vi
Tiếng Việt
vi
Tiếng Việt
English
English
日本語
日本語
Chia sẻ:

Cơ chế điều hòa glucose trong máu diễn ra thế nào?

05/06/2023
Insulin và glucagon là 2 hormone có vai trò chính trong cơ chế duy trì nồng độ glucose trong máu. Glucose hấp thụ từ thức ăn là nhiên liệu quan trọng để tạo năng lượng cho cơ thể hoạt động và vai trò của cả insulin lẫn glucagon đều quan trọng như nhau. Vậy cơ chế điều hòa glucose trong máu diễn ra như thế nào?

Cơ chế duy trì nồng độ glucose trong máu

Insulin và Glucagon là 2 hormone quan trọng với vai trò đối nghịch nhau để điều hòa glucose trong máu ổn định. Các hormone này hoạt động theo nhiều cách để giữ cân bằng đường huyết trong phạm vi hẹp và thay đổi theo nhu cầu của cơ thể. Sau khi ăn, tuyến tụy sẽ giải phóng Insulin để nồng độ glucose trong máu giảm xuống, trong khi giữa các bữa ăn tuyến tụy lại tiếp tục giải phóng Glucagon để giữ chỉ số đường huyết luôn ổn định. Khi bị đái tháo đường hoặc tiền đái tháo đường, cơ thể không thể sử dụng hoặc sử dụng Insulin không đúng cách do tuyến tụy sản xuất không đủ hoặc hoàn toàn không sản xuất ra Insulin, kéo theo quá trình bài tiết Glucagon cũng bất thường. Hệ quả cuối cùng là cơ chế điều hòa glucose trong máu mất cân bằng, dẫn đến đường huyết tăng cao theo nhiều mức độ, thậm chí tăng rất cao và ảnh hưởng đến tính mạng.

co-che-dieu-hoa-glucose-trong-mau
Hệ quả cuối cùng là cơ chế điều hòa glucose trong máu mất cân bằng, dẫn đến đường huyết tăng cao theo nhiều mức độ

Cơ chế điều hòa glucose trong máu của Insulin

Insulin là hormone quan trọng được sản xuất bởi các tế bào đảo của tuyến tụy. Cơ chế hoạt động của Insulin là chuyển glucose từ máu vào tế bào để tạo ra năng lượng sử dụng hoặc dự trữ. Trong quá trình tiêu hóa, thức ăn giàu carbohydrate sẽ được tiêu hóa và phân hủy thành glucose, dẫn đến gia tăng đường huyết. Tình trạng tăng đường huyết sẽ phát tín hiệu đến tuyến tụy để sản xuất và bài tiết Insulin nhằm kiểm soát ổn định nồng độ đường trong máu ở giới hạn bình thường.

Khi cơ thể sản xuất Insulin, Glucagon sẽ bị ức chế. Insulin kích thích các tế bào khắp cơ thể hấp thụ glucose từ máu, sau đó tế bào sẽ sử dụng glucose để tạo năng lượng. Lượng glucose dư thừa sẽ được Insulin dự trữ trong các tế bào gan, cơ dưới dạng glycogen, và được sử dụng giữa các bữa ăn khi cần thiết. Khi glucose được chuyển đổi thành năng lượng hoặc lưu trữ trong gan hay cơ, nồng độ glucose trong máu sẽ giảm đi.

Cơ chế điều hòa glucose trong máu của Glucagon

Tương tự như Insulin, Glucagon cũng là hormone được sản xuất bởi tuyến tụy. Về mặt cơ chế tác dụng, Insulin và Glucagon đối nghịch nhau như nước với lửa, âm với dương.

Khoảng 4 đến 6 giờ sau bữa ăn, lượng đường trong máu sẽ giảm dần và tình trạng này sẽ kích hoạt tuyến tụy sản xuất và bài tiết glucagon vào máu. Theo bác sĩ, khi tuyến tụy tiết Glucagon thì quá trình sản xuất Insulin sẽ bị ức chế.

Glucagon gửi tín hiệu cho gan và tế bào cơ phân giải glycogen thành glucose để giải phóng trở lại vào máu, qua đó có vai trò duy trì nồng độ đường trong máu không tụt xuống quá thấp.

Cách duy trì đường huyết bình thường

Với cơ chế điều hòa glucose trong máu nêu trên, chỉ số đường huyết sẽ được duy trì ổn định trong giới hạn bình thường. Mặc dù việc định lượng glucose trong máu có thể thay đổi liên tục, thấp nhất vào sáng sớm khi chưa ăn, tăng lên sau bữa ăn và giảm dần sau khoảng 1 giờ nhưng theo các chuyên gia y tế thì nó luôn được duy trì dưới 99 mg/dL. Đối với bệnh nhân đái tháo đường có đường huyết tăng cao, xét nghiệm định lượng glucose trong máu nên được duy trì ở mức 70-130 mg/dL lúc đói và dưới 180 mg/dL sau khi ăn xong. Nếu tăng quá cao hoặc tụt quá thấp so với giới hạn khuyến cáo, người bệnh sẽ phải đối mặt với nhiều nguy cơ sức khỏe vô cùng nguy hiểm. Do đó, bác sĩ khuyến cáo cần thực hiện một số giải pháp phù hợp để vừa đảm bảo duy trì đường huyết an toàn vừa đủ năng lượng cung cấp cho các hoạt động của cơ thể.

