Tai biến mạch máu não hay còn gọi là đột quỵ được định nghĩa là tình trạng rối loạn chức năng thần kinh do mạch máu bị tắc hoặc vỡ dẫn đến ngừng cung cấp máu cho não đột ngột. Nếu nguyên nhân do mạch máu bị tắc sẽ gọi là nhồi máu não còn do mạch máu bị vỡ thì được gọi là xuất huyết não.
Tai biến mạch máu não là bệnh lý cực kỳ nguy hiểm có thể gây tử vong đột ngột nếu không được phát hiện và cấp cứu kịp thời. Dù may mắn sống sót bệnh nhân cũng có thể phải đối mặt với các di chứng nặng nề do tổn thương thần kinh rất khó phục hồi. Một số di chứng tai biến mạch máu não, bao gồm:
Sau tai biến mạch máu não sức khỏe người bệnh bị ảnh hưởng nghiêm trọng và dễ để lại di chứng nếu không được chăm sóc phù hợp. Do đó, bệnh nhân cần tăng cường ăn uống đầy đủ và dành thời gian nghỉ ngơi để nhanh chóng phục hồi. Đảm bảo một giấc ngủ ngon cũng đóng vai trò rất quan trọng để phục hồi lại những tổn thương và năng lượng đã mất. Tuy vậy, bệnh nhân tai biến mạch máu não thường mắc chứng mất ngủ sau tai biến và mất ngủ sau phẫu thuật tai biến.
Về vấn đề vì sao sau tai biến bị mất ngủ thì nguyên nhân có thể là do:
Cần xác định chính xác nguyên nhân gây mất ngủ sau tai biến để có hướng điều trị phù hợp. Vì vậy người bệnh không nên chủ quan mà nên gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để nhanh chóng cải thiện bệnh và phòng tránh các biến chứng nguy hiểm khác xuất hiện.
Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe con người vì nó giúp cơ thể phục hồi năng lượng đã mất trong suốt một ngày dài. Những bệnh nhân tai biến mạch máu não hay vừa trải qua một cuộc phẫu thuật lớn cơ thể mất một lượng máu lớn nên sức khỏe cực kỳ yếu. Nếu kết hợp thêm tình trạng mất ngủ sau tai biến sẽ làm cơ thể suy nhược trầm trọng, bệnh nhân sụt cân và sa sút trông thấy.
Sau tai biến bên cạnh chứng mất ngủ bệnh nhân còn phải đối mặt với nhiều di chứng khác như chóng mặt, đau đầu, mờ mắt, mất khả năng vận động. Tình trạng mất ngủ sau tai biến kéo dài có thể làm tăng nguy cơ tái phát bệnh trở lại do cơ thể không đủ năng lượng hoạt động. Tuy nhiên, một số trường hợp bệnh nhân tai biến sau điều trị lại ngủ nhiều hơn bình thường, ngủ mê man không kiểm soát.
Khi gặp các dấu hiệu bất thường người bệnh cần nhanh chóng khắc phục để phục hồi sức khỏe tốt hơn. Tùy nguyên nhân và tình trạng của mỗi bệnh nhân mà hướng điều trị khác nhau. Vì vậy, người bệnh cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế để kiểm tra và xem xét mức độ nguy hiểm, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Tùy từng tình trạng bệnh và nguyên nhân gây mất ngủ sau tai biến mà bác sĩ có thể chỉ định dùng thêm một số loại thuốc có tác dụng an thần trong thời gian ngắn kết hợp với thay đổi chế độ sinh hoạt phù hợp. Bệnh nhân cần tuân thủ những chỉ định của bác sĩ để nhanh chóng cải thiện bệnh và phòng ngừa tối đa những biến chứng nguy hiểm khác có thể xuất hiện.
Trường hợp bệnh nhân sau tai biến bị mất ngủ nặng, mất ngủ kéo dài và người bệnh không thể sinh hoạt theo đồng hồ sinh học bình thường nên cân nhắc thuốc an thần để kích thích cơn buồn ngủ giúp người bệnh ngủ sâu hơn. Tuy nhiên, việc dùng thuốc an thần hay thuốc ngủ chỉ nên sử dụng trong thời gian ngắn để bệnh nhân quen dần với giấc ngủ sau đó ngưng dần.
Sử dụng thuốc an thần không được khuyến khích nhiều do kèm theo nhiều tác dụng phụ và cũng không thực sự tốt cho bệnh nhân tai biến mạch máu não. Nếu lạm dụng thuốc trong thời gian dài với liều lượng lớn có thể gây nghiện và trở nên phụ thuộc vào thuốc. Vì vậy, bệnh nhân không tự ý dùng thuốc an thần mà nên dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ.
