vi
Tiếng Việt
vi
Tiếng Việt
English
English
日本語
日本語
Chia sẻ:

Lão hóa sinh học tăng tốc và nguy cơ trầm cảm

31/07/2023
Trầm cảm và lo lắng là những rối loạn tâm thần phổ biến thường xảy ra đồng thời, có liên quan đến tình trạng tàn tật và tử vong gia tăng, đặc biệt là ở người lớn tuổi. Không những vậy, trầm cảm còn do quá trình lão hóa sinh học tăng cao. Để ngăn ngừa các chứng trầm cảm, lo âu, cần phải hiểu lão hóa sinh học là gì và vì sao lão hóa sinh học nhanh tăng nguy cơ trầm cảm.

Lão hóa sinh học là gì?

Lão hóa là 1 quá trình sinh học phức tạp, làm suy yếu dần tính toàn vẹn và khả năng phục hồi của tế bào, mô và cơ quan. Lão hóa sinh học là cách xác định tuổi sinh học của một cá nhân, cần có nhiều chỉ số sức khỏe để có thể đánh giá tuổi sinh học lão hóa của một người như huyết áp, khả năng thở, và số lượng các dấu hiệu sinh hóa nhất định trong máu, bao gồm hemoglobin, cholesterol, creatinine, phosphat kiềm, albumin và protein. 

Lão hóa sinh học là cách xác định tuổi sinh học của một cá nhân

Khi tuổi sinh học cao hơn tuổi sinh lý, điều này đồng nghĩa với việc bạn đang lão hóa, sự lão hóa tỷ lệ thuận với sự tăng tốc của tuổi sinh học. Có những người 30 tuổi nhưng tuổi sinh học của họ lại đến 40 - 50 tuổi. Trên thực tế, có khoảng 20% tỷ lệ lão hóa sinh học được xác định liên quan đến yếu tố di truyền, còn lại 80% là dựa trên các yếu tố môi trường, lối sống và chế độ chăm sóc sức khỏe của bạn. 

Vì sao lão hóa sinh học nhanh tăng nguy cơ trầm cảm?

Trầm cảm và lo lắng là 2 dạng bệnh rối loạn tâm thần phổ biến, thường xuất hiện đồng thời và liên quan chặt chẽ đến tình trạng tàn tật và tăng tử vong, đặc biệt lo lắng dẫn tới trầm cảm ở người cao tuổi. Trong nhiều năm gần đây, tỷ lệ người cao tuổi mắc trầm cảm do lối sống nhàm chán của tuổi già hoặc do bệnh tật đã bắt đầu tăng lên, điều này dẫn đến một gánh nặng xã hội được tạo ra trong nhóm dân số già của thế giới. Các nhà khoa học đã thực hiện nhiều nghiên cứu quy mô lớn và cho rằng, việc ưu tiên chăm sóc người cao tuổi là một trong các mục tiêu hàng đầu của sức khỏe cộng đồng để bảo vệ nhóm dân số này không có nguy cơ trầm cảm lo lắng quá cao.

Lão hóa sinh học khiến cho sức khỏe tâm thần suy giảm

Theo các nghiên cứu được thực hiện trên diện rộng trong nhiều năm cho thấy, sức khỏe tâm thần kém khi bước vào giai đoạn lão hóa sinh học là một trong các nguyên nhân khiến nguy cơ trầm cảm tăng cao. Điều này có thể dễ dàng được nhận thấy như việc cơ thể yếu đi, sức khỏe không còn đảm bảo, sự mất cân bằng sinh hóa các chất trong cơ thể. Ngoài ra, theo nhiều nghiên cứu tâm lý thì việc tuổi sinh học lão hóa cao hơn tuổi sinh lý có thể khiến nhiều người tự ti, mất tự tin vào bản thân, điều này hoàn toàn là một yếu tố tâm lý tiêu cực có thể dẫn đến trầm cảm. 

