vi
Tiếng Việt
vi
Tiếng Việt
English
English
日本語
日本語
Chia sẻ:

Tia cực tím hại da và giết chết tế bào như thế nào?

02/08/2023
Tia cực tím trong ánh nắng mặt trời gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nguy hiểm như ung thư da ác tính, tổn thương thị lực, suy giảm hệ miễn dịch và đẩy nhanh quá trình lão hóa. Vậy tia UV làm tổn thương tế bào và giết chết tế bào như thế nào?

1. Tia UV là gì?

Ánh sáng mặt trời tự nhiên kích thích sản xuất vitamin D, một chất dinh dưỡng quan trọng để hình thành xương khỏe mạnh. Tuy nhiên, ánh sáng mặt trời cũng là một nguồn bức xạ UV chính. Những người tiếp xúc với tia cực tím quá mức có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư da. Có ba loại tia UV bao gồm UVA, UVB và UVC.
  • Tia UVA (315 - 400 nm) có năng lượng thấp nhất và có khả năng xuyên sâu vào da. Tiếp xúc kéo dài có liên quan đến lão hóa và nếp nhăn của da. UVA cũng là nguyên nhân chính gây ra khối u ác tính.
  • Tia UVB (280 - 315 nm) có năng lượng cao hơn tia UVA và tác động đến lớp ngoài cùng của da dẫn đến cháy nắng và rám nắng. Ung thư biểu mô tế bào đáy và ung thư biểu mô tế bào vảy là do bức xạ UVB.
  • Tia UVC (100 - 280 nm) là tia mạnh nhất và gây hại nhất trong ba tia. May mắn thay, UVC được hấp thụ bởi tầng ozon trước khi đến bề mặt trái đất.
Tia UV hại tế bào như thế nào?

2. Tia UV làm tổn thương tế bào và giết chết tế bào như thế nào?

Tia UV làm tổn thương tế bào và giết chết tế bào bằng cách làm hỏng trực tiếp DNA. Tổn thương DNA trực tiếp xảy ra khi một photon của tia UV chiếu vào DNA. DNA bị kích thích làm cho hai cặp bazo pyrimidine ở cạnh nhau có thể hợp nhất với nhau. Loại phản ứng này được gọi là phản ứng quanh vòng. Sự hình thành vòng bốn carbon giữa pyrimidine gây khó khăn cho các enzyme sao chép DNA trong việc xác định cặp bazơ nào sẽ nằm đối diện với các pyrimidine hợp nhất. Một lỗi sao chép như thế này có thể thay đổi cách DNA mã hóa một protein, dẫn đến một protein bất thường. Nếu đột biến xảy ra ở vùng mã hóa enzyme sửa chữa DNA hoặc ức chế khối u thì đột biến này có thể dẫn đến ung thư. Tia cực tím cũng có thể làm hỏng DNA một cách gián tiếp. Câu chuyện bắt đầu với melanin - một hợp chất mà các sinh vật tạo ra cho màu da của mình. Hệ thống lớn các electron chuyển động tự do tạo ra màu sắc cho melanin cũng là thứ cho phép melanin hấp thụ tia UV. Khi melanin bị một photon chiếu vào nó sẽ chuyển sang trạng thái kích thích, thay vì trở nên rất kích thích melanin giải phóng năng lượng thừa dưới dạng nhiệt. Điều này cho phép melanin bảo vệ các phân tử nhạy cảm như DNA. Nhưng đôi khi cơ chế bảo vệ này không hoạt động như dự định. Bức xạ tia cực tím có thể khiến melanin phản ứng hoặc tấn công một phân tử không được tạo ra để tiêu hao năng lượng như axit amin. Khi điều này xảy ra, phân tử bị kích thích có thể kích thích một nguyên tử oxy liền kề, biến phân tử ổn định thành một loại phản ứng làm hỏng các phân tử khác nhau trong tế bào, thậm chí là tấn công DNA gây tổn thương DNA trong cơ thể dẫn đến tổn thương tế bào và giết chết tế bào.
Tia cực tím hại da

3. Tác hại của tia cực tím đối với cơ thể con người

3.1. Ảnh hưởng đến làn da

Tia cực tím hại da là điều không còn xa lạ gì với chúng ta. Trường hợp tiếp xúc quá lâu dưới ánh nắng mặt trời có thể gây ra tình trạng ung thư da. Một số triệu chứng mà bệnh nhân ung thư da có thể gặp phải, bao gồm xuất hiện các vết đốm màu đỏ hoặc tím trên da, nốt ruồi xuất hiện trên da hoặc có mụn cứng ở mí mắt. Bên cạnh đó, tia cực tím hại da và làm tăng nguy cơ lão hóa da, vì tia UV phá hủy lớp collagen ở trên cùng của da.