Vấn đề duy trì đường huyết ở mức an toàn là vô cùng cần thiết, bất kể có mắc hay không mắc bệnh đái tháo đường. Đối với bệnh nhân đái tháo đường, giữ lượng đường trong máu ổn định sẽ hạn chế được các biến chứng nguy hiểm, trong khi với người không mắc thì việc này giúp hạn chế nguy cơ diễn tiến đến đái tháo đường hoặc hạ đường huyết.

co-che-dieu-hoa-glucose-trong-mau
Chỉ số GI sẽ biểu hiện mức độ ảnh hưởng của thực phẩm đến xét nghiệm định lượng glucose trong máu

Một số giải pháp duy trì glucose máu được khuyến cáo:

  • Kiểm soát chỉ số đường huyết thực phẩm (GI): Chỉ số GI sẽ biểu hiện mức độ ảnh hưởng của thực phẩm đến xét nghiệm định lượng glucose trong máu (gọi tắt là đường huyết). GI càng cao (trên 70) thì đường huyết tăng càng nhanh và ngược lại (GI dưới 50). Chỉ số GI trung bình của một số loại thực phẩm quen thuộc như sau: gạo trắng: 73, bánh kẹo: 76, gạo lứt: 68, yến mạch: 55;
  • Theo dõi đường huyết: Một giải pháp được bác sĩ khuyến cáo để kiểm soát đái tháo đường hiệu quả chính là theo dõi chỉ số glucose trong máu thường xuyên thông qua máy đo đường huyết. Người bệnh cần kết hợp nhiều biện pháp, từ tăng cường vận động, ăn uống hợp lý, duy trì sử dụng thuốc uống hạ đường huyết hoặc liệu pháp Insulin theo chỉ định của bác sĩ… để kiểm soát chặt chẽ và ổn định đường huyết;
  • Xây dựng lối sống lành mạnh như ăn thường xuyên, không bỏ bữa, uống nhiều nước, hạn chế nước ngọt và soda, tăng cường rau xanh thay cho bánh kéo và thực hiện các bài tập thể dục tối thiểu 150 phút/tuần.

Hy vọng qua thông tin bài viết trên, bạn đã hiểu được về cơ chế điều hòa glucose trong máu để từ đó có giải pháp duy trì glucose máu ổn định giúp nâng cao sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Các bài viết khác

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

27/06/2023
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và tăng vài kilogam cân nặng không mong muốn, có lẽ đã đến lúc bạn nên kiểm soát sức khỏe của mình. Dưới đây là 10 cách cải thiện sức khỏe thể chất của bạn ngay hôm nay.
Tác dụng an toàn và chống lão hóa của Nicotinamide Mononucleotide (NMN) trong các thử nghiệm lâm sàng ở người

Tác dụng an toàn và chống lão hóa của Nicotinamide Mononucleotide (NMN) trong các thử nghiệm lâm sàng ở người

14/07/2024

Nicotinamide Mononucleotide (NMN) là một chất bổ sung dinh dưỡng đầy triển vọng trong việc ngăn ngừa quá trình lão hóa và cải thiện sức khỏe tổng thể. Các nghiên cứu lâm sàng gần đây đã chỉ ra những tác dụng an toàn và hiệu quả của NMN đối với sức khỏe con người. Việc tìm hiểu sâu hơn về những lợi ích của NMN sẽ giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về vai trò của nó trong việc duy trì sự lão hóa chậm và tăng cường sức khỏe tổng thể.

NMN giúp cải thiện sự mệt mỏi ở người lớn tuổi

NMN giúp cải thiện sự mệt mỏi ở người lớn tuổi

14/07/2024

NMN (Nicotinamide Mononucleotide) gây sự chú ý nhờ khả năng cải thiện các vấn đề liên quan đến tuổi tác. Một trong những lợi ích tiềm năng của NMN là khả năng giúp giảm mệt mỏi ở người già. Nghiên cứu gần đây đang chỉ ra những cơ chế thông qua đó NMN giúp cải thiện tình trạng người lớn tuổi dễ mệt mỏi.

NMN giúp cải thiện khả năng sinh sản thế nào?

NMN giúp cải thiện khả năng sinh sản thế nào?

14/07/2024

NMN (Nicotinamide Mononucleotide) đang nhận được sự quan tâm ngày càng lớn trong lĩnh vực sức khỏe và chăm sóc cá nhân. Một trong những ứng dụng tiềm năng của NMN như một cách cải thiện khả năng sinh sản. Nghiên cứu đang chỉ ra những lợi ích tiềm năng của NMN đối với khả năng sinh sản ở cả nam và nữ giới.

