cứu trên động vật đã cho thấy rằng việc cung cấp NMN có thể tăng cường sự sản xuất NAD+ (Nicotinamide Adenine Dinucleotide) trong cơ thể, một phân tử quan trọng trong quá trình trao đổi năng lượng và chức năng tế bào, giúp bảo vệ tế bào khỏi sự tổn thương và lão hoá. Nhiều nghiên cứu cũng đã chứng minh NMN đẩy lùi thoái hóa kết nối của các neuron thần kinh, duy trì sự minh mẫn, ngăn chặn bệnh suy giảm trí nhớ alzheimer ở người lớn tuổi.