Axit folic được coi là 1 trong những vitamin quan trọng cho sức khỏe, đặc biệt là trong việc cân bằng nội tiết tố. Việc bổ sung Axit Folic thông qua chế độ ăn uống và các thực phẩm bổ trợ có thể giúp duy trì sự cân bằng nội tiết tố trong cơ thể.
1. Nội tiết tố là gì?
Nội tiết tố hoạt động như sứ giả hóa học của cơ thể, truyền thông tin qua máu đến các cơ quan, da, cơ và các mô khác. Những tín hiệu này cho cơ thể bạn biết phải làm gì và khi nào nên làm vì vậy nội tiết tố đóng vai trò quan trọng cho sức khỏe và cuộc sống.
Nội tiết tố kiểm soát nhiều quá trình cơ thể khác nhau, bao gồm: Trao đổi chất, Cân bằng nội môi (cân bằng nội môi không đổi), tăng trưởng và phát triển chức năng tình dục, sinh sản, sự khỏe mạnh của xương và cơ, quá trình trao đổi chất, chu kỳ giấc ngủ, tâm trạng và cả quá trình lão hóa,...
Khi cơ thể mất cân bằng nội tiết tố, có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe như: Rối loạn kinh nguyệt, vô sinh, tiểu đường, béo phì, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ, bệnh tuyến giáp, ung thư và các vấn đề về thần kinh, tim mạch và hệ miễn dịch.
2. Nguyên nhân mất cân bằng nội tiết tố
Hormone hay nội tiết tố là tín hiệu giúp cơ thể biết phải làm gì để duy trì sức khỏe. Tuy nhiên, đôi khi cơ thể sản xuất quá nhiều hoặc quá ít một loại hormone nhất định trong máu, dẫn đến mất cân bằng nội tiết tố. Điều này có thể xảy ra do một số điều kiện y tế, căng thẳng quá mức, sử dụng thuốc ngừa thai, dấu hiệu lão hóa và các yếu tố lối sống khác.
Mất cân bằng nội tiết tố ngày càng trở nên phổ biến do tỷ lệ béo phì và căng thẳng mãn tính cao hơn. Thực tế, ước tính có khoảng 80% phụ nữ bị mất cân bằng nội tiết tố.
Ở phụ nữ, sự mất cân bằng nội tiết tố có thể dẫn đến các triệu chứng thể chất khó chịu như mệt mỏi, kinh nguyệt không đều, tăng cân, mụn trứng cá, và nhiều triệu chứng khác. Ngoài ra, sự mất cân bằng nội tiết tố cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của bạn, dẫn đến tâm trạng thất thường, lo lắng, trầm cảm và mất ngủ.
Do đó, bạn cần quan tâm đến sức khỏe nội tiết của cơ thể, nếu bạn đang trong tình trạng mất cân bằng nội tiết tố, cần bổ sung các thực phẩm và chất dinh dưỡng phù hợp. Nên tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia dinh dưỡng và bác sĩ chuyên môn để được hỗ trợ và điều trị kịp thời.
3. Các biểu hiện cơ thể mất cân bằng nội tiết tố
Mất cân bằng nội tiết tố có thể dẫn đến nhiều biểu hiện khác nhau. Tùy thuộc vào loại hormone bị ảnh hưởng và mức độ mất cân bằng. Tuy nhiên, một số biểu hiện thường gặp khi mất cân bằng nội tiết tố gồm:
Thay đổi cân nặng: Mất cân bằng nội tiết tố có thể làm tăng hoặc giảm cân nhanh chóng, dù bạn ăn uống và vận động đều đặn.
Thay đổi kinh nguyệt: Phụ nữ có thể gặp phải kinh nguyệt không đều hoặc kinh nguyệt kéo dài hơn bình thường.
Thay đổi tình trạng da: Mất cân bằng nội tiết tố có thể dẫn đến mụn trứng cá hoặc mất độ đàn hồi của da.
Thay đổi tình trạng tóc: Mất cân bằng nội tiết tố có thể dẫn đến tóc khô, rụng hoặc mọc nhiều hơn bình thường.
Thay đổi tình trạng tâm lý: Mất cân bằng nội tiết tố có thể ảnh hưởng đến tâm trạng, dẫn đến tình trạng lo lắng, trầm cảm, khó chịu, căng thẳng hoặc mất ngủ.
