vi
Tiếng Việt
vi
Tiếng Việt
English
English
日本語
日本語
Chia sẻ:

Tryptophan là gì? Công dụng, Lợi ích

18/07/2023
Tryptophan là 1 axit amin thiết yếu đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển bình thường ở trẻ, là tiền chất để sản xuất protein, enzyme và một số chất dẫn truyền thần kinh. Vậy tryptophan là chất gì và tryptophan mang lại lợi ích gì cho cơ thể?

1. Tryptophan là gì?

Tryptophan là 1 axit amin cần thiết cho sự phát triển bình thường ở trẻ sơ sinh và để sản xuất và duy trì protein, cơ, enzyme và chất dẫn truyền thần kinh của cơ thể. Tryptophan là 1 axit amin thiết yếu nghĩa là cơ thể bạn không thể sản xuất tryptophan mà cần phải bổ sung tryptophan từ chế độ ăn uống của mình. Tryptophan có thể được tìm thấy trong một số loại thực phẩm, đặc biệt là những thực phẩm giàu protein như phô mai, thịt gà, lòng trắng trứng, cá, sữa, hạt giống hoa hướng dương, đậu phộng, hạt bí, hạt mè và đậu nành.

Có 2 loại tryptophan là L-tryptophan và D-tryptophan. Sự khác biệt duy nhất giữa hai loại L-tryptophan và D-tryptophan là định hướng của phân tử.

Các axit amin bao gồm tryptophan được sử dụng làm khối xây dựng trong quá trình sinh tổng hợp protein và protein cần thiết để xây dựng sự sống. Tryptophan là 1 axit amin ít phổ biến hơn được tìm thấy trong protein nhưng tryptophan đóng vai trò cấu trúc và chức năng quan trọng bất cứ khi nào xuất hiện. 

tryptophan
Tryptophan là 1 axit amin cần thiết cho sự phát triển bình thường ở trẻ sơ sinh 

Sau khi chúng ta ăn tryptophan cơ thể sẽ chuyển đổi một số thành 5-HTP và sau đó tổng hợp thành melatonin và chất dẫn truyền thần kinh serotonin. Melatonin có tác dụng giúp điều chỉnh chu kỳ đánh thức giấc ngủ và serotonin được cho là có tác dụng giúp điều chỉnh tâm trạng, sự thèm ăn, giấc ngủ và cơn đau. Cơ thể cũng chuyển đổi một số tryptophan thành nicotinamide adenine dinucleotide (NAD+), đó là lý do tại sao tryptophan cũng được coi là một nguồn niacin trong chế độ ăn uống. Gan cũng có thể sử dụng tryptophan để sản xuất niacin (vitamin B3), một loại vitamin cần thiết cho quá trình chuyển hóa năng lượng và sản xuất DNA trong cơ thể. Để tryptophan trong chế độ ăn uống được chuyển hóa thành niacin cơ thể cần có đủ sắt, riboflavin và vitamin B6.

Tryptophan mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng chất bổ sung này có thể gây ra một số tác dụng phụ khó chịu ở người. Phổ biến nhất là tác dụng phụ đường tiêu hóa, bao gồm ợ nóng, ợ hơi, đau bụng, tiêu chảy, ăn không ngon, nôn và buồn nôn. Một số tác dụng phổ biến khác có thể gặp phải như nhức đầu, rối loạn chức năng tình dục, khô miệng, buồn ngủ, lâng lâng, mệt mỏi và yếu cơ.

2. Công dụng của tryptophan đối với cơ thể

Sử dụng tryptophan để giúp chống lại bệnh tật đã được nghiên cứu rộng rãi trong nhiều lĩnh vực lâm sàng.

