vi
Tiếng Việt
vi
Tiếng Việt
English
English
日本語
日本語
Chia sẻ:

Trẻ hoá: Khoa học đảo ngược tuổi sinh học

25/07/2023
Lão hoá luôn là vấn đề được con người cho rằng không thể tránh khỏi khi già đi, tuy nhiên với sự phát triển của khoa học hiện đại thì các đề xuất về việc đảo ngược tuổi sinh học thay vì chỉ giảm quá trình lão hoá đang rất được quan tâm. Điều kiện tiên quyết cho một can thiệp trẻ hoá là giảm tuổi sinh học mạnh mẽ, bền vững và có hệ thống được đánh giá thông qua các dấu ấn sinh học của quá trình lão hoá.

So sánh giữa việc chống lão hoá và trẻ hoá

Có rất nhiều người sẽ nhầm lẫn vì ranh giới giữa các liệu pháp trẻ hoá - đảo ngược tuổi sinh học và các can thiệp nhằm kéo dài tuổi thọ, làm chậm hoặc ngăn ngừa lão hoá rất mơ hồ. Trong khi chống lão hoá thường được dùng để chỉ việc duy trì hoặc bảo tồn trạng thái dấu ấn sinh học lão hoá đo lường thông qua các dấu hiệu trong DNA thì trẻ hoá sẽ tiến thêm một bước với việc đòi hỏi giảm tuổi sinh học mạnh mẽ, kéo dài và có hệ thống. Vậy thực sự tuổi sinh học là gì?

Ngoài tuổi tác bình thường được tính theo số năm cơ thể tồn tại kể từ khi sinh ra thì tuổi sinh học là độ tuổi đánh dấu hình dáng bên ngoài và sức khỏe bên trong cơ thể. Các phương pháp trẻ hoá sẽ cố gắng để cơ thể người đạt được tuổi sinh học thấp hơn tuổi thật bằng cách tăng cường đặc biệt khả năng tái tạo chứ không chỉ là ngăn ngừa lão hoá như các phương pháp chống lão hoá trước đây. Sự đảo ngược quá trình lão hoá có thể bao gồm giảm tổn thương ở cấp độ phân tử, đổi mới chức năng tế bào ở cấp độ tế bào hoặc cải thiện sinh lý có ý nghĩa ở cấp độ cơ thể.

tuoi-sinh-hoc
Ranh giới giữa các phương pháp ngăn ngừa lão hóa khiến tuổi sinh học thấp hơn tuổi thật

Các chiến lược trẻ hoá giúp đảo ngược tuổi sinh học hiện nay

Các chiến lược trẻ hoá thực tế có nhiều điểm chung so với các phương pháp can thiệp giúp kéo dài tuổi thọ hiện nay. Mặc dù hầu hết các biện pháp can thiệp kéo dài tuổi thọ không đảo ngược tuổi sinh học một cách có hệ thống như liệu pháp trẻ hoá nhưng cũng giúp giảm một số dấu hiệu liên quan tới tuổi tác như giảm giảm sự hiện diện của các tế bào lão hoá và tăng kích thước, chức năng của nhóm tế bào gốc.

Một số chiến lược trẻ hoá hiện nay đã được chứng minh có thể đảo ngược tuổi sinh học, tăng chức năng tế bào gốc, đảo ngược tình trạng mất thị lực do tuổi tác và tăng tuổi thọ. Các chiến lược trẻ hoá này có thể trải dài từ các cách thức cơ bản và phổ biến (tập thể dục, sử dụng thực phẩm chức năng) cho tới các liệu pháp kỹ thuật cao, liệu pháp gen và cấy ghép nội tạng.

Làm thế nào để thực hiện đảo ngược tuổi sinh học?

Như đã đề cập hiện nay có rất nhiều phương pháp trẻ hoá được nghiên cứu từ đơn giản đến phức tạp nhằm cố gắng đảo ngược tuổi sinh học, có thể kể đến như:

Tập thể dục và các chế độ sinh lý khác

  • Tập thể dục làm tăng lượng máu cung cấp cho hầu hết các mô dẫn tới sự thay đổi trong môi trường cơ thể. Các nghiên cứu ghi nhận tác dụng trẻ hoá của việc tập thể dục đối với chức năng và khả năng tái tạo của các mô ngoại vi, cũng như hệ thần kinh trung ương trong các mô hình động thí nghiệm động vật.
  • Ngoài ra, tập thể dục còn có thể thúc đẩy quá trình tạo máu (tái tạo tế bào máu) trong môi trường hệ thống đã lão hoá và tăng khả năng sản sinh của các tế bào gốc trong cơ xương đã già.
  • Các đối tượng không tập thể dục nhưng có những hoạt động khác ảnh hưởng tới sự trẻ hoá toàn thân như sử dụng liệu pháp oxy cao áp, tiếp xúc với 100% oxy ở áp suất môi trường cao để tối ưu hoá sự hấp thụ oxy của mô cơ thể vẫn có thể tạo nên sự trẻ hoá, tuy nhiên các phương pháp sinh lý kiểu này vẫn cần được nghiên cứu thêm
tuoi-sinh-hoc
Tập thể dục là một phương pháp trẻ hoá đơn giản nhưng được chứng minh có làm giảm tuổi sinh học 

Hạn chế calo

Một phương pháp khác được chứng minh có khả năng chống lại các tác động do tuổi tác gây ra đối với quá trình tái tạo mô là hạn chế calo. Hạn chế calo giúp trẻ hoá quá trình tái tạo mô ở các cơ thể già, tương tự như tác dụng của việc tập thể dục và còn cải thiện sự suy giảm chức năng tế bào gốc tạo máu.