Ngoài ra, người bệnh có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng một số thực phẩm chức năng có nguồn gốc từ thảo dược để hỗ trợ giấc ngủ ngon hơn.
Một số bệnh nhân có xu hướng sử dụng thuốc Đông y để cải thiện giấc ngủ nhằm hạn chế tác dụng phụ. Tuy nhiên, tuyệt đối không nên dùng kết hợp thuốc Đông y và Tây y vì có thể gây tương tác giữa các chất khiến tình trạng sức khỏe xấu hơn.
Sau tai biến bệnh nhân nên được khuyến khích thực hiện vật lý trị liệu để phục hồi các chức năng cơ thể nhanh chóng hơn. Tập luyện đúng cách còn giúp các cơ được thư giãn thả lỏng, hỗ trợ tuần hoàn lưu thông nhờ đó đảm bảo chất lượng giấc ngủ tốt hơn.
Thời gian đầu sau tai biến bệnh nhân nên tập cùng bác sĩ để đảm bảo tập đúng cách và đúng tư thế. Khi đã dần thành thục người bệnh có thể tự tập luyện tại nhà. Mỗi ngày dành 30 phút để thực hiện vật lý trị liệu sẽ giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi sức khỏe, giảm thiểu tối đa các di chứng sau tai biến như mất ngủ.
Các bài tập phải trải qua từng giai đoạn, từ từ tăng dần độ khó. Người bệnh không nên vì muốn nhanh phục hồi mà đẩy nhanh tiến độ quá mức sẽ gây hại cho bản thân.
Sau tai biến bệnh nhân phải đối mặt với bệnh tật, hoạt động chậm chạp và uống nhiều thuốc khiến tinh thần bệnh nhân bức bối, khó chịu và dễ cáu gắt hơn bình thường. Người bệnh có thể xuất hiện những suy nghĩ tiêu cực, thậm chí là tự sát. Vì vậy việc tư vấn tâm lý giúp người bệnh giải tỏa tinh thần, cân bằng cảm xúc để bệnh nhân được thư giãn thả lỏng là cực kỳ quan trọng.
Gia đình và bạn bè nên dành thời gian quan tâm đến bệnh nhân nhiều hơn, thường xuyên trò chuyện để bệnh nhân cảm thấy vui vẻ. Khi sức khỏe ổn định nên đưa bệnh nhân ra ngoài đi dạo hít thở không khí trong lành, tránh để người bệnh nằm trong phòng quá nhiều khiến tâm trạng bức bối khó chịu. Đặc biệt chú ý không để người bệnh có suy nghĩ bản thân vô dụng trở thành gánh nặng cho gia đình.
Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng cần học cách cân bằng cảm xúc thông qua việc hít thở, thư giãn tinh thần và luôn hướng tới những điều tích cực để nhanh chóng cải thiện tình trạng bệnh, ngăn ngừa nguy cơ tái phát và đảm bảo có giấc ngủ ngon. Khuyến khích bệnh nhân làm những việc bản thân yêu thích như nghe một bản nhạc, hít thở không khí trong lành hay đọc sách để cải thiện tâm trạng.
Điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học là biện pháp chắc chắn không thể bỏ qua để tăng cường sức khỏe và cải thiện tình trạng bị mất ngủ sau tai biến. Người bệnh cần tăng cường bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng, rèn luyện thói quen vận động hàng ngày, ăn uống đúng cách và đúng giờ để đảm bảo sức khỏe toàn diện.
Người bệnh bên chú ý những vấn đề sau:
Bổ sung thực phẩm chức năng có chứa Nicotinamide Mononucleotide (NMN). Nicotinamide Mononucleotide có tác dụng giảm tác hại của các gốc tự do trong tế bào não từ đó chống lại sự thoái hóa thần kinh. Người bệnh có thể cải thiện giấc ngủ, tăng khả năng nhận thức, trí nhớ và khơi dậy khả năng sáng tạo bằng cách cải thiện giao tiếp giữa các tế bào thần kinh. Ngoài ra, Nicotinamide Mononucleotide còn giúp ổn định tâm trạng, chống stress, chống trầm cảm và chống suy nhược thần kinh.
Tóm lại, mất ngủ sau tai biến có thể làm tình trạng sức khỏe bệnh nhân trở nên trầm trọng hơn đồng thời tăng nguy cơ tái phát nên cần điều trị nhanh chóng. Bệnh nhân cần hướng tới lối sống lành mạnh, tích cực lạc quan để giúp cải thiện bệnh tốt hơn.