2.1. Hỗ trợ điều trị bệnh trầm cảm

Vì tryptophan được chuyển đổi thành 5-HTP, sau đó được chuyển đổi thành chất dẫn truyền thần kinh serotonin. Do đó, các nhà khoa học chỉ ra rằng việc tiêu thụ tryptophan hoặc 5-HTP có thể cải thiện các triệu chứng trầm cảm bằng cách tăng mức độ serotonin trong não. Serotonin đóng một vai trò quan trọng trong nhiều chức năng của cơ thể, bao gồm:

  • Tâm trạng: Serotonin trong não điều chỉnh tâm trạng của bạn. Serotonin được gọi là hóa chất cảm thấy dễ chịu tự nhiên của cơ thể. Khi serotonin ở mức bình thường bạn sẽ cảm thấy tập trung hơn, cảm xúc ổn định hơn, hạnh phúc hơn và bình tĩnh hơn. Nồng độ chất dẫn truyền thần kinh serotonin trong máu thấp có liên quan đến bệnh lý trầm cảm.
  • Tiêu hóa: Hầu hết serotonin trong cơ thể bạn nằm trong đường tiêu hóa, nơi serotonin giúp kiểm soát chức năng ruột và đóng vai trò bảo vệ ruột của bạn. Ruột có thể tăng giải phóng serotonin để tăng tốc độ tiêu hóa nhằm loại bỏ các thực phẩm gây kích ứng hoặc các sản phẩm độc hại ra khỏi cơ thể.
  • Sức khỏe tình dục: Cùng với chất dẫn truyền thần kinh dopamine, serotonin cũng đóng một vai trò quan trọng trong ham muốn tình dục.

Tryptophan được xem như một chất bổ sung trong chế độ ăn uống để sử dụng kết hợp với các loại thuốc chống trầm cảm, giải lo âu và hỗ trợ giấc ngủ như:

  • Thuốc chống trầm cảm ba vòng.
  • Thuốc ức chế MAO.
  • Thuốc giảm đau như tramadol và meperidine.
  • Thuốc đau nửa đầu triptan.
  • Siro ho có chứa dextromethorphan.

2.2. Hỗ trợ giấc ngủ

Tryptophan là tiền chất để tổng hợp nên melatonin, một loại hormone tự nhiên được sản xuất bởi tuyến tùng. Melatonin được biết đến là có tác dụng giúp đồng bộ hóa nhịp sinh học ở các bộ phận khác nhau trên cơ thể bạn. Nhịp sinh học là những thay đổi về tinh thần, thể chất và hành vi theo chu kỳ mỗi 24 giờ. Điều quan trọng và nổi tiếng nhất của nhịp sinh học này là chu kỳ đánh thức giấc ngủ của bạn, nghĩa là melatonin có tác dụng gây buồn ngủ nên thường được sử dụng để hỗ trợ điều hòa giấc ngủ và hỗ trợ điều trị chứng mất ngủ.

Melatonin còn có tác dụng giúp bảo vệ chống thoái hóa thần kinh hay sự mất dần chức năng của các tế bào thần kinh. Thoái hóa thần kinh xuất hiện trong các bệnh như Alzheimer và bệnh Parkinson.

2.3. Chữa lành vết thương

Tryptophan là tiền chất để tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh serotonin, trong khi đó serotonin được giải phóng bởi các tiểu cầu trong máu của bạn để giúp chữa lành vết thương. Serotonin làm cho các mạch máu nhỏ, các tiểu động mạch bị thu hẹp dẫn đến làm chậm lưu lượng máu và tạo điều kiện cho cục máu đông hình thành. Đây là một quá trình quan trọng trong việc chữa lành vết thương.

2.4. Hỗ trợ quá trình chống lão hóa

tryptophan
Tryptophan là 1 trong 5 tiền chất để tạo nên NAD+

Cơ thể chuyển đổi một số tryptophan thành nicotinamide adenine dinucleotide (NAD+). Nicotinamide adenine dinucleotide (NAD+) là một coenzyme thiết yếu cần cho sự sống và các chức năng của tế bào. NAD+ là trung tâm của quá trình trao đổi chất, được tìm thấy trong tất cả các tế bào sống. Trong quá trình trao đổi chất của tế bào, NAD+ tham gia vào các phản ứng oxi hóa khử, mang điện tử từ phản ứng này sang phản ứng khác. NAD+ có thể ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến nhiều chức năng chính của tế bào bao gồm các con đường trao đổi chất, sửa chữa DNA, tái tạo chất nhiễm sắc, lão hóa tế bào và chức năng tế bào miễn dịch. Các quá trình và chức năng của tế bào này rất quan trọng để duy trì cân bằng nội mô và trao đổi chất cũng như để duy trì cơ thể khỏe mạnh. 