Thay đổi chức năng tình dục: Mất cân bằng nội tiết tố có thể dẫn đến giảm ham muốn tình dục, khó có con hoặc các vấn đề khác liên quan đến sinh sản.
Thay đổi thể chất: Mất cân bằng nội tiết tố có thể làm cho bạn cảm thấy mệt mỏi, đau đầu, buồn nôn hoặc khó chịu.
Mất cân bằng chức năng sinh lý nữ: Mất cân bằng nội tiết tố estrogen có thể gây ra các triệu chứng như kinh nguyệt không đều, đau bụng kinh, rối loạn tiền kinh nguyệt, suy giảm ham muốn tình dục, và dễ bị trầm cảm. Ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh, mất cân bằng estrogen có thể gây ra các triệu chứng như cơn nóng, đổ mồ hôi đêm, khô âm đạo, và suy giảm chức năng tình dục.
Mất cân bằng chức năng sinh lý nam: Mất cân bằng nội tiết tố testosterone gây ra các triệu chứng như giảm ham muốn tình dục, giảm cơ bắp, tăng mỡ thừa, và suy giảm sức khỏe xương.
4. Hậu quả nghiêm của sự mất cân bằng nội tiết tố cơ thể
Mất cân bằng nội tiết tố kéo dài có thể dẫn đến các bệnh mãn tính phổ biến như:
Vô sinh: Mất cân bằng nội tiết tố là nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh ở nữ giới. Các tình trạng liên quan đến nội tiết tố như PCOS và anovulation có thể gây vô sinh.
Bệnh tiểu đường: Trong bệnh tiểu đường, tuyến tụy của bạn không tạo ra bất kỳ hoặc đủ hormone insulin hoặc cơ thể bạn không sử dụng nó đúng cách.
Bệnh tuyến giáp: Hai loại bệnh tuyến giáp chính là suy giáp (nồng độ hormone tuyến giáp thấp) và cường giáp (nồng độ hormone tuyến giáp cao).
Khối u, u tuyến tăng trưởng nhanh.
5. Axit Folic và vai trò của nó đối với nội tiết tố
Axit Folic là 1 loại vitamin B9 tồn tại tự nhiên trong thực phẩm hoặc được bổ sung thông qua việc dùng thuốc. Axit Folic là loại vitamin rất cần cho sự phát triển và duy trì sức khỏe của cơ thể, có vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất DNA, RNA và hình thành tế bào máu, và hệ nội tiết tố của cơ thể.
Khi cơ thể thiếu hụt Axit Folic có thể gây ra nhiều vấn đề tác động đến quá trình cân bằng nội tiết tố của cơ thể, bao gồm:
Giảm sản xuất tế bào tinh trùng: Thiếu hụt Axit Folic có thể làm giảm sản lượng và chất lượng tế bào tinh trùng ở nam giới.
Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt: Thiếu hụt Axit Folic ảnh hưởng đến quá trình sản xuất hormone trong cơ thể, đặc biệt là estrogen và progesterone, gây ra rối loạn chu kỳ kinh nguyệt.
Rối loạn đa u nang buồng trứng: Thiếu hụt Axit Folic có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất ovule, gây rối loạn đa u nang buồng trứng ở phụ nữ.
Tăng mức độ hormone tăng trưởng insulin-1 (IGF-1) trong máu. IGF-1 là một hormone sinh ra trong gan dưới tác động của hormone tăng trưởng (GH), có vai trò quan trọng trong việc tăng trưởng và phát triển cơ thể. Tuy nhiên, mức độ IGF-1 quá cao cũng có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, chẳng hạn như ung thư và bệnh tim mạch. Do đó, việc giảm mức độ IGF-1 trong máu có thể có lợi cho sức khỏe.
Ảnh hưởng hoạt động của tuyến yên. Một nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng Axit Folic có thể ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống nội tiết tố tuyến yên, góp phần tăng cường hoạt động của tuyến yên và tăng sản xuất các hormone sinh dục. Khi thiếu hụt axit folic làm giảm hoạt động của hệ thống nội tiết tố tuyến yên, giảm sản xuất hormone sinh dục.