Sự trẻ hoá cũng được quan sát ở cơ xương và trên các tế bào gốc tại ruột, hệ thần kinh trung ương - não và tuỷ sống dưới tác động của quá trình hạn chế calo ngắn hạn và dài hạn đối với mục tiêu đảo ngược tuổi sinh học

Kéo dài Telomere

  • Lão hoá có liên quan đến việc rút ngắn telomere, một phần là do hoạt động không đủ của một enzyme phiên mã ngược telomerase (TERT) giúp duy trì độ dày của telomere. Động vật khi thiếu hụt TERT sẽ có telomere ngắn hơn đồng nghĩa với tuổi thọ ngắn hơn và gia tăng các nguy cơ mắc bệnh liên quan đến tim mạch.
  • Telomere có thể kéo dài bằng nhiều phương tiện di truyền, dược lý và sinh lý khác nhau thông qua sự kích hoạt TERT như liệu pháp gen nhưng cần thêm nhiều nghiên cứu cho phương pháp trẻ hoá này.

 Nhìn chung, các quy trình trẻ hoá đang mang lại triển vọng đầy hứa hẹn cho tương lai đảo ngược tuổi sinh học của con người bên cạnh việc kéo dài tuổi thọ và cải thiện sức khỏe. Tuy nhiên nhiều nền tảng sinh học của quá trình trẻ hoá vẫn chưa được nghiên cứu đủ chi tiết và các tác dụng phụ mà phương pháp trẻ hoá tạo ra vẫn còn là trở ngại lớn.

Các bài viết khác

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

10 cách để cải thiện sức khỏe thể chất của bạn

27/06/2023
Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, uể oải và tăng vài kilogam cân nặng không mong muốn, có lẽ đã đến lúc bạn nên kiểm soát sức khỏe của mình. Dưới đây là 10 cách cải thiện sức khỏe thể chất của bạn ngay hôm nay.
Vì sao ăn cá hồi giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng?

Vì sao ăn cá hồi giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng?

28/08/2025
Ăn cá hồi giảm căng thẳng là lựa chọn dinh dưỡng thông minh nhờ giàu omega-3, vitamin D và protein chất lượng cao, giúp não bộ và tinh thần được cân bằng.
Sữa chua giúp giảm stress có tốt không? Nên ăn thế nào?

Sữa chua giúp giảm stress có tốt không? Nên ăn thế nào?

28/08/2025
Không chỉ tốt cho tiêu hóa, sữa chua giúp giảm stress đang được khoa học quan tâm. Vậy thực hư việc này ra sao và nên ăn thế nào để tận dụng tối đa lợi ích?
Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn uống trà thảo mộc giảm stress?

Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn uống trà thảo mộc giảm stress?

28/08/2025
Trà thảo mộc giảm stress không chỉ giúp thư giãn tinh thần mà còn ảnh hưởng đến giấc ngủ, cảm xúc và sức khỏe tổng thể nếu uống đúng cách.
Thực phẩm giàu tryptophan giúp cải thiện tinh thần, ngủ ngon

Thực phẩm giàu tryptophan giúp cải thiện tinh thần, ngủ ngon

28/08/2025
Thực phẩm giàu tryptophan là nguồn dinh dưỡng quan trọng giúp cơ thể sản xuất serotonin, từ đó hỗ trợ giấc ngủ sâu và cải thiện tâm trạng hiệu quả.
Gợi ý bữa sáng giúp giảm stress, khởi đầu ngày mới năng lượng

Gợi ý bữa sáng giúp giảm stress, khởi đầu ngày mới năng lượng

28/08/2025
Vì sao bữa sáng giúp giảm stress và những nhóm thực phẩm nào nên ưu tiên vào buổi sáng? Khám phá ngay thực đơn mẫu để khởi đầu ngày mới tích cực, nhiều năng lượng.
Có nên bổ sung thực phẩm chứa omega-3 giảm stress hay không?

Có nên bổ sung thực phẩm chứa omega-3 giảm stress hay không?

27/08/2025
Thực phẩm chứa omega-3 giảm stress có lợi ích thật sự đối với sức khỏe tinh thần không? Nếu có, bạn nên bổ sung thế nào để tối ưu hiệu quả? Tìm hiểu ngay!
Thư giãn thần kinh với 7 nhóm thực phẩm chứa magie giảm stress

Thư giãn thần kinh với 7 nhóm thực phẩm chứa magie giảm stress

27/08/2025
Việc bổ sung thực phẩm chứa magie giảm stress là lựa chọn tự nhiên, an toàn giúp bạn tìm lại sự bình tĩnh và năng lượng trong cuộc sống. Thực hư ra sao và áp dụng thế nào?
Mách bạn 7 thói quen ăn uống lành mạnh giảm stress

Mách bạn 7 thói quen ăn uống lành mạnh giảm stress

27/08/2025
Không chỉ dừng ở việc chọn đúng thực phẩm, các thói quen ăn uống lành mạnh giảm stress hằng ngày cũng được xem là giải pháp hỗ trợ hiệu quả cải thiện tinh thần.
Top thực phẩm giúp ngủ ngon, sâu giấc và an toàn cho sức khỏe

Top thực phẩm giúp ngủ ngon, sâu giấc và an toàn cho sức khỏe

27/08/2025
Giấc ngủ là nền tảng quan trọng để duy trì sức khỏe, nhiều loại thực phẩm giúp ngủ ngon, sâu giấc đã được chứng minh tác dụng hiệu quả. Vậy cụ thể là những loại nào?

Theo dõi tin tức và thông tin khoa học
mới nhất của chúng tôi

phone icon