3.2. Ảnh hưởng đến mắt

Khi tiếp xúc quá lâu với tia cực tím ở cường độ cao sẽ gây ảnh hưởng đến các bộ phận và gây bỏng trên bề mặt của mắt. Bên cạnh đó, tia cực tím còn có thể làm tăng nguy cơ hình thành các tổn thương ở mắt như đục thủy tinh thể, cườm mắt, tổn thương võng mạc, thậm chí có thể gây ra tình trạng mù lòa.

Khi tiếp xúc với ánh mặt trời nhiều tia UV hại tế bào, do đó cơ thể sử dụng NAD+ để sửa chữa các tế bào bị hư hại dẫn đến làm giảm nồng độ NAD+ trong cơ thể.
Bài viết trên đã cho chúng ta biết được rằng tia UV hại tế bào bằng cách phá hủy trực tiếp DNA làm tế bào bị tổn thương.

Các bài viết khác

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

27/06/2023
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và tăng vài kilogam cân nặng không mong muốn, có lẽ đã đến lúc bạn nên kiểm soát sức khỏe của mình. Dưới đây là 10 cách cải thiện sức khỏe thể chất của bạn ngay hôm nay.
Tác dụng an toàn và chống lão hóa của Nicotinamide Mononucleotide (NMN) trong các thử nghiệm lâm sàng ở người

Tác dụng an toàn và chống lão hóa của Nicotinamide Mononucleotide (NMN) trong các thử nghiệm lâm sàng ở người

14/07/2024

Nicotinamide Mononucleotide (NMN) là một chất bổ sung dinh dưỡng đầy triển vọng trong việc ngăn ngừa quá trình lão hóa và cải thiện sức khỏe tổng thể. Các nghiên cứu lâm sàng gần đây đã chỉ ra những tác dụng an toàn và hiệu quả của NMN đối với sức khỏe con người. Việc tìm hiểu sâu hơn về những lợi ích của NMN sẽ giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về vai trò của nó trong việc duy trì sự lão hóa chậm và tăng cường sức khỏe tổng thể.

NMN giúp cải thiện sự mệt mỏi ở người lớn tuổi

NMN giúp cải thiện sự mệt mỏi ở người lớn tuổi

14/07/2024

NMN (Nicotinamide Mononucleotide) gây sự chú ý nhờ khả năng cải thiện các vấn đề liên quan đến tuổi tác. Một trong những lợi ích tiềm năng của NMN là khả năng giúp giảm mệt mỏi ở người già. Nghiên cứu gần đây đang chỉ ra những cơ chế thông qua đó NMN giúp cải thiện tình trạng người lớn tuổi dễ mệt mỏi.

NMN giúp cải thiện khả năng sinh sản thế nào?

NMN giúp cải thiện khả năng sinh sản thế nào?

14/07/2024

NMN (Nicotinamide Mononucleotide) đang nhận được sự quan tâm ngày càng lớn trong lĩnh vực sức khỏe và chăm sóc cá nhân. Một trong những ứng dụng tiềm năng của NMN như một cách cải thiện khả năng sinh sản. Nghiên cứu đang chỉ ra những lợi ích tiềm năng của NMN đối với khả năng sinh sản ở cả nam và nữ giới.

Bổ sung Nicotinamide mononucleotide (NMN) giúp tăng cường khả năng hiếu khí ở người chạy nghiệp dư

Bổ sung Nicotinamide mononucleotide (NMN) giúp tăng cường khả năng hiếu khí ở người chạy nghiệp dư

14/07/2024

Hoạt động thể thao, đặc biệt là chạy bộ, đòi hỏi khả năng hiếu khí tốt để cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể. Ở những người tập luyện nghiệp dư, khả năng hiếu khí thường bị giới hạn, ảnh hưởng đến hiệu quả tập luyện. Gần đây, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung NMN - Nicotinamide mononucleotide có thể hỗ trợ tăng cường khả năng hiếu khí ở những người chạy nghiệp dư.

