Như chúng ta đã biết, quá trình lão hóa của cơ thể thường biểu hiện với những dấu hiệu đặc trưng như: da xuất hiện nếp nhăn, tóc bạc, tư thế hơi khom lưng và kèm theo đó là suy giảm trí nhớ. Tuy nhiên tại sao quá trình lão hóa tự nhiên lại xảy ra?
Cơ thể con người được tạo thành từ các rất nhiều tế bào, cụ thể là 13 nghìn tỷ tế bào. Mỗi mô và cơ quan là tập hợp của các tế bào được liên kết với nhau bằng các vật liệu tự nhiên do chính tế bào tạo ra. Từ thời điểm thụ thai thì mỗi tế bào đã bước vào quá trình lão hóa tự nhiên, tất nhiên trong giai đoạn đầu đời mặc dù lão hóa dần nhưng tế bào vẫn phát triển và nhân rộng số lượng. Khi đó các tế bào vẫn đang già đi nhưng chúng ta sẽ rất khó để nhận biết.
Vào một thời điểm cụ thể trong cuộc đời, thường là ở độ tuổi 30, các dấu hiệu lão hóa tự nhiên bắt đầu lộ rõ. Chúng có thể liên quan đến nhiều bộ phận, từ các dấu hiệu quan trọng như huyết áp cho đến da, xương khớp, hệ tim mạch, cơ quan tiêu hóa và hệ thần kinh. Một số thay đổi trong quá trình lão hóa của cơ thể xuất hiện rất sớm, ví dụ quá trình trao đổi chất bắt đầu suy giảm dần từ khoảng 20 tuổi. Mặt khác, những thay đổi về thính giác do lão hóa tự nhiên thường không xảy ra cho đến độ tuổi 50 hoặc muộn hơn.
Chúng ta vẫn chưa hiểu đầy đủ về sự tương tác phức tạp của các yếu tố khiến chúng ta già đi. Các chuyên gia cho biết có rất nhiều yếu tố khác nhau ảnh hưởng đến quá trình lão hóa tự nhiên, có thể kể đến như di truyền, chế độ ăn uống, tập thể dục, bệnh tật và nhiều yếu tố khác…
Một loạt các nghiên cứu đáng chú ý từ những năm 1990 đã xác định được các gen có thể ảnh hưởng rõ rệt đến tốc độ lão hóa tự nhiên của tế bào. Tin tốt từ những nghiên cứu này là những thay đổi sinh học có thể kéo dài tuổi thọ và chống lão hóa. Một số nhà khoa học tin rằng những đột phá trong các nghiên cứu về lão hóa thế kỷ 21 sẽ đưa đến sự phát triển của các loại thuốc có thể kéo dài tuổi thọ con người và đồng thời cải thiện sức khỏe. Tất nhiên, nếu điều đó xảy ra đòi hỏi cả thế giới phải giải quyết được vấn đề về nơi ở, công việc và nguồn lực để đáp ứng cho tất cả mọi người.
Mỗi chúng ta già đi với tốc độ khác nhau và dĩ nhiên mức độ quá trình lão hóa của cơ thể cũng sẽ khác nhau, tuy nhiên tác động của lão hóa đa phần sẽ tương tự. Một số dấu hiệu và triệu chứng lão hóa tự nhiên phổ biến bao gồm:
Con người không thể thay đổi gen của bản thân và cũng không thể làm thời gian dừng lại. Tuy nhiên, thông qua thay đổi lối sống, chúng ta có thể giảm nguy cơ mắc một số bệnh lý dễ xảy ra khi cơ thể già đi. Trong đó, một giải pháp hữu hiệu có thể ngăn ngừa bệnh tật là xét nghiệm sàng lọc và chủng ngừa.
Một số xét nghiệm sàng lọc có thể phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, qua đó gia tăng khả năng chữa khỏi. Tuy nhiên, những lợi ích tiềm năng của xét nghiệm sàng lọc và các thủ thuật sẽ giảm dần khi cơ thể lão hóa tự nhiên. Thậm chí các xét nghiệm sàng lọc đôi khi có thể dẫn đến tác hại, ví dụ nếu xét nghiệm cho kết quả dương tính giả (nghĩa là xác định một người đã mắc bệnh khi họ hoàn toàn không mắc bệnh) sẽ đòi hỏi phải làm các xét nghiệm bổ sung và dĩ nhiên điều này là không cần thiết. Vì thế, bạn cần trao đổi với bác sĩ để xác định xem có nên thực hiện một xét nghiệm sàng lọc cụ thể hay không.
Về chủng ngừa, một số loại vaccine được khuyến cáo cho người lớn tuổi bao gồm:
Trên đây là những khuyến nghị chung dành cho người lớn tuổi. Một số trường hợp có thể phải tiêm chủng bổ sung, trong khi với những người khác (chẳng hạn như những người có hệ thống miễn dịch suy yếu) thì không nên tiêm một số loại vắc-xin cụ thể theo hướng dẫn của nhân viên y tế.
Khi cơ thể già đi, điều quan trọng là bạn phải suy nghĩ không chỉ về việc sẽ sống bao lâu mà còn là vấn đề sẽ sống tốt như thế nào. Các chiến lược sau đây có thể giúp bạn duy trì và thậm chí nâng cao chất lượng cuộc sống khi cơ thể lão hóa:
Có thể thấy có rất nhiều cách giúp cơ thể chống lão hóa, điều quan trọng là bạn cần xác định xem tình trạng lão hóa của mình đang ở mức độ nào, từ đó tham khảo để tìm được cách chống lão hóa phù hợp.