Lão hóa sinh học làm tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm

Lão hóa sinh học làm gia tăng nguy cơ trầm cảm ở người lớn tuổi

Để kiểm tra giả thuyết rằng quá trình lão hóa sinh học tăng tốc có thể làm tăng nguy cơ trầm cảm/ lo âu, chúng tôi đã sử dụng hai biểu đồ tuổi sinh học đã được công bố và xác thực cho các thành phần hóa học trong máu. Dữ liệu được thu thập từ khoảng gần 400.000 người tham gia tại Ngân hàng sinh học Vương quốc Anh trong lần đánh giá cơ bản của họ và liên kết với dữ liệu sức khỏe được ghi nhận trong khoảng 9 năm theo dõi.

Biểu đồ đầu tiên là Klemera-Doubal Tuổi sinh học (KDM-BA), mô hình tuổi sinh học biểu hiện trạng thái sinh học trung bình liên quan đến tuổi theo thời gian cụ thể trong quần thể tham chiếu. Mô hình này giả định tuổi sinh học tăng tuyến tính theo thời gian.

Biểu đồ thứ hai là PhenoAge, mô hình tuổi sinh học biểu hiện trạng thái sinh học trung bình liên quan đến một mức tỷ lệ rủi ro tử vong cụ thể trong một quần thể tham chiếu. Mô hình này giả định tuổi sinh học tăng theo cấp số nhân theo thời gian.

Nhờ sử dụng hai thuật toán này, các nhà khoa học có thể đánh giá và tìm hiểu về mối liên quan giữa quá trình lão hóa sinh học và nguy cơ trầm cảm/ lo âu.

Một nhóm nhà nghiên cứu đã tiến hành phân tích dữ liệu từ 369.745 người tham gia không có triệu chứng trầm cảm và lo lắng ban đầu. Kết quả của nghiên cứu cho thấy, quá trình lão hóa sinh học có liên quan đến tăng nguy cơ mắc trầm cảm và lo lắng. Thời gian theo dõi trung bình của nghiên cứu kéo dài trong 8,7 năm.

Khi sử dụng biểu đồ KDM-BA, quá trình tăng tốc của lão hóa sinh học được xem là làm tăng nguy cơ mắc trầm cảm, lo lắng hoặc rối loạn tâm lý lên từ 4-7%. Trong khi đó, với biểu đồ PhenoAge, tuổi sinh học lão hóa có thể làm tăng nguy cơ mắc trầm cảm và lo lắng lên đến 6-14%.

Nghiên cứu quy mô lớn cho thấy rằng lão hóa sinh học không chỉ ảnh hưởng đến yếu tố sức khỏe sinh lý mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý, dẫn đến tăng nguy cơ mắc trầm cảm. Hiệu ứng lan tỏa của tình trạng này làm gia tăng tỷ lệ tử vong và tạo ra gánh nặng xã hội trong nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là trong dân số già.

Với các ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, tuổi sinh học lão hóa là một trong các nguyên nhân khiến cho chất lượng cuộc sống của người cao tuổi suy giảm nhanh chóng cũng như mang đến các vấn đề về sức khỏe, tinh thần cần được phát hiện sớm để điều trị. Trầm cảm là một trong các hậu quả mà lão hóa sinh học gây ra và đang có xu hướng phổ biến ở người lớn tuổi trên toàn thế giới. Do đó, khi bước vào độ tuổi trung niên, sức khỏe là vấn đề cần được lưu tâm, chăm sóc kỹ lưỡng và nên áp dụng một lối sống lành mạnh để hạn chế nguy cơ bị trầm cảm - lo lắng.

Ngày nay, ngoài việc ăn uống khoa học và sinh hoạt lành mạnh thì bạn có thể bổ sung thực phẩm bảo vệ sức khỏe có chứa Nicotinamide Mononucleotide, là một loại thần dược giúp cải lão hoàn đồng, là một trong những nguồn năng lượng tế bào chính trong cơ thể. NMN có tác dụng chống lão hóa ở cấp độ tế bào, làm giảm lão hóa da, cơ, xương, gan, thị giác, cải thiện độ nhạy cảm insulin, chức năng miễn dịch và mức độ hoạt động thể chất. 