Bổ sung Nicotinamide mononucleotide (NMN) giúp tăng cường khả năng hiếu khí ở người chạy nghiệp dư

Bổ sung Nicotinamide mononucleotide (NMN) giúp tăng cường khả năng hiếu khí ở người chạy nghiệp dư

14/07/2024

Hoạt động thể thao, đặc biệt là chạy bộ, đòi hỏi khả năng hiếu khí tốt để cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể. Ở những người tập luyện nghiệp dư, khả năng hiếu khí thường bị giới hạn, ảnh hưởng đến hiệu quả tập luyện. Gần đây, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung NMN - Nicotinamide mononucleotide có thể hỗ trợ tăng cường khả năng hiếu khí ở những người chạy nghiệp dư.

NMN hỗ trợ chức năng tim, ngăn suy tim do quá tải áp lực

NMN hỗ trợ chức năng tim, ngăn suy tim do quá tải áp lực

14/07/2024

Suy tim là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chức năng bơm máu của tim. Một trong những nguyên nhân dẫn đến suy tim là quá tải áp lực tim. Gần đây, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng NMN (Nicotinamide mononucleotide) có thể hỗ trợ chức năng tim, góp phần ngăn ngừa suy tim do quá tải áp lực.

Bổ sung NMN thúc đẩy biểu hiện miRNA chống lão hóa ở động mạch chủ của chuột già, dự đoán sự trẻ hóa biểu sinh và tác dụng chống xơ vữa động mạch

Bổ sung NMN thúc đẩy biểu hiện miRNA chống lão hóa ở động mạch chủ của chuột già, dự đoán sự trẻ hóa biểu sinh và tác dụng chống xơ vữa động mạch

14/07/2024

Sự lão hóa là một quá trình tự nhiên và không thể tránh khỏi đối với cơ thể sống. Tuy nhiên, các nhà khoa học đang không ngừng nghiên cứu các phương pháp để làm chậm hoặc ngăn chặn quá trình này. Gần đây, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung NMN, một tiền chất của NAD+ có thể thúc đẩy biểu hiện của các miRNA chống lão hóa mạch máu của chuột già, dẫn đến các tác dụng trẻ hóa và chống xơ vữa động mạch.

NMN và đóng góp của chất này trong quá trình phân rã mô mỡ

NMN và đóng góp của chất này trong quá trình phân rã mô mỡ

14/07/2024

Thừa cân béo phì là kết quả của sự mất cân bằng trong quá trình chuyển hóa chất béo trong cơ thể, khi lượng calo tiêu thụ vượt quá lượng calo tiêu hao, dẫn đến tích tụ mô mỡ quá mức và tăng cân. NMN là một hợp chất tiềm năng hỗ trợ giảm cân và cải thiện sức khỏe. NMN có khả năng tăng cường biểu hiện và hoạt động của ATGL, trong khi ATGL có khả năng phân giải triglycerid (một nhóm mỡ dự trữ chính trong cơ thể). Hãy cùng tìm hiểu một cách đơn giản về cơ chết này nhé.

Nicotinamide mononucleotide (NMN) làm tăng độ nhạy insulin của cơ ở phụ nữ tiền tiểu đường

Nicotinamide mononucleotide (NMN) làm tăng độ nhạy insulin của cơ ở phụ nữ tiền tiểu đường

14/07/2024

Độ nhạy insulin là khả năng sử dụng insulin của cơ thể, một hormone do tuyến tụy sản xuất, hormon này đóng vai trò như một chiếc chìa khóa để mở cánh cửa mang đường từ máu vào tế bào. Khi độ nhạy insulin giảm, lượng đường trong máu có thể tăng cao trong lúc đó cơ thể hay cụ thể hơn là tế bào không có đường để sử dụng, giai đoạn đầu sẽ là tiền tiểu đường và cuối cùng là phát triển thành bệnh lý đái tháo đường type 2. Hiện nay, một số nghiên cứu cho thấy NMN có thể tăng độ nhạy insulin bằng cách kích thích sản xuất Nicotinamide adenine dinucleotide (NAD+) trong cơ thể, mang đến nhiều hy họng điều trị hiệu quả cho phụ nữ tiền tiểu đường.

Nghiên cứu: Bổ sung NMN (Mononucleotide Nicotinamide) đảo ngược rối loạn chức năng mạch máu và stress oxy hóa khi lão hóa ở chuột

Nghiên cứu: Bổ sung NMN (Mononucleotide Nicotinamide) đảo ngược rối loạn chức năng mạch máu và stress oxy hóa khi lão hóa ở chuột

14/07/2024

Lão hóa là một quá trình tự nhiên không thể tránh khỏi, dẫn đến nhiều thay đổi trong cơ thể, bao gồm cả sự suy giảm chức năng mạch máu và gia tăng stress oxy hóa. Những thay đổi này có thể góp phần gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng đặc biệt là bệnh tim mạch - mạch vành, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và nguy hiểm hơn cả là tính mạnh con người. Việc bổ sung NMN giúp tăng cường sản xuất NAD+, kích hoạt các cơ chế sửa chữa DNA, từ đó cải thiện chức năng tế bào và bảo vệ cơ thể khỏi tổn thương do stress oxy hóa gây ra.

Theo dõi tin tức và thông tin khoa học
mới nhất của chúng tôi

phone icon