Tại sao chúng ta già đi? Cách nào chống lão hóa hoặc làm chậm nó?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Dược sĩ Bùi Thị Phương Thảo.

1. Tại sao chúng ta già đi?

Lão hoá có thể là sự phối hợp phức tạp giữa nhiều nguyên nhân gây ra, các lý thuyết giải thích về quá trình lão hoá nổi bật có thể kể đến như:

1.1. Lão hoá là sự lập trình của cơ thể

• Lý thuyết này cho rằng con người được thiết kế để già đi và các tế bào trong cơ thể có tuổi thọ định trước được mã hoá trong cơ thể người. Có thể nói để chống lão hoá cho con người là điều không thể xảy ra.
• Các gen trong cơ thể người được “bật” hoặc “tắt” trong cơ thể để gây ra sự lão hoá.
• Lão hoá cũng có thể do sự thay đổi nội tiết tố, tạo ra bởi hệ thống nội tiết.
• Phản ứng miễn dịch được thiết kế để suy giảm và là kết quả của bệnh tật, lão hoá.

1.2. Lão hoá xảy ra do lỗi

• Khác với lý thuyết lập trình thì lý thuyết lỗi cho rằng sự lão hoá là do thay đổi của tế bào diễn ra ngẫu nhiên và không có kế hoạch.
• Các tế bào bị phá vỡ và hư hỏng theo thời gian, cơ thể mất khả năng sửa chữa các tổn thương DNA dẫn tới lão hoá.
• Lão hoá còn có thể do sự tích tụ của protein liên kết ngang, gây tổn hại cho tế bào và làm chậm các chức năng sinh học.
• Lão hoá có thể do sự tích tụ của stress oxy hóa, gây ra bởi các gốc tự do.

1.3. Lão hoá xảy ra do gen

• Đây là lý thuyết cho rằng lão hoá xuất hiện chủ yếu phụ thuộc vào di truyền hay nói cách khác tuổi thọ của con người được quy định bởi các gen mà chúng ta nhận từ cha mẹ.
• Lão hoá xảy ra khi các tế bào ngừng phân chia và phát triển nhưng không chết.
• Tế bào gốc có thể biến thành các tế bào khác, giúp sửa chữa các mô và cơ quan nhưng chức năng của tế bào gốc suy giảm theo thời gian và có khả năng góp phần vào quá trình lão hoá.
• Hạn chế của lý thuyết lão hoá do gen là đánh giá thấp vai trò của các yếu tố bên ngoài đối với nguy cơ lão hoá.

1.4. Lão hóa do các phản ứng hoá sinh trong cơ thể

• Đây là lý thuyết cho rằng các phản ứng sinh hoá gây ra lão hoá, xảy ra tự nhiên và liên tục trong suốt đời người.
• Chất béo hoặc protein khi tiếp xúc với đường có thể dẫn tới stress oxy hoá, làm tăng tốc độ lão hoá.
• Phản ứng sốc nhiệt của protein có thể bảo vệ tế bào khỏi căng thẳng nhưng khi con người già đi thì phản ứng này cũng suy giảm.
• Các phản ứng hoá học bình thường làm hỏng DNA, protein và các chất chuyển hoá theo thời gian.

2. Cách chống lão hoá hoặc làm chậm quá trình này

Mặc dù lão hoá là vấn đề sinh lý không thể tránh khỏi Tuy nhiên, bạn vẫn có thể chống lão hoá hoặc khiến lão hoá chậm hơn thông qua việc tuân thủ các thói quen sống lành mạnh như:

• Cân bằng chế độ ăn: Tập trung ăn trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn là cách ăn uống chống lão hoá hiệu quả.
• Tăng cường hoạt động thể chất: Tập thể dục làm giảm các tác động về thể chất và tinh thần của quá trình lão hoá. Nên vận động ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/ tuần để ngăn chặn lão hoá sớm.
• Tránh hút thuốc lá: Thuốc lá là nguyên nhân làm tăng tốc độ lão hóa đáng kể vì vậy bỏ thuốc lá là phương thức ngăn chặn lão hoá hàng đầu.

• Hạn chế rượu bia: Vì có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính
• Khám sức khỏe định kỳ: Để ngăn ngừa hoặc điều trị kịp thời các bệnh lý nội khoa.
• Sử dụng kem chống nắng: Để bảo vệ làn da khỏi bức xạ tia cực tím, có thể dẫn tới lão hoá sớm.

Tóm lại, lão hoá có thể là sự kết hợp của nhiều nguyên nhân trong cơ thể và còn nhiều tranh cãi. Bên cạnh một số giả thuyết cho rằng sự lão hoá của con người đã được lập trình sẵn thì cũng có luồng ý kiến về sự tích luỹ tổn thương và lỗi vận hành tế bào trong quá trình con người sinh sống. Nhìn chung, lão hoá vẫn là điều cần phải chấp nhận. Tuy nhiên, việc thay đổi lối sống lành mạnh, tập ăn uống chống lão hoá vẫn có thể giúp bạn lão hoá chậm và cải thiện chất lượng cuộc sống. Đồng thời, bạn cũng có thể sử dụng thêm thực phẩm bảo vệ sức khỏe có chứa thành phần Nicotinamide Mononucleotide. Nicotinamide Mononucleotide, có vai trò quan trọng trong quá trình lưu thông máu, trao đổi chất, giúp cơ thể tránh khỏi bệnh tật hoặc ảnh hưởng của sự lão hóa. Nhờ đó chống lão hóa sớm và đảo ngược tuổi già, ngăn ngừa tình trạng mất cơ do lão hóa 1 cách hiệu quả.