Các bài viết khác

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

27/06/2023
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và tăng vài kilogam cân nặng không mong muốn, có lẽ đã đến lúc bạn nên kiểm soát sức khỏe của mình. Dưới đây là 10 cách cải thiện sức khỏe thể chất của bạn ngay hôm nay.
Vì sao ăn cá hồi giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng?

Vì sao ăn cá hồi giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng?

28/08/2025
Ăn cá hồi giảm căng thẳng là lựa chọn dinh dưỡng thông minh nhờ giàu omega-3, vitamin D và protein chất lượng cao, giúp não bộ và tinh thần được cân bằng.
Sữa chua giúp giảm stress có tốt không? Nên ăn thế nào?

Sữa chua giúp giảm stress có tốt không? Nên ăn thế nào?

28/08/2025
Không chỉ tốt cho tiêu hóa, sữa chua giúp giảm stress đang được khoa học quan tâm. Vậy thực hư việc này ra sao và nên ăn thế nào để tận dụng tối đa lợi ích?
Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn uống trà thảo mộc giảm stress?

Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn uống trà thảo mộc giảm stress?

28/08/2025
Trà thảo mộc giảm stress không chỉ giúp thư giãn tinh thần mà còn ảnh hưởng đến giấc ngủ, cảm xúc và sức khỏe tổng thể nếu uống đúng cách.
Thực phẩm giàu tryptophan giúp cải thiện tinh thần, ngủ ngon

Thực phẩm giàu tryptophan giúp cải thiện tinh thần, ngủ ngon

28/08/2025
Thực phẩm giàu tryptophan là nguồn dinh dưỡng quan trọng giúp cơ thể sản xuất serotonin, từ đó hỗ trợ giấc ngủ sâu và cải thiện tâm trạng hiệu quả.
Gợi ý bữa sáng giúp giảm stress, khởi đầu ngày mới năng lượng

Gợi ý bữa sáng giúp giảm stress, khởi đầu ngày mới năng lượng

28/08/2025
Vì sao bữa sáng giúp giảm stress và những nhóm thực phẩm nào nên ưu tiên vào buổi sáng? Khám phá ngay thực đơn mẫu để khởi đầu ngày mới tích cực, nhiều năng lượng.
Có nên bổ sung thực phẩm chứa omega-3 giảm stress hay không?

Có nên bổ sung thực phẩm chứa omega-3 giảm stress hay không?

27/08/2025
Thực phẩm chứa omega-3 giảm stress có lợi ích thật sự đối với sức khỏe tinh thần không? Nếu có, bạn nên bổ sung thế nào để tối ưu hiệu quả? Tìm hiểu ngay!
Thư giãn thần kinh với 7 nhóm thực phẩm chứa magie giảm stress

Thư giãn thần kinh với 7 nhóm thực phẩm chứa magie giảm stress

27/08/2025
Việc bổ sung thực phẩm chứa magie giảm stress là lựa chọn tự nhiên, an toàn giúp bạn tìm lại sự bình tĩnh và năng lượng trong cuộc sống. Thực hư ra sao và áp dụng thế nào?
Mách bạn 7 thói quen ăn uống lành mạnh giảm stress

Mách bạn 7 thói quen ăn uống lành mạnh giảm stress

27/08/2025
Không chỉ dừng ở việc chọn đúng thực phẩm, các thói quen ăn uống lành mạnh giảm stress hằng ngày cũng được xem là giải pháp hỗ trợ hiệu quả cải thiện tinh thần.
Top thực phẩm giúp ngủ ngon, sâu giấc và an toàn cho sức khỏe

Top thực phẩm giúp ngủ ngon, sâu giấc và an toàn cho sức khỏe

27/08/2025
Giấc ngủ là nền tảng quan trọng để duy trì sức khỏe, nhiều loại thực phẩm giúp ngủ ngon, sâu giấc đã được chứng minh tác dụng hiệu quả. Vậy cụ thể là những loại nào?

Theo dõi tin tức và thông tin khoa học
mới nhất của chúng tôi

phone icon