NMN hỗ trợ chức năng tim, ngăn suy tim do quá tải áp lực

NMN hỗ trợ chức năng tim, ngăn suy tim do quá tải áp lực

14/07/2024

Suy tim là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chức năng bơm máu của tim. Một trong những nguyên nhân dẫn đến suy tim là quá tải áp lực tim. Gần đây, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng NMN (Nicotinamide mononucleotide) có thể hỗ trợ chức năng tim, góp phần ngăn ngừa suy tim do quá tải áp lực.

Bổ sung NMN thúc đẩy biểu hiện miRNA chống lão hóa ở động mạch chủ của chuột già, dự đoán sự trẻ hóa biểu sinh và tác dụng chống xơ vữa động mạch

Bổ sung NMN thúc đẩy biểu hiện miRNA chống lão hóa ở động mạch chủ của chuột già, dự đoán sự trẻ hóa biểu sinh và tác dụng chống xơ vữa động mạch

14/07/2024

Sự lão hóa là một quá trình tự nhiên và không thể tránh khỏi đối với cơ thể sống. Tuy nhiên, các nhà khoa học đang không ngừng nghiên cứu các phương pháp để làm chậm hoặc ngăn chặn quá trình này. Gần đây, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung NMN, một tiền chất của NAD+ có thể thúc đẩy biểu hiện của các miRNA chống lão hóa mạch máu của chuột già, dẫn đến các tác dụng trẻ hóa và chống xơ vữa động mạch.

NMN và đóng góp của chất này trong quá trình phân rã mô mỡ

NMN và đóng góp của chất này trong quá trình phân rã mô mỡ

14/07/2024

Thừa cân béo phì là kết quả của sự mất cân bằng trong quá trình chuyển hóa chất béo trong cơ thể, khi lượng calo tiêu thụ vượt quá lượng calo tiêu hao, dẫn đến tích tụ mô mỡ quá mức và tăng cân. NMN là một hợp chất tiềm năng hỗ trợ giảm cân và cải thiện sức khỏe. NMN có khả năng tăng cường biểu hiện và hoạt động của ATGL, trong khi ATGL có khả năng phân giải triglycerid (một nhóm mỡ dự trữ chính trong cơ thể). Hãy cùng tìm hiểu một cách đơn giản về cơ chết này nhé.

Nicotinamide mononucleotide (NMN) làm tăng độ nhạy insulin của cơ ở phụ nữ tiền tiểu đường

Nicotinamide mononucleotide (NMN) làm tăng độ nhạy insulin của cơ ở phụ nữ tiền tiểu đường

14/07/2024

Độ nhạy insulin là khả năng sử dụng insulin của cơ thể, một hormone do tuyến tụy sản xuất, hormon này đóng vai trò như một chiếc chìa khóa để mở cánh cửa mang đường từ máu vào tế bào. Khi độ nhạy insulin giảm, lượng đường trong máu có thể tăng cao trong lúc đó cơ thể hay cụ thể hơn là tế bào không có đường để sử dụng, giai đoạn đầu sẽ là tiền tiểu đường và cuối cùng là phát triển thành bệnh lý đái tháo đường type 2. Hiện nay, một số nghiên cứu cho thấy NMN có thể tăng độ nhạy insulin bằng cách kích thích sản xuất Nicotinamide adenine dinucleotide (NAD+) trong cơ thể, mang đến nhiều hy họng điều trị hiệu quả cho phụ nữ tiền tiểu đường.

Nghiên cứu: Bổ sung NMN (Mononucleotide Nicotinamide) đảo ngược rối loạn chức năng mạch máu và stress oxy hóa khi lão hóa ở chuột

Nghiên cứu: Bổ sung NMN (Mononucleotide Nicotinamide) đảo ngược rối loạn chức năng mạch máu và stress oxy hóa khi lão hóa ở chuột

14/07/2024

Lão hóa là một quá trình tự nhiên không thể tránh khỏi, dẫn đến nhiều thay đổi trong cơ thể, bao gồm cả sự suy giảm chức năng mạch máu và gia tăng stress oxy hóa. Những thay đổi này có thể góp phần gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng đặc biệt là bệnh tim mạch - mạch vành, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và nguy hiểm hơn cả là tính mạnh con người. Việc bổ sung NMN giúp tăng cường sản xuất NAD+, kích hoạt các cơ chế sửa chữa DNA, từ đó cải thiện chức năng tế bào và bảo vệ cơ thể khỏi tổn thương do stress oxy hóa gây ra.

Theo dõi tin tức và thông tin khoa học
mới nhất của chúng tôi

phone icon