6. Bổ sung đủ Axit Folic là cách cân bằng nội tiết tố
Với tác dụng cân bằng nội tiết tố, Axit Folic là hợp chất cần bổ sung hàng ngày, thông qua chế độ ăn uống hay các loại thực phẩm bổ trợ. Cơ chế của việc axit folic cân bằng nội tiết tố bao gồm:
Giảm tình trạng viêm trong cơ thể: Axit Folic có khả năng giảm mức độ các chất béo xấu trong máu, giảm phản ứng viêm và giảm mức độ các chất kích thích nội tiết tố gây ra viêm.
Giảm căng thẳng trong: Axit Folic có khả năng điều chỉnh mức độ hormone stress cortisol và tăng cường sản xuất serotonin, một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng trong việc cải thiện tâm trạng và giảm căng thẳng. Bổ sung Axit Folic qua chế độ ăn uống có thể giúp giảm các triệu chứng của căng thẳng, lo âu và trầm cảm.
Axit Folic rất quan trọng đối với chức năng não và đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe tinh thần và cảm xúc. Axit Folic là hợp chất hỗ trợ sản xuất DNA và RNA - nguyên liệu di truyền của cơ thể, có vai trò quan trọng khi các tế bào và mô phát triển nhanh, khi phối hợp với vitamin B12 giúp tạo ra các tế bào hồng cầu, giúp sắt hoạt động trơn tru trong cơ thể.
Phát triển và duy trì các tế bào trong cơ thể: Axit Folic giúp tế bào sản xuất các chất cần thiết để duy trì sức khỏe, giúp cơ thể tạo ra tế bào mới thay thế cho các tế bào già cỗi và chết đi. Bên cạnh đó, hợp chất này giúp ngăn chặn những thay đổi bất thường của DNA trong tế bào, giúp ngăn ngừa sự phát triển của tế bào ung thư.
Sự liên quan giữa Axit Folic và vitamin C đối với cân bằng nội tiết tố.
Axit Folic và Vitamin C là 2 loại vitamin cân bằng nội tiết có liên quan chặt chẽ trong việc bảo vệ sức khỏe của cơ thể bao gồm cả sự hỗ trợ cho quá trình sản xuất các hormon như estrogen, progesterone và testosterone. Ngoài ra, vitamin C còn giúp tăng khả năng hấp thụ Axit Folic trong cơ thể.
Axit Folic và vitamin C còn có mối liên hệ với nhau trong việc hỗ trợ sự cân bằng nội tiết tố. Vitamin C giúp tăng cường hoạt động của tuyến yên, tăng sản xuất các hormone sinh dục và cải thiện chức năng tuyến thượng thận, còn Axit Folic giúp giảm mức độ hormone tăng trưởng insulin-1 (IGF-1) trong máu. Việc giảm mức độ IGF-1 trong máu có thể có lợi cho sức khỏe, như đã đề cập trước đó.
Vì vậy, sự kết hợp giữa 2 loại vitamin cân bằng nội tiết này trong chế độ ăn uống có thể cải thiện sức khỏe tổng thể, giúp làm chậm quá trình lão hóa cơ thể.
7. Các nguồn cung cấp Axit Folic cân bằng nội tiết tố
Axit Folic là nguồn vitamin cân bằng nội tiết chất lượng.Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) khuyến cáo rằng phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, đang mang thai nên tiêu thụ ít nhất 400 microgam (mcg) Axit Folic mỗi ngày.
Thực phẩm từ ngũ cốc: Bánh mì ngũ cốc, gạo lứt, bột mì, lúa mạch
Thực phẩm từ đậu và hạt: Đậu nành, đậu phụ, đậu xanh, đậu hà lan, đậu đen, đậu tương, hạt lanh, hạt chia, hạt bí đỏ.
Thực phẩm từ sữa và trứng: Sữa, phô mai, trứng.
Để có đủ lượng axit folic khuyến nghị hàng ngày, hãy bổ sung thực phẩm giàu axit folic hoặc thực phẩm bổ sung vào thói quen hàng ngày của bạn và tham khảo ý kiến bác sĩ về liều lượng phù hợp với bạn. Ngày nay, ngoài việc sử dụng thực phẩm có chứa thành phần axit folic thì bạn cũng có thể cân nhắc các loại thực phẩm bảo vệ sức khỏe có chứa hoạt chất Acid folic chiết xuất đậu lăng để giúp thúc đẩy trao đổi chất, thúc đẩy chuyển hóa protein và tăng cơ giảm mỡ hiệu quả.