Khi tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng mặt trời sẽ gây căng thẳng cho các tế bào của bạn bằng cách làm cạn kiệt NAD+. Nguyên nhân tia UV làm giảm NAD+ trong cơ thể, bao gồm:

  • Khi tiếp xúc với ánh mặt trời nhiều tia UV hại tế bào, do đó cơ thể sử dụng NAD+ để sửa chữa các tế bào bị hư hại dẫn đến làm giảm nồng độ NAD+ trong cơ thể.
  • Cơ thể sẽ nhạy cảm hơn với ánh sáng mặt trời nếu mức NAD+ trong cơ thể cạn kiệt vì tia UV có ảnh hưởng xấu đến quá trình sửa chữa tế bào.

NAD+ rất quan trọng đối với hoạt động của tế bào, giữ vai trò mấu chốt giúp chuyển hóa thức ăn thành năng lượng nuôi sống tế bào nên hầu như không có quá trình sinh học nào không cần đến NAD+. Khi không có NAD+ chúng ta sẽ chết trong vòng 30 giây. Hậu quả của việc suy giảm NAD+ trong cơ thể, bao gồm:

  • Thoái hóa thần kinh trong não.
  • Viêm mạch máu, gây tổn thương mạch máu có thể dẫn đến đột quỵ hoặc đau tim.
  • Tăng dự trữ chất béo trong gan, có thể dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.
  • Tăng sản xuất và lắng đọng chất béo trong mô mỡ trắng là dạng lưu trữ chất béo chính được tìm thấy trong mỡ bụng nguy hiểm.
  • Kháng insulin, ngăn tế bào loại bỏ glucose ra khỏi máu một cách thích hợp làm lượng đường trong máu tăng cao và dẫn đến hội chứng chuyển hóa.
  • Mệt mỏi, mất sức mạnh cơ bắp và sự xâm nhập của chất béo vào cơ bắp, dẫn đến giảm quá trình oxy hóa axit béo, do đó làm mất đi nguồn năng lượng bình thường của cơ bắp.

Quá trình lão hóa được đặc trưng bởi sự mất dần tính vẹn toàn chức năng với những thay đổi sinh lý như rối loạn chức năng trao đổi chất, mất ổn định DNA, viêm mãn tính và tăng khả năng bị tổn thương, bệnh tật và tử vong. Quá trình lão hóa được chứng minh là đi kèm với sự suy giảm dần NAD+ của mô tế và tế bào. Khi nồng độ NAD+ suy giảm quá trình truyền năng lượng trong tế bào bị phá vỡ làm rối loạn chức năng ty lạp thể, dẫn đến nhiều triệu chứng lão hóa về thể chất. Sự suy giảm nồng độ NAD+ này có mối liên hệ nhân quả với nhiều bệnh liên quan đến lão hóa bao gồm suy giảm nhận thức, ung thư, bệnh chuyển hóa, yếu cơ và suy nhược. 

Nhiều bệnh liên quan đến lão hóa có thể được làm chậm lại bằng cách khôi phục nồng độ NAD+. NAD+ chống lão hóa bằng cách kích hoạt các enzyme chống lão hóa chính được gọi là sirtuins bao gồm SIRT1 và SIRT3. Vì vậy, việc bổ sung NAD+ cho cơ thể là một phương pháp điều trị tiềm năng để cải thiện các tình trạng bệnh liên quan đến lão hóa, đồng thời kéo dài sức khỏe và tuổi thọ của con người. 

Bài viết trên đã giúp chúng ta trả lời câu hỏi tryptophan là gì hay tryptophan là chất gì và những công dụng mà tryptophan mang lại cho cơ thể. Tryptophan với bản chất axit amin là tiền chất để tổng hợp nên melatonin, chất dẫn truyền thần kinh serotonin và đặc biệt là NAD+. NAD+ cạn kiệt là khởi nguồn của quá trình lão hóa dẫn đến rối loạn chức năng nhiều cơ quan. Vì vậy, bổ sung tryptophan vào chế độ ăn uống hoặc bổ sung NAD+ từ viên uống chống lão hóa chứa thành phần Nicotinamide Mononucleotide cho cơ thể là một biện pháp giúp cải thiện các bệnh liên quan đến lão hóa, duy trì sức khỏe khỏe mạnh và kéo dài tuổi thọ của con người.

Các bài viết khác

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

27/06/2023
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và tăng vài kilogam cân nặng không mong muốn, có lẽ đã đến lúc bạn nên kiểm soát sức khỏe của mình. Dưới đây là 10 cách cải thiện sức khỏe thể chất của bạn ngay hôm nay.
Vì sao ăn cá hồi giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng?

Vì sao ăn cá hồi giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng?

28/08/2025
Ăn cá hồi giảm căng thẳng là lựa chọn dinh dưỡng thông minh nhờ giàu omega-3, vitamin D và protein chất lượng cao, giúp não bộ và tinh thần được cân bằng.
Sữa chua giúp giảm stress có tốt không? Nên ăn thế nào?

Sữa chua giúp giảm stress có tốt không? Nên ăn thế nào?

28/08/2025
Không chỉ tốt cho tiêu hóa, sữa chua giúp giảm stress đang được khoa học quan tâm. Vậy thực hư việc này ra sao và nên ăn thế nào để tận dụng tối đa lợi ích?
Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn uống trà thảo mộc giảm stress?

Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn uống trà thảo mộc giảm stress?

28/08/2025
Trà thảo mộc giảm stress không chỉ giúp thư giãn tinh thần mà còn ảnh hưởng đến giấc ngủ, cảm xúc và sức khỏe tổng thể nếu uống đúng cách.
Thực phẩm giàu tryptophan giúp cải thiện tinh thần, ngủ ngon

Thực phẩm giàu tryptophan giúp cải thiện tinh thần, ngủ ngon

28/08/2025
Thực phẩm giàu tryptophan là nguồn dinh dưỡng quan trọng giúp cơ thể sản xuất serotonin, từ đó hỗ trợ giấc ngủ sâu và cải thiện tâm trạng hiệu quả.
Gợi ý bữa sáng giúp giảm stress, khởi đầu ngày mới năng lượng

Gợi ý bữa sáng giúp giảm stress, khởi đầu ngày mới năng lượng

28/08/2025
Vì sao bữa sáng giúp giảm stress và những nhóm thực phẩm nào nên ưu tiên vào buổi sáng? Khám phá ngay thực đơn mẫu để khởi đầu ngày mới tích cực, nhiều năng lượng.
Có nên bổ sung thực phẩm chứa omega-3 giảm stress hay không?

Có nên bổ sung thực phẩm chứa omega-3 giảm stress hay không?

27/08/2025
Thực phẩm chứa omega-3 giảm stress có lợi ích thật sự đối với sức khỏe tinh thần không? Nếu có, bạn nên bổ sung thế nào để tối ưu hiệu quả? Tìm hiểu ngay!
Thư giãn thần kinh với 7 nhóm thực phẩm chứa magie giảm stress

Thư giãn thần kinh với 7 nhóm thực phẩm chứa magie giảm stress

27/08/2025
Việc bổ sung thực phẩm chứa magie giảm stress là lựa chọn tự nhiên, an toàn giúp bạn tìm lại sự bình tĩnh và năng lượng trong cuộc sống. Thực hư ra sao và áp dụng thế nào?
Mách bạn 7 thói quen ăn uống lành mạnh giảm stress

Mách bạn 7 thói quen ăn uống lành mạnh giảm stress

27/08/2025
Không chỉ dừng ở việc chọn đúng thực phẩm, các thói quen ăn uống lành mạnh giảm stress hằng ngày cũng được xem là giải pháp hỗ trợ hiệu quả cải thiện tinh thần.
Top thực phẩm giúp ngủ ngon, sâu giấc và an toàn cho sức khỏe

Top thực phẩm giúp ngủ ngon, sâu giấc và an toàn cho sức khỏe

27/08/2025
Giấc ngủ là nền tảng quan trọng để duy trì sức khỏe, nhiều loại thực phẩm giúp ngủ ngon, sâu giấc đã được chứng minh tác dụng hiệu quả. Vậy cụ thể là những loại nào?

Theo dõi tin tức và thông tin khoa học
mới nhất của chúng tôi